INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 21 września 2010 r. (data wpływu 29 września 2010 r.), uzupełnionym w dniu 20 października 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie rozliczenia podatkowego otrzymanego odszkodowania w części dotyczącej:

• źródła przychodu – jest nieprawidłowe,
• w pozostałej części – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 29 września 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie rozliczenia podatkowego otrzymanego odszkodowania.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 4 października 2010 r. znak ILPB1/415-1085/10-2/AG na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 11 października 2010 r., a w dniu 20 października 2010 r. wniosek uzupełniono (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 15 października 2010 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług geodezyjnych, którą rozlicza prowadząc podatkową księgę przychodów i rozchodów opłacając podatek na zasadach ogólnych zgodnie z art. 27 UPDOF. Żona Wnioskodawcy również prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną na takich samych zasadach. W roku 2009 Wnioskodawca wraz z małżonką nie uzyskiwał dochodów ze źródeł innych niż działalność gospodarcza.

Czynności związane z rozliczeniami podatkowymi prowadzi biuro rachunkowe, które w imieniu Wnioskodawcy jak również w imieniu jego małżonki miało sporządzić i przesłać w formie elektronicznej zeznanie roczne łączne obojga małżonków PIT-36 za rok 2009.

W wyniku zaniedbania biuro rachunkowe nie wysłało zeznania rocznego w ustawowym terminie i w konsekwencji Wnioskodawca wraz z małżonką utracili prawo do łącznego rozliczenia dochodów za rok 2009.

Złożenie łącznego zeznania rocznego małżonków było dla Wnioskodawcy i jego żony korzystne, gdyż otrzymaliby zwrot podatku o 8.411 zł większy niż otrzymanoby składając indywidualne zeznania podatkowe. W związku z powyższym wystąpiono do X (ubezpieczyciela biura rachunkowego) z roszczeniem o naprawienie wyrządzonej szkody w postaci utraty korzyści majątkowej w wysokości 8.411 zł (po 4.205,50 zł na osobę). X Zakład Ubezpieczeń SA., w którym biuro rachunkowe miało wykupioną polisę OC zawodu bez zastrzeżeń uznał zasadność roszczenia wypłacił żądaną kwotę w całości tj. w wysokości 8.411 zł odpowiadającej utraconej wartości zwrotu podatku i ustalił wysokość odszkodowania po 4.205,50 zł na osobę (50% kwoty roszczenia dla Wnioskodawcy, 50% dla żony).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy otrzymane odszkodowanie, którego charakter opisano w stanie faktycznym spełnia warunki do uznania je za wolne od podatku zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 UPDOF...
2. W jaki sposób kwota ta powinna być wykazana w księgach podatkowych i zeznaniu rocznym...
3. Czy otrzymane odszkodowanie powinno być uznane za przychód Wnioskodawcy w 100% czy też za przychód Wnioskodawcy w 50% a w 50% za przychód małżonki...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymane odszkodowanie stanowi przychód podatkowy obojga małżonków (po 50% z kwoty 8.411 zł na każdego z małżonków), który powinien być umiejscowiony w źródle pozarolnicza działalność gospodarcza. Przychód ten korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust 1 pkt 4 UPDOF, zatem kwota otrzymanego odszkodowania nie jest uwzględniana przy obliczeniu dochodu do opodatkowania, a co za tym idzie samego podatku (w trakcie roku zaliczek na podatek dochodowy) i nie jest wykazywana w zeznaniu rocznym.

Oznacza to – jak podał Wnioskodawca – iż, jeśli w ocenie tut. organu taka interpretacja art. 21 ust. 1 pkt 4 w odniesieniu do zaistniałego stanu faktycznego uznana zostanie za prawidłową, wówczas:

1. ani Wnioskodawca ani jego małżonka nie ujmą kwot przychodu zwolnionego z opodatkowania w księgach przychodów i rozchodów (gdyż nie będą one zwiększały podstawy opodatkowania),
2. ani Wnioskodawca ani jego małżonka nie wykażą w zeznaniu rocznym tych przychodów w żadnej rubryce zeznania PIT.
   
   

Jeśli zaś w ocenie tut. organu – jak podał Wnioskodawca – jego interpretacja art. 21 ust. 1 pkt 4 w odniesieniu do zaistniałego stanu faktycznego uznana zostanie za nieprawidłową (czyli otrzymane odszkodowanie będzie stanowiło przychód podatkowy, który należy opodatkować gdyż nie korzysta ze zwolnienia w którym mowa powyżej) wówczas:

1. zarówno Wnioskodawca jak i jego małżonka wykażą przychód z działalności gospodarczej, który w dacie otrzymania odszkodowania ujmą w księgach przychodów i rozchodów w kol. 8,
2. zarówno Wnioskodawca jak i jego małżonka wykażą w zeznaniu rocznym ten przychód łącznie z innymi przychodami z działalności gospodarczej w zeznaniu PIT.
   
   

Przychody, które Wnioskodawca uzyskuje wraz z żoną w związku z wykonywanymi działalnościami gospodarczymi powinny być umiejscowione w źródle przychodów „pozarolnicza działalność gospodarcza”, a odszkodowanie wypłacone przez X z OC biura rachunkowego miało bezpośredni związek z prowadzeniem działalności gospodarczej, dlatego powinno być zaliczone do tej samej grupy przychodów. Wnioskodawca wraz z małżonką nie otrzymałby takiego zwrotu składając indywidualne zeznania podatkowe, dlatego też w przekonaniu Zainteresowanego, przychód ten powinien być rozliczony w wysokości po 50% dla niego i 50% dla żony.

W art. 21 ust. 1 pkt 4 UPDOF jako wolne od podatku wskazane zostały kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych z wyjątkami (określonymi w ustawie). Zgodnie z art. 821 ustawy Kodeks cywilny przedmiotem ubezpieczenia majątkowego może być każdy interes majątkowy, który nie jest sprzeczny z prawem i daje się ocenić w pieniądzu. Przez umowę OC zawodu X zobowiązało się do zapłaty określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone przez biuro rachunkowe osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Zatem ubezpieczenie OC zawodu wykupione przez biuro rachunkowe było ubezpieczeniem majątkowym. Skoro tak, to do przychodów uzyskanych w związku z wypłatą takiego odszkodowania ma zastosowanie art. 21 ust 1 pkt 4 UPDOF.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się w części dotyczącej:

• źródła przychodów – za nieprawidłowe,
• w pozostałej części – za prawidłowe.
  
  

Jak stanowi art. 821 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przedmiotem ubezpieczenia majątkowego może być każdy interes majątkowy, który nie jest sprzeczny z prawem i daje się ocenić w pieniądzu.

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej jest szczególnym rodzajem ubezpieczenia majątkowego jako ubezpieczenie obejmujące ochronę pasywów.

Z art. 822 § 1 ww. Kodeksu wynika, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

W myśl § 2 powołanego przepisu jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 14 ust. 1 ww. ustawy za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolnicza działalność gospodarcza), uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Co do zasady przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są wszelkie przysporzenia majątkowe, uzyskane w związku z tą działalnością, o ile ustawa nie wyłącza ich z tej kategorii.

W myśl art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.

Zatem otrzymane odszkodowania, jeżeli dotyczą składników majątku związanego z prowadzoną przez podatnika pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowią przychód z tej działalności.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. a) ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c. A zatem odszkodowania o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca, jako osoba fizyczna, prowadzi działalność gospodarczą, w zakresie usług geodezyjnych. Czynności związane z rozliczeniami podatkowymi prowadzi biuro rachunkowe, które w imieniu Wnioskodawcy miało sporządzić i przesłać w formie elektronicznej zeznanie roczne łączne obojga małżonków PIT-36 za rok 2009. W wyniku zaniedbania biuro rachunkowe nie wysłało zeznania rocznego w ustawowym terminie i w konsekwencji Wnioskodawca wraz z małżonką utracili prawo do łącznego rozliczenia dochodów za rok 2009. Wystąpiono do X (ubezpieczyciela biura rachunkowego) z roszczeniem o naprawienie wyrządzonej szkody; X Zakład Ubezpieczeń SA., w którym biuro rachunkowe miało wykupioną polisę OC zawodu bez zastrzeżeń uznał zasadność roszczenia wypłacił żądaną kwotę w całości tj. w wysokości 8.411 zł odpowiadającej utraconej wartości zwrotu podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 cytowanej ustawy, źródłem przychodów są inne źródła.

Przedmiotowe odszkodowanie nie dotyczy składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, nie stanowi więc przychodu ze źródła pozarolnicza działalność gospodarcza. Jest więc to przychód z innych źródeł nie podlegający księgowaniu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Jednakże jest to przychód zwolniony z opodatkowania na podstawie ww. art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. a) powołanej ustawy.

Mając na względzie przedstawione wyżej przepisy oraz stan faktyczny stwierdzić należy, iż kwota odszkodowania otrzymanego od ubezpieczyciela biura rachunkowego, które prowadziło rozliczenia finansowe Wnioskodawcy, będzie stanowiło przychód ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten należy ustalić w wysokości przypadającej na każdą z poszkodowanych osób, tj. dla Wnioskodawcy 50% całości odszkodowania. Otrzymane odszkodowanie jednakże zwolnione jest z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. a) ww. ustawy. Wypłacone odszkodowanie nie odnosi się bowiem do szkód dotyczących składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Skoro zatem otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie – przypadające na Zainteresowanego – jest zwolnione z opodatkowania, wówczas nie podlega ono wykazaniu w prowadzonej przez Wnioskodawcę podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz w zeznaniu rocznym za 2009 rok.

Nieprawidłowym jest więc stanowisko Wnioskodawcy, iż kwota ww. odszkodowania stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, prawidłowym natomiast, iż przychodu nie należy ujmować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, ani wykazywać w rocznym zeznaniu podatkowym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. organ informuje jednocześnie, iż wydana interpretacja indywidualna odnosi się tylko do osoby Wnioskodawcy i nie wywołuje skutków prawnych dla małżonki Zainteresowanego.

W myśl bowiem art. 14b § 1 ww. ustawy Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.