INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 19 listopada 2010 r. (data wpływu 26 listopada 2010 r.) uzupełnionym pismem z dnia 11 lutego 2011 r. (data wpływu 14 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji do kosztów uzyskania przychodów składki na ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej członków zarządu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 listopada 2010 r. wpłynął do tutejszego organu, uzupełniony pismem z dnia 11 lutego 2011 r., ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji do kosztów uzyskania przychodów składki na ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej członków organu Spółki - członków zarządu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca (Spółka akcyjna) zamierza zawrzeć z towarzystwem ubezpieczeniowym umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zgodnie z umową, Spółka będzie ubezpieczającym, zaś ubezpieczonymi będą jej byli, obecni i przyszli członkowie zarządu. Umowa ubezpieczenia swoim zakresem ma objąć szkody wyrządzone spółce oraz osobom trzecim w związku z wykonywaniem powierzonych obowiązków, za które ubezpieczeni ponoszą odpowiedzialność cywilną zgodnie z Kodeksem spółek handlowych, aktem założycielskim spółki, statutem spółki, regulaminem spółki oraz innymi przepisami regulującymi odpowiedzialność członków zarządu, na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.

Ochrona ubezpieczeniowa nie dotyczyłaby konkretnej osoby fizycznej, ale dowolnej osoby fizycznej, wchodzącej w skład organu, z której działalnością wiązałaby się odpowiedzialność cywilna. Umowa byłaby bowiem umową bezimienną określającą w sposób abstrakcyjny każdą z osób wchodzących w skład zarządu Spółki (zarówno aktualnie, jak i w przeszłości czy też przyszłości).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy kwota opłaconej składki z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obecnych, byłych czy też przyszłych członków Zarządu Spółki będzie stanowiła dla osób ubezpieczonych przychód z art. 12 ust. 1 lub art. 13 ust. 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.)...
2. Czy kwota opłaconej składki z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obecnych, byłych czy też przyszłych członków Zarządu Spółki będzie stanowiła dla Spółki koszt uzyskania przychodu zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. Z 2000 r., nr 54, poz. 654 z późn. zm.)...

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź na pytanie drugie. Wniosek Spółki w zakresie pytania pierwszego zostanie rozpatrzony odrębną interpretacją indywidualną.

Wnioskodawca podniósł, że umowa ubezpieczenia została uregulowana w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 808 k.c. ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek, a ubezpieczony nie musi być imiennie wskazany w umowie. Zaś stosownie do art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony - jest to tak zwana umowa na cudzy rachunek. Osoby, na rzecz których Spółka wykupiłaby ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej osiągają zatem korzyść finansową, która przejawia się w tym, iż nie muszą samodzielnie opłacać ww. składki, gdyż jest ona opłacana przez Spółkę. Przez takie działanie Spółki osoby wchodzące w skład zarządu zyskałyby ochronę ubezpieczeniową.

Spółka wskazała, że zgodnie zaś z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów (poza określonymi w ustawie wyjątkami) są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

W ocenie Wnioskodawcy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym umowa ubezpieczenia obejmuje członków Zarządu, ale faktycznie chroni i zabezpiecza samą Spółkę przed odpowiedzialnością wobec osób trzecich. W związku z powyższym, zdaniem Jednostki, należałoby uznać kwotę opłaconej składki z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obecnych, byłych czy też przyszłych członków zarządu Spółki za koszt uzyskania przychodu przez Spółkę zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) – dalej: ustawa, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z przepisu tego wynika, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami, w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:

• został poniesiony przez podatnika,

• jest definitywny, a więc bezzwrotny,

• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

• poniesiony został w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

• został właściwie udokumentowany,

• nie jest kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jak wskazała Spółka w odniesieniu do przedstawianego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej zdarzenia przyszłego, ubezpieczeniem objęta jest odpowiedzialność cywilna za straty poniesione przez Spółkę wskutek działania członków organu Spółki zarządu podczas wykonywania czynności zarządczych.

Podnieść należy, że stosownie do przepisu art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy, nie uważa się za koszt uzyskania przychodów składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka grup 1, 3 i 5 działu I oraz grup 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151), jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:

1. wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,
2. możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,
3. wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

W kontekście powyższego kosztem uzyskania przychodów mogą być opłacone przez pracodawcę składki z tytułu zawartych lub odnowionych na rzecz pracowników umów ubezpieczenia:

• na życie (grupa 1, dział I),

• na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (grupa 3, dział I),

• wypadkowego i chorobowego, jeśli są uzupełnieniem ubezpieczeń grupy 1-4 działu I (grupa 5, dział I),

• wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej (grupa 1, dział II),

• choroby (grupa 2, dział II).

Tym samym składki płacone z tytułu zawartych innych umów ubezpieczenia nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów i to również w stosunku do podatników, którzy opłacają składki na rzecz osób nie będących pracownikami. Oznacza to, że składki z tytułu ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej (mieszczących się w dziale II, grupa 10-13) nie mogą stanowić kosztu podatkowego Spółki opłacającego składki na rzecz osób objętych tym ubezpieczeniem.

W niniejszej sprawie podkreślenia wymaga okoliczność, że przedmiotowe ubezpieczenie dotyczy odpowiedzialności cywilnej osób będących członkami organu Spółki podczas wykonywania czynności zarządczych lub nadzorczych, zatem opłacana składka ubezpieczeniowa nie dotyczy samej Jednostki (jej działalności), lecz wskazanych osób fizycznych w związku z ich działaniami bądź zaniechaniem działań, za które otrzymują określone wynagrodzenie i przyjmują odpowiedzialność za pełnienie tych funkcji.

Tak więc Spółka ponosi w rzeczywistości koszty składek z tytułu umowy ubezpieczenia, które na mocy przepisu art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy nie mogą stanowić kosztów podatkowych, przy czym (co najważniejsze) nie jest ubezpieczonym z tej umowy, lecz ubezpieczającym, a w określonych przypadkach beneficjentem uprawnionym do otrzymania odszkodowania. Przedstawiona przez Wnioskodawcę, umowa ubezpieczenia – niezależnie od okoliczności, że w sposób „abstrakcyjny” określać będzie każdą z osób wchodzących w skład zarządu - zabezpiecza interes majątkowy sprawcy danej straty, nie samej Spółki, nie można więc przyjąć, że ponoszone wydatki na opłacenie składki ubezpieczenia OC wypełniają dyspozycję art. 15 ust. 1 ustawy.

Innymi słowy, wydatki, które Wnioskodawca poniesie w związku z ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej członków zarządu i członków rady nadzorczej nie mają na celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, przez Jednostkę, lecz mają na celu chronić od odpowiedzialności cywilnej osoby pełniące funkcję w jej organach.

Podnieść należy, że osoba fizyczna, przyjmując funkcję członka zarządu, za określone wynagrodzenie, przejmuje (powinna przejąć) odpowiedzialność za pełnienie tej funkcji. Skoro Wnioskodawca de facto ponosi koszty z tytułu umowy ubezpieczenia, które dotyczyć mają innych podmiotów i powinny być przez nie finansowane, to wydatki takie nie stanowią kosztu uzyskania przychodów ani w sposób bezpośredni, ani w sposób pośredni nie mają związku z uzyskiwanym przychodem (ich poniesienie w żaden sposób nie wskazuje na związek z generowaniem przychodów z działalności przedsiębiorstwa).

Reasumując, w świetle powyższego z uwagi na brak spełnienia przesłanki o której stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wydatki poniesione przez Spółkę w związku z opłacaniem składek z tytułu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej członków organu Spółki (członków zarządu) - bez względu na to, czy osoby te są pracownikami czy też nie, nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodów Spółki.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.