Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP2/443-219/13-3/BH
z 16 kwietnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 8.03.2013r. (data wpływu 11.03.2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie finansowania dokonanego zakupu towarów i usług ze środków ZFŚS oraz w sytuacji częściowego partycypowania osoby uprawnionej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11.03.2013 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie finansowania dokonanego zakupu towarów i usług ze środków ZFŚS oraz w sytuacji częściowego partycypowania osoby uprawnionej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Sp. z o.o. (dalej: Wnioskodawca lub Spółka) jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym prowadzącym działalność polegającą na świadczeniu usług kolejowych przewozów pasażerskich. Wnioskodawca zatrudnia kilka tysięcy pracowników w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W świetle przepisów ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2012 r. Nr 592 ze zm., dalej: ustawa o ZFŚS) Wnioskodawca jest zobowiązany do tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ZFŚS lub Fundusz).

Zasady tworzenia i funkcjonowania ZFŚS określa wewnętrzny regulamin, ustalony w zgodzie z przepisami ustawy o ZFŚS. Dla środków z ZFŚS funkcjonuje odrębny rachunek bankowy, środki te są również wyodrębnione w systemie rachunkowym Wnioskodawcy.

Ze środków Funduszu finansowana jest działalność socjalna w rozumieniu ustawy o ZFŚS na rzecz osób uprawnionych (tj. pracowników i członków ich rodzin oraz byłych pracowników i członków ich rodzin). Przykładowo z Funduszu mogą być finansowane (tj. nabywane przez pracodawcę i przekazywane osobom uprawnionym) m.in. poniższe świadczenia:

• wczasy, wycieczki, turnusy rehabilitacyjne, kolonie i zimowiska, zapomogi socjalne i losowe,
• pożyczki mieszkaniowe i remontowe,
• upominki dla emerytów i rencistów,
• dofinansowanie imprez i biletów na wydarzenia kulturalne,
• dofinansowanie rekreacji pracowników (np. dofinansowanie abonamentów uprawniających do korzystania z obiektów sportowych i wstępu na zajęcia sportowe).
  
  

Część świadczeń finansowanych z ZFŚS jest w całości pokrywana ze środków Funduszu, natomiast część z tych świadczeń jest w części współfinansowana przez pracowników Wnioskodawcy.

Żadne ze świadczeń finansowanych ze środków Funduszu nie jest współfinansowane ze środków obrotowych Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy świadczenia realizowane przez Wnioskodawcę w ramach działalności socjalnej, które finansowane są w całości ze środków ZFŚS, bądź w części ze środków ZFŚS, a w części przez pracownika (osobę uprawnioną), nie podlegają regulacjom ustawy o VAT?
2. Jeśli odpowiedź na Pytanie 1. jest twierdząca, to czy Wnioskodawca ma prawo do odliczenia VAT w odniesieniu do wydatków na działalność socjalną finansowaną ze środków ZFSŚ?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie Pytania 1

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenia Wnioskodawcy realizowane w ramach działalności socjalnej, które finansowane są w całości ze środków ZFŚS, bądź w części ze środków ZFŚS, a w części przez pracownika (osobę uprawnioną), nie podlegają regulacjom ustawy o VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie Pytania 2.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż nie ma prawa do odliczenia VAT w odniesieniu do wydatków na działalność socjalną finansowaną ze środków ZFSŚ (przy założeniu, że Wnioskodawca nie działa jako podatnik VAT w związku z realizowaniem działalności socjalnej finansowanej i współfinansowanej z Funduszu).

Uzasadnienie stanowiska w zakresie Pytania 1

Specyfika działalności finansowanej ze środków Funduszu

Zgodnie z ustawą o ZFŚS środki Funduszu są przeznaczone na działalność socjalną. W świetle art. 2 pkt 1 ustawy o ZFŚS, działalnością socjalną jest świadczenie usług przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno- oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową, W myśl art. 2 pkt 5 ustawy o ZFŚS osobami uprawnionymi do korzystania z Funduszu są pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści - byli pracownicy i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał, w regulaminie, prawo do korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu.

Zgodnie z regulacjami ustawy o ZFŚS środkami z Funduszu administruje pracodawca i są one gromadzone na odrębnym rachunku bankowym. Powyższe oznacza, że środki ZFŚS są wyraźnie wyodrębnione w systemie finansowym pracodawcy. Pracodawca występuje jedynie w roli administratora takich środków.

Zgodnie z ustawą o ZFŚS środki Funduszu mogą być wydatkowane wyłącznie w ściśle określonym celu (na działalność socjalną) i tylko na rzecz ściśle określonych osób uprawnionych. Pracodawca nie ma zatem prawa do swobodnego dysponowania środkami Funduszu.

W przypadku finansowania świadczeń w części ze środków Funduszu (a w części przez pracowników), opłaty uiszczane przez pracowników stanowią wynagrodzenie podmiotu trzeciego, od którego nabywane są towary lub usługi. Oznacza to, że finansując działalność socjalną z ZFŚS pracodawca nie wydatkuje własnych środków obrotowych, a dopłaty uiszczane przez pracowników do przedmiotowych świadczeń nie stanowią wynagrodzenia pracodawcy.

W przedmiotowej sytuacji nie powinno budzić wątpliwości, że Wnioskodawca występuje jako pracodawca w rozumieniu przepisów ustawy o ZFŚS, co oznacza, iż jest zobowiązany do gromadzenia, administrowania i wydatkowania środków Funduszu (zgodnie z ich przeznaczeniem). W ramach tych czynności Wnioskodawca może dokonywać różnego rodzaju świadczeń na rzecz osób uprawnionych, które potencjalnie mogą spełniać definicję odpłatnej dostawy towarów/odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT. W tym kontekście należy rozważyć, czy w związku z prowadzeniem przez Wnioskodawcę działalności polegającej na realizacji obowiązków pracodawcy (w rozumieniu ustawy o ZFŚS) Wnioskodawca powinien być traktowany jako podatnik VAT.

Zasady opodatkowania VAT

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą. Jak natomiast stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Trzeba jednak podkreślić, iż dla opodatkowania dostawy towarów lub świadczenia usług za wynagrodzeniem niezbędny jest warunek działania podmiotu w charakterze podatnika VAT (co potwierdza treść art. 2 Dyrektywy VAT).

Powyższe oznacza, iż sam fakt, że podatnik VAT wykonuje czynności opodatkowane VAT (m.in. odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług) nie zawsze skutkuje koniecznością naliczania VAT na tych czynnościach. Warunkiem jest bowiem, aby podatnik VAT wykonywał te czynności działając właśnie jako podatnik VAT (tj. możliwa jest sytuacja, w której te same czynności wykonywane przez danego podatnika VAT będą opodatkowane VAT bądź też będą wyłączone z opodatkowania VAT w zależności od tego czy w odniesieniu do tych czynności występuje jako podatnik VAT).

Wnioskodawca jako podatnik VAT w związku z działalnością prowadzoną za pośrednictwem Funduszu

W opinii Wnioskodawcy, działalność polegająca na gromadzeniu, administrowaniu i wydatkowaniu środków Funduszu w związku z czym Wnioskodawca przekazuje różne świadczenia na rzecz osób uprawnionych, nie jest działalnością prowadzoną jako podatnik VAT. Wynika to z faktu, że działalność socjalna (w rozumieniu przepisów ustawy o ZFŚS) nie jest działalnością gospodarczą (w rozumieniu ustawy o VAT).

Administrowanie środkami Funduszu nie jest tożsame ze swobodnym dysponowaniem tymi środkami, środki z ZFŚS mogą być wydatkowane jedynie na ustawowo określone cele (działalność socjalna). Zatem czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w związku z prowadzoną działalnością socjalną mają charakter czysto techniczny i są wypełnieniem obowiązku jaki na Wnioskodawcę nakłada ustawa o ZFŚS. Środki Funduszu gromadzone są na odrębnym rachunku bankowym i są wyodrębnione rachunkowo, co również potwierdza, że działalność socjalna jest działalnością odrębną do działalności gospodarczej.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazuje, że w przypadku częściowej odpłatności za świadczenia, uiszczanej przez pracownika, nie można mówić o odpłatnej dostawie towarów lub odpłatnym świadczeniu usług przez Wnioskodawcę na rzecz pracownika, w rozumieniu ustawy o VAT, gdyż odpłatność ta nie stanowi wynagrodzenia dla Wnioskodawcy. Opłaty uiszczane przez pracowników stanowią de facto wynagrodzenie podmiotu trzeciego, od którego nabywane są towary lub usługi.

Stąd też Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenia w ramach działalności socjalnej, które finansowane są w całości ze środków ZFŚS, bądź w części ze środków ZFŚS, a w części przez pracownika, nie podlegają regulacjom ustawy o VAT. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych m.in. w poniższych wyrokach:

• wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 stycznia 2012 r., sygn. akt I FSK 91/10:

„(...) W wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego (m.in. z dnia 2 września 2008 r sygn. Akt I FSK 1075/07, z dnia 17 września 2010 r. sygn. akt I FSK 1491/09, z dnia 15 października 2010 r. sygn. akt I FSK 1511/09, z dnia 22 października 2010 ;. sygn. akt I FSK 1727/09, (wszystkie publikowane w Internetowej Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych) na podstawie analizy przepisów ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, ustawy o VAT, jak również przepisów unijnych oraz przyjętego na ich podstawie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdzono, że podmiot zobowiązany do utworzenia i administrowania zakładowym funduszem socjalnym podejmuje działania techniczne o charakterze nieodpłatnym, które pozostają całkowicie poza prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Podmiot nie rozpoczyna i nie prowadzi działalności gospodarczej w celu dysponowania funduszem socjalnym. Wykonuje te czynności tylko dlatego, że taki obowiązek nakłada na niego ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (art. 10 tej ustawy). W konsekwencji podmiot wykonując te czynności nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT(…)”.

• wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 marca 2011 r., sygn. akt I FSK 449/10;

„(...) samo posłużenie się w definicji art. 2 pkt 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych pojęciem „pracodawcy” jako podmiotu świadczącego usługi w ramach działalności socjalnej, nie może przesądzać o jego statusie prawnopodatkowym w podatku od towarów i usług. Z przedstawionych wyżej powodów, w zakresie określonym w niniejszej sprawie, podmiot administrujący środkami funduszu nie może zostać uznany za podatnika podatku od wartości dodanej. W tym stanie rzeczy, w świetle art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 ustawy VAT, jak również przepisów ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, oceniając pozycję prawnopodatkową podmiotu administrującego tym funduszem, należy uznać, że podmiot administrujący funduszem nie działa jako podatnik podatku od towarów i usług (...)„

• wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 11 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Lu 917/10;

„(...) brak jest podstaw, aby uznać, że czynności podejmowane przez pracodawcę w warunkach zdeterminowanych przepisami ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych są czynnościami podejmowanymi przez niego w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, co w konsekwencji prowadzi do wniosku, że nie jest on podatnikiem tego podatku. Powyższe odnieść należy zarówno do sytuacji, gdy dane świadczenie jest w całości finansowane ze środków ZFŚS, albowiem pracodawca występuje jedynie w roli administratora tych środków, nie zaś jego dysponenta, jaki do sytuacji, gdy świadczenie to współfinansuje beneficjent, tj. osoba uprawniona do korzystania z Funduszu, albowiem udziału i zaangażowania osoby uprawnionej we współfinansowaniu świadczenia nie można kwalifikować, jako świadczenia wzajemnego uzyskiwanego z Funduszu, co oznacza, że nie stanowi ono wynagrodzenia dla pracodawcy i nie ma tym samym cechy odpłatności, stanowiącej warunek i kryterium kwalifikowania świadczenia z Funduszu, jako czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług (...)”.

Powyższe stanowisko znajduje również uzasadnienie w świetle aktualnej praktyki organów podatkowych - przykładowo zostało potwierdzone w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 6 kwietnia 2012 r., sygn. IPTPP2/443-54/12-2/IR oraz w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 28 października 2011 r., sygn. IPTPP2/443-382/11-4/AW.

Mając na względzie powyższe, Spółka stoi na stanowisku, że świadczenia w ramach działalności socjalnej, które finansowane są w całości ze środków ZFŚS, bądź w części ze środków ZFŚS, a w części przez pracownika (osobę uprawniona), nie podlegają regulacjom ustawy o VAT. Wynika to z faktu, że realizując te świadczenia Spółka nie działa jako podatnik VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie Pytania 2

Jak stanowi art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi VAT przysługuje prawo do odliczenia VAT od wydatków związanych z czynnościami dającymi prawo do odliczenia VAT. Innymi słowy, jeśli VAT naliczony na wydatkach ponoszonych przez podatnika VAT jest związany m.in. z czynnościami opodatkowanymi VAT dokonywanymi przez tego podatnika VAT, to VAT ten podlega odliczeniu.

Zakładając, że Spółka nie będzie występować jako podatnik VAT w związku z realizacją świadczeń w ramach działalności socjalnej, które finansowane są w całości ze środków ZFŚS, bądź w części ze środków ZFŚS, a w części przez pracownika czy osobę uprawnioną (co oznacza, że czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu VAT), po stronie Spółki nie wystąpi prawo do odliczenia VAT w odniesieniu do wydatków na świadczenia, które są finansowane/częściowo finansowane ze środków Funduszu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Nadmienić należy, że z dniem 1 kwietnia 2013 r. zmianie uległa treść art. 15 ust. 2 ustawy. Powyższa zmiana nie ma jednak wpływu na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.