INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 1 września 2010 r. (data wpływu 6 września 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania świadczonych czynności przez Lidera Konsorcjum na rzecz Partnerów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 września 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania świadczonych czynności przez Lidera Konsorcjum na rzecz Partnerów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach prowadzonej działalności w sektorze budownictwa ogólnego, niejednokrotnie bierze udział w przetargach organizowanych na podstawie przepisów ustawy o zamówieniach publicznych. W przypadku przetargów na realizację robót znacznych rozmiarów, zazwyczaj bierze udział w przetargach w kooperacji z innymi podmiotami, w celu zwiększenia szans na wygranie przetargu. Dlatego też zawiera umowę Konsorcjum z innymi podmiotami gospodarczymi.

Zainteresowany zawarł umowę Konsorcjum, w której występuje w roli Partnera, tym samym nie rozlicza się z wykonanych robót z Inwestorem, a jedynie z Liderem, którym została ustanowiona inna Spółka występująca w umowie Konsorcjum.

Zawarta umowa konsorcjum, nie jest umową spółki cywilnej, a utworzone Konsorcjum nie jest osobą prawną i nie prowadzi samodzielnej działalności gospodarczej.

W umowie Konsorcjum ustalono procentowy podział w przychodach, kosztach, zyskach i stratach Konsorcjum. Lider otrzymuje ponadto dodatkowe wynagrodzenie od pozostałych Partnerów w wysokości 1% wartości przychodów rozdzielanych na nich procentowo. W ramach tego wynagrodzenia Liderowi przydzielono wykonywanie dodatkowych obowiązków, do których należy m.in.: podpisywanie umów z podwykonawcami i dostawcami oraz reprezentowanie Konsorcjum przed wszelkimi instytucjami.

Na podstawie protokołu odbioru prac Lider wystawia fakturę sprzedaży VAT dla Inwestora, a następnie noty uznaniowe i noty kosztowe na Konsorcjantów.

Wzajemne rozliczenia finansowe dokonywane między Liderem a Partnerami z tytułu przychodów i kosztów rozdzielanych procentowo według udziału odbywa się na podstawie not uznaniowych – przychody, not obciążeniowych – koszty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wartość wynagrodzenia należnego dla Lidera za wykonane czynności powinna być udokumentowana fakturą VAT, czy też Lider może dokonać potrącenia bezpośrednio z wystawionej za udział w przychodach nocie księgowej...

Zdaniem Wnioskodawcy, który w Konsorcjum występuje jako Partner, należne Liderowi wynagrodzenie za prace przez niego wykonywane powinno być udokumentowane fakturą VAT, gdyż potwierdza ona faktycznie wykonanie czynności. Wynagrodzenie to nie powinno być potrącane z przychodów rozdzielanych procentowo na Konsorcjantów, a kompensata może wystąpić wyłącznie w rozliczeniach pieniężnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca zawarł wraz z innymi podmiotami gospodarczymi umowę Konsorcjum.

Umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Wyjątkiem jest prawo bankowe, które wymienia konsorcjum bankowe. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów). Stosownie do art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Konsorcjum jest umową gospodarczą co najmniej dwóch przedsiębiorców, zawartą w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, dla odniesienia wspólnych korzyści, przy jednoczesnej solidarnej odpowiedzialności wykonawców (konsorcjantów) za wykonanie umowy – z zakresu prawa zamówień publicznych. Wspólne przedsięwzięcia charakteryzuje to, że jego uczestnicy są związani ustaleniami umownymi. Poza obowiązkami nałożonymi przez ustawę z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.), np. konieczności ustanowienia pełnomocnika – art. 23 ust. 2, czy solidarnej odpowiedzialności – art. 141, ustalenia te mogą dotyczyć różnych kwestii, zgodnie z zasadą swobody umów wyrażoną w art. 3531 Kodeksu cywilnego, np.: zasad reprezentacji, sposobu rozliczeń danego przedsięwzięcia, podziału robót, udziału w zyskach i stratach itp.

Jak wskazano, celem zawiązania konsorcjum jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy lub też szeroki zakres przedmiotowy przekracza możliwość jednego podmiotu. Umowa konsorcjum z reguły wiąże podmioty na czas określony, najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, do którego zostało powołane. Podmioty tworzące konsorcjum zachowują niezależność w działaniach nieobjętych umową zaś w działaniach konsorcjum realizują wspólną politykę finansową objętą porozumieniem. Konsorcjum zwykle nie jest spółką prawa handlowego, nie posiada osobowości prawnej, nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym, nie musi więc być rejestrowane.

Konsorcjum, jeśli wolą jego uczestników nie jest powołanie np. w formie spółki osobowej, nie jest żadnym z podmiotów wskazanych w ustawie. Oznacza to, że z punktu widzenia VAT każdy z członków konsorcjum jest odrębnym podatnikiem. Podatnikiem nie jest i nie może być natomiast samo konsorcjum.

Zawarcie umowy o wspólne przedsięwzięcie gospodarcze – umowy konsorcjum – nie ma na celu powstania nowego swoistego podmiotu gospodarczego, lecz stanowi porozumienie stron w zakresie realizacji wspólnego celu gospodarczego. A zatem, przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami podatku VAT.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów – art. 2 pkt 22 ustawy.

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż od zapisów umowy zależy, czy Lider świadczy usługi na rzecz członków konsorcjum i czy ma on obowiązek wystawić faktury VAT, czy też usług tych nie świadczy i nie ma prawa wystawiać faktur. Zauważyć trzeba, że umowy należy oceniać nie według nazwy, a według zapisów, które regulują wzajemne prawa i obowiązki stron umowy.

Jak wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, dla uznania, iż świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Należy stwierdzić, iż czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca zawarł umowę Konsorcjum, w której jest Partnerem. W umowie tej ustalono, iż Lider jest uprawniony i zobowiązany do wystawiania faktur VAT dla Inwestora z tytułu prac wykonanych przez Konsorcjum. Ponadto, w zawartej umowie ustalono podział w przychodach, kosztach, zyskach i stratach Konsorcjum oraz informację, że Lider otrzymuje dodatkowe wynagrodzenie od pozostałych Partnerów w wysokości 1% wartości przychodów rozdzielanych na nich procentowo. W ramach powyższego dodatkowego wynagrodzenia przydzielono Liderowi wykonywanie dodatkowych obowiązków polegających m.in. na: podpisywaniu umów z podwykonawcami i dostawcami oraz reprezentowaniu Konsorcjum przed wszystkimi instytucjami.

Zatem nie ulega wątpliwości, że czynności wykonywane przez Lidera na rzecz Partnerów traktować należy – w myśl art. 8 ust. 1 ustawy – jako świadczenie usług.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, iż wynagrodzenie należne Liderowi za wykonywane przez niego czynności na rzecz Partnerów Konsorcjum winno być dokumentowane wystawianą przez Lidera fakturą VAT, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, gdyż w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, Lider świadczy na rzecz Partnerów usługę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.