2011.01.04 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 30 września 2010 r. (data wpływu 4 października 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 grudnia 2010 r. (data wpływu 17 grudnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia która ze Spółek będzie zobowiązana do wystawiania faktur sprzedażowych i rozpoznania z tego tytułu podatku należnego w odniesieniu do faktur związanych z ZCP i dotyczących sprzedaży zrealizowanej do dnia podziału, jeżeli obowiązek wystawienia faktury oraz obowiązek podatkowy w VAT powstanie w dniu lub po dniu podziału – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 października 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia która ze Spółek będzie zobowiązana do wystawiania faktur sprzedażowych i rozpoznania z tego tytułu podatku należnego w odniesieniu do faktur związanych z ZCP i dotyczących sprzedaży zrealizowanej do dnia podziału, jeżeli obowiązek wystawienia faktury oraz obowiązek podatkowy w VAT powstanie w dniu lub po dniu podziału. Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 16 grudnia 2010 r. o doprecyzowanie opisu stanu faktycznego i uszczegółowienie pytania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

„A” Sp. z o.o. (od dnia 6 stycznia 2004 r. do dnia 29 stycznia 2010 r. funkcjonująca pod nazwą „B” Sp. z o.o.) zajmuje się produkcją energii elektrycznej w elektrowniach wodnych, opierającą się na doświadczeniach wyniesionych sponad stuletniej tradycji pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych.

„C” Sp. z o.o. (dalej „C” lub Spółka Dzielona) zajmuje się sprzedażą i wytwarzaniem energii elektrycznej.

Usługę sprzedaży energii elektrycznej świadczy pod marką „D”.

„C” został podzielony w trybie art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (podział przez wydzielenie).

Skutkiem podziału „C” było przeniesienie części przedsiębiorstwa (OZE) do „A” Sp. z o.o. (dalej „A” lub Spółka Przejmująca) wraz z podwyższeniem jego kapitału zakładowego.

Wydzielana część majątku jest zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa zajmującą się wytwarzaniem energii z odnawialnych źródeł.

Dniem wydzielenia, czyli dniem zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego „A” oraz obniżenia kapitału zakładowego „C” jest 1 października 2010 r.

Wydzielana część przedsiębiorstwa, zgodnie z uzyskaną interpretacją indywidualną (sygnatura IBPB1/2/423-877/10/AK z dnia 27 sierpnia 2010 r.), stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa (dalej: ZCP).

Pozostały po wydzieleniu w „C” majątek będzie również stanowił ZCP (spółka obrotu).

„C” płaci uproszczone zaliczki na podatek dochodowy.

„C” uzyskuje świadectwa pochodzenia z tytułu produkcji energii z odnawialnych źródeł. Świadectwa te nie są zbywane przez Spółkę Dzieloną (brak faktur przychodowych). Są one umarzane w celu spełnienia przez „C” obowiązku, o którym mowa w art. 9a ustawy Prawo energetyczne.

Spółka Dzielona wystąpi o przyznanie świadectw pochodzenia z tytułu produkcji w miesiącu wrześniu 2010 r. energii we własnych elektrowniach wodnych (dalej EW), stanowiących ZCP. Konsekwentnie, wszystkie świadectwa pochodzenia za okres do dnia wydzielenia pozostaną w „C”.

Dotychczasowa działalność „C” polega na sprzedaży energii elektrycznej zakupionej od dostawców zewnętrznych, jak i wyprodukowanej w EW. Wysokość przychodów z tytułu sprzedaży energii elektrycznej wyprodukowanej w EW jest ustalana wyłącznie dla celów sprawozdawczości zarządczej (nie ma możliwości wyodrębnienia przychodów przypadających na ZCP) oraz prezentacji w sprawozdaniu jako iloczyn ilości faktycznie wyprodukowanej energii z EW (wprowadzonej do sieci energetycznej) i ceny rynkowej energii. W związku z tym, iż zarówno energia wyprodukowana w EW, jak i energia zakupiona od dostawców zewnętrznych traci swoją indywidualność po wprowadzeniu do sieci energetycznej, nie jest możliwe zidentyfikowanie transakcji sprzedaży (poszczególnych faktur VAT lub ich części), które dotyczą stricte energii wyprodukowanej w ZCP.

„C” posiada zafakturowane przychody z tytułu sprzedaży energii elektrycznej, które będą podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (dalej CIT) oraz podatkiem od towarów i usług (dalej VAT) w okresach następnych. Do tych przychodów przyporządkowywane są koszty bezpośrednie, których uwzględnienie w rozliczeniu podatkowym nastąpi w okresach następnych. Część kosztów zakupu energii danego miesiąca nie stanowi zatem (różnica przejściowa) kosztów uzyskania przychodu. Oblicza się je stosując proporcję, w jakiej pozostają przychody podlegające opodatkowaniu w następnych okresach do przychodów ogółem (bilansowych, zafakturowanych) danego miesiąca.

Jak wskazano powyżej brak możliwości przyporządkowania konkretnych faktur sprzedaży do ZCP wiąże się w szczególności ze specyfiką sprzedaży energii elektrycznej, która po wprowadzeniu do sieci energetycznej traci swoją indywidualność, nie pozwalając na przyporządkowanie jej zużycia konkretnemu Odbiorcy.

Koszty działalności wytwórczej ewidencjonowane są na osobnych kontach księgowych i można je bezpośrednio przypisać do wydzielanego majątku. W przypadku umów kosztowych spośród sposobów fakturowania przeważa wystawianie faktur przez dostawców po miesiącu sprzedaży (usługi ciągłe takie jak eksploatacja EW, usługi prawne, usługi ochrony, usługi najmu, usługa dystrybucyjna). Konsekwentnie, niektóre faktury zakupowe trafiają do „C” po miesiącu, w którym dokonano dostawy.

„C” uzyskuje również przychody z tytułu najmu i dzierżawy nieruchomości związanych z wydzielaną częścią majątku. Umowy zawarte w tym zakresie przez „C” przewidują: (i) fakturowanie miesięczne z góry w odniesieniu do miesięcznych okresów rozliczeniowych; (ii) fakturowanie za rok z góry, gdzie cena ustalana jest w odniesieniu do okresów miesięcznych ale płatność jest określona rocznie jak również (iii) fakturowanie za rok z dołu i roczne okresy rozliczeniowe.

Wynagrodzenie pracownika ZCP za sierpień zostało mu wypłacone do 6 września 2010 r., natomiast za wrzesień do 30 września 2010 r. Składki na ubezpieczenia społeczne dotyczące wynagrodzenia za sierpień i wrzesień zostaną zapłacone przez „C” w październiku 2010 r.

W uzupełnieniu z dnia 16 grudnia 2010 r. Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z art. 93c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (dalej OP) „osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału wstępują, z dniem podziału lub z dniem wydzielenia, we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki osoby prawnej dzielonej pozostające w związku z przydzielonymi im, w planie podziału, składnikami majątku”.

Powyższy przepis stosuje się, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie – także majątek osoby prawnej dzielonej, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa (art. 93c § 2 OP). Fakt zaistnienia obydwu elementów stanu faktycznego (istnienia zorganizowanych części przedsiębiorstwa) został wskazany wprost we wniosku o interpretację, tym samym, sukcesja o której mowa w art. 93c stanowić będzie, zdaniem Spółki, następstwo prawne istniejącego stanu faktycznego (nie zaś element stanu faktycznego).

Spółka podkreśliła, iż w związku z treścią powyższych przepisów w zaistniałym stanie faktycznym dojdzie do wystąpienia sukcesji ograniczonej. A zatem Spółka Przejmująca będzie następcą podatkowym Spółki Dzielonej, jednakże w ograniczonym zakresie praw i obowiązków, które pozostają w związku z przydzielonymi spółce „A”, w planie podziału, składnikami majątkowymi. Wnioskodawca wskazał, że po dniu podziału „C” Sp. z o.o. będzie dalej istnieć jako podmiot kontynuujący swoją działalność – tym samym, w odniesieniu do praw i obowiązków, które skonkretyzowały się przed dniem podziału (i tym samym przynależą podatnikowi, nie zaś określonym składnikom majątkowym), nie będzie miała miejsca sukcesja praw i obowiązków.

Sukcesja będzie dotyczyła praw i obowiązków związanych z działalnością „C” Sp. z o.o. sprzed dnia podziału, których konkretyzacja podatkowa (powstanie obowiązku podatkowego, powstanie prawa do odliczenia podatku VAT, prawa do rozpoznania kosztu, itp.) następuje już po dniu podziału – w tym zakresie będzie miało miejsce następstwo prawne „A” za „C” Sp. z o.o.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Która ze Spółek jest zobowiązana do wystawiania faktur sprzedażowych i rozpoznania z tego tytułu podatku należnego w odniesieniu do faktur związanych z ZCP i dotyczących sprzedaży zrealizowanej do dnia podziału, jeżeli obowiązek wystawienia faktury oraz obowiązek podatkowy w VAT powstanie w dniu lub po dniu podziału...
Która ze Spółek jest zobowiązana do rozpoznania podatku należnego w stosunku do transakcji dotyczących okresu sprzed dnia podziału, co do których obowiązek podatkowy powstanie w dniu lub po dniu podziału... (pytania 9 i 10 w części dotyczącej podatku należnego).

Zdaniem Wnioskodawcy, możliwe są sytuacje gdzie w dniu lub po dniu podziału powstanie obowiązek wystawienia faktur sprzedażowych za okres dotyczący sprzedaży zrealizowanej przed podziałem.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Natomiast na podstawie § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – fakturę, co do zasady, można wystawić do 7 dnia po wydaniu towarów/wykonaniu usługi.

Możliwe więc jest dokonanie sprzedaży przed dniem podziału, a następnie wystawienie faktury w dniu lub po dniu podziału.

Zgodnie z art. 93c § 1 OP osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału wstępują, z dniem podziału lub z dniem wydzielenia, we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki osoby prawnej dzielonej pozostające w związku z przydzielonymi im, w planie podziału, składnikami majątku.

Uregulowanie to jest wyrazem, tzw. zasady sukcesji ograniczonej. Oznacza to, iż spółka przejmująca jest następcą podatkowym spółki dzielonej, ale tylko w takim zakresie, w jakim prawa i obowiązki podatkowe pozostają w związku z przydzielonymi im, w planie podziału, składnikami majątku.

Oznacza to, iż przedmiotem sukcesji są tylko te prawa i obowiązki podatkowe, które łącznie pozostają w związku z przejmowaną zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa:

powstały przed dniem sukcesji (stały się przed podziałem „stanami otwartymi”) oraz
nie zostały zrealizowane przez spółkę dzieloną (są nadal „stanami otwartymi” na dzień podziału).

A contrario w związku z faktem, iż przedmiotem sukcesji są „prawa i obowiązki”, to te z nich które uległy konkretyzacji przed dniem podziału nie będą przedmiotem sukcesji – nie będą miały bowiem przymiotu praw i obowiązków (oraz nie będą „stanami otwartymi”).

Powyższe implikuje, iż jeżeli obowiązek wystawienia faktury oraz rozpoznania z tego tytułu podatku należnego powstanie po dniu podziału, to obowiązek ten jako będący przedmiotem sukcesji będzie ciążył na Spółce Przejmującej.

Na gruncie regulacji ustawy o VAT zasadę tą należy interpretować, iż w przypadku podziału spółki kapitałowej o przyporządkowaniu do Spółki Dzielonej i Spółki Przejmującej obowiązku rozpoznania podatku należnego będzie decydować data powstania tego obowiązku.

Oznacza to, iż jeżeli obowiązek rozpoznania podatku należnego powstanie do dnia podziału –zobowiązanym do jego uwzględnienia w rozliczeniach VAT będzie Spółka Dzielona. Natomiast jeżeli obowiązek ten powstanie po dniu podziału, to będzie uwzględniany w rozliczeniach Spółki Przejmującej. Bez znaczenia powinien pozostawać tu fakt, czy transakcje sprzedażowe zostały zrealizowane przed dniem podziału.

W opinii Wnioskodawcy zasada sukcesji podatkowej oznacza, iż:

„C” będzie zobowiązany do wystawienia tych faktur sprzedażowych związanych z ZCP, co do których obowiązek wystawiania powstanie przed dniem podziału,
faktury, których nie wystawi „C”, a co do których obowiązek wystawienia powstanie po dniu podziału, powinien wystawić „A”. Również „A” rozpozna w takim przypadku podatek należny od tych faktur.

Stanowisko takie jest jednoznacznie potwierdzane przez organy podatkowe (m. in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 29 lutego 2008 r., nr IP-PP2-443-769/07-2/PW oraz z dnia 25 marca 2008 r., nr IPPP1-443-770/07-2/JB.

W uzupełnieniu z dnia 16 grudnia 2010 r. Zainteresowany wskazał, iż w przypadku kwestii obowiązku rozliczenia podatku należnego nie ma znaczenia czy transakcja sprzedaży została zrealizowana przed dniem podziału, czy też jest realizowana przed i po dniu podziału (np. usługa o charakterze ciągłym). Jeśli jest zatem konieczne przyjęcie z perspektywy Ministra Finansów, w celu udzielenia odpowiedzi na pytanie, jakiego okresu transakcja dotyczy Spółka wskazuje, iż pytanie dotyczy transakcji dotyczących okresu sprzed podziału, które mogą także potencjalnie nadal trwać po dniu podziału.

Zdaniem Spółki w przypadku, gdy obowiązek podatkowy powstał do dnia podziału (doszło do konkretyzacji) to „C” będzie zobowiązany do rozliczenia podatku należnego, a więc taki obowiązek nie wystąpi po stronie „A”. Natomiast, gdy obowiązek podatkowy z tytułu transakcji, dla których faktura została wystawiona jeszcze przez „C” powstanie po dniu podziału to „A” będzie zobowiązany do rozliczenia podatku należnego, a więc taki obowiązek nie będzie ciążył na „C”.

W kwestii odpowiedzi na pytanie Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu „(...) i której jednostki ono dotyczy” Spółka wskazuje, że nie jest pewna treści sformułowanego pytania i w celu uniknięcia potencjalnych wątpliwości pragnie wskazać, iż pytania zawarte we wniosku o interpretację dotyczą jej sytuacji prawnej, jako Wnioskodawcy. Niemniej jednak każdorazowa odpowiedź na pytanie Spółki determinuje także ocenę danej sytuacji pod kątem jej skutków dla „C”, jako Spółki Dzielonej. W przypadku bowiem przyjęcia, że to „A” jest podmiotem uprawnionym do dokonania odliczenia podatku lub zobowiązanym do rozliczenia podatku należnego jednocześnie przyjąć należy, że „C” prawa do takiego odliczenia nie ma oraz, że na „C” nie ciąży obowiązek rozliczenia takiego podatku należnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zagadnienie sukcesji podatkowej w polskim prawie regulują przepisy zawarte w art. 93-93e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.). W przepisach tych ustawodawca przedstawił katalog sytuacji, w których zachodzi sukcesja podatkowa, tj. sukcesja praw i obowiązków następców prawnych oraz podmiotów przekształcanych.

Zgodnie z art. 93 § 1 ww. ustawy, osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku łączenia się:

osób prawnych,
osobowych spółek handlowych,
osobowych i kapitałowych spółek handlowych,

nbspnbsp - wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.

W myśl art. 93 § 2 cyt. ustawy, przepis § 1 stosuje się odpowiednio do osoby prawnej łączącej się przez przejęcie:

innej osoby prawnej (osób prawnych);
osobowej spółki handlowej (osobowych spółek handlowych).

Zgodnie z art. 93c § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału wstępują, z dniem podziału lub z dniem wydzielenia, we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki osoby prawnej dzielonej pozostające w związku z przydzielonymi im, w planie podziału, składnikami majątku. Przepis § 1 stosuje się, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie – także majątek osoby prawnej dzielonej, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa (art. 93c § 2 Ordynacji podatkowej).

Z cytowanych przepisów prawa wynika, że w przypadku podziału osoby prawnej następuje sukcesja jej praw i obowiązków. Zakres sukcesji związany jest z przydzielonymi w planie podziału składnikami majątku. Warunkiem sukcesji jest, aby majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie – także majątek osoby prawnej dzielonej, stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Nadmienić przy tym należy, iż zgodnie z art. 93e Ordynacji podatkowej, przepisy art. 93-93d stosuje się w zakresie, w jakim odrębne ustawy, umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz inne ratyfikowane umowy międzynarodowe, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, nie stanowią inaczej. Oznacza to, że aby określić zakres przejmowanych przez następcę prawnego praw i obowiązków, należy dokonać oceny nie tylko przepisów Ordynacji podatkowej, ale także innych aktów prawnych.

Zagadnienie podziału spółek jest również uregulowane w tytule IV dziale II ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.), zwana dalej k.s.h.

W treści art. 529 § 1 k.s.h. wyróżniono cztery sposoby dokonania podziału spółek kapitałowych. Jednym z nich jest, zgodnie z pkt 4 tego przepisu, podział przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Do podziału przez wydzielenie stosuje się przepisy o podziale spółek dotyczące odpowiednio spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej (art. 529 § 2 k.s.h.). Podział przez wydzielenie jest instytucją prawa handlowego będącą jedną z form restrukturyzacji, polegającą na rozdrobnieniu majątku spółki dzielonej, które polega na przekazaniu składników majątkowych (pasywów i aktywów) spółki dzielonej bez przeprowadzenia likwidacji, do spółek nowo tworzonych. Instytucję podziału spółek regulują przepisy art. 528 - 550 k.s.h.

Stosownie do art. 531 § 1 k.s.h. spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału. Na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną powstałą w związku z podziałem przechodzą z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, pozostające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej, a które zostały przyznane spółce dzielonej, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej (art. 531 § 2 k.s.h.).

Art. 532 § 1 k.s.h. wprost stanowi, że do podziału spółki stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące powstania właściwego typu spółki przejmującej albo nowo zawiązanej, z wyłączeniem przepisów o wkładach niepieniężnych.

Istotą podziału przez wydzielenie w rozumieniu przepisów Kodeksu spółek handlowych jest to, że przy takim trybie podziału nie dochodzi do wniesienia aportu do nowo powstałej spółki.

Kluczową rolę w rozwiązaniu wskazanego we wniosku problemu odgrywa przepis art. 93c Ordynacji podatkowej w powiązaniu z art. 531 § 1 k.s.h. Z przepisów tych jednoznacznie wynika, iż osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału wstępują, z dniem podziału lub z dniem wydzielenia, we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki osoby prawnej dzielonej pozostające w związku z przydzielonymi im, w planie podziału, składnikami majątku.

Jednakże podział przez wydzielenie ma szczególny charakter, ze względu na fakt, iż spółka dzielona nie traci swojej podmiotowości prawnej, a jedynie zmniejsza swój majątek o część, która jest przenoszona do istniejącego podmiotu. Zatem następstwo prawne, w zakresie o którym mowa powyżej dotyczy tylko i wyłącznie określonej w planie podziału części przenoszonej na inny podmiot (sukcesja uniwersalna częściowa).

Należy również podkreślić, iż przedmiotem sukcesji prawno-podatkowej przewidzianej w art. 93c Ordynacji podatkowej będą jedynie te prawa i obowiązki dzielonej osoby prawnej, które pozostają w związku z przydzielonymi sukcesorowi w planie podziału składnikami majątku. Przepis art. 93c Ordynacji podatkowej zakłada możliwość wyodrębnienia praw i obowiązków podatkowych związanych z poszczególnymi zorganizowanymi częściami majątku oraz że tak wyodrębnione zespoły praw i obowiązków są objęte sukcesją. Powyższy przepis wprowadza zatem do systemu podatkowego zasadę sukcesji podatkowej częściowej. Zgodnie z tą zasadą, w przypadku podziału przez wydzielenie, podmiot przejmujący wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki podatkowe, które związane są z tą częścią majątku, która jest przejmowana. Należy jednak zwrócić uwagę na to, iż w wyniku podziału przez wydzielenie przejmowane są prawa i obowiązki przewidziane w przepisach prawa podatkowego, ale pod warunkiem, że majątek przejmowany na skutek podziału, a także majątek osoby prawnej dzielonej stanowi zorganizowaną cześć przedsiębiorstwa (art. 93c § 2 Ordynacji podatkowej).

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Przez pojęcie sprzedaży – według art. 2 pkt 22 ustawy – rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zatem z powyższych uregulowań wynika, iż faktura VAT jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie określonej transakcji sprzedaży, a ustawodawca określił w jakich okolicznościach należy ją wystawić. Przede wszystkim wystawiane przez podatników podatku od towarów i usług faktury VAT muszą dokumentować wykonanie przez nich czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tj. dostawy towarów lub świadczenia usług.

Stosownie do art. 106 ust. 4 ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Zgodnie z art. 106 ust. 8 cyt. ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia:

określi szczegółowe zasady wystawiania faktur, dane, które powinny zawierać, oraz sposób i okres ich przechowywania;
może określić wzory faktur dla wszystkich lub niektórych rodzajów czynności;
może określić przypadki, w których faktury mogą być wystawiane przez inne podmioty niż wymienione w ust. 1 i 2, oraz szczegółowe zasady i warunki wystawiania faktur w takich przypadkach.

Szczegółowe zasady wystawiania faktur zawiera rozporządzenie z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie maja zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 ze zm.), wydane na podstawie upoważnienia przewidzianego w art. 106 ust. 8 ustawy.

I tak, jak stanowi § 4 ust 1 ww. rozporządzenia, zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami „FAKTURA VAT”.

Powyższe przepisy wskazują, że prawo do wystawiania faktur VAT mają czynni podatnicy podatku, a dokument ten potwierdza zaistnienie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tj. m. in. dostawy towarów lub świadczenia usług.

Zgodnie z § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:

imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;
numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 10 i 11;
numer kolejny faktury oznaczonej jako „FAKTURA VAT”;
dzień, miesiąc i rok wystawienia faktury, a w przypadku, gdy data ta różni się od daty sprzedaży, również datę sprzedaży; w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży, pod warunkiem podania daty wystawienia faktury;
nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
miarę i ilość sprzedanych towarów lub zakres wykonanych usług;
cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
stawki podatku;
sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu;
kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem.

W przepisie art. 19 ust. 1 ustawy, wprowadzona została ogólna zasada, zgodnie z którą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Jak stanowi art. 19 ust. 4 ustawy, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Jednakże, stosownie do art. 19 ust. 13 pkt 1 lit. a ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności, jeżeli został on określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu dostaw energii elektrycznej i cieplnej oraz gazu przewodowego.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że obowiązek podatkowy dla czynności wskazanych w art. 19 ust. 13 pkt 1 lit. a ustawy, został określony w ustawie w sposób szczególny. Powstaje z chwilą upływu terminu płatności, jeżeli został on określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu wymienionych świadczeń.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca – „A” Sp. z o.o. (dalej „A” lub Spółka Przejmująca) zajmuje się produkcją energii elektrycznej w elektrowniach wodnych. „C” Sp. z o.o. (dalej „C” lub Spółka Dzielona) zajmuje się sprzedażą i wytwarzaniem energii elektrycznej.

Usługę sprzedaży energii elektrycznej świadczy pod marką „D”.

„C” został podzielony w trybie art. 529 § 1 pkt 4 ustawy Kodeks spółek handlowych (podział przez wydzielenie).

Skutkiem podziału „C” było przeniesienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa (OZE) do „A” wraz z podwyższeniem jego kapitału zakładowego. Dniem wydzielenia, czyli dniem zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego „A” oraz obniżenia kapitału zakładowego „C” jest 1 października 2010 r.

Pozostały po wydzieleniu w „C” majątek będzie również stanowił ZCP (spółka obrotu).

„C” uzyskuje świadectwa pochodzenia z tytułu produkcji energii z odnawialnych źródeł. Świadectwa te nie są zbywane przez Spółkę Dzieloną (brak faktur przychodowych).

„C” posiada zafakturowane przychody z tytułu sprzedaży energii elektrycznej, które będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej VAT) w okresach następnych. Do tych przychodów przyporządkowywane są koszty bezpośrednie, których uwzględnienie w rozliczeniu podatkowym nastąpi w okresach następnych. Część kosztów zakupu energii danego miesiąca nie stanowi zatem (różnica przejściowa) kosztów uzyskania przychodu.

Spółka podkreśliła, iż w zaistniałym stanie dojdzie do wystąpienia sukcesji ograniczonej. A zatem Spółka Przejmująca będzie następcą podatkowym Spółki Dzielonej, jednakże w ograniczonym zakresie praw i obowiązków, które pozostają w związku z przydzielonymi spółce „A”, w planie podziału, składnikami majątkowymi. Zaznaczyć należy, że po dniu podziału „C” Sp. z o.o. będzie dalej istnieć jako podmiot kontynuujący swoją działalność – tym samym, w odniesieniu do praw i obowiązków, które skonkretyzowały się przed dniem podziału (i tym samym przynależą podatnikowi, nie zaś określonym składnikom majątkowym), nie będzie miała miejsca sukcesja praw i obowiązków.

Mając na uwadze powołane przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie, obowiązek podatkowy z tytułu dostawy energii elektrycznej powstaje na podstawie art. 19 ust. 13 pkt 1 lit. a, tj. z chwilą upływu terminu płatności, określonego w umowie właściwej dla rozliczeń z tego tytułu. Natomiast odnośnie pozostałej sprzedaży, obowiązek podatkowy powstaje w sposób ogólny, tj. zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy.

Należy zatem wskazać, że Spółka Dzielona jest zobowiązana do wystawienia faktur sprzedażowych związanych z ZCP i rozpoznania z tego tytułu podatku należnego, co do których obowiązek wystawiania powstanie przed dniem podziału.

Natomiast w stosunku do faktur sprzedażowych, których nie wystawi Spółka Dzielona, a co do których obowiązek wystawienia powstanie po dniu podziału, obowiązek ich wystawienia i rozpoznania z tytułu podatku należnego spoczywa na Spółce Przejmującej.

Końcowo należy również dodać, że niniejsza interpretacja nie dotyczy oceny czy wydzielona część majątku jest zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, gdyż nie było to przedmiotem zapytania Wnioskodawcy, kwestia ta stanowi element stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę.

Ponadto informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia która ze Spółek będzie zobowiązana do wystawiania faktur sprzedażowych i rozpoznania z tego tytułu podatku należnego w odniesieniu do faktur związanych z ZCP i dotyczących sprzedaży zrealizowanej do dnia podziału, jeżeli obowiązek wystawienia faktury oraz obowiązek podatkowy w VAT powstanie w dniu lub po dniu podziału.

Kwestia dotycząca zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w ww. zakresie została rozstrzygnięta w odrębnej interpretacji z dnia 4 stycznia 2011 r., nr ILPP1/443-1082/10-10/AW.

Natomiast, kwestie dotyczące stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług zostały rozstrzygnięte w odrębnych interpretacjach z dnia 4 stycznia 2011 r., w zakresie:

ustalenia która ze Spółek będzie zobowiązana do rozpoznania podatku naliczonego w stosunku do transakcji dotyczących okresu sprzed dnia podziału, co do których prawo do odliczenia powstanie w dniu lub po dniu podziału, nr ILPP1/443-1082/10-5/AW, ILPP1/443-1082/10-11/AW,
ustalenia czy w związku z faktem, iż energia wyprodukowana w ZCP traci swoją indywidualność po wprowadzeniu do sieci energetycznej i nie jest możliwe przyporządkowanie jej sprzedaży do konkretnych odbiorców oraz zidentyfikowanie związanych z nią transakcji sprzedaży (poszczególnych faktur VAT lub ich części), które dotyczą stricte energii wyprodukowanej w ZCP, to faktury sprzedażowe oraz zakupowe bezpośrednio związane ze sprzedażą tej energii nie będą przedmiotem sukcesji dla celów podatku od towarów i usług, nr ILPP1/443-1082/10-6/AW, ILPP1/443-1082/10-12/AW,
ustalenia która ze Spółek powinna wystawiać i ujmować dla celów VAT faktury korygujące dotyczące sprzedaży związanej z ZCP i zrealizowanej do dnia podziału, jeżeli faktury korygujące będą wystawiane po dniu podziału, nr ILPP1/443-1082/10-7/AW, ILPP1/443-1082/10-13/AW,
ustalenia która ze Spółek będzie uprawniona do ujmowania dla celów VAT faktur korygujących zakupowych (zmniejszających i zwiększających) związanych z ZCP, a otrzymanych po dniu podziału, nr ILPP1/443-1082/10-8/AW, ILPP1/443-1082/10-14/AW,
ustalenia która ze Spółek będzie zobowiązana do dokonywania korekt deklaracji i zeznań podatkowych za okres przed podziałem, a dotyczących działalności ZCP, nr ILPP1/443-1082/10-9/AW, ILPP1/443-1082/10-15/AW.

Ponadto, kwestie dotyczące stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych zostały rozstrzygnięte w odrębnych interpretacjach z dnia 4 stycznia 2011 r., nr ILPB3/423-816/10-2/GC, ILPB3/423-816/10-3/GC, ILPB3/423-816/10-4/GC, ILPB3/423-816/10-5/GC, ILPB3/423-816/10-6/GC, ILPB3/423-816/10-7/GC, ILPB3/423-816/10-8/GC, ILPB3/423-816/10-9/GC, ILPB3/423-816/10-10/GC, ILPB3/423-816/10-11/GC, ILPB3/423-816/10-12/GC, ILPB3/423-816/10-13/GC, ILPB3/423-816/10-14/GC, ILPB3/423-816/10-15/GC, ILPB3/423-816/10-16/GC, ILPB3/423-816/10-17/GC.

Natomiast, kwestie dotyczące stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych zostały rozstrzygnięte w odrębnych interpretacjach z dnia 4 stycznia 2011 r., nr ILPB2/436-225/10-2/MK i ILPB2/436-225/10-3/MK.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

IBPBI/2/423-877/10/AK, interpretacja indywidualna

ILPB2/436-225/10-2/MK, interpretacja indywidualna

ILPB2/436-225/10-3/MK, interpretacja indywidualna

ILPB3/423-816/10-10/GC, interpretacja indywidualna

ILPB3/423-816/10-11/GC, interpretacja indywidualna

ILPB3/423-816/10-12/GC, interpretacja indywidualna

ILPB3/423-816/10-13/GC, interpretacja indywidualna

ILPB3/423-816/10-14/GC, interpretacja indywidualna

ILPB3/423-816/10-15/GC, interpretacja indywidualna

ILPB3/423-816/10-16/GC, interpretacja indywidualna

ILPB3/423-816/10-17/GC, interpretacja indywidualna