INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 29 lipca 2010 r. (data wpływu 3 sierpnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zwolnienia przedmiotowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 sierpnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Zgodnie z § 20 rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 19 lutego 2008 r. w sprawie sposobu określenia liczby akcji spółki konsolidującej podlegających zamianie i trybu dokonywania zamiany akcji lub prawa do akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej (Dz. U. Nr 41. poz. 250 ze zm.) wydanego na podstawie art. 8 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego (Dz. U. Nr 191, poz. 1367 ze zm.), minister właściwy do spraw Skarbu Państwa zawiera w imieniu Skarbu Państwa z osobą uprawnioną umowę zamiany akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy ww. umowa zamiany korzysta ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: PCC), na podstawie art. 9 pkt 9 ustawy o PCC (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) w przypadku zawarcia umowy za pośrednictwem domu maklerskiego...

Zdaniem Wnioskodawcy, odpowiedź na powyższe pytanie jest twierdząca. Zgodnie z art. 1 ust. 1 lit. a ustawy o PCC, podatkowi podlegają umowy zamiany rzeczy i praw majątkowych.

W przypadku umowy zamiany, obowiązek podatkowy ciąży, na podstawie art. 4 pkt 2 ustawy o PCC, na stronach czynności. Jest to odpowiedzialność solidarna, co oznacza, iż w przypadku zwolnienia jednej ze stron umowy z podatku, druga strona obowiązana jest do zapłaty całości podatku. Taka okoliczność zachodziłaby w niniejszej sprawie. W związku ze zwolnieniem podmiotowym Skarbu Państwa z podatku, uregulowanym w art. 8 pkt 5 ustawy o PCC, do zapłaty podatku w całości byłby zobowiązany uprawniony pracownik zawierający umowę zamiany.

Zgodnie z art. 9 pkt 9 ustawy o PCC, zwalnia się od podatku sprzedaż maklerskich instrumentów finansowych firmom inwestycyjnym, bądź za ich pośrednictwem, oraz sprzedaż tych instrumentów dokonywaną w ramach obrotu zorganizowanego - w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i Nr 157, poz. 1119 - dalej: ustawa o obrocie).

Zgodnie z art. 3 w związku z art. 2 ustawy o obrocie, akcje zaliczane są do maklerskich instrumentów finansowych.

Natomiast w myśl art. 3 pkt 33, przez firmę inwestycyjną rozumie się dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską.

Transakcja zamiany, jako szczególny rodzaj sprzedaży z zapłatą wyrażoną rzeczowo, podlega zwolnieniu z PCC na podstawie ww. art. 9 pkt 9 ustawy o PCC, ponieważ:

• posiada wszelkie znamiona umowy sprzedaży.
  Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego:
  Art. 603: Przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.
  Art. 604: Do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

• w świetle podstawowych zasad wykładni prawa, proces wykładni prawa musi dać racjonalne rezultaty i nie może stawać w kolizji z normami wyższego rzędu, które wyznaczają zakres rozumienia regulacji niższego rzędu; w szczególności musi zostać uwzględniona konstytucyjna równość wobec prawa, o czym szerzej poniżej.

• nie są możliwe jakiekolwiek kierunki wykładni albo ratio legis, które dałyby konkluzję, że transakcja zamiany, stanowiąca efektywną prawnie formę sumy dwóch równoczesnych umów sprzedaży lub sprzedaży z zapłatą wyrażoną rzeczowo, może być w jakikolwiek sposób dyskryminowana fiskalnie, tylko i wyłącznie z racji przyjęcia takiej efektywnej prawnie formy.

• interpretacja przeciwna godziłaby bowiem w ww. zasady, a także w podstawowe zasady logiki, dałaby wyraz nieracjonalności ustawodawcy (co jest z założenia poprawnej wykładni wykluczone) i prowadziłaby do nieefektywności gospodarczej, zamiast ją stymulować. Taka forma transakcji stanowiłaby, bez żadnych racjonalnych przesłanek, rodzaj pułapki czyhającej na kontrahentów. Z pewnością przepisy są tak konstruowane, aby ułatwiać rozwój społeczno-gospodarczy, zapewniać reguły fair play, a nie po to aby obniżać dobrobyt społeczeństwa poprzez niczym nieuzasadnione pułapki. Taka "prawna pułapka" powodowałaby niczym nieuzasadnioną nierówność wobec prawa, podmiotów zawierających takie same co do ekonomii transakcje: transakcję zamiany oraz transakcję składającą się z dwóch równoczesnych sprzedaży, rozliczanej w drodze potrącenia / datio in solutum, czy transakcję sprzedaży z zapłatą wyrażoną rzeczowo.

• tytułem kolejnego przykładu, przeciwna wykładnia łamałaby cele Konstytucji RP zamieszczone w jej preambule - "W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, (...) pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelskie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność (...), ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako prawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości".
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.), podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Według art. 9 pkt 9 ww. ustawy zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych będących instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i Nr 157, poz. 1119 oraz z 2009 r. Nr 165, poz. 1316) firmom inwestycyjnym, bądź za ich pośrednictwem, oraz sprzedaż tych praw dokonywaną w ramach obrotu zorganizowanego.

Przedstawiony przez Zainteresowanego we wniosku stan faktyczny dotyczy zamiany akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej, za pośrednictwem domu maklerskiego.

Na podstawie art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. W myśl art. 604 ww. ustawy do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Nie oznacza to jednak, że umowa zamiany jest tożsama z umową sprzedaży. Świadczy o tym chociażby fakt, że obie te umowy w Kodeksie cywilnym zostały uregulowane odrębnie. Powyższe odesłanie wskazuje jedynie na to, że umowa sprzedaży i umowa zamiany są do siebie podobne.

Zwolnienie z art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczy wyłącznie sprzedaży praw majątkowych - będących instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi - firmom inwestycyjnym, bądź za ich pośrednictwem, oraz sprzedaży tych praw dokonywanej w ramach obrotu zorganizowanego.

Należy podkreślić, że powyższe zwolnienie funkcjonuje w polskim systemie podatkowym – podobnie jak wszystkie ulgi i zwolnienia – na zasadzie wyjątku od zasady powszechności opodatkowania (określonej w art. 84 Konstytucji RP). Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Ustawodawca wyraźnie określił, iż ww. zwolnieniu podlega sprzedaż, a nie zamiana.

W związku z powyższym, umowa zamiany nie korzysta ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.