INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Starostwa Powiatowego, przedstawione we wniosku z dnia 27 października 2010 r. (data wpływu 8 listopada 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 12 stycznia 2011 r. (data wpływu 19 stycznia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie doliczenia podatku od towarów i usług do naliczonej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 listopada 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie doliczenia podatku od towarów i usług do naliczonej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste. Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 12 stycznia 2011 r. o wskazanie nazwy Wnioskodawcy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Przedmiotem wniosku jest nieruchomość zabudowana o powierzchni 0,0240 ha. Umowa sprzedaży nieruchomości aktem notarialnym zawartym w dniu 22 listopada 1977 r. pomiędzy osobą fizyczną a Dyrektorem Muzeum, działającym w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa. Wojewoda decyzją z dnia 16 sierpnia 2010 r. stwierdził nabycie przez Muzeum z mocy prawa z dniem 20 maja 1992 r. prawa użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa przedmiotowej nieruchomości i prawa własności innych urządzeń i lokali znajdujących się na gruncie. W decyzji ustalił opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości za rok 2011 na kwotę 30,63 zł + podatek VAT, w przypadku obowiązku jego naliczenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w tym przypadku do naliczonej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste powinien być doliczony podatek VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, opłata roczna za użytkowanie wieczyste przedmiotowej nieruchomości jest opłatą netto. Decyzją z dnia 16 sierpnia 2010 r. na podstawie art. 202 w związku z art. 200 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.), § 4 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 lutego 1998 r. w sprawie przepisów wykonawczych dotyczących uwłaszczenia osób prawnych nieruchomościami będącymi dotychczas w ich zarządzie lub użytkowaniu (Dz. U. Nr 23, poz. 120 ze zm.), stwierdził nabycie przez Muzeum, z mocy prawa z dniem 20 maja 1992 r., prawa użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa. Z tego wynika, że na dzień 1 maja 2004 r., odkąd zaczęła obowiązywać ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), jednostka na rzecz, której zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa, nie była ujawniona w księdze wieczystej jako użytkownik wieczysty.

NSA dnia 8 stycznia 2007 r. orzekł, że umowy o użytkowanie wieczyste, które zostały ustanowione przed wejściem w życie nowej ustawy o VAT przed dniem 1 maja 2004 r. (tj. przed tym dniem dokonano wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej) ani nie zawierały podatku VAT, ani nie powinny być o niego powiększane. Zgodnie z uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 stycznia 2007 r., sygn. akt l FPS 1/06, data 1 maja 2004 r. jest datą graniczną, przed dniem 1 maja 2004 r. grunty oddane w użytkowanie wieczyste nie podlegają opodatkowaniu – po dniu 1 maja 2004 r. oddane w użytkowanie wieczyste podlegają podatkowi VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast w myśl art. 5 ust. 2 ustawy - czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. wprowadzonym ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476), przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przez dostawę towarów, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

Punkty 6 oraz 7 zostały dodane do przytoczonego art. 7 ustawą z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1320) i obowiązują od dnia 1 grudnia 2008 r. Należy jednak zaznaczyć, że wspomniana zmiana miała charakter wyłącznie techniczny potwierdzający dotychczas stosowaną praktykę.

W poprzednim stanie prawnym Naczelny Sąd Administracyjny, uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, a także uwzględniając fakt, że definicja towaru zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy obejmuje grunty, opowiedział się za stanowiskiem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów (uchwała z dnia 8 stycznia 2007 r., sygn. akt I FPS 1/06).

Kwestie dotyczące prawa wieczystego użytkowania uregulowane zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Z zawartych tam regulacji wynika, iż użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela. W świetle art. 233 użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Z kolejnych przepisów Kodeksu (art. 234, art. 235 i art. 237) wynikają kolejne uprawnienia użytkownika wieczystego ukształtowane na wzór uprawnień właściciela. W wyniku ustanowienia prawa wieczystego użytkowania dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot.

Wobec powyższego, uwzględniając treść art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy, a także uwzględniając fakt, że definicja towaru zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy obejmuje grunty, należy uznać, że oddanie gruntu w wieczyste użytkowanie dokonane po dniu 1 maja 2004 r. stanowi dostawę towarów, i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Konsekwencją przyjętego stanowiska, że oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów będzie stwierdzenie, że w przypadku, gdy taka czynność nastąpiła przed dniem 1 maja 2004 r., nie podlega ona obecnie podatkowi od towarów i usług.

Co do zasady, w przypadku dostawy towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru – art. 19 ust. 1 ustawy. Jednakże obecnie na mocy art. 19 ust. 16b ustawy, w przypadku oddania gruntu w użytkowanie wieczyste obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności poszczególnych opłat pobieranych z tego tytułu.

Wskazać przy tym należy, iż zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przepis art. 19 ust. 16b ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się do podatników, którzy oddali grunt w użytkowanie wieczyste po dniu 30 kwietnia 2004 r., z wyłączeniem podatników, którzy rozliczyli z tego tytułu podatek w całości przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) – sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej. Artykuł 71 ust. 1 cytowanej ustawy stanowi, iż za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Stosownie do ust. 4 opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego.

Z treści wniosku wynika, iż nieruchomość zabudowana została sprzedana aktem notarialnym zawartym w dniu 22 listopada 1977 r. pomiędzy osobą fizyczną a Dyrektorem Muzeum, działającym w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa. Wojewoda decyzją z dnia 16 sierpnia 2010 r. stwierdził nabycie przez Muzeum z mocy prawa z dniem 20 maja 1992 r. prawa użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa przedmiotowej nieruchomości i prawa własności innych urządzeń i lokali znajdujących się na gruncie. W decyzji ustalił opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości za rok 2011 na kwotę 30,63 zł + podatek VAT, w przypadku obowiązku jego naliczenia.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 obowiązującej do dnia 31 grudnia 1998 r. ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. Nr 79, poz. 464 ze zm.) – grunty stanowiące własność Skarbu Państwa lub własność gminy (związku międzygminnego), z wyłączeniem gruntów Państwowego Funduszu Ziemi, będące w dniu 5 grudnia 1990 r. w zarządzie państwowych osób prawnych innych niż Skarb Państwa stają się z tym dniem z mocy prawa przedmiotem użytkowania wieczystego (...). W myśl art. 2 ust. 3 ww. ustawy o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości – nabycie prawa użytkowania wieczystego gruntów, o których mowa w ust. 1, oraz własności budynków, innych urządzeń i lokali, o których mowa w ust. 2, stwierdza się decyzją wojewody w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub decyzją zarządu gminy w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność gminy (...).

Z kolei jak stanowi art. 200 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w sprawach stwierdzenia nabycia, z mocy prawa, na podstawie ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (…), z dniem 5 grudnia 1990 r. prawa użytkowania wieczystego gruntów oraz własności budynków, innych urządzeń i lokali przez państwowe i komunalne osoby prawne oraz Bank Gospodarki Żywnościowej, które posiadały w tym dniu grunty w zarządzie, niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się następujące zasady:

1. nabycie własności budynków, innych urządzeń i lokali następuje odpłatnie, jeżeli obiekty te nie były wybudowane lub nabyte ze środków własnych tych osób lub ich poprzedników prawnych;
2. nabycie prawa użytkowania wieczystego oraz własności stwierdza w drodze decyzji wojewoda – w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub wójt, burmistrz albo prezydent miasta - w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność gminy;
3. w decyzji, o której mowa w pkt 2, ustala się warunki użytkowania wieczystego, z zachowaniem zasad określonych w art. 62 ustawy i w art. 236 Kodeksu cywilnego, oraz kwotę należną za nabycie własności, a także sposób zabezpieczenia wierzytelności określony w ust. 2;
4. na poczet ceny nabycia własności, o której mowa w pkt 3, zalicza się zwaloryzowane opłaty poniesione z tytułu zarządu budynków, innych urządzeń i lokali; przy nabyciu użytkowania wieczystego nie pobiera się pierwszej opłaty.
   
   

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że prawo użytkowania wieczystego stwierdzone zostało w drodze decyzji administracyjnej wydanej przez wojewodę po dniu 1 maja 2004 r.

Instytucja ksiąg wieczystych jest obecnie uregulowana w ustawie z dnia ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.). Księgi wieczyste to specjalny rodzaj rejestru, który przedstawia stan prawny nieruchomości, czyli pozwala autorytarnie ustalić, komu i jakie przysługują prawa do danej nieruchomości. Wszelkie prawa rzeczowe powinny być ujawnione w księgach wieczystych, które są do wglądu publicznego. W ten sposób księgi zapewniają maksymalne bezpieczeństwo obrotu nieruchomościami. Polski system ksiąg wieczystych nie jest jednak doskonały z uwagi na nieprzyjęcie w pełni zasady powszechności. Przepisy ustawy tylko w niektórych przypadkach przewidują obowiązek ujawnienia praw.

Tym samym, w przedmiotowej sprawie fakt nabycia prawa stwierdzony w drodze decyzji administracyjnej wydanej przez wojewodę po dniu 1 maja 2004 r., nie przesądza o nabyciu prawa do użytkowania wieczystego. Należy zatem uznać, że nabycie tego prawa nastąpiło w tej sytuacji przed dniem 1 maja 2004 r., tj. z mocy prawa z dniem 20 maja 1992 r. - jak wskazał Zainteresowany – na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz rozporządzenia w sprawie przepisów wykonawczych dotyczących uwłaszczenia osób prawnych nieruchomościami będącymi dotychczas w ich zarządzie lub użytkowaniu.

Reasumując, opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed dniem 1 maja 2004 r., gdy taka czynność nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), po wejściu w życie nowej regulacji prawnej, tj. ww. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ani nie zawiera w sobie podatku należnego, ani też nie powinna być powiększona o taki podatek na podstawie przepisów tej ustawy, zatem stanowi wartość brutto.

Stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe, jednakże przyjęto, iż twierdzenie Strony, że opłata roczna za użytkowanie wieczyste przedmiotowej nieruchomości jest opłatą netto, oznacza brak w rozpatrywanej sprawie obowiązku naliczania podatku należnego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.