INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 14 września 2010r. (data wpływu do tut. Biura – 21 września 2010r.), uzupełnionym w dniu 25 listopada 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zmiany umowy użytkowania - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 września 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zmiany umowy użytkowania.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne, pismem z dnia 15 listopada 2010r. znak: IBPB II/1/439-229/10/AŻ, wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Wniosek uzupełniono w dniu 25 listopada 2010r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W 2001r. zostało ustanowione przez syna wnioskodawczyni, będącego wówczas stanu wolnego, nieodpłatne użytkowanie nieruchomości na rzecz rodziców i brata. Użytkowaniem została objęta cała nieruchomość będąca własnością syna, składająca się z kilku działek gruntowych o powierzchni 1 ha 75 a 40 m² oraz budynków: mieszkalnego i gospodarczego, z wyłączeniem wskazanych w umowie części obejmujących:

• odrębne mieszkanie na poddaszu,
• działki gruntu pod budynkiem gospodarczym wraz z tym budynkiem,
• pokój i kuchnię na parterze budynku, zajmowanym przez osobę trzecią posiadającą prawo służebności mieszkania względem tych pomieszczeń.
  
  

Obecnie syn wnioskodawczyni pozostaje w związku małżeńskim, a nieruchomość objęta użytkowaniem stanowi współwłasność syna i jego małżonki. Na skutek prac budowlano modernizacyjnych zmianie uległy powierzchnie obiektów oraz układ pomieszczeń na parterze budynku mieszkalnego. Aktualnie planowana jest zmiana ww. umowy użytkowania w ten sposób, iż:

• poszerzona zostanie powierzchnia nieruchomości wyłączona z użytkowania o:
  • całą jedną działkę o powierzchni 44,96m²,
  • dobudowane piętro o powierzchni 101,57m²,
  • część stodoły o powierzchni 42 a.
• zapis umowy użytkowania stanowiący, że wyłączone z użytkowania są jeden pokój i kuchnia na parterze budynku, zajmowane przez osobę trzecią posiadającą względem nich służebność mieszkania, zostanie doprecyzowany w ten sposób, że użytkowanie pomieszczeń, obecnie stanowiących dwa pokoje, po śmierci tej osoby trzeciej zostanie przywrócone na rzecz użytkowników.
  
  

Stroną przy dokonywaniu zmiany ww. umowy będzie również synowa.

W uzupełnieniu wnioskodawczyni wskazała, iż nieruchomość objęta użytkowaniem stanowi współwłasność małżeńską na mocy aktu notarialnego rozszerzającego wspólność majątkową.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega wyłącznie ustanowienie nieodpłatnego użytkowania czy też opodatkowaniu podlega również zmiana umowy nieodpłatnego użytkowania...

Wnioskodawczyni wskazała, iż zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności; opodatkowaniu podlega wyłącznie ustanowienie nieodpłatnego użytkowania. W ocenie wnioskodawczyni, potwierdza to również treść art. 6 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku od spadków i darowizn, który wyraźnie stanowi, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ustanowienia użytkowania. Zdaniem wnioskodawczyni, gdyby intencją ustawodawcy było także opodatkowanie zmiany umowy użytkowania, to ująłby to w wyżej powołanym art. 6 ust. 1 pkt 8 ustawy. Zatem zdaniem wnioskodawczyni, w przypadku zmiany istniejącej już umowy nieodpłatnego użytkowania obowiązek podatkowy nie wystąpi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009r. Nr 93, poz. 768 ) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Stosownie do art. 252 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.) użytkowanie jest ograniczonym prawem rzeczowym, które daje podmiotowi uprawnionemu prawo do używania rzeczy i pobierania jej pożytków. Wykonywanie użytkowania nieruchomości można ograniczyć do jej oznaczonej części (art. 253 § 1 i 2 Kodeksu). Wspomniane prawo, jako ograniczone prawo rzeczowe, ma charakter bezwzględny, jest skuteczne względem wszelkich osób, dlatego wynikające z niego uprawnienia - w zakresie przysługującego użytkownikowi prawa - są skuteczne również wobec właściciela rzeczy.

Zgodnie z art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze nieodpłatnej służebności, renty oraz użytkowania – z chwilą ustanowienia tych praw.

Zgodnie z treścią art. 13 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy w razie ustanowienia świadczeń na czas określony co do liczby lat lub ich części wartość świadczeń powtarzających się przyjmuje się do podstawy opodatkowania w wysokości rocznego świadczenia pomnożonego przez liczbę lat lub ich części.

Ww. przepis stosuje się odpowiednio do obliczenia wartości prawa użytkowania i służebności - art. 13 ust. 2 ww. ustawy. Roczną wartość użytkowania i służebności ustala się w wysokości 4 % wartości rzeczy oddanej w użytkowanie lub obciążonej służebnością - art. 13 ust. 3 tej ustawy.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż w 2001r. zostało ustanowione przez syna wnioskodawczyni, będącego wówczas stanu wolnego, nieodpłatne użytkowanie nieruchomości na rzecz rodziców i brata. Użytkowaniem została objęta nieruchomość będąca własnością syna, z wyłączeniem wskazanych w umowie części. Obecnie syn wnioskodawczyni pozostaje w związku małżeńskim, a nieruchomość objęta użytkowanie wchodzi w skład majątku wspólnego na mocy aktu notarialnego rozszerzającego wspólność majątkową. Aktualnie planowana jest zmiana ww. umowy użytkowania w ten sposób, iż poszerzona zostanie powierzchnia nieruchomości wyłączona z użytkowania oraz zmieniony zostanie zapis dotyczący wyłączenia z użytkowania części nieruchomości obciążonej służebnością mieszkania względem osoby trzeciej.

W przedstawionym przez wnioskodawczynię zdarzeniu użytkowanie ustanowione zostało na nieruchomości stanowiącej własność syna wnioskodawczyni. Następnie przedmiotowa nieruchomość została włączona do wspólnego majątku syna wnioskodawczyni i jego małżonki w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową. Należy zauważyć, iż włączenie do majątku małżonków, w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową, nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka nie stanowi nowego nabycia danej nieruchomości dla drugiego małżonka. Zatem w świetle tak przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, iż sama zmiana treści umowy użytkowania, która w swej istocie nie nosi znamion nowego nabycia, w tym przypadku nabycia od osób, które nie były stroną pierwotnej umowy użytkowania nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Prawidłowym jest zatem stanowisko wnioskodawczyni, w którym stwierdza, iż nie powstanie obowiązek podatkowy w związku ze zmianą umowy użytkowania. Należy jednak podkreślić, iż brak obowiązku podatkowego dotyczy tej konkretnej zmiany umowy przedstawionej w treści wniosku. Uznanie stanowiska wnioskodawczyni za prawidłowe nie oznacza, iż każda zmiana umowy użytkowania nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Rozstrzygnięcie w tym zakresie będzie wymagało indywidualnego rozważenia zaistniałego stanu faktycznego (bądź zdarzenia przyszłego). Podkreślić należy, iż interpretacja indywidualna nie jest interpretacją abstrakcyjną, oderwaną od rzeczywistości lecz oceną prawną realnego stanu faktycznego dotyczącego wnioskodawcy lub zdarzenia przyszłego czyli potencjalnego stanu faktycznego, który w stosunku do wnioskodawcy może zaistnieć w jego sferze prawnopodatkowej, do której stosuje się przepisy prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja indywidualna, stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, iż Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla wnioskodawczyni. Zatem pozostałe strony umowy chcąc uzyskać dla siebie interpretację indywidualną winny wystąpić z odrębnym wnioskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.