INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki komandytowej reprezentowanej przez pełnomocników, przedstawione we wniosku z dnia 12 listopada 2012 r. (data wpływu 20 listopada 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku czynności udzielania pożyczek pieniężnych w stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2011 r. – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 listopada 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku czynności udzielania pożyczek pieniężnych w stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka posiada siedzibę w Polsce oraz jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług (dalej: „podatek VAT”). Spółka prowadzi działalność gospodarczą, opodatkowaną podatkiem VAT, głównie w zakresie produkcji oraz sprzedaży mebli ogrodowych oraz wyrobów tekstylnych.

W latach 2010-2011 Spółka udzieliła swojej spółce „siostrze” (dalej: „Pożyczkobiorca”) trzech oprocentowanych pożyczek pieniężnych:

• w roku 2010, zgodnie z umową z dnia 20 czerwca 2010 r. w kwocie 1.000.000 zł,
• w roku 2010, zgodnie z umową z dnia 17 sierpnia 2010 r. w kwocie 800.000 zł,
• w roku 2011, zgodnie z umową z dnia 8 lipca 2011 r., w kwocie 1.000.000 zł.
  
  

Spółka nie jest podmiotem profesjonalnie zajmującym się działalnością w zakresie udzielania pożyczek, w szczególności działalność ta nie została wskazana w umowie oraz w KRS Spółki. Pożyczki były udzielane ze środków uzyskanych przez Spółkę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Spółka potraktowała udzielenie pożyczek jako czynność (usługę) podlegającą opodatkowaniu VAT, do której ma zastosowanie zwolnienie od opodatkowania. W związku z tym, Spółka ujęła te transakcje w deklaracjach VAT jako świadczenie usług na terytorium kraju zwolnione od podatku, przyjmując za podstawę opodatkowania kwoty otrzymywanych odsetek. Przedmiotowe czynności zostały udokumentowane fakturami VAT.

W tak przedstawionym stanie faktycznym, Spółka powzięła wątpliwość co do prawidłowości zastosowanego podejścia w zakresie opodatkowania przedmiotowych czynności udzielenia pożyczek podatkiem VAT.

W związku z faktem, że Spółka nie wyklucza, że będzie udzielała kolejnych oprocentowanych pożyczek pieniężnych w przyszłości, Spółka wnosi o potwierdzenie jej stanowiska w odniesieniu zarówno do zaistniałego stanu faktycznego, jak i ewentualnego zdarzenia przyszłego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w stanie prawnym obowiązującym przed 1 stycznia 2011 r., udzielenie pożyczek pieniężnych przez Spółkę stanowiło świadczenie usług podlegające przepisom ustawy o VAT, które to świadczenie usług podlegało zwolnieniu od opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, w stanie prawnym obowiązującym przed I stycznia 2011 r., udzielenie pożyczek pieniężnych przez Spółkę stanowiło świadczenie usług podlegające przepisom ustawy o VAT, które to świadczenie usług podlegało zwolnieniu od opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT.

Udzielanie pożyczek pieniężnych przez Spółkę jako czynność podlegająca przepisom ustawy o VAT.

Pożyczka jest instytucją prawa cywilnego, której definicję zawiera art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16. poz. 93 ze zm.: dalej: „Kodeks cywilny”). Zgodnie z art. 720 § l Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki może być zarówno nieodpłatna, jak i przewidywać odpłatność w postaci odsetek.

Należy przy tym zauważyć, że ustawodawca nie wprowadza żadnych szczególnych wymagań podmiotowych w stosunku do dającego pożyczkę (tak jak np. w przypadku umowy kredytu, który może zostać udzielony tylko i wyłącznie przez podmiot będący bankiem). Konsekwentnie, pożyczka może zostać udzielona przez każdy podmiot prawa cywilnego posiadający zdolność do czynności prawnych. Ustawodawca nie wprowadza również obowiązku skonkretyzowania w umowie pożyczki celu na jaki pożyczka zostaje udzielona.

Stosownie do art. 5 ust. l pkt l ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. l ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

W świetle powyższego, nie ulega wątpliwości, że udzielenie pożyczki pieniężnej stanowi świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Podmiot dający pożyczkę świadczy bowiem na rzecz podmiotu biorącego pożyczkę usługę, polegającą na przeniesieniu na jego własność określonej sumy pieniędzy, z obowiązkiem jej zwrotu. Usługa ta może mieć przy tym charakter zarówno odpłatny (gdy strony ustaliły wynagrodzenie w postaci odsetek), jak i nieodpłatny (w przepadku braku oprocentowania pożyczki).

W celu stwierdzania jednak czy dana pożyczka stanowi świadczenie usług podlegające przepisom ustawy o VAT, konieczne jest jeszcze ustalenie czy pożyczkodawca działa w charakterze podatnika podatku VAT w odniesieniu do czynności udzielenia pożyczki. W przypadku bowiem uznania, że udzielenie pożyczki zostało dokonane przez podmiot działający poza zakresem swojej działalności gospodarczej (w jego sferze prywatnej), czynność taka nie będzie podlegała przepisom ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. l ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemąjące osobowości prawnej oraz osoby wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W opinii Spółki, działała ona jako podatnik VAT w odniesieniu do przedmiotowych czynności udzielenia pożyczek. Spółka prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT, a udzielenie pożyczek było czynnością dokonaną w zakresie tej działalności. Udzielone pożyczki były oprocentowane, czyli Spółka uzyskała przychód z działalności gospodarczej w postaci odsetek. Skoro zatem dochód z udzielanych pożyczek podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym łącznie z pozostałymi dochodami z działalności gospodarczej to nie sposób uznać, że udzielanie pożyczek jako takie jest wykonywane poza działalnością gospodarczą Spółki. Wykorzystywanie do udzielania pożyczek środków uzyskanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oraz czerpanie zysku z tej działalności wskazuje, że jest ona prowadzona w sposób profesjonalny.

Poza tym Spółka zawarła trzy umowy pożyczki w dość regularnym odstępie czasu i nie wyklucza, że w przyszłości będzie zawierać kolejne. To zaś świadczy o tym, że od początku miała zamiar wykonywać tego typu czynności w sposób częstotliwy.

Na powyższą kwalifikację nie ma wpływu fakt, że udzielanie pożyczek nie jest wymienione w akcie założycielskim Spółki (oraz w jej KRS) jako jeden z rodzajów jej działalności. Ustawa o VAT uzależnia bowiem objęcie danej czynności swoim zakresem, od spełnienia wyłącznie przesłanek obiektywnych, tj. dokonania jej przez podatnika działającego w sferze prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Powyższe stanowisko potwierdzają także liczne interpretacje organów podatkowych wydawane w imieniu Ministra Finansów m. in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 16 marca 2011 r. (sygn. IPPP1-443-40/11-2/Igo) stwierdził, że: „Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznaniu tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodząca obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.”

Tożsame stanowisko wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 31 marca 2010 r. (sygn. IBPP2/443-8/10/ICz).

Mając na uwadze powyższe, Spółka uważa, że również w odniesieniu do czynności udzielania pożyczek pieniężnych w przyszłości, będzie działała ona w charakterze podatnika VAT, a więc czynności te będą podlegały przepisom ustawy o VAT.

Zwolnienie usług udzielania pożyczek w stanie prawnym przed dniem 1 stycznia 2011 r.

Fakt, że czynności udzielenia pożyczek przez Spółkę podlegały przepisom ustawy o VAT nie oznacza jeszcze, że podlegały one opodatkowaniu podatkiem VAT. Art. 43 ust. l pkt l ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym przed l stycznia 2011 r.) zwalniał bowiem od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy o VAT. W pozycji nr 3 tego załącznika zawarto sekcję J ex (65-67), tj. usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem enumeratywnie wskazanych tam usług m. in. usług doradztwa finansowego czy usług ściągania długów.

Zgodnie zaś z art. 8 ust. 3 ustawy o VAT (w brzmieniu przed l stycznia 2011 r.), usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej były identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji. Udzielenie pożyczki było usługą sklasyfikowaną w sekcji J Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług z 1997 r. (PKWiU z 1997 r.), zaliczaną do usług pośrednictwa finansowego. Zważywszy, że Spółka nie prowadziła działalności bankowej, w jej ocenie przedmiotowe transakcje udzielenia pożyczek należało zaklasyfikować jako „usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym” wymienione w pozycji 65.22.10-00.00 PKWiU z roku 1997.

W związku z powyższym. Spółka stoi na stanowisku, że dokonane przez nią czynności udzielania pożyczek (w latach 2008 - 2010) powinny korzystać ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. l pkt l w zw. z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT, jako usługi pośrednictwa finansowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Z uwagi na zakres pytania, interpretacji indywidualnej udzielono na podstawie stanu prawnego w brzmieniu obowiązującym przez dniem 1 stycznia 2011 r.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. serii L Nr 347 str. 1 ze zm.), dalej: Dyrektywa 2006/112/WE. Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Jak stanowi art. 8 ust. 3 ustawy, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Zauważyć należy, iż przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz wydane na jej podstawie rozporządzenia odwołują się do grupowań PKWiU przy ustalaniu preferencyjnych stawek podatkowych i zwolnień od podatku. Zaliczanie określonej usługi do właściwego grupowania należy jednak do obowiązków usługodawcy. Wynika to z faktu, że to właśnie on posiada wszystkie informacje niezbędne do właściwego sklasyfikowania wykonywanej usługi do odpowiedniego grupowania.

Nadmienia się, iż w oparciu o § 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 207 poz. 1293 ze zm.) – do celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług do dnia 31 grudnia 2010 r. stosuje się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług (PKWiU), wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 42, poz. 264 ze zm.).

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę lub usługę w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W świetle art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu, jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia „zamiar”. Zgodnie z definicją zawartą we „Współczesnym słowniku języka polskiego” (Wydawnictwo Langenscheidt, Warszawa 2007 r.), „zamiar” oznacza „intencje zrobienia czegoś, zamysł, plan, projekt, chęć”. Zatem przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności. O kwestii częstotliwości nie decyduje okres wykonywania czynności (tydzień, miesiąc, rok), ani ilość dokonanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności. Dlatego też, w każdym przypadku należy indywidualnie rozstrzygnąć, czy intencją wykonującego określoną czynność, z którą łączą się skutki podatkowoprawne było dokonywanie tej czynności wielokrotnie w ramach działalności producenta, handlowca lub usługodawcy.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług.

W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzeniem w postaci odsetek z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług. W przypadku usług polegających na udzielaniu pożyczek, obrotem w rozumieniu ww. art. 29 ust. 1 ustawy, są odsetki od udzielonej pożyczki oraz dodatkowe opłaty stanowiące wynagrodzenie za udzielenie pożyczki.

W związku z udzieloną pożyczką pobierane jest wynagrodzenie w postaci ustalonych odsetek, czy innych opłat z tytułu udostępnionego kapitału. Opłaty te pobierane przez pożyczkodawcę są ściśle związane z uzyskaniem korzyści przez pożyczkobiorcę. Zaznaczyć należy, iż skoro czynność udzielenia pożyczki jest na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, uznana za świadczenie usług podlegające tej ustawie, zatem wszelkie opłaty związane z zawartą umową pożyczki podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Art. 29 ust. 1 ustawy stanowi, iż podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej niejednokrotnie podkreślał w swoim orzecznictwie, iż podstawę opodatkowania świadczenia usług powinna stanowić wyłącznie wartość świadczenia należnego usługodawcy w zamian za świadczoną usługę, a nie całkowita kwota otrzymana/należna od kontrahenta w związku ze świadczeniem usługi. W tym świetle, nie podlega doliczeniu do podstawy opodatkowania zwrot kwoty kapitału udostępnionego kredytobiorcy w ramach świadczenia usług udzielenia kredytów.

Świadczona przez Wnioskodawcę odpłatna usługa udzielania pożyczki stanowi realizację istniejących pomiędzy stronami stosunków cywilnoprawnych. Stosunki te składają się z dwustronnych zobowiązań stron transakcji do wykonania skonkretyzowanych świadczeń – z jednej strony świadczenia Spółki (które w tym przypadku polega na czasowym udostępnieniu kapitału pożyczkobiorcy), a z drugiej strony świadczenia usługobiorcy w zamian za udostępnienie kapitału, tj. zapłaty wynagrodzenia w formie odsetek od udzielonych pożyczek, stanowiących wynagrodzenie za wyświadczoną przez Zainteresowanego usługę. O odpłatnym charakterze usług Spółki przesądza zatem istnienie po stronie usługobiorcy obowiązku spełnienia na jej rzecz świadczenia w zamian za tę usługę, tj. zapłaty wynagrodzenia (odsetek) w zamian za możliwość czasowego korzystania z kapitału udostępnionego przez Zainteresowanego. Zwrot Spółce udostępnionego usługobiorcy kapitału nie może być traktowany jako element świadczenia należnego w zamian (wynagrodzenia) za usługę wyświadczoną przez Wnioskodawcę, gdyż nie gwarantuje on pożyczkodawcy nic ponad to, co posiadałby gdyby danej usługi w ogóle nie wyświadczył. Tym samym, powtórne przeniesienie na pożyczkodawcę własności środków udostępnionych w ramach usługi udostępnienia środków pieniężnych, nie przesądza o odpłatnym charakterze świadczonej usługi. Korzyść z tytułu wyświadczonej usługi zapewniają natomiast pożyczkodawcy należne mu odsetki. Z tego względu wyłącznie kwota odsetek stanowi świadczenie „w zamian” za świadczoną usługę, które powinno być uwzględnione w podstawie opodatkowania podatkiem VAT.

W konsekwencji, na podstawie zaprezentowanych powyżej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisów wspólnotowych, wynagrodzeniem z tytułu świadczenia usług w zakresie udostępniania kapitału innym podmiotom jest dla usługodawcy jedynie ta część kwoty należnej od nabywcy usługi, która stanowi nadwyżkę ponad wartość udostępnionego usługobiorcy kapitału, natomiast forma tego wynagrodzenia może być dowolna, w szczególności może ono przybrać postać odsetek.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

W oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy.

W poz. 3 ww. załącznika wymienione zostały usługi mieszczące się w grupowaniu o symbolu PKWiU w Sekcji J ex (65-67), tj. usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

1. działalności lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
2. usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
3. usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),
4. usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
5. usług ściągania długów oraz faktoringu,
6. usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
7. usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
8. transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
9. transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.
   
   

Stosownie do objaśnień zawartych w załącznikach do ustawy, symbol ex oznacza, że stawka podatku lub zwolnienie odnosi się tylko do danej usługi z danego grupowania.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca posiada siedzibę w Polsce oraz jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Spółka prowadzi działalność gospodarczą, opodatkowaną podatkiem VAT, głównie w zakresie produkcji oraz sprzedaży mebli ogrodowych oraz wyrobów tekstylnych. W latach 2010-2011 Spółka udzieliła swojej spółce „siostrze” trzech oprocentowanych pożyczek pieniężnych:

• w roku 2010, zgodnie z umową z dnia 20 czerwca 2010 r. w kwocie 1.000.000 zł,
• w roku 2010, zgodnie z umową z dnia 17 sierpnia 2010 r. w kwocie 800.000 zł,
• w roku 2011, zgodnie z umową z dnia 8 lipca 2011 r., w kwocie 1.000.000 zł.
  
  

Spółka nie jest podmiotem profesjonalnie zajmującym się działalnością w zakresie udzielania pożyczek, w szczególności działalność ta nie została wskazana w umowie oraz w KRS Spółki. Pożyczki były udzielane ze środków uzyskanych przez Spółkę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Spółka potraktowała udzielenie pożyczek jako czynność (usługę) podlegającą opodatkowaniu VAT, do której ma zastosowanie zwolnienie od opodatkowania. W związku z tym, Spółka ujęła te transakcje w deklaracjach VAT jako świadczenie usług na terytorium kraju zwolnione od podatku, przyjmując za podstawę opodatkowania kwoty otrzymywanych odsetek. Przedmiotowe czynności zostały udokumentowane fakturami VAT. W treści wniosku Zainteresowany wskazał, że w jego ocenie, transakcje udzielania pożyczek należało zaklasyfikować jako „usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym” wymienione w pozycji 65.22.10-00.00 PKWiU z roku 1997.

Spółka powzięła wątpliwość co do prawidłowości zastosowanego podejścia w zakresie opodatkowania przedmiotowych czynności udzielenia pożyczek podatkiem VAT.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny należy stwierdzić, iż w stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2011 r., udzielenie pożyczek pieniężnych przez Spółkę jako „usługi udzielania pożyczek poza systemem bankowym” sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 65.22 podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Jednocześnie usługi te korzystały ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy.

Informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku czynności udzielania pożyczek pieniężnych w stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2011 r. Odpowiedzi na pytanie dotyczące zwolnienia od podatku czynności udzielania pożyczek pieniężnych w stanie prawnym obowiązującym po dniu 1 stycznia 2011 r. w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, udzielono interpretacją z dnia 15 lutego 2013 r. nr ILPP1/443-1078/12-2/KG.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.