INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów – uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20.04.2010 r. sygn. akt III SA/Wa 1688/09 – stwierdza, że stanowisko Podatnika przedstawione we wniosku z dnia 29.04.2009 r. (data wpływu 11.05.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów i usług związanych z zaniechaną inwestycją w części dotyczącej towarów i usług, które nie zostaną zbyte lub przeznaczone na potrzeby własne w prowadzonej działalności gospodarczej oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów i usług związanych z zaniechaną inwestycją w części dotyczącej towarów i usług, które zostaną zbyte lub przeznaczone na potrzeby własne w prowadzonej działalności gospodarczej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11.05.2009 r. do tut. Organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od nabycia usług i towarów związanych z zaniechaną inwestycją.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka jest podatnikiem podatku od towarów i usług, zarejestrowanym również do dokonywania transakcji wenątrzwspónotowych. Spółka prowadzi działalność gospodarczą między innymi w zakresie produkcji i dostaw cementu. Spółka posiada dwie cementownie. W celu zwiększenia mocy produkcyjnych i zamiarem generowania wyższych przychodów w przyszłości Spółka w 2007 roku podjęła decyzję o rozpoczęciu budowy nowej linii produkcyjnej cementu. W ramach inwestycji planowano zakup gruntów, usług i urządzeń związanych z budową linii produkcyjnej. Zawarto szereg umów na dostawy usług (m.in. technicznych, inżynieryjnych, montażowych, projektowych, geodezyjnych, topograficznych) oraz dostawy urządzeń (m.in. młynów surowcowych, cementowych, silosów, przenośników taśmowych, chłodziarek i sprężarek, odsysarki pyłów). Ponadto zawarto umowę pożyczki na finansowane projektu. Pod koniec 2008 roku, we wstępnej fazie realizacji inwestycji, Spółka zawiesiła kontynuację inwestycji, a na początku 2009 roku wobec dramatycznego regresu na rynku budowlanym w Polsce oraz wobec przyczyn wewnętrznych dotyczących Spółki, zarząd zadecydował o zaniechaniu inwestycji. Decyzja o zaniechaniu inwestycji została podjęta w 2009 roku przed zamknięciem ksiąg roku 2008 i zakończeniem badania sprawozdania finansowego za rok 2008. W związku z tym zadecydowano również o dokonaniu odpowiedniego odpisu aktualizującego od wartości inwestycji w księgach roku 2008. Spółka poniosła koszty związane z inwestycją w szczególności koszty zw. z nabyciem usług technicznych, nadzoru nad wykonaniem projektu, doradczych, inżynieryjnych, projektowych, geodezyjnych, topograficznych jak również koszty wynagrodzeń pracowników oddelegowanych do realizacji projektu inwestycyjnego, koszty delegacji związanych z inwestycją osób zaangażowanych w realizację inwestycji, koszty naliczonych odsetek od pożyczki na finansowanie inwestycji, koszty zrealizowanych różnic kursowych. Koszty te zostały ujęte w księgach rachunkowych Spółki w pozycji środki trwałe w budowie. Po podjęciu decyzji o zaniechaniu inwestycji koszty te stały się całkowicie utracone dla Spółki. Dodatkowo należy podkreślić, że efekt prac nie miał jeszcze skrystalizowanego charakteru materialnego nie może, więc być fizycznie zlikwidowany.

Ponadto do momentu podjęcia decyzji o zaniechaniu inwestycji Spółka poniosła również koszty zaliczek na dostawy urządzeń i usług zw. z inwestycją. Koszty te ujmowane były w księgach rachunkowych Spółki w pozycji zaliczki na środki trwałe w budowie. Spółka odliczała VAT naliczony związany z zakupami inwestycyjnymi. Spółka wycofuje się z umów na realizację projektu. W niektórych przypadkach udaje się częściowo uzyskać zwrot wpłaconych zaliczek. Jednak w przypadku niektórych umów zawartych w przeszłości Spółka, ze względu na wysoki koszt wycofania się z umowy lub niemożliwość wycofania się z umowy, zadecydowała o ich kontynuowaniu w określonym zakresie. Na ten cel Spółka utworzyła rezerwę na przyszłe dostawy zw. z zaniechaną inwestycją. W praktyce oznacza to, że Spółka po podjęciu decyzji o zaniechaniu inwestycji może dokonywać wydatków zw. z tą inwestycją które mogą w szczególności dotyczyć dostaw urządzeń, materiałów lub dokumentacji projektowej. Koszty nabycia będą w tym przypadku ujmowane w pozycji środki trwałe w budowie z jednoczesnym dokonaniem odpowiedniego odpisu aktualizującego. Spółka bierze pod uwagę różne możliwości zw. z wykorzystaniem zakupionych towarów i dokumentacji projektowej, tj. sprzedaż lub wykorzystanie niektórych z nich w obecnej działalności Spółki, w najgorszym wariancie fizyczną likwidację.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z zaistniałym stanem faktycznym Spółka ma prawo do odliczenia VAT naliczone go od nabycia usług i towarów związanych z inwestycją opisaną w stanie faktycznym...

Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 ustawy. Z treści przywołanego przepisu wynika, iż prawo do obniżenia podatku należnego przysługuje w przypadku posiadania statusu podatnika podatku od towarów i usług oraz w przypadku wykorzystywania nabytych towarów i usług do czynności opodatkowanych.

Polskie regulacje prawne normujące prawo podatnika do odliczenia podatku VAT powinny pozostawać w zgodności z zapisami art. 168 Dyrektywy Rady 2006/112/WE Rady z dnia 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Stosując przepisy prawa krajowego obowiązkiem państwa członkowskiego jest interpretowanie przepisów prawa wewnętrznego w „świetle brzmienia i celów” dyrektywy. Fundamentalną cechą podatku od wartości dodanej, wynikającą z postanowień Dyrektywy, jest zasada neutralności podatku dla podatników, która realizowana jest poprzez umożliwienie podatnikowi obniżenia podatku należnego o kwoty podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług, związanych z jego działalnością gospodarczą. Wszelkie korzystne dla podatnika konsekwencje wynikające z koncepcji neutralności podatku są traktowane w doktrynie wspólnego systemu VAT jako podstawowe prawo podatnika, co zostało potwierdzone w szeregu orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, który wskazał również, że w niektórych przypadkach brak transakcji opodatkowanej nie musi powodować utraty prawa do odliczenia podatku naliczonego, np. sprawy C-37/95 (Ghent Coal) i C-110/94 (INZO).

Poczynione rozważania doprowadziły ETS do postawienia wniosku, że w drodze wyjątku, w określonych okolicznościach, prawo do odliczenia podatku istnieje nawet wtedy, gdy nie można ustalić bezpośredniego związku pomiędzy zakupem a opodatkowaną transakcją, czyli w niektórych sytuacjach prawo do odliczenia może przysługiwać podatnikowi nawet w przypadku braku konkretnej transakcji opodatkowanej, jeżeli zakup związany jest z działalnością podatnika, która, co do zasady, podlega opodatkowaniu (lub daje prawo do odliczenia podatku mimo zwolnienia), a brak związku z konkretną transakcją opodatkowaną wynika z czynników obiektywnych, zwykle niezależnych od podatnika.

W związku z powyższym, zdaniem Spółki prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług związanych z prowadzoną inwestycją przysługuje jej, niezależnie od stwierdzenia, czy dana inwestycja jest kontynuowana, została zakończona czy też zaniechana. Inwestycja, o której mowa w stanie faktycznym była przeznaczona na działalność opodatkowaną, w związku z tym Spółka ma prawo do odliczania VAT naliczonego od nabycia towarów i usług dokonywanego w zw. z inwestycją. Strona nie ma obowiązku skorygowania odliczenia VAT od nabyć dokonanych do momentu podjęcia decyzji o zaniechaniu inwestycji, jak również zachowuje prawo do odliczania VAT od nabyć zw. z inwestycją dokonywanych po podjęciu decyzji o zaniechaniu inwestycji, jako że w każdym przypadku, zdaniem Spółki, należy odnieść się do zamiaru Spółki, który zakładał wykorzystanie inwestycji w działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Bez znaczenia jest tu fakt, że w związku z podjęciem decyzji o zaniechaniu inwestycji wobec dramatycznego regresu na rynku budowlanym w Polsce oraz wobec przyczyn wewnętrznych dotyczących Spółki (na które składa się przede wszystkim spadek popytu na rynku na produkty Spółki, a co za tym idzie konieczność minimalizowania kosztów i dostosowania działalności Spółki do warunków panujących na rynku), podatnik nie wykorzysta nabytych towarów i usług do prowadzenia działalności opodatkowanej.

Potwierdza to również wyrok ETS w sprawie C-37/95, w którym stwierdzono, że „artykuł 17 VI Dyrektywy należy interpretować w taki sposób, aby umożliwić podatnikowi działającemu w ramach swojej działalności opodatkowanej odliczenie podatku VAT przypadającego do zapłaty z tytułu nabycia towarów i usług stanowiących inwestycje z przeznaczeniem na działalność opodatkowaną. Prawo do odliczeń obowiązuje także w przypadku, gdy z powodów od niego niezależnych podatnik nigdy nie wykorzysta nabytych towarów i usług do prowadzenia działalności opodatkowanej”.

W dniu 16.07.2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną znak IPPP2/443-524/09-2/KK stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29.04.2009 r. jest nieprawidłowe w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów i usług związanych z zaniechaną inwestycją w części dotyczącej towarów i usług, które nie zostaną zbyte lub przeznaczone na potrzeby własne w prowadzonej działalności gospodarczej oraz prawidłowe w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów i usług związanych z zaniechaną inwestycją w części dotyczącej towarów i usług, które zostaną zbyte lub przeznaczone na potrzeby własne w prowadzonej działalności gospodarczej.

Wezwaniem z dnia 03.08.2009 r. (data wpływu 05.08.2009 r.), złożonym na podstawie art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Strona wezwała tut. Organ podatkowy do usunięcia naruszenia prawa poprzez zmianę indywidualnej pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 16.07.2009 r. znak. IPPP2/443-524/09-2/KK w zakresie, w jakim stanowisko Spółki zostało uznane za nieprawidłowe.

Ponownie rozpatrując sprawę Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działający w imieniu Ministra Finansów w odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa z dnia 17.10.2009 r. znak IPPP2/443-524/09-3/KK stwierdził, iż nie zachodzą przesłanki uzasadniające zmianę wydanej interpretacji z dnia 16.07.2009 r. nr IPPP2/443-524/09-3/KK.

Na powyższe rozstrzygnięcie, zachowując ustawowy termin, Strona złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 20.04.2010 r. sygn. akt III SA/Wa 1688/09 uchylił zaskarżoną interpretację i stwierdził, iż uchylona interpretacja nie może być wykonana w całości.

W ocenie Sądu istnienie związku zakupionych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi, jako konieczna przesłanka skorzystania z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, nie może budzić najmniejszych wątpliwości. Wynika to wprost z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Sądu wydając przedmiotową interpretację Minister Finansów nie rozważył w sposób wystarczający, wszystkich okoliczności, jakie należało wziąć pod uwagę.

Rozpatrując sprawę Organ podatkowy winien uwzględnić nie tylko przepisy ustawy o podatku od towarów i usług , ale również orzecznictwa ETS jako Trybunału władnego orzekać o znaczeniu przepisów prawa wspólnotowego i interpretacji prawa krajowego w sposób zapewniający jego spójność z przepisami wspólnotowymi.

Tak jak sądy krajowe, organy administracji rządowej (w tym organy podatkowe) obciąża obowiązek prawidłowego stosowania prawa wspólnotowego, uwzględniający konieczność zapewnienia mu pierwszeństwa i pełnej efektywności. Istnienie wynikającego stąd obowiązku dokonywania tzw. wykładni prowspólnotowej przepisów prawa krajowego nie podlega dyskusji.

Dlatego też wydając interpretację Minister Finansów nie mógł pominąć okoliczności wynikających z przyjęcia w prawie wspólnotowym określonego unormowania oraz ich znaczenia przypisanego w orzecznictwie ETS. Jeżeli nawet wnioskodawca, jako przepis wymagający interpretacji, wskazuje jedynie przepis polskiej ustawy, Minister Finansów nie może ograniczyć się wyłącznie do dokonania wykładni tego przepisu w sytuacji, gdy zagadnienie zgłoszone przez wnioskodawcę obejmuje element wspólnotowy — uregulowany prawem wspólnotowym.

Sąd wskazał, że rozwiązania zawarte w Dyrektywie 112 (tak jak w poprzednio obowiązującej VI Dyrektywie) zastrzegają jedynie, aby prawo do odliczenia podatku naliczonego nie dotyczyło wydatków, które nie są ściśle związane z działalnością gospodarczą. Prawodawca wspólnotowy do wydatków takich zaliczył jedynie wydatki na artykuły luksusowe, rozrywkę i wydatki reprezentacyjne. W pozostałym zakresie, to właśnie orzecznictwo ETS wskazywało kierunki wykładni przepisów dotyczących odliczeń, w tym prawa do odliczeń z tytułu wydatków poniesionych w związku z inwestycjami, których realizacja została zaniechana. Przykłady tego orzecznictwa przytoczyła Skarżąca. Wskazać zatem jedynie należy, że w wyroku z 15 stycznia 1998 r. C-37/95 w sprawie Belgische Staat vs. Ghent Coal Terminal NV, ETS stwierdził, że jeżeli inwestycji, w związku z którą przysługiwało prawo do odliczenia w momencie jej wprowadzenia, zaniechano z uwagi na okoliczności pozostające poza kontrolą podatnika, nie ma on obowiązku dokonywania korekty odliczenia. Prawo do odliczenia nie może być zatem uzależnione od okoliczności niezależnych od woli podatnika. Dostawa środków trwałych w okresie korekty w przypadku, gdy taka wystąpi, może prowadzić do korekty odliczenia na zasadach określonych w art. 20 ust. 3 VI Dyrektywy. Natomiast w wyroku z 29 lutego 1996 r. C-110/94 w sprawie lntercommunale voor Zeewaterontzilting (INZO) vs. Belgian State, ETS wskazał, że sam fakt zaniechania inwestycji nie może sam z siebie powodować uznania, że prawo do odliczenia zmieniło się i już nie przysługuje podatnikowi. W obu tych orzeczeniach ETS podkreślił, że uprawnienie podatnika pozostaje aktualne, nawet jeżeli ostatecznie żadne czynności opodatkowane nie zostaną faktycznie podjęte. Natomiast w wyroku z 3 marca 2005 r. C-32/03 w sprawie l/S Fini H vs. Skatteministeriet, ETS wyjaśnił, że podmiot, który zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej, lecz nadal płaci czynsz oraz opłaty związane z pomieszczeniem służącym uprzednio wykonywaniu tej działalności, ponieważ umowa najmu zawiera klauzulę uniemożliwiającą jej wypowiedzenie, jest uważany za podatnika w rozumieniu tego artykułu i może odliczyć podatek od wartości dodanej naliczony od poniesionych w ten sposób wydatków, o ile istnieje bezpośredni i ścisły związek między dokonanymi płatnościami a działalnością gospodarczą oraz zostanie stwierdzony brak nieuczciwego zamiaru bądź nadużycia. Czynności bowiem takie jak płatności, których podmiot nadal dokonuje podczas likwidacji swojej działalności gospodarczej, winny być uznane za część działalności gospodarczej w rozumieniu art. 4 VI Dyrektywy. W ocenie ETS istnieje bezpośredni i ścisły związek między obowiązkiem kontynuowania opłacania czynszu oraz innych opłat po tym, jak zaprzestano wykonywania działalności handlowej, a wykonywaniem tej działalności, zważywszy na to, że umowa najmu została zawarta celem uzyskania możliwości dysponowania pomieszczeniem niezbędnym do jej wykonywania i że pomieszczenie to było faktycznie do tego przeznaczone. Czas trwania obowiązku opłacania czynszu i opłat związanych z tym pomieszczeniem pozostaje w tym kontekście bez wpływu, o ile okres ten jest bezwzględnie niezbędny do zakończenia czynności likwidacyjnych.

Zdaniem Sądu w każdej konkretnej sprawie konieczne jest zatem badanie, czy przesłanki te wystąpiły, a mianowicie czy zaniechanie inwestycji wynikało z okoliczności niezależnych od podatnika, czy inwestycja (a zatem i wydatki na nią) służyć miała czynnościom opodatkowanym, czy podatnik ma możliwości rozwiązania umowy oraz czy okoliczności faktyczne nie wskazują na możliwość wystąpienia nadużyć i oszustw podatkowych, która to możliwość może prowadzić do ograniczenia zasady neutralności podatku od towarów i usług.

Sąd podkreślił również, iż z uwagi na to, że dogłębna ocena zaistnienia takich okoliczności może być dokonana w postępowaniu podatkowym (np. zmierzającym do określenia wysokości zobowiązania podatkowego), w którym to postępowaniu gromadzony jest i poddawany ocenie konkretny materiał dowodowy, Organ podatkowy, w sytuacji gdy wnioskodawca opisując stan faktyczny, wskaże powody zaniechania inwestycji, winien dokonać ich oceny - tak jak zostały przedstawione pod kątem powyższych przesłanek.

Jeżeli zaś wnioskodawca wyraził jedynie pogląd, że powody zaniechania inwestycji były od niego niezależne, ale ich nie wskazał - Organ powinien twierdzenie takie przyjąć za element stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Sąd przypomniał bowiem, że to wnioskodawcę obciążą negatywne skutki przedstawienia określonego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), w sytuacji gdy okaże się on inny niż rzeczywisty. Uzyskana interpretacja nie będzie go chroniła. Dlatego też to na wnioskodawcę nałożony został obowiązek wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

W świetle obowiązującego stanu prawnego, biorąc pod uwagę rozstrzygnięcia zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie dnia 20 kwietnia 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 1688/09, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepisy ustawy definiują pojęcie dostawy towarów i świadczenia usług. I tak, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…) – art. 8 ust. 1 ustawy.

Stosownie do zapisu art. 86 ust. 1 ww. ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl ust. 2 art. 86 kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7:

1. suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:
   1. z tytułu nabycia towarów i usług,
   2. potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,
   3. od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu
   - z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4;
2. w przypadku importu towarów - suma kwot podatku wynikająca z dokumentu celnego i deklaracji importowej, z zastrzeżeniem pkt 5;
3. zryczałtowany zwrot podatku, o którym mowa w art. 116 ust. 6;
4. kwota podatku należnego od importu usług, kwota podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz kwota podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.
   
   

Z powyższego wynika, że związek zakupu z czynnością podlegającą opodatkowaniu jest jednym z podstawowych warunków, które musi spełnić podatnik, aby mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony. Powyższy przepis wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych – czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających temu podatkowi.

Powyżej przedstawione prawo do odliczenia podatku naliczonego stanowi implementację prawa do odliczenia wyrażonego w przepisach wspólnotowych.

Podstawowym aktem określającym ramy prawne opodatkowania podatkiem od wartości dodanej od dnia 1 stycznia 2007r. jest Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, ze zm.), a wcześniej Szósta Dyrektywa Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977r. w sprawie harmonizacji przepisów dotyczących podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku – 77/388/EWG (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 ze zm.).

Zgodnie z art. 168 Dyrektywy 2006/112/WE (odpowiednik art. 17 ust. 2 Szóstej Dyrektywy), jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić:

1. VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika;
2. VAT należnego od transakcji uznanych za dostawy towarów i świadczenie usług zgodnie z art. 18 lit. a) i art. 27;
3. VAT należnego od wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) pkt (i);
4. VAT należnego od transakcji uznanych za wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów zgodnie z art. 21 i 22;
5. VAT należnego lub zapłaconego z tytułu importu towarów na terytorium tego państwa członkowskiego.
   
   

W tym miejscu należy podkreślić również, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości wielokrotnie stwierdzał, iż prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny. Zgodnie ze stanowiskiem Trybunału podatnik jest uprawniony do odliczenia VAT naliczonego na towary i usługi nabyte w związku z pracami inwestycyjnymi wykonanymi z przeznaczeniem ich na planowaną działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu, a nabyte prawo do odliczenia pozostaje w mocy, nawet jeśli w wyniku niezależnych od niego okoliczności podatnik nigdy nie wykorzystał nabytych towarów lub usług do transakcji podlegających opodatkowaniu - orzeczenia w sprawach C-110/94, C-37/95.

Ze złożonego wniosku wynika, że Spółka prowadzi działalność gospodarczą między innymi w zakresie produkcji i dostaw cementu. Spółka posiada dwie cementownie. W celu zwiększenia mocy produkcyjnych i zamiarem generowania wyższych przychodów w przyszłości Spółka w 2007 roku podjęła decyzję o rozpoczęciu budowy nowej linii produkcyjnej cementu. W ramach inwestycji planowano zakup gruntów, usług i urządzeń związanych z budową linii produkcyjnej. Zawarto szereg umów na dostawy usług (m.in. technicznych, inżynieryjnych, montażowych, projektowych, geodezyjnych, topograficznych) oraz dostawy urządzeń (m.in. młynów surowcowych, cementowych, silosów, przenośników taśmowych, chłodziarek i sprężarek, odsysarki pyłów). Ponadto zawarto umowę pożyczki na finansowane projektu. Pod koniec 2008 roku, we wstępnej fazie realizacji inwestycji, Spółka zawiesiła kontynuację inwestycji, a na początku 2009 roku wobec dramatycznego regresu na rynku budowlanym w Polsce oraz wobec przyczyn wewnętrznych dotyczących Spółki (na które składa się przede wszystkim spadek popytu na rynku na produkty Spółki, a co za tym idzie konieczność minimalizowania kosztów i dostosowania działalności Spółki do warunków panujących na rynku), zarząd zadecydował o zaniechaniu inwestycji.

Spółka poniosła koszty związane z inwestycją w szczególności koszty zw. z nabyciem usług technicznych, nadzoru nad wykonaniem projektu, doradczych, inżynieryjnych, projektowych, geodezyjnych, topograficznych jak również koszty wynagrodzeń pracowników oddelegowanych do realizacji projektu inwestycyjnego, koszty delegacji związanych z inwestycją osób zaangażowanych w realizację inwestycji, koszty naliczonych odsetek od pożyczki na finansowanie inwestycji, koszty zrealizowanych różnic kursowych. Koszty te zostały ujęte w księgach rachunkowych Spółki w pozycji środki trwałe w budowie. Ponadto do momentu podjęcia decyzji o zaniechaniu inwestycji Spółka poniosła również koszty zaliczek na dostawy urządzeń i usług zw. z inwestycją. Koszty te ujmowane były w księgach rachunkowych Spółki w pozycji zaliczki na środki trwałe w budowie. Spółka odliczała VAT naliczony związany z zakupami inwestycyjnymi. Spółka wycofuje się z umów na realizację projektu. W niektórych przypadkach udaje się częściowo uzyskać zwrot wpłaconych zaliczek. Jednak w przypadku niektórych umów zawartych w przeszłości Spółka, ze względu na wysoki koszt wycofania się z umowy lub niemożliwość wycofania się z umowy, zadecydowała o ich kontynuowaniu w określonym zakresie. Na ten cel Spółka utworzyła rezerwę na przyszłe dostawy zw. z zaniechaną inwestycją. W praktyce oznacza to, że Spółka po podjęciu decyzji o zaniechaniu inwestycji może dokonywać wydatków zw. z tą inwestycją które mogą w szczególności dotyczyć dostaw urządzeń, materiałów lub dokumentacji projektowej.

Spółka bierze pod uwagę różne możliwości zw. z wykorzystaniem zakupionych towarów i dokumentacji projektowej, tj. sprzedaż lub wykorzystanie niektórych z nich w obecnej działalności Spółki, w najgorszym wariancie fizyczną likwidację.

W świetle powyżej przytoczonych regulacji prawnych oraz uwzględniając okoliczności przedstawione we wniosku należy stwierdzić, iż Spółka ponosząc wydatki na zakup towarów i usług związanych z inwestycją, służącą w zamiarze działalności opodatkowanej, miała prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT związanych z poniesieniem tych wydatków, w terminach przewidzianych w ustawie o VAT. Przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego wskazuje, że przyczyny podjęcia decyzji o zaniechaniu inwestycji wynikały z okoliczności niezależnych od Spółki, bowiem decyzje te podjęto na skutek regresu na rynku budowlanym, co spowodowało spadek popytu na produkty Spółki, a co za tym idzie konieczność minimalizowania kosztów i dostosowania działalności Spółki do warunków panujących na rynku.

W sytuacji zatem, gdy prowadzone inwestycje zostały (z powodów niezależnych od podatnika) po pewnym czasie zaniechane, Spółka nie utraciła prawa do odliczenia podatku naliczonego zarówno od wydatków poniesionych na zakup towarów i usług, które będą wykorzystywane na potrzeby własnej działalności lub zostaną zbyte jak i wydatków, które nie będą dla tych celów wykorzystane i nie będzie zobowiązana do skorygowania odliczonego uprzednio podatku naliczonego związanego z tą inwestycją.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy uznać należy za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00- 013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.