INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 21 października 2010 r. (data wpływu 27 października 2010 r.) uzupełniony w dniu 21 grudnia 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wynagrodzeń otrzymywanych od organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz związanego z tym obowiązku ich dokumentowania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 października 2010 r. został złożony wniosek uzupełniony w dniu 21 grudnia 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wynagrodzeń otrzymywanych od organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz związanego z tym obowiązku ich dokumentowania.

W złożonym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, jako tzw. wydawca muzyczny (muzyki popularnej) uzyskał prawa do zarządzania autorskimi prawami majątkowymi do utworów muzycznych i słowno - muzycznych od innych wydawców (zagranicznych podmiotów praw autorskich), którzy wcześniej nabyli autorskie prawa majątkowe od autorów. Nabyte na tej podstawie, na określony czas, majątkowe prawa autorskie oraz prawa do zarządzania prawami autorskimi, Wnioskodawca powierzył w zarząd organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi - stowarzyszeniu, na podstawie umowy z dnia 5 lipca 2000 r., która to organizacja, działając na rzecz wydawcy i autorów, ale we własnym imieniu, udziela licencji na korzystanie z tych utworów osobom fizycznym i prawnym, pobierając od nich wynagrodzenie, tzw. tantiemy. Licencja udzielana przez stowarzyszenie na korzystanie z utworów muzycznych i słowno - muzycznych muzyki popularnej (t.j. licencja w zakresie tzw. „małych praw”) jest tzw. licencją generalną, t.j. na korzystanie z całego „repertuaru” stowarzyszenia (ogółu utworów tej kategorii powierzonych w zarząd tej organizacji przez wszystkich autorów i wydawców, a także utworów powierzonych zagranicznym organizacjom zbiorowego zarządzania, które stowarzyszenie reprezentuje wobec korzystających z tych utworów w Polsce). Licencjobiorcy w zależności od różnych okoliczności, przede wszystkim rodzaju ich działalności, a co za tym idzie sposobu korzystania z utworów, płacą stowarzyszeniu tantiemy w postaci stałych stawek miesięcznych (np. odtwarzający utwory z nośników dźwięku lub z radia w sklepach albo lokalach gastronomicznych) określonej procentowo części przychodów netto ze swej działalności (np. niepubliczni nadawcy radiowi), określonej procentowo części przychodów netto z korzystania z konkretnego zestawu utworów (np. producenci fonograficzni, organizatorzy koncertów), bądź ustalane w jeszcze inny sposób. W każdym z tych przypadków stawki licencyjne określane są na podstawie tabel stawek, uchwalanych przez zarząd stowarzyszenia, albo są indywidualnie negocjowane przez stowarzyszenie z korzystającymi z utworów. Stowarzyszenie nie opodatkowuje podatkiem od towarów i usług tantiem pobieranych od licencjobiorców i nie wystawia im faktur VAT. Okresowo stowarzyszenie dokonuje tzw. repartycji pobranych tantiem, t.j. ich podziału i wypłaty autorom i wydawcom, potrącając swoją prowizję (zwaną „kosztami administracyjnymi” lub „kosztami inkasa”), według reguł określonych w uchwalonym przez zarząd stowarzyszenia na podstawie jego statutu „Regulaminie Repartycji Wynagrodzeń Autorskich”. W szczególności odbywa się to na podstawie tzw. wykazów programowych, otrzymywanych od licencjobiorców (np. nadawców radiowych i TV, organizatorów koncertów, osób publicznie odtwarzających utwory), a zawierających listy wykorzystanych utworów z „repertuaru” stowarzyszenia oraz na podstawie zgłoszeń przez producentów wydań fonograficznych, zawierających utwory z ww. „repertuaru” i przekazywanych przez tych licencjobiorców danych o sprzedaży nośników. Niektórzy z autorów są członkami stowarzyszenia, pozostali natomiast powierzają stowarzyszeniu w zarząd prawa majątkowe do swoich utworów na podstawie umowy (podobnie jak to czynią wydawcy odnośnie nabytych przez siebie praw). Jednak zarówno autorzy - członkowie, jak i nieczłonkowie są przy repartycji wynagrodzeń traktowani są jednakowo. W uzupełnieniu wniosku wskazano, że umowy zawierane przez Wnioskodawcę z innymi wydawcami muzycznymi są umowami, na mocy których Wnioskodawca uzyskuje od innego wydawcy muzycznego (z siedzibą poza granicami Polski) wyłączne prawo do korzystania z autorskich praw majątkowych do określonych utworów muzycznych, słowno - muzycznych lub słownych na określonych polach eksploatacji. Taki wydawca muzyczny, udzielający licencji Wnioskodawcy jest właścicielem praw, do których udziela licencji albo też sam jest licencjobiorcą i udziela Wnioskodawcy dalszej licencji (tzw. sublicencji). Licencja nabywana przez Wnioskodawcę od innego wydawcy muzycznego ma charakter licencji wyłącznej na terytorium Polski. Oznacza to, że na terytorium Polski tylko Wnioskodawca może korzystać z określonych utworów lub zezwalać innym osobom na korzystanie z nich. Na terytorium Polski Wnioskodawca udziela zainteresowanym podmiotom, tzw. „użytkownikom” licencji do korzystania z utworów na określonych polach eksploatacji oraz jest uprawniony do powierzenia praw autorskich majątkowych objętych przedmiotem licencji do zbiorowego zarządzania stowarzyszeniu lub innej właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi majątkowymi. Umowa licencyjna zawierana z innym wydawcą muzycznym jest zawierana na czas nieokreślony z możliwością jej wypowiedzenia z zachowaniem określonego okresu albo umową zawieraną na czas określony. Na mocy zawartej z innym wydawcą muzycznym umowy licencyjnej, Wnioskodawca zobowiązany jest profesjonalnie i na swój koszt zarządzać tymi prawami stanowiącymi przedmiot licencji w interesie takiego wydawcy (licencjodawcy). Wnioskodawca jest wyłącznie uprawniony do pobierania na terytorium Polski wszelkich tantiem i wynagrodzeń lub innych korzyści z tytułu korzystania z utworów objętych przedmiotem umowy licencyjnej. Gospodarczą istotą takiej umowy jest procentowy podział pomiędzy wydawcą udzielającym Wnioskodawcy licencji, a Wnioskodawcą opisanych wyżej tantiem, wynagrodzeń lub innych korzyści uzyskiwanych z eksploatacji utworów objętych umową. Część takich kwot Wnioskodawca zatrzymuje, zaś pozostałą część określoną, zgodną z ww. podziałem procentowym przekazuje, jako należności licencyjne do wydawcy, od którego uzyskał licencję. Dotyczy to także kwot uzyskiwanych przez Wnioskodawcę ze stowarzyszenia. Umowa zawarta pomiędzy Wnioskodawcą, a stowarzyszeniem, jest umową powierniczego przeniesienia praw autorskich majątkowych. Powiernicze przeniesienie własności lub praw (w tym wypadku praw) jest zaliczane do tzw. umów nienazwanych. Przedmiotem takiej umowy jest przeniesienie określonego prawa, którego przyczyną prawną jest umożliwienie wykonywania przez podmiot nabywający prawo (powiernika) określonych usług (świadczeń) na rzecz podmiotu zbywającego prawo (powierzającego je), do których należytego wykonania niezbędne jest, aby powiernik był podmiotem tych praw. Taki charakter umowy zawartej pomiędzy Wnioskodawcą, a stowarzyszeniem wynika z jej zapisów (§ 1 umowy) oraz ze sformułowań szeregu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a w szczególności z art. 104 ust. 1 in fine, art. 104 ust. 3 oraz art. 104 ust. 5. ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych w brzmieniu obowiązującym w chwili zawierania przedmiotowej umowy. Oznacza to, że uzyskane na mocy takiej umowy uprawnienia, stowarzyszenie jako organizacja zbiorowego zarządzania, powinno wykonywać w interesie osoby powierzającej. Jak wykazuje wybitny znawca tematyki organizacji zbiorowego zarządzania prof. Marian Kępiński (System prawa prywatnego, Prawo autorskie, Tom 13, Wydawnictwo C.H. BECK Instytut Nauk Prawnych PAN, Warszawa 2003 str. 539), jest to umowa powiernicza typu zarządzającego. Zawierana jest ona zawsze i wyłącznie w interesie powierzającego, a powiernik nie może nawet realizować własnych interesów. Powiernik zobowiązany jest do zarządzania przeniesionymi na niego prawami lub wykonywać uprawnienia, do których otrzymał od powierzającego umocowanie. Powiernik zobowiązany jest wydać powierzającemu wszelkie uzyskane korzyści z tytułu eksploatacji powierzonych praw otrzymując w zamian za wykonywanie zarządu jedynie wynagrodzenie pokrywające jego koszty. Z treści § 2 umowy powierniczej zawartej pomiędzy Wnioskodawcą, a stowarzyszeniem wynika, że powierzenie praw następuje z chwilą przekazania stowarzyszeniu kopii umowy o uzyskanie przez wydawcę praw do danego utworu, Wskazano, że cechą przeniesienia powierniczego praw jest jego nieodpłatność. Nabywca prawa nie jest uprawniony do korzystania z niego lub jego przedmiotu we własnym interesie. Jest on zarazem zobowiązany wobec zbywcy prawa do wykonywania w odniesieniu do nabytego prawa wyłącznie określonych czynności w jego interesie i na jego rachunek, jak również do rozliczenia się z nim z wykonywanego zarządu i przedstawienia rachunków. Powierzający może zakończyć stosunek powierniczy np. w drodze wypowiedzenia, a w takim przypadku powiernik jest zobowiązany na żądanie powierzającego niezwłocznie przenieść na niego prawo z powrotem. Zdaniem Wnioskodawcy powiernicze przeniesienie praw, do jakiego doszło pomiędzy Wnioskodawcą, a stowarzyszeniem w zakresie majątkowych praw autorskich nabytych uprzednio przez Wnioskodawcę od innych wydawców nie może być traktowane jako dokonane świadczenie Wnioskodawcy na rzecz stowarzyszenia. Istotą tej czynności jest jedynie umożliwienie stowarzyszeniu usług zbiorowego zarządzania prawami autorskimi na rzecz (dla) wydawców, w tym dla Wnioskodawcy. W związku z powyższym przekazywane przez stowarzyszenie wydawcom (w tym Wnioskodawcy) tantiemy zainkasowane od użytkowników nie są zapłatą za to powiernicze przeniesienie, lecz ich przekazywanie wynika ze świadczonych przez stowarzyszenie na rzecz Wnioskodawcy usług zarządzania powierzonymi prawami autorskimi. Wnioskodawca wskazuje również, że na podstawie umów zawartych z innymi wydawcami jest uprawniony do określonego w takiej umowie procentowego udziału w tantiemach, wynagrodzeniach lub innych przychodach uzyskanych z tytułu korzystania przez użytkowników z utworów, do których prawa majątkowe Wnioskodawca nabył od innych wydawców (na zasadzie wyłącznej licencji). Dotyczy to zarówno udziału w tantiemach, wynagrodzeniach lub innych przychodach uzyskanych bezpośrednio od użytkowników takich utworów, jak i uzyskanych za pośrednictwem stowarzyszenia, które jako powiernik inkasowało takie kwoty na rzecz Wnioskodawcy od użytkowników korzystających z utworów.

W związku z powyższym w złożonym wniosku zadano następujące pytanie.

Czy świadczenia pieniężne stowarzyszenia wypłacane Wnioskodawcy z tytułu repartycji wynagrodzeń autorskich podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i czy w związku z tym Wnioskodawca powinien wystawiać stowarzyszeniu faktury VAT... Jeżeli tak, to:

1. czy było tak również w przeszłości, a w szczególności przed wejściem w życie art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług...
2. czy jest to objęte zwolnieniem przedmiotowym od tego podatku...

Zdaniem Wnioskodawcy, wspomniane w głównym pytaniu świadczenia nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a zatem Wnioskodawca nie powinien wystawiać na rzecz stowarzyszenia faktur VAT, ani też rozliczać podatku należnego z tego tytułu. Opodatkowanie tych świadczeń nie znajduje bowiem podstawy prawnej w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w przepisach określających przedmiot i zakres opodatkowania. W szczególności nie mamy tu do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług przez Wnioskodawcę na rzecz stowarzyszenia (art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 i 2 cyt. ustawy). Wnioskodawca bowiem nie wykonuje żadnego świadczenia na rzecz stowarzyszenia. Wprawdzie zgodnie z § 1 i § 2 załączonej do wniosku umowy pomiędzy stronami, Wnioskodawca powierza stowarzyszeniu służące mu majątkowe prawa autorskie do utworów muzycznych, słownych, słowno - muzycznych, wymienione w § 2 tej umowy, jednak, zdaniem Wnioskodawcy, nie można tego traktować jako przeniesienia praw do wartości niematerialnych i prawnych, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, ani jakiegokolwiek innego świadczenia na rzecz stowarzyszenia. Stowarzyszenie bowiem w wyniku tej czynności nie uzyskuje prawa do jakiegokolwiek korzystania z utworów lub praw do nich, ani dysponowania nimi na własny rachunek. Nabywa jedynie określone uprawnienia do utworów na zasadzie powierniczej. Udzielając osobom trzecim licencji na korzystanie z utworów lub dochodząc ochrony praw do nich, działa całkowicie na rachunek powierzającego. Powierzenie praw następuje zatem wyłącznie w interesie Wnioskodawcy i jest połączone ze zleceniem należytego zarządzania nimi i chronienia oraz obowiązkiem rozliczenia się z tego zarządu z Wnioskodawcą i przekazania wszelkich uzyskanych pożytków z tych praw (tantiem), z prawem jedynie potrącenia prowizji stowarzyszenia (tzw. „koszty administracyjne” § 1 ust. 2 „Regulaminu Repartycji Wynagrodzeń Autorskich”), stanowiącej wynagrodzenie za to zarządzanie i ochronę. Zatem w istocie to stowarzyszenie, jako organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, świadczy usługi na rzecz Wnioskodawcy i innych wydawców muzycznych oraz autorów. Takie stanowisko zajął też Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 9 września 2009 r. sygn. akt VIII SA/Wa 223/08, który dotyczy statusu stowarzyszenia jako podatnika VAT i zakresu obowiązków podatkowych tego podmiotu w tym podatku. Zatem głównym problemem, jaki rozważa sąd, jest to, czy stowarzyszenie powinno naliczać podatek licencjobiorcom i rozliczać go w urzędzie skarbowym, jako należny od pobranych tantiem (jak to orzekł organ podatkowy I instancji i organ odwoławczy). Sąd doszedł do przekonania, iż organizacja ta nie ma takiego obowiązku, działając jako pośrednik, na cudzy rachunek, mimo że działa w stosunku do licencjobiorców w imieniu własnym, jak również wyraził pogląd, iż istota działalności stowarzyszenia polega na świadczeniu usług nie na rzecz licencjobiorców (gdyż w stosunku do nich działa na cudzy rachunek), lecz na rzecz autorów, t.j. usług zarządzania powierzonymi majątkowymi prawami autorskimi (to samo zatem należy odnieść do wydawców muzycznych, powierzających stowarzyszeniu, podobnie jak autorzy, przysługujące im majątkowe prawa autorskie). W związku z tym, zdaniem sądu, podstawę opodatkowania dla stowarzyszenia, jako podatnika VAT stanowi kwota wynagrodzenia otrzymywanego z tytułu świadczenia tych usług, t.j. kwota pobranej prowizji (tzw. „koszty administracyjne”), zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług. Wprawdzie w okresie, którego dotyczyła zaskarżona decyzja (a także w czasie, gdy toczyło się postępowanie podatkowe, a nawet w chwili wnoszenia skargi do sądu administracyjnego), nie obowiązywał jeszcze, a nawet nie był uchwalony, art. 30 ust. 3 cyt. ustawy, stanowiący implementację art. 28 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, w związku z czym, jak to stwierdził sąd, nie miał on w rozstrzyganej sprawie zastosowania. Jednak sąd nie zajął jednoznacznego stanowiska w kwestii, czy gdyby stan faktyczny tamtej sprawy oceniać z punktu widzenia aktualnego stanu prawnego, a w szczególności z uwzględnieniem art. 30 ust. 3 ustawy (obowiązującego od dnia 1 grudnia 2008 r.), to rozstrzygnięcie byłoby inne, t.j. czy działalność stowarzyszenia obecnie, po uwzględnieniu wymienionego przepisu i dodanego odesłania do niego w art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy, można uznać za odpłatne świadczenie usług (udzielanie licencji) na rzecz korzystających z utworów, podlegające opodatkowaniu VAT od podstawy opodatkowania określonej w art. 30 ust. 3 ww. ustawy, czy też raczej powinna ona nadal być traktowana, zgodnie z jej istotą (bez zastosowania fikcji prawnej z art. 28 Dyrektywy 2006/112/WE i obecnie, art. 30 ust. 3 ustawy), jako świadczenie usług na rzecz autorów (i wydawców), opodatkowane na zasadzie art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy (od podstawy opodatkowania stanowiącej prowizję stowarzyszenia). Przy tym sąd zdaje się skłaniać ku tej ostatniej interpretacji, wskazując w szczególności, iż: „W sprawie nie ma zresztą mowy o refakturowaniu usług. Stowarzyszenie świadczy głównie na rzecz twórców usługi zarządzania prawami autorskimi i inkasuje na ich rzecz wynagrodzenie, pobierając z tego tytułu stosowną opłatę tytułem wynagrodzenia”. W przypadku uznania, iż po wejściu w życie art. 30 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, udzielanie przez stowarzyszenie licencji na korzystanie z utworów jest odpłatnym świadczeniem usług przez tę organizację, opodatkowanym VAT od podstawy opodatkowania określonej w tym przepisie, można by w konsekwencji uznać, na zasadzie fikcji prawnej określonej w art. 28 Dyrektywy, że powierzenie stowarzyszeniu praw autorskich w zarząd stanowi usługę wyświadczoną stowarzyszeniu przez autora lub wydawcę muzycznego. Jednak zdaniem Spółki brzmienie art. 30 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług nie daje do tego podstawy, w odróżnieniu od brzmienia art. 28 Dyrektywy, którego wspomniany przepis ustawy miał stanowić wdrożenie (gdyż art. 30 ust. 3 ustawy odnosi się jedynie do czynności pośrednika, a nie, jak art. 28 Dyrektywy, również do czynności zleceniodawcy na rzecz pośrednika). Organy podatkowe nie mogą jednak w takim przypadku powoływać się bezpośrednio na przepis Dyrektywy, nieprawidłowo implementowany do prawa polskiego. Natomiast w przypadku interpretacji dokonanej przez sąd w uzasadnieniu wspomnianego wyroku, iż stowarzyszenie świadczy jedynie usługi zarządzania prawami autorskimi na rzecz autorów, co dotyczy również takich usług na rzecz wydawców muzycznych, opodatkowane na zasadzie określonej w art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy, nie jest możliwe uznanie, iż jednocześnie powierzenie przez te ostatnie podmioty stowarzyszeniu praw autorskich w zarząd stanowi jakiekolwiek ich świadczenie (usługę) na rzecz tej organizacji. Niezależnie od rozwiązania powyższego zagadnienia w aktualnym stanie prawnym, t.j. po wejściu w życie art. 30 ust. 3 cyt. ustawy, nie powinno budzić wątpliwości, w szczególności w świetle wykładni przepisów dokonanej w uzasadnieniu wskazanego powyżej wyroku, iż w okresie przed tą datą (1 grudnia 2008 r.) nie było żadnych podstaw do traktowania działalności stowarzyszenia jako odpłatnego świadczenia usług przez tę organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi na rzecz licencjobiorców i mogła ona być traktowana jedynie jako odpłatne świadczenie usług na rzecz autorów i wydawców, opodatkowane na zasadzie art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy. Zatem wykluczone jest również traktowanie stowarzyszenia w tamtym okresie, jako usługobiorcy w stosunku do autorów i wydawców powierzających mu w zarząd przysługujące im majątkowe prawa autorskie. W konsekwencji nie jest możliwe uznanie, iż autorzy lub wydawcy muzyczni, a w szczególności Wnioskodawca, świadczyli w tamtym okresie na rzecz stowarzyszenia jakiekolwiek usługi. Zatem, nawet w przypadku pozytywnej odpowiedzi na zadane główne pytanie, odpowiedź na pierwsze z pytań uwarunkowanych pozytywną odpowiedzią na tamto pytanie powinna być negatywna. Ponadto, niezależnie od powyższego, należy stwierdzić, iż gdyby nawet uznać, że autorzy i wydawcy muzyczni spełniają jakiekolwiek świadczenie (świadczą usługę) na rzecz stowarzyszenia, to byłoby to świadczenie nieodpłatne, a zatem niepodlegające opodatkowaniu VAT. Przekazywane Wnioskodawcy (a także innym wydawcom muzycznym oraz autorom) przez stowarzyszenie kwoty pieniężne w ramach repartycji wynagrodzeń autorskich nie stanowią bowiem zapłaty za jakiekolwiek świadczenie Wnioskodawcy na rzecz stowarzyszenia. Powierzenie praw do danego utworu następuje jednorazowo i nieodpłatnie, w interesie powierzającego. Natomiast tantiemy wypłacane przez stowarzyszenie wydawcom i autorom, w szczególności ich wysokość, bądź ich brak, są uzależnione wyłącznie od późniejszego każdorazowego wykorzystywania tego utworu w określony sposób i w określonym zakresie, bądź braku takiego wykorzystania, przez określonych licencjobiorców stowarzyszenia i nie pozostają w żadnym związku z samą czynnością powierzenia praw w zarząd, a w szczególności nie stanowią za to zapłaty (wynagrodzenia) ani ekwiwalentu. Nie zachodzą natomiast jakiekolwiek okoliczności, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, które uzasadniałyby opodatkowanie nieodpłatnego świadczenia. W szczególności w przypadku wydawców muzycznych, w tym wnioskodawcy, powierzenie praw autorskich w zarząd stowarzyszeniu następuje oczywiście w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a ponadto z tytułu nabycia majątkowych praw autorskich do utworów od autorów, którzy w myśl art. 15 ust. 3a w zw. z art. 15 ust. 1 cyt. ustawy nie są podatnikami z tego tytułu, wydawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Wreszcie, należy zauważyć, że gdyby nawet uznać, że Wnioskodawca (a także inni wydawcy muzyczni lub autorzy), powierzając stowarzyszeniu w zarząd (na zasadach określonych w załączonej umowie z dnia 5 lipca 2000 r., ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, oraz ogólnych warunkach umów stowarzyszenia, jak m.in. „Regulamin Repartycji Wynagrodzeń Autorskich”) majątkowe prawa autorskie do utworów, dokonuje odpłatnego świadczenia jakiejkolwiek usługi, podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to należałoby zarazem uznać, iż jest to usługa zwolniona od tego podatku na podstawie poz. 11 załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług. Należy zauważyć, iż wskazanie w tym przepisie w szczególności: „usług twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzanych w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania”, jest jedynie przykładowe. Zatem świadczenie analogicznych przedmiotowo lub podobnych usług przez inne podmioty niż sami twórcy lub artyści wykonawcy, w szczególności przez podmioty, na które ci ostatni przenieśli swoje majątkowe prawa autorskie lub pokrewne, również znakomicie mieści się w pojęciu „usług związanych z kulturą”, które, w całym zakresie tego pojęcia (z uwzględnieniem wymienionych wyraźnie w tej pozycji załącznika nr 4 wyłączeń), objęte są przedmiotowym zwolnieniem. Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, odpowiedź na zadane główne pytanie jest negatywna. Natomiast w przypadku pozytywnej odpowiedzi na nie, odpowiedź na pierwsze z pytań zadanych na wypadek pozytywnej odpowiedzi na pytanie główne powinna być negatywna, zaś odpowiedź na drugie z tych pytań - pozytywna. Na koniec należy dodać, że do dnia dzisiejszego stowarzyszenie nie nalicza VAT-u licencjobiorcom (nie wystawia im faktur VAT) i nie rozlicza się z VAT-u jako należnego od udzielania licencji na korzystanie z utworów. Trzyma się zatem interpretacji dokonanej w uzasadnieniu wspomnianego wyżej orzeczenia przez WSA w Warszawie, bez względu na wejście w życie art. 30 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług. W tej sytuacji ewentualne uznanie, że Wnioskodawca (a także inni wydawcy muzyczni) powierzając stowarzyszeniu w zarząd majątkowe prawa autorskie świadczy na rzecz tej organizacji jakąkolwiek usługę, a ponadto uznanie, iż czyni to odpłatnie (uznanie otrzymywanych za pośrednictwem stowarzyszenia tantiem za korzystanie z utworów za zapłatę za owo powierzenie) i że zatem czynność ta podlega opodatkowaniu od podstawy opodatkowania równej otrzymywanym przez wydawcę od stowarzyszenia tantiemom, pomniejszonym o kwotę podatku i wreszcie uznanie, że usługa ta nie jest objęta zwolnieniem przedmiotowym od podatku (określonym w poz. 11 załącznika 4 do powołanej ustawy), prowadziłoby nie do opodatkowania podatkiem VAT konsumpcji (korzystania z utworów przez licencjobiorców), lecz do obciążenia tym podatkiem, w wysokości liczonej od całej ostatecznej wartości usługi, pośredników, w szczególności wydawców muzycznych (a w ostatecznym rozrachunku samych twórców, mimo iż nie są oni podatnikami z tego tytułu), co nie znajduje żadnego uzasadnienia i jest sprzeczne z istotą tego podatku, będącego podatkiem od wartości dodatniej. Należy ponadto dodać, iż problem nie występuje z taką ostrością w przypadku powierzania stowarzyszeniu w zarząd majątkowych praw autorskich przez samych twórców, gdyż, niezależnie od zwolnienia z poz. 11 załącznika nr 4 do ustawy oraz przedstawionych wyżej argumentów, dotyczących zarówno twórców jak i wydawców, co do braku podstaw prawnych do opodatkowania, twórcy w żadnym razie nie mogą być podatnikami VAT z tego tytułu z mocy art. 15 ust. 3a ww. ustawy. Jako organizacja zbiorowego zarządzania stowarzyszenie nie uważa się za usługobiorcę jakichkolwiek usług świadczonych na jego rzecz przez wydawców muzycznych albo autorów. W związku z tym do maja 2010 r. stowarzyszenie odsyłało Wnioskodawcy, podobnie jak innym wydawcom muzycznym, faktury VAT, które Wnioskodawca wystawiał na kwoty otrzymanych tantiem, przedstawiając uzasadnienie swojego stanowiska takie, jak zawarł m.in. w piśmie do radcy prawnego z dnia 9 grudnia 2004 r. (w załączeniu). Mimo, że pismo to jest z dość odległej daty, stanowisko to, co do zasady, nie uległo zmianie do dnia dzisiejszego, z tym zastrzeżeniem, iż w połowie maja 2010 r. stowarzyszenie doręczyło Wnioskodawcy i innym wydawcom muzycznym pismo z dnia 14 maja 2010 r. (w załączeniu), którego celem miało być „rozwiązanie wszelkich niejasności związanych z dokumentowaniem fakturami VAT rozliczeń pomiędzy Stowarzyszeniem i Wydawcami”. Powołując się na orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Radomiu, z dnia 9 września 2009 r., stowarzyszenie zachowuje dotychczasowe stanowisko, iż „w kontaktach z użytkownikami nie posiada statusu podatnika VAT, a co za tym idzie inkasowane od użytkowników wynagrodzenia nie są obciążane podatkiem od towarów i usług”. Jednocześnie stowarzyszenie informuje wydawców muzycznych o zmianie dotychczasowej praktyki. Zmiana ta polega na tym, iż stowarzyszenie będzie przyjmować faktury VAT wystawiane przez wydawców muzycznych. Jednakże przyjęte faktury VAT będą traktowane jedynie jako „niepodlegające ewidencjonowaniu, stanowiące uzupełnienie dokumentacji rozliczeniowej”. Na koniec Wnioskodawca wskazuje, iż 30 lipca 2010 r. Minister Finansów (organ upoważniony przez Ministra Finansów do wydania indywidualnej interpretacji - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie) wydał interpretację indywidualną dla analogicznego stanu faktycznego (znak IPPP1-443-382/10-7/PR). Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przez Ministra Finansów zawierał tożsame pytania do tych, które zostały zadane w niniejszym wniosku. Powyższa interpretacja pozytywnie dla wnioskodawcy rozstrzygnęła wątpliwości interpretacyjne obowiązujących przepisów prawa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 cyt. ustawy. Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Otrzymana zapłata zatem powinna być konsekwencją wykonanego świadczenia

Jak stanowi art. 106 ust. 1 ww. ustawy podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) wynika, iż Wnioskodawca, jako wydawca muzyczny uzyskuje prawa do zarządzania autorskimi prawami majątkowymi do utworów muzycznych i słowno - muzycznych od innych wydawców, którzy wcześniej nabyli takie prawa od autorów. Umowy zawierane są na czas nieokreślony z możliwością wypowiedzenia, bądź na czas określony. Wnioskodawca w ramach tych umów zobowiązuje się profesjonalnie i na swój koszt zarządzać tymi prawami w interesie innego wydawcy – licencjodawcy. Gospodarczą istotą zawieranych umów jest procentowy podział tantiem, wynagrodzeń lub innych korzyści uzyskiwanych z eksploatacji utworów objętych umową pomiędzy wydawcą udzielającym licencji, a Wnioskodawcą. Nabyte majątkowe prawa autorskie oraz prawa do zarządzania prawami autorskimi, Wnioskodawca powierza organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, przy czym powierzenie to następuje na zasadzie powierniczego (nieodpłatnego), przeniesienia przedmiotowych majątkowych praw autorskich na tą organizację, tak aby mogła ona we własnym imieniu udzielać licencji na korzystanie z utworów osobom fizycznym i prawnym, pobierając od nich za to wynagrodzenie, tzw. tantiemy. Pobrane w ten sposób wynagrodzenie przekazuje - po potrąceniu określonych procentowo od wysokości tych tantiem tzw. kosztów zarządzania - uprawnionym osobom, t.j. autorom oraz wydawcy.

Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do kwestii opodatkowania wynagrodzenia wypłacanego przez organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi w ramach powierniczej umowy wydawcy muzycznemu.

Jak wynika z przedstawionego opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), umowa łącząca Wnioskodawcę i organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi zakłada powiernicze przeniesienie własności praw autorskich, nabytych uprzednio od innych wydawców muzycznych, które ma na celu umożliwienie wykonywania przez podmiot nabywający to prawo, t.j. powiernika, określonych usług na rzecz podmiotu powierzającego je. W przedmiotowych okolicznościach powiernik (stowarzyszenie) podejmuje się zarządzania określonym majątkiem na rzecz powierzającego go Wnioskodawcy, w tym także dokonywanie z osobami trzecimi w imieniu własnym, lecz na rzecz (rachunek) powierzającego czynności prawnych dotyczących powierzonych praw. Powiernik (stowarzyszenie) z tytułu wykonywania określonych umową czynności potrąca sobie prowizję, stanowiącą jego wynagrodzenie.

Zatem, z charakteru przedstawionych w stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) umów powierniczych wynika, iż to organizacja zbiorowego zarządzania jest podmiotem świadczącym usługę zarządzania powierzonymi jej prawami autorskimi na rzecz Wnioskodawcy, działającego z kolei na rzecz innych wydawców. Stowarzyszenie bowiem zobowiązane jest wobec wydawcy do wykonywania w odniesieniu do nabytego prawa wyłącznie określonych czynności w jego interesie i na jego rachunek, t.j. udzielania licencji na korzystanie z utworów podmiotom z nich korzystającym, pobrania należnego z tego tytułu wynagrodzenia (tantiem) oraz podziału (repartycji) należnych tantiem między podmioty uprawnione.

Konfrontując powyższe ustalenia z treścią przywołanych przepisów należy stwierdzić, iż w świetle art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, nie można traktować powierniczego przeniesienia majątkowych praw autorskich, jakie ma miejsce pomiędzy Wnioskodawcą, a stowarzyszeniem, jako świadczenia usług Wnioskodawcy na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Zauważyć należy, iż w istocie owe powiernicze przeniesienie praw autorskich jest czynnością nieodpłatną, natomiast otrzymywane przez wydawcę muzycznego tantiemy, pozyskane przez stowarzyszenie od licencjobiorców, nie stanowią ekwiwalentnego wynagrodzenia za jakiekolwiek świadczenie Wnioskodawcy na rzecz stowarzyszenia. Ich przekazywanie wynika ze świadczonych przez stowarzyszenie na rzecz Wnioskodawcy usług zarządzania powierzonymi prawami autorskimi – pośrednictwa w udzielaniu licencji na korzystanie z tych praw oraz pobierania z tego tytułu wynagrodzeń w postaci tantiem. W związku z tym, nie zachodzą przesłanki pozwalające uznać niniejsze przeniesienie za świadczenie usług, a świadczeń pieniężnych stowarzyszenia wypłacanych Wnioskodawcy z tytułu repartycji (podziału) wynagrodzeń autorskich nie można uznać za wynagrodzenie za świadczenie usług przez Wnioskodawcę. Tak więc zgodnie z art. 106 ust. 1 powołanej ustawy, Wnioskodawca nie ma obowiązku dokumentować tej czynności fakturą VAT.

Jednocześnie zaznaczyć należy, że w zaistniałych okolicznościach, z uwagi na nieuznanie otrzymywanych przez Wnioskodawcę świadczeń pieniężnych wypłacanych przez stowarzyszenie za wynagrodzenie z tytułu świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi usług, odpowiedź na pytania warunkowe postawione przez Wnioskodawcę stała się bezprzedmiotowa.

Ponadto, zastrzec należy, iż z uwagi na fakt, że w zakresie rozliczeń dokonywanych pomiędzy Wnioskodawcą, a innymi wydawcami, od których nabywa licencje do utworów, nie zostało sformułowane pytanie, przedmiotowa interpretacja nie rozstrzyga w tym zakresie. Pomimo przedstawienia przez Wnioskodawcę obszernego opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), tut. organ wydając niniejszą interpretację dokonał rozstrzygnięcia wyłącznie w zakresie zadanego pytania, traktującego o rozliczeniach dokonywanych pomiędzy wydawcą muzycznym a stowarzyszeniem, stąd też braku konieczności opodatkowania czynności realizowanych pomiędzy wydawcą a stowarzyszeniem, nie można rozciągać na rozliczenia między wydawcą, a autorami bądź innymi wydawcami. Niniejsza interpretacja nie potwierdza również zasadności zastosowania wyłączenia, o którym mowa w art. 15 ust. 3a ustawy o podatku od towarów i usług przez autorów, bowiem zagadnienie to leży w sferze opodatkowania tych podmiotów, a nie Wnioskodawcy. Stąd też ocena statusu podatkowego, pod kątem sugerowanym przez Wnioskodawcę w jego własnym stanowisku, nie była przedmiotem rozstrzygnięcia.

Zwrócić należy również uwagę, iż analiza załączników dołączonych do wniosku nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny prawnej załączników dołączonych przez Wnioskodawcę. Zaznaczyć należy, iż zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej wyczerpujący opis stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) winien wynikać z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, a nie z załączonych do niego dokumentów w związku z czym nie były one przedmiotem merytorycznej analizy.

Końcowo zauważyć należy, iż mając na uwadze, że stroną wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług jest Wnioskodawca, zaznacza się, iż interpretacja nie wywołuje skutków prawnych dla innych wydawców muzycznych, którzy chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinni wystąpić z odrębnymi wnioskami o jej udzielenie. W konsekwencji regulacje zawarte w art. 14k-14n ustawy Ordynacja podatkowa nie będą miały zastosowania dla tych podmiotów.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.