INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 z poźn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 5 lipca 2010 r. (data wpływu 13 lipca 2010 r.) uzupełnionym w dniach 20 września oraz 8 i 11 października 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania wynagrodzenia z tytułu zawartych umów zlecenia - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 lipca 2010 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie m.in. braku opodatkowania wynagrodzenia z tytułu zawartych umów zlecenia.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Jako radca prawny, nieprowadzący działalności gospodarczej zawarła Pani w dniu 27 marca 2006 r. dwie umowy zlecenia dotyczące pomocy prawnej w zakresie wypłaty odszkodowania. Z umów tych wynika, iż odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi zleceniodawca.

Sprawa toczyła się przed sądem 2 lata. W dniu 4 kwietnia 2008 r., w ramach udzielonego Pani pełnomocnictwa, na Pani konto wpłynęła kwota 41.390,60 zł tytułem odszkodowania po wygranej sprawie.

W okresie, w którym wykonywała Pani usługę w ramach zawartego zlecenia, tj. w dniu 7 stycznia 2007 r. rozpoczęła Pani działalność gospodarczą na własny rachunek, będąc jednocześnie podatnikiem VAT. Po wykonaniu usługi i otrzymaniu odszkodowania każda próba kontaktu ze zleceniodawcami kończyła się fiaskiem i nie mogła Pani wyegzekwować należnych Pani sum wynagrodzenia z tytułu zawartych umów.

Ponieważ, jako osoba upoważniona, posiadała Pani środki pieniężne otrzymane od ubezpieczyciela, w dniu 30 kwietnia 2008 r. wystawiła fakturę o wartości netto 33.927 zł i VAT 7.463,94 zł oraz dokonała kompensaty zobowiązania zleceniodawcy z kwotą odszkodowania.

Z tytułu wystawionej faktury rozliczyła Pani podatek dochodowy oraz VAT za 2008 r.

W 2010 r. zleceniodawcy zażądali od firmy ubezpieczeniowej zwrotu odszkodowania, natomiast firma ubezpieczeniowa zażądała zwrotu tego odszkodowania od Pani. Wyrokiem sądu jest Pani zobowiązana i spłaca Pani firmie ubezpieczeniowej kwotę 52.437,59 zł.

Zleceniodawcy nie wypłacili Pani do dnia dzisiejszego kwoty należnego wynagrodzenia z tytułu zawartych umów. Nie dokonała Pani również korekty wystawionej faktury.

W uzupełnieniach wniosku wskazano dodatkowo, iż w powołanym wyroku sąd uznał, iż kwotę, która wpłynęła na Pani konto w wysokości 41.390,60 zł, powinna Pani zwrócić firmie ubezpieczeniowej wraz z należnymi odsetkami (52.437,59 zł). Nie miała Pani zatem prawa do dokonania kompensaty z należnością Pani za usługi wykonane w ramach zawartych umów zleceń.

Ponadto z zawartej umowy zlecenia wynika, iż zleceniobiorca wykonuje zlecone zadanie pod kierunkiem i bezpośrednim nadzorem zleceniodawcy oraz umowa ta reguluje należne wynagrodzenie dla zleceniodawcy. Umowy zostały zawarte z firmą "M.", który w przedmiotowej sprawie działał jako pełnomocnik firmy "M." Wskazano również, iż wykonana usługa w ramach umowy zlecenia nie była wykonywana w ramach działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku:

Czy wynagrodzenie (należne, ale nie otrzymane) z tytułu zawartych umów podlega opodatkowaniu VAT i w konsekwencji czy była Pani zobowiązana do wystawienia faktury VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, wynagrodzenie z tytułu zawartych umów nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług – w myśl art. 8 ust. 1 ustawy – rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Podatnikami – wg zapisu art. 15 ust. 1 powołanej ustawy - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Art. 15 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy stanowi, iż za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

W interpretacji indywidualnej o sygn. ITPB1/415-718/10/DP rozstrzygnięto, iż wynagrodzenie za wykonane na podstawie umów zlecenia czynności stanowi przychód, o którym mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z powyższych przepisów wynika, że dla uznania, że określone czynności wykonywane przez osobę fizyczną nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług, istotne jest spełnienie wszystkich elementów wymienionych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy.

Uwzględniając treść ww. przepisów należy uznać, że jeżeli istnieje stosunek prawny, w ramach którego zleceniodawca ponosi odpowiedzialność za działania zleceniobiorcy, to wtedy nie jest to działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Chodzi o taki stosunek prawny między usługodawcą a usługobiorcą, który wskazuje cechy właściwe stosunkowi pracy, tj. podporządkowanie usługodawcy co do warunków realizacji umówionych czynności, określenie wynagrodzenia, a dodatkowo z dokumentów dotyczących zawarcia umowy o wykonanie świadczenia powinna wynikać kwestia odpowiedzialności osoby zlecającej wobec osób trzecich.

Wskazać należy, że podatnikiem jest osoba prowadząca "samodzielną działalność gospodarczą", co oznacza, że oprócz elementu samodzielności powinniśmy mieć do czynienia przede wszystkim z działaniami, które mogłyby zostać uznane za działalność gospodarczą.

Nie będzie więc podatnikiem w rozumieniu ustawy osoba, która w ramach podpisanej umowy (np. umowy zlecenie), tworzyć będzie ze zlecającym więzi analogiczne ze stosunkiem pracy, nie ponosząc tym samym ryzyka ekonomicznego w związku z wykonywanymi czynnościami. Tylko spełnienie wymogów wyłączających samodzielność działania poprzez zawarcie więzi prawnej między zleceniodawcą a zleceniobiorcą co do warunków wykonywania zleconych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich, pozwala jednocześnie wyłączyć wykonywane – na podstawie umowy zlecenia – czynności, z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Z opisu stanu faktycznego zawartego we wniosku wynika, iż świadczyła Pani usługi w zakresie wypłaty odszkodowania przez firmę ubezpieczeniową. Usługi te świadczone były na podstawie zawartych umów zlecenia, z których wynika, iż zleceniobiorca wykonuje zlecone zadanie pod kierunkiem i bezpośrednim nadzorem zleceniodawcy, umowa ta reguluje należne wynagrodzenie dla zleceniodawcy, a ponadto odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi zleceniodawca.

Biorąc powyższe pod uwagę, jak również przywołane regulacje prawne stwierdzić należy, że przy spełnieniu łącznie warunków zawartych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, czynności wykonywane przez Panią na podstawie umów zlecenia, w zakresie opisanym we wniosku, w przypadku, gdy nie ponosi Pani odpowiedzialności wobec osób trzecich za wykonaną usługę, nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji nie jest Pani z tego tytułu uznana za podatnika podatku od towarów i usług, a wykonywane czynności nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 tej ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy, o których mowa w art. 15 są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Skoro zatem wykonując opisane czynności nie działała Pani w charakterze podatnika, tym samym czynności tej nie należało dokumentować fakturą VAT.

Należy również zaznaczyć, iż zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, wyczerpujący opis stanu faktycznego winien wynikać z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, a nie z załączonych do niego dokumentów, w związku z czym nie były one przedmiotem merytorycznej analizy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.