INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 24 sierpnia 2010r. (data wpływu 27 sierpnia 2010r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, czy sprzedaż udziału w prawie własności samochodu jest świadczeniem usług na gruncie podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 sierpnia 2010r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, czy sprzedaż udziału w prawie własności samochodu jest świadczeniem usług na gruncie podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Poszczególne spółki Grupy są właścicielami pojazdów osobowych użytkowanych w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Właściciele samochodów (Spółki) planują sprzedaż udziału w prawie własności samochodów na rzecz innych spółek Grupy. I tak Wnioskodawca zamierza sprzedać udział w prawie własności w wysokości 1/3 na rzecz Grupy A. Sp. z o.o. oraz 1/3 na rzecz Grupy G. Sp. z o.o. Przy czym wzajemne prawa i obowiązki stron dotyczące sposobu i zasad korzystania z pojazdu określi odrębna umowa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż udziału w prawie własności samochodu jest świadczeniem usług na gruncie podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż udziału w prawie własności samochodu jest świadczeniem usług na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług. Udział we współwłasności stanowi bowiem prawo przysługujące współwłaścicielowi i w związku z tym jego sprzedaż nie może być utożsamiana ze sprzedażą rzeczy, która ma charakter materialny. Współwłasność nie podlega podziałowi, który umożliwiłby wyodrębnienie uprawnień poszczególnych współwłaścicieli lub fizyczne wyodrębnienie części samochodu. Pojęcie towaru odnosi się wyraźnie do przedmiotów materialnych, a nie do prawa przysługującego wobec tych przedmiotów. Konsekwentnie nie można mówić w opisywanym stanie faktycznym o dostawie towaru. Wobec tego sprzedaż udziału w prawie własności samochodu jest świadczeniem usług na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Orzeczenia sądów administracyjnych w podobnych przypadkach:

• NSA z 1 października 2008r., sygn. I FSK 1242/07
• WSA w Krakowie z 25 kwietnia 2007r., sygn. I SA/Kr 277/06

oraz:

postanowienia w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 27 kwietnia 2007r., sygn. PP 447/1/4/07 (Urząd Skarbowy Wrocław-Śródmieście) oraz z dnia 26 kwietnia 2005r., sygn. 1471/NUR1/443-72/05/AB (Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie), uzasadniają powyższe stanowisko.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany odpowiednio w art. 7 i art. 8 ustawy o VAT.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

Natomiast przez świadczenie usług, na mocy art. 8 ust. 1 ww. ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

W myśl art. 2 pkt 6 ww. ustawy towarami są rzeczy ruchome, wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Ustawodawca w ww. przepisach poza wskazaniem, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, wskazał ponadto, że za świadczenie usług uznawana jest każda transakcja, która nie stanowi dostawy towarów.

Przyjęcie podziału na dostawę towaru oraz świadczenie usług oznacza w praktyce, że wolą ustawodawcy było określenie maksymalnie szeroko rozumianego przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług, jeżeli nawet wykazane zostałoby w konkretnym przypadku, że nie występuje dostawa towarów to i tak z reguły należy opodatkować czynność kwalifikowaną wówczas jako świadczenie usług. Głównym celem wprowadzenia takiej konstrukcji jest zagwarantowanie, aby każda transakcja, która nie mogłaby zostać uznana za dostawę towarów była opodatkowana jako świadczenie usług, za wyjątkiem tych transakcji, które taksatywnie są wyłączone lub zwolnione z opodatkowania.

Powyższe regulacje wynikające z ustawodawstwa wspólnotowego dotyczącego harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych, wprowadzono w tym celu, aby nie dopuścić do:

1. podwójnego opodatkowania,
2. braku opodatkowania,
3. zakłócenia konkurencji.
   
   

Podstawowe bowiem znaczenie dla kształtu i funkcjonowania wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (podatku od towarów i usług) mają fundamentalne cechy tego podatku, tj.:

• powszechność opodatkowania,
• faktyczne opodatkowanie konsumpcji,
• stosowanie podatku od wartości dodanej na wszystkich etapach obrotu towarami i usługami.
  
  

Realizację powyższych fundamentalnych cech podatku od towarów i usług, o których mowa wyżej, gwarantują nie tylko przepisy określające zakres przedmiotowy podatku VAT, tj. cyt. wyżej art. 5, 7 i 8 ww. ustawy, lecz również przepisy regulujące zakres podmiotowy podatku od towarów i usług, czyli przepisy art. 15 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza sprzedać udział w prawie własności samochodu w wysokości 1/3 na rzecz Grupy A. Sp. z o.o. oraz 1/3 na rzecz Grupy G. Sp. z o.o. Przy czym wzajemne prawa i obowiązki stron dotyczące sposobu i zasad korzystania z pojazdu określi odrębna umowa.

Biorąc pod uwagę przedstawione zdarzenie przyszłe oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy zauważyć, iż ustawa o VAT poddaje opodatkowaniu w obrocie krajowym dwie podstawowe czynności: odpłatną dostawę towarów oraz odpłatne świadczenie usług. Czynności te są względem siebie komplementarne, gdyż każde świadczenie wykonywane w obrocie krajowym w ramach działalności gospodarczej przez podatnika VAT jest albo dostawą towarów, albo odpłatnym świadczeniem usług. Ustawa opisuje bliżej przede wszystkim dostawę towarów, w przypadku usług ograniczając się do stwierdzenia, że są one każdym świadczeniem, które nie stanowi dostawy towarów. W ocenie tut. organu w przedmiotowej sytuacji mamy do czynienia z dostawą towarów.

Przede wszystkim należy bowiem zaznaczyć, iż nie można utożsamiać dostawy towarów na gruncie VAT z cywilnoprawną umową dostawy, na mocy której dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczenia częściami albo periodycznie, a odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzeczy i do zapłacenia ceny - art. 605 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), ponieważ ustawa o VAT posiada własną definicję „dostawy towarów”. Przy czym podkreślenia wymaga, iż zgodnie z tą definicją, istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W celu przedstawienia właściwego rozumienia pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy zaznaczyć, iż dotyczy ono tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nią jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawa własności”. Idąc dalej należy wskazać, iż czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym, bowiem „dostawa towarów” nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż oderwanie pojęcia „dostawa towarów” od skutków konwencjonalnych powstających na gruncie prawa prywatnego od ekonomicznych aspektów transakcji pozwala także na uznanie danej czynności za dostawę towarów nawet mimo pewnych nałożonych na nabywcę ograniczeń we władaniu towarem (jak ma to miejsce w przedmiotowej sprawie).

W odniesieniu do przedstawionego zdarzenia przyszłego (sprzedaży udziału w prawie własności samochodu) należy zauważyć, iż własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Nie zmienia to w niczym istoty własności rzeczy. Współwłasność cechuje: jedność przedmiotu, wielość podmiotów i niepodzielność wspólnego prawa. Te cechy współwłasności rzeczy, a zwłaszcza jedność przedmiotu i niepodzielność wspólnego prawa oznaczają, że każdy ze współwłaścicieli nie ma wyłącznego prawa do fizycznie wydzielonej części rzeczy, natomiast każdy z nich ma prawo do całej rzeczy. Ułamek we współwłasności ułamkowej wyznacza jedynie zakres obowiązków oraz uprawnień współwłaściciela w stosunkach zewnętrznych i wewnętrznych wobec innych współwłaścicieli. Posiadanie udziału nie ogranicza jednak w korzystaniu i rozporządzaniu całą rzeczą, z uwzględnieniem zasad należytego zarządu. Fakt, że udział w rzeczy może być przedmiotem obrotu, nie oznacza, że w przypadku nabycia udziału nie nabywa się jednocześnie prawa do rozporządzania rzeczą (całą) jak właściciel. Zbycie udziału nie jest wyłącznie rozporządzeniem prawem. Zbycie udziału jest przeniesieniem własności rzeczy w części przysługującej właścicielowi.

W świetle powyższego nie można rozpatrywać prawa własności do rzeczy w oderwaniu od samej rzeczy. Nie ma żadnego znaczenia, czy prawo majątkowe do rzeczy jest towarem czy nim nie jest. Istotne staje się jedynie to, czy wskutek nabycia tego prawa majątkowego (pełnej własności lub udziału) nabywca może rozporządzać rzeczą jak właściciel. A ten warunek zostaje bezwzględnie spełniony w przypadku nabycia udziału w rzeczy, bowiem nawet jeśli nabywca nabywa tylko udział w rzeczy, to prawo to daje mu możliwość rozporządzania rzeczą jak właściciel.

Reasumując, w opisanym we wniosku przypadku, będziemy mieli do czynienia ze sprzedażą udziałów w prawie własności samochodu stanowiącą dostawę towarów a nie świadczenie usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Końcowo należy zaznaczyć, iż powołane przez Wnioskodawcę na poparcie własnego stanowiska wyroki oraz postanowienia dotyczą odmiennych stanów faktycznych od przedstawionego we wniosku i nie mogą stanowić podstawy niniejszego rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.