INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 12 kwietnia 2010 r. (data wpływu: 19 kwietnia 2010 r.), uzupełnionym w dniu 19 lipca 2010 r., 21 lipca 2010 r., 26 lipca 2010 r. oraz w dniu 9 sierpnia 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania umownego zniesienia współużytkowania wieczystego nieruchomości oraz współwłasności posadowionych na niej budynków – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 kwietnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania umownego zniesienia współużytkowania wieczystego nieruchomości oraz współwłasności posadowionych na niej budynków. Wniosek uzupełniono w dniach: 19 lipca 2010 r., 21 lipca 2010 r., 26 lipca 2010 r. oraz w dniu 9 sierpnia 2010 r. o wyjaśnienie, iż Spółka jest stroną wniosku oraz o dokumenty potwierdzające zgodność złożonych podpisów na uzupełnieniu do wniosku.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Przyjęta w dniu 26 czerwca 2003 r. Dyrektywa 2003/55/EC Parlamentu Europejskiego i Rady, dotycząca wspólnych zasad wewnętrznego rynku gazu ziemnego wprowadziła przepisy mające przyspieszyć liberalizację i urynkowienie sektora gazowego, w tym art. 13 w związku z art. 33, który zakładał przeprowadzenie do 1 lipca 2007 r. prawnego rozdzielenia operatora systemu dystrybucyjnego od innych działalności nie związanych z dystrybucją.

Znowelizowane w dniu 4 marca 2005 r. Prawo energetyczne, implementując założenia zawarte w Dyrektywie 2003/55/EC do prawa krajowego powieliło w art. 9d obowiązek doprowadzenia do prawnego rozdzielenia działalności handlowej i technicznej dystrybucji gazu do dnia 1 lipca 2007 r.

Przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 5 października 2004 r. Program restrukturyzacji i prywatyzacji „A” S.A. nałożył na „A” S.A. m. in. obowiązek realizowania zadań mających na celu dostosowanie funkcjonowania spółek Grupy Kapitałowej „A” do wymogów Dyrektywy Gazowej.

W zakresie działań restrukturyzacyjnych jednym z takich zadań było doprowadzenie w terminie do 1 lipca 2007 r. do pełnego rozdzielenia działalności handlowej i technicznej dystrybucji gazu w zależnych od „A” S.A. Spółkach „C”.

Zgodnie z „Programem (…)” spółki prawa handlowego świadczące wyłącznie usługi technicznej dystrybucji gazu wyposażone będą we wszystkie składniki majątkowe, finansowe i instytucjonalne niezbędne do pełnienia funkcji operatora systemu dystrybucyjnego.

Z uwagi na powyższe przepisy, Spółka „C” (Spółka 1) dokonała rozdzielenia działalności handlowej od technicznej dystrybucji gazu poprzez wydzielenie w swoich strukturach zorganizowanej części przedsiębiorstwa (Oddziału) prowadzącej działalność handlową (działalność obrotu gazem), a następnie w drodze podziału przez wydzielenie w trybie art. 529 § pkt 4 KSH nastąpiło przeniesienie Oddziału do Spółki „O”. Podział Spółki został wpisany w sądzie rejestrowym w dniu 29 czerwca 2007 r. Pozostała zorganizowana część przedsiębiorstwa Spółki „C” realizuje zadania związane z dystrybucją (przesyłaniem sieciami) paliw gazowych.

Omawiane powyżej części przedsiębiorstwa Spółki dzielonej stanowiły odrębne oddziały samodzielnie sporządzające bilanse, posiadające wyodrębniony organizacyjnie, finansowo, majątkowo i personalnie majątek.

W następstwie dalszych przekształceń własnościowych, Spółka „O” w trybie art. 492 § 1 pkt 1 KSH została inkorporowana przez „A” S.A., która z dniem połączenia wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej.

Spółka „C” oraz Wnioskodawca „A” S.A. (następca prawny Spółki „O”, dalej Spółka 2), w wyniku powyższych działań mających swoje źródło w planie podziału stały się współużytkownikami wieczystymi nieruchomości (dalej: Nieruchomość) oraz współwłaścicielami posadowionych na niej budynków i budowli.

Plan podziału Spółki 1 przygotowano w ten sposób, iż Spółce 1 i Spółce 2 przyporządkowano poszczególne składniki majątku (części Nieruchomości wraz z posadowionymi na nich budynkami i budowlami), następnie ustalono sumaryczną wartość tych składników w oparciu o wartości księgowe (ujęte w księgach rachunkowych zgodnie z ustawą o rachunkowości na dzień 31 grudnia 2006 r.) i dopiero w oparciu o stosunek tych wartości ustalono wielkość udziałów obu Spółek w prawie użytkowania wieczystego Nieruchomości i prawie własności posadowionych na niej budynków i budowli. W rezultacie, wielkość udziałów obu Spółek w prawie współużytkowania wieczystego i współwłasności, jakie powstały w wyniku dokonanego podziału przez wydzielenie, została powiązana nie z powierzchnią Nieruchomości, a z wartością składników majątkowych, posadowionych na niej w dacie wskazanego podziału. Należy wskazać, iż powyższe przyporządkowanie składników majątku miało swoje źródło w projektach podziałów geodezyjnych, które odzwierciedlały sposób korzystania przez Strony z Nieruchomości.

Po zakończeniu podziału geodezyjnego Nieruchomości, Strony zamierzały dokonać zniesienia współwłasności poprzez przeniesienie na siebie prawa użytkowania wieczystego wydzielonych nieruchomości wraz z posadowionymi na nich składnikami majątkowymi, które otrzymały do wyłącznego korzystania. Składniki majątku, będące podstawą do określenia wielkości udziału, a także sposób ich wykorzystywania przez Spółki zostały określone w akcie notarialnym, Planie podziału i załącznikach związanych z podziałem Spółki „C”.

W konsekwencji Strony dowodzą, że doszło pomiędzy nimi do umownego podziału Nieruchomości do korzystania - quoad usum. Uzgodniony przez strony podział Nieruchomości quoad usum istnieje nieprzerwanie do chwili obecnej.

W wyniku powyższego podziału, każda ze Spółek uprawniona była wyłącznie do czerpania pożytków z tej części nieruchomości, która została jej przekazana do korzystania na zasadzie wyłączności oraz wyłącznie zobowiązana do ponoszenia wszelkich nakładów na tę część Nieruchomości.

Opierając się na wynikającym z Planu podziału przyporządkowaniu składników majątkowych do korzystania na zasadzie quoad usum, Spółki korzystały i nadal korzystają ze wspólnych nieruchomości w ten sposób, że w wyłącznym władaniu Spółki 1 znajdują się niektóre budynki położone na tych nieruchomościach, zaś inne znajdujące się na tych nieruchomościach budynki są we władaniu Spółki 2.

W rezultacie zarówno Spółka 1 jak i Spółka 2 użytkowały i użytkują jedynie określoną część nieruchomości będących przedmiotem współwłasności/współużytkowania wieczystego.

Spółki na zasadzie wyłączności ponosiły i ponoszą wydatki związane z przypisaną im do korzystania Nieruchomością, w ten sam sposób dokonują również podziału pożytków jakie przynosi Nieruchomość wspólna.

W szczególności, każda ze Spółek uiszcza podatek od nieruchomości wyłącznie od gruntu, budynków i budowli, z których korzysta w oparciu o podział quoad usum. Na takiej samej zasadzie uiszczana jest opłata z tytułu użytkowania wieczystego Nieruchomości. Każda ze Spółek ponosi wszelkie, wydatki na naprawy i remonty na tę część Nieruchomości, która została jej przekazana do korzystania. Każda ze Spółek wykazuje wyłącznie przychody i koszty związane z korzystaniem z tej części Nieruchomości, która została jej przekazana quoad usum.

Zarówno Spółka 1 jak i Spółka 2 na nieruchomościach (składnikach majątku zaewidencjonowanych we własnych księgach rachunkowych) ponosiła nakłady inwestycyjne.

Dla celów amortyzacji przyjmowały za podstawę naliczenia odpisów amortyzacyjnych (rachunkowych i podatkowych) całkowitą wartość początkową tych (i wyłącznie tych) środków trwałych, które znajdowały się na tej części nieruchomości, która była faktycznie użytkowana przez Spółki.

Ponadto, od dnia 1 lipca 2007 r., Spółka „C” rozpoczęła prowadzenie ksiąg rachunkowych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF). Zgodnie z MSSF 1 Zastosowanie MSSF po raz pierwszy Spółka „C” ustaliła wartość godziwą składników rzeczowego majątku trwałego na dzień przejścia na MSSF. Tak ustaloną wartość (koszt) dla celów rachunkowości, wprowadzono do ksiąg rachunkowych w miejsce dotychczasowej wartości bilansowej składników rzeczowego majątku trwałego. Przejście na MSSF oraz wycena nie miały wpływu na podatkową wartość rzeczowego majątku trwałego. Należy zaznaczyć iż zarówno przed przejściem jak i po przejściu na MSSF Spółka prowadzi ewidencję dla środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych uwzględniającą oboczności wynikające z klasyfikacji, wyceny i amortyzacji środków trwałych dla potrzeb podatkowych. W związku z powyższym przejściem wartości księgowe składników majątku będące podstawą ustalenia procentowego udziału we współwłasności uległy zmianie.

Wszelkie zmiany w wartości składników majątku trwałego wynikające z wdrożenia MSSF przez Spółkę Dzieloną zostały przy rozliczeniu podziału odniesione na kapitał rezerwowy Spółki Przejmującej.

Obecnie Spółki zamierzają dokonać umownego zniesienia współużytkowania wieczystego Nieruchomości oraz współwłasności posadowionych na niej budynków i budowli, w drodze fizycznego podziału Nieruchomości (na zasadzie art. 211 KC). W wyniku zniesienia wyżej wskazanych praw, każda ze Spółek otrzyma tę część Nieruchomości, z której dotychczas korzystała w oparciu o podział quoad usum. Stosunek wartości nieruchomości, jakie powstaną w wyniku podziału Nieruchomości wspólnej nie będzie odpowiadać stosunkowi udziałów obu Spółek w prawie użytkowania wieczystego ujawnionemu w księdze wieczystej.

Jednocześnie, żadna ze Spółek nie będzie zobowiązana do uiszczenia na rzecz drugiej jakiejkolwiek dopłaty z tytułu wyrównania różnicy pomiędzy wartością udziału jaki posiadała (wartością prawa), a wartością części Nieruchomości jaką otrzyma w wyniku zniesienia współużytkowania wieczystego (wartością rzeczy). Takie ustalenie jest konsekwencją faktu, iż w momencie ustanowienia współużytkowania wieczystego Nieruchomości wielkość udziałów każdej ze Spółek została wyznaczona w oparciu o wartość księgową części Nieruchomości (tj. wartość posadowionych na niej budynków i budowli) przyznanej jej do korzystania na zasadzie wyłączności, nie zaś w oparciu o wielkość przyznanej każdej z nich części Nieruchomości (gruntu).

Biorąc pod uwagę, iż przez cały okres istnienia współużytkowania wieczystego każda ze Spółek użytkowała wyłącznie część Nieruchomości i dokonywała nakładów wyłącznie na tą właśnie część, wzrost wartości (zarówno księgowej jak i podatkowej) każdej z części Nieruchomości następował w sposób niezależny od wzrostu wartości (księgowej jak i podatkowej) części drugiej.

W rezultacie różnica pomiędzy wartością udziałów w prawie użytkowania wieczystego Nieruchomości na dzień powstania tego prawa a wartością części Nieruchomości, jakie będą przyznane każdej ze Spółek w wyniku jego zniesienia, nie będzie wynikać z faktu fizycznego zmniejszenia udziału jednej ze Spółek w Nieruchomości wspólnej i odpowiedniego zwiększenia udziału drugiej Spółki, a (wyłącznie) z nieproporcjonalnego wzrostu wartości obu części Nieruchomości użytkowanych quoad usum.

Ponadto, w momencie zniesienia współużytkowania wieczystego Nieruchomości, żadna ze Spółek nie zostanie zobowiązana do zwrotu drugiej Spółce jakiejkolwiek części wartości nakładów poczynionych na Nieruchomość. Takie ustalenie wynika z faktu, iż każda ze Spółek ponosiła nakłady wyłącznie na tę część, którą użytkowała w oparciu o podział quoad usum.

W piśmie uzupełniającym z dnia 13 lipca 2010 r. Spółka oświadczyła, iż „B” Sp. z o.o. jest stroną wniosku i jako współwłaściciel dążący do umownego zniesienia współużytkowania wieczystego nieruchomości w drodze jej fizycznego podziału, w wyniku którego każda ze Spółek stanie się użytkownikiem wieczystym tej części nieruchomości, którą użytkowała dotychczas w oparciu o podział quoad usum i wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej jako strona uczestnicząca w podziale nieruchomości wnosi o wydanie interpretacji opisanej we wniosku z dnia 12 kwietnia 2010 r.

W piśmie uzupełniającym z dnia 2 sierpnia 2010 r. Spółka wyjaśniła, że „B” Sp. z o.o. jest podmiotem występującym z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego oznaczonym we wniosku jako (Spółka 1).

Ponadto Wnioskodawca wniósł o sprostowanie fragmentu opisu zdarzenia przyszłego w sposób następujący:

„B (Spółka 1) oraz „A” S.A. (następca prawny Spółki „O”, dalej: Spółka 2) w wyniku powyższych działań mających swoje źródło w planie podziału stały się współużytkownikami wieczystymi nieruchomości (dalej: Nieruchomość) oraz współwłaścicielami posadowionych na niej budynków i budowli”.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zniesienie współużytkowania wieczystego Nieruchomości w sytuacji gdy żadna ze Spółek nie będzie zobowiązana do dokonania dopłaty na rzecz drugiej jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, zniesienie współużytkowania wieczystego Nieruchomości w sytuacji, gdy żaden z dotychczasowych współużytkowników wieczystych nie jest zobowiązany do dokonania dopłaty na rzecz drugiego jest czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z uwagi na brak elementu dopłaty czynność zniesienia współużytkowania wieczystego ma niewątpliwie charakter nieodpłatny. Jednocześnie nie zostają spełnione przesłanki uznania jej za nieodpłatną dostawę, bądź nieodpłatne świadczenie usług (w rozumieniu VAT).

Przez opodatkowaną VAT nieodpłatną dostawę, o której mowa w art. 7 ust. 2 VAT rozumie się bowiem przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Aby przekazanie towarów (odpłatne bądź nieodpłatne) stanowiło dostawę towarów musi nastąpić przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

W analizowanym stanie faktycznym brak jest podstaw by twierdzić, iż w wyniku zniesienia prawa współużytkowania wieczystego Nieruchomości dochodzi do nieodpłatnej dostawy towarów, bowiem zakres dotychczasowego władztwa każdej ze Spółek nad rzeczą nie uległ zwiększeniu.

Ponadto, w rozpatrywanej sytuacji zniesienie współużytkowania wieczystego będzie mieć dla każdej ze Spółek związek z prowadzeniem przedsiębiorstwa, podczas gdy w świetle art. 7 ust. 2 ustawy o VAT opodatkowane są wyłącznie nieodpłatne przekazania, które nie są związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą.

Ostatni z przytoczonych argumentów, przesądza jednocześnie o tym, iż zniesienia pomiędzy Spółkami współużytkowania wieczystego Nieruchomości, bez obowiązku uiszczenia dopłat nie można również zakwalifikować jako nieodpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Przepis ten przewiduje bowiem wyłącznie opodatkowanie nieodpłatnego świadczenia usług, jeżeli nie jest ono związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 6 maja 2009 r. sygn. lPPP1-443-92/09-7/lZ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (…).

Przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty (art. 2 pkt 6 ustawy).

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny

   - jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Przepis art. 8 ust. 2 ustawy stanowi, iż nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nią są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Z przepisu art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) wynika, iż własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Z kolei zgodnie z art. 196 Kodeksu cywilnego współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest, że każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 Kodeksu cywilnego). Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

Zgodnie z art. 210 ww. ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Z powyższej normy wynika więc, że każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Ustawodawca przyznaje więc każdemu ze współwłaścicieli roszczenie o zniesienie współwłasności. Jego zaspokojenie może nastąpić w trybie umownego zniesienia współwłasności lub na drodze orzeczenia sądowego. Żaden ze współwłaścicieli nie może zaś skutecznie sprzeciwiać się zniesieniu współwłasności.

Natomiast zgodnie z art. 211 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem rzeczy, albo, że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy, lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zasadą jest, że zniesienie współwłasności powinno nastąpić przede wszystkim przez podział fizyczny rzeczy wspólnej. Podział rzeczy wspólnej prowadzi do zniesienia współwłasności. Jest bowiem oczywiste, że w wyniku podziału powstają nowe przedmioty własności samoistne, odrębne rzeczy, wydzielone z większej rzeczy macierzystej (poprzednio wspólnej). Przypadają zaś one na wyłączną własność poszczególnym współwłaścicielom. Tym samym wygasa współwłasność macierzystej rzeczy wspólnej.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca (Spółka 1) wraz z „A” S.A. (Spółka 2) jest współużytkownikiem wieczystym nieruchomości (Nieruchomość) oraz współwłaścicielem posadowionych na niej budynków. Pomiędzy Stronami doszło do umownego podziału Nieruchomości do korzystania (quoad usum). Ustalony przez strony podział Nieruchomości quoad usum istnieje nieprzerwanie do chwili obecnej. Przez cały okres istnienia współużytkowania wieczystego każda ze Spółek opierając się na istniejącym podziale quoad usum dokonywała i dokonuje nakładów wyłącznie na tę część Nieruchomości, która została jej przekazana do korzystania oraz - również na zasadzie wyłączności – ponosiła i ponosi wszelkie inne wydatki związane z korzystaniem z tej części Nieruchomości. W ten sam sposób Spółki dokonują również podziału pożytków, jakie przynosi Nieruchomość wspólna. W szczególności, każda ze Spółek uiszcza podatek od nieruchomości wyłącznie od gruntu, budynków i budowli, z których korzysta w oparciu o podział quoad usum. Na takiej samej zasadzie uiszczana jest opłata z tytułu użytkowania wieczystego Nieruchomości. Każda ze Spółek ponosi wszelkie wydatki inwestycyjne, wydatki na naprawy i remonty na tę część Nieruchomości, która została jej przekazana do korzystania. Każda ze Spółek wykazuje wyłącznie przychody i koszty związane z korzystaniem z tej części Nieruchomości, która została jej przekazana quoad usum. Obecnie Spółki zamierzają dokonać umownego zniesienia współużytkowania wieczystego Nieruchomości oraz współwłasności posadowionych na niej budynków i budowli, w drodze fizycznego podziału Nieruchomości (na zasadzie art. 211 Kodeksu cywilnego).

W wyniku zniesienia wyżej wskazanych praw każda ze Spółek otrzyma tę część Nieruchomości, z której dotychczas korzystała w oparciu o podział quoad usum. Jednocześnie, żadna ze Spółek nie będzie zobowiązana do uiszczenia na rzecz drugiej jakiejkolwiek dopłaty z tytułu wyrównania różnicy pomiędzy wartością udziału jaki posiadała (wartością prawa), a wartością części Nieruchomości jaką otrzyma w wyniku zniesienia współużytkowania wieczystego (wartością rzeczy).

Takie ustalenie jest konsekwencją faktu, iż w momencie ustanowienia współużytkowania wieczystego Nieruchomości, wielkość udziałów każdej ze Spółek została wyznaczona w oparciu o wartość księgową części Nieruchomości (tj. wartość posadowionych na niej budynków i budowli) przyznanej jej do korzystania na zasadzie wyłączności nie zaś w oparciu o wielkość przyznanej każdej z nich części Nieruchomości (gruntu). Ponadto, w momencie zniesienia współużytkowania wieczystego Nieruchomości żadna ze Spółek nie zostanie zobowiązana do zwrotu drugiej Spółce jakiejkolwiek części wartości nakładów poczynionych na Nieruchomość.

Takie ustalenie wynika z faktu, iż każda ze Spółek ponosiła nakłady wyłącznie na tę część, którą użytkowała w oparciu o podział quoad usum.

Mając na uwadze cytowane powyżej przepisy oraz okoliczności przedstawione we wniosku należy stwierdzić, że zniesienie współużytkowania wieczystego Nieruchomości oraz współwłasności posadowionych na niej budynków i budowli, w przedmiotowej sprawie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Należy bowiem zauważyć, że w myśl zasady określonej w cyt. art. 5 ust. 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatne transakcje dostawy towarów lub świadczenia usług.

Aby mówić o dostawie towarów, nastąpić musi przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel z dostawcy na nabywcę. W analizowanym stanie sprawy zakres dotychczasowego władztwa każdej ze Spółek nad rzeczą nie ulega zwiększeniu i każda ze Spółek otrzyma tę część Nieruchomości, z której dotychczas korzystała w oparciu o podział quoad usum. Należy zatem stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie nie występuje dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Ponadto w przedmiotowej sprawie żadna ze stron nie dokonuje na rzecz drugiej jakiegokolwiek świadczenia, zatem w niniejszej sprawie nie dochodzi również do świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy. Przy zniesieniu współużytkowania wieczystego Nieruchomości oraz współwłasności posadowionych na niej budynków i budowli na zasadach opisanych we wniosku, nie dojdzie do jakiegokolwiek nieodpłatnego przekazania towarów, czy nieodpłatnego świadczenia usług, o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy.

Każda ze stron otrzyma bowiem część Nieruchomości, która odpowiadać będzie wcześniej posiadanemu udziałowi we własności Nieruchomości (z której korzysta w ramach podziału quoad usum) i u żadnej ze stron nie wystąpi przysporzenie majątkowe w związku z ww. zniesieniem współużytkowania/współwłasności Nieruchomości i budynków na niej posadowionych.

W rozpatrywanym przypadku, na podstawie zawartych ustaleń, dochodzi jedynie do wyodrębnienia w sposób materialny posiadanych udziałów w przedmiotowej nieruchomości i posadowionych na niej budynkach.

Reasumując, opisane we wniosku zniesienie współużytkowania wieczystego Nieruchomości oraz współwłasności posadowionych na niej budynków i budowli w drodze fizycznego podziału Nieruchomości, nie jest czynnością stanowiącą dostawę towarów lub świadczenie usług i jako taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W niniejszej interpretacji odpowiedziano na wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania umownego zniesienia współużytkowania wieczystego nieruchomości oraz współwłasności posadowionych na niej budynków.

Ponadto wniosek w części dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie podatkowych skutków zniesienia współużytkowania wieczystego nieruchomości, załatwiony został interpretacją indywidualną nr ILPB3/423-344/10-8/EK z dnia 12 sierpnia 2010 r.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.