INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 09 sierpnia 2010r. (data wpływu do Organu – 16 sierpnia 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego z tytułu zasiedzenia nieruchomości - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 sierpnia 2010r. wpłynął do Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego z tytułu zasiedzenia nieruchomości.

Z uwagi na braki formalne pismem z dnia 15 listopada 2010r. znak: IBPBII/1/415-436-201/10/ŚS wezwano pełnomocnika do uzupełnienia wniosku.

W wezwaniu wskazano, iż w przypadku nie przedłożenia pełnomocnictwa, z którego wynika prawo do odbioru korespondencji przez wskazaną we wniosku osobę w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, interpretacja indywidualna zostanie wysłana na adres Wnioskodawczyni. Wezwanie zostało doręczone w dniu 18 listopada 2010r. Wniosek nie został uzupełniony.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Postanowieniem z 07 czerwca 2009r. Sąd Rejonowy w X. stwierdził, iż spadek po Edwardzie X. zmarłym w dniu 17 października 1991r. nabyły w częściach równych jego dzieci, w tym Wnioskodawczyni. Zmarły był samoistnym posiadaczem fragmentu nieruchomości położonej w M., która zgodnie z treścią księgi wieczystej oznaczonej nr .., stanowi własność gminy. Wnioskodawczyni zamierza wystąpić do sądu o stwierdzenie zasiedzenia tej nieruchomości na rzecz wszystkich spadkobierców.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni zapłaci wyłącznie podatek od nabycia prawa własności rzeczy w drodze zasiedzenia niezależnie od tego czy sąd stwierdzi, że nabycie prawa własności rzeczy w drodze zasiedzenia nastąpiło przed dniem śmierci ojca Wnioskodawczyni, czy też po tej dacie...

Zdaniem Wnioskodawczyni, niezależnie od tego czy sąd stwierdzi, iż termin zasiedzenia upłynął przed dniem śmierci Edwarda X., czy też po już po tej dacie, będzie na niej ciążył obowiązek zapłaty wyłącznie podatku od nabycia własności rzeczy w drodze zasiedzenia. Wnioskodawczyni powołała się na treść art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn i stwierdziła, iż obowiązek podatkowy powstaje wówczas, gdy uprawomocni się postanowienie sądu o stwierdzeniu zasiedzenia. Wnioskodawczyni uważa, iż nie ma znaczenia okoliczność w jakiej dacie upłynął okres niezbędny do zasiedzenia nieruchomości. Na Wnioskodawczyni nie będzie natomiast ciążył żaden inny obowiązek podatkowy związany z takim zdarzeniem.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Stosownie do art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „dziedziczenie” („spadek”), czy „zasiedzenie” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca.

W myśl art. 172 ustawy Kodeks cywilny posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od dwudziestu lat jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Po upływie trzydziestu lat posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Dobra wiara posiadacza istnieje wtedy, gdy posiadacz jest przekonany, że posiada rzecz zgodnie z przysługującym mu prawem, a to przekonanie jest uzasadnione okolicznościami danego przypadku, przy czym dobrą wiarę wyłącza nie tylko pozytywna wiadomość o braku uprawnienia, ale i brak wiadomości spowodowany niedbalstwem. Dobra wiara w powyższym rozumieniu i będąca jej przeciwstawieniem zła wiara pełnią tę samą funkcję we wszystkich stosunkach prawno-rzeczowych.

Zasiedzenie jest tzw. instytucją dawności, służącą korygowaniu rzeczywistego stanu posiadania ze stanem prawnym. Prowadzi ono do nabycia przez posiadacza własności na skutek długotrwałego posiadania przez niego rzeczy, czemu towarzyszy utrata własności przez dotychczasowego właściciela, który w przeszłości utracił posiadanie rzeczy. Poprzez zasiedzenie można nabyć własność rzeczy ruchomych i nieruchomych, udziału we współwłasności, prawa użytkowania wieczystego, służebność gruntową. Zasiedzenie jest instytucją prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu. Umożliwia ono, sankcjonując stan faktyczny, usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania. Uregulowane zostało generalnie w art. 172-177 k.c. Na skutek zasiedzenia, które następuje ex lege, dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je niezależnie od niego; jest więc ono pierwotnym sposobem nabycia prawa podmiotowego.

Podłożem instytucji zasiedzenia jest taki stan faktyczny, który w swej istocie nie opiera się całkowicie na prawie własności. Jego istotnym elementem musi bowiem być posiadanie określane mianem "posiadania samoistnego", polegające na faktycznym władaniu rzeczą "jak właściciel" (art. 172 § 1 w zw. z art. 336 k.c.). Konieczne jest zatem wykonywanie przez posiadacza wszelkich czynności faktycznych wskazujących na samodzielny, rzeczywisty, niczym nie skrępowany stan władztwa, bez jednoczesnej legitymacji prawnej w postaci prawa własności.

Jak z powyższego wynika nabycie tytułem zasiedzenia jest tytułem odrębnym od nabycia tytułem dziedziczenia (spadku). Nabycie tytułem zasiedzenia jest tzw. nabyciem pierwotnym dokonywanym przez posiadacza nieruchomości nie będącego jej właścicielem i jest stwierdzane przez sąd w sytuacji gdy rzeczywisty stan posiadania jest inny niż stan prawny nieruchomości.

Zgodnie z art. 5 cyt. ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze zasiedzenia powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie - art. 6 ust. 1 pkt 6 powołanej ustawy. Sąd w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych określa datę, w której doszło do zasiedzenia.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ww. ustawy nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7% podstawy opodatkowania.

W myśl natomiast art. 6 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy – przy nabyciu w drodze dziedziczenia – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia – art. 6 ust. 4 zdanie pierwsze cyt. ustawy. Podatek od nabycia w drodze dziedziczenia (spadku) oblicza się wg skali określonej w treści art. 15 ust. 1 wskazanej powyższej ustawy.

Z opisu przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż ojciec Wnioskodawczyni był samoistnym posiadaczem fragmentu nieruchomości położonej w M., która zgodnie z treścią księgi wieczystej oznaczonej nr .., stanowi własność gminy. Wnioskodawczyni zamierza wystąpić do sądu o stwierdzenie zasiedzenia tej nieruchomości na rzecz wszystkich spadkobierców. Wnioskodawczyni uważa, iż niezależnie od tego czy sąd stwierdzi, iż termin zasiedzenia upłynął przed dniem śmierci Edwarda X., czy też po już po tej dacie będzie na niej ciążył obowiązek zapłaty wyłącznie podatku od nabycia własności rzeczy w drodze zasiedzenia.

Z takim twierdzeniem Wnioskodawczyni nie można się zgodzić, bowiem jak już wskazano powyżej, nabycie w drodze dziedziczenia (spadku) i nabycie tytułem zasiedzenia to dwa odrębne nabycia. Zatem w przypadku przedstawionym we wniosku obowiązek podatkowy uzależniony jest od tego, na podstawie jakich tytułów nastąpiło nabycie.

Biorąc pod uwagę opisane we wniosku zdarzenie przyszłe oraz przedstawiony powyżej stan prawny, należy stwierdzić, że jeżeli w postanowieniu stwierdzającym zasiedzenie sąd wskaże, iż termin zasiedzenia upłynął przed dniem śmierci spadkodawcy tj. nieruchomość znajdowała się w posiadaniu spadkodawcy tak długo, iż wypełnione zostały terminy ustawowe – zasiedzenie może być wykonane jedynie w jego imieniu (spadkodawcy). Oznacza to, że nawet gdy z wnioskiem wystąpi jego spadkobierca, lecz sąd w postanowieniu stwierdzającym zasiedzenie stwierdzi, iż zasiedzenia dokonał spadkodawca – a tym samym nabył własność nieruchomości tym tytułem (zasiedzenie następuje z mocy prawa; postępowanie przed sądem jedynie ten stan potwierdza), to w takiej sytuacji spadkobiercy nabędą własność nieruchomości w drodze spadkobrania, a nie w drodze zasiedzenia, bowiem nabycie własności w drodze zasiedzenia powstało jeszcze za życia spadkodawcy. W związku z powyższym Wnioskodawczyni zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy będzie zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia w drodze dziedziczenia (spadku) wszystkich praw i rzeczy po spadkodawcy, w tym również przedmiotowej nieruchomości.

Natomiast w sytuacji, gdy sąd w postanowieniu stwierdzającym zasiedzenie wskaże, iż okres potrzebny do nabycia własności przez zasiedzenie nie upłynął przed śmiercią spadkodawcy to spadkobierca osoby, która była posiadaczem nieruchomości, lecz do chwili śmierci nie nabyła jej przez zasiedzenie, może żądać stwierdzenia zasiedzenia na swoją rzecz z zaliczeniem okresu posiadania spadkodawcy w takiej części, w jakiej dziedziczy. Powyższe oznacza, iż w takiej sytuacji, zgodnie art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn, Wnioskodawczyni zobowiązana będzie do zapłaty podatku od spadków i darowizn tytułem zasiedzenia przedmiotowej nieruchomości.

Niezależnie od powyższego, na Wnioskodawczyni będzie ciążył obowiązek w podatku od spadków i darowizn w związku z nabyciem tytułem dziedziczenia tych praw majątkowych i rzeczy, które wchodzą do masy spadkowej po spadkodawcy.

Mając powyższe na uwadze stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.