INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 12.03.2011 r. (data wpływu 15.03.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15.03.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością („Spółka”). Spółka udzieliła swoim wspólnikom pożyczki w dniu 23 czerwca 2009 r. Umowa przewidywała naliczanie odsetek od pożyczonej kwoty środków pieniężnych. Umowa została podpisana w Polsce i dotyczyła środków znajdujących się w Polsce. Wnioskodawca ma zamiar przeznaczyć środki pieniężne na pokrycie udziałów w innej spółce.

Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”). Zgodnie z wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego może ona świadczyć usługi finansowe, w tym udzielać pożyczek. W związku z udzieloną Wnioskodawcy pożyczką, Spółka wystosowała do Ministra Finansów wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie kwalifikacji udzielenia pożyczki na gruncie przepisów VAT. W wydanej interpretacji z dnia 16 czerwca 2010 r. o sygn. IPPP1/443-338/10-4/AP Minister Finansów potwierdził, iż Spółka jako pożyczkodawca jest w zakresie pożyczki podatnikiem VAT i pożyczka jest zwolniona z opodatkowania jako usługa pośrednictwa finansowego.

We wniosku dotyczącym VAT Spółka wskazała, iż udzieloną pożyczkę powinna zakwalifikować jako usługę udzielania pożyczek świadczoną poza systemem bankowym. W związku z tym zaktualizowała ona swój wpis do Krajowego Rejestru Sądowego w zakresie oznaczenia prowadzenia działalności gospodarczej w tym zakresie. Zgodnie z nowym wpisem Spółka może prowadzić działalność w zakresie tzw. pozostałych usług pośrednictwa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy ze względu na zwolnienie świadczonej usługi udzielenia pożyczki poza systemem bankowym od podatku VAT, pożyczka podlega opodatkowaniu podatkiem PCC...

Zdaniem Wnioskodawcy

Pożyczka udzielona na jego rzecz przez Spółkę jest zwolniona od opodatkowania PCC. Zgodnie z art. 4 pkt 2 Ustawy PCC „Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umowy spółki i jej zmiany,
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
  
  

Wskazane wyłączenie jest odzwierciedleniem istniejącej w systemie prawa podatkowego zasady jednokrotności opodatkowania w ujęciu zarówno przedmiotowym jak i podmiotowym. Wymienione w powyższym przepisie oba podatki: PCC i VAT są podatkami obrotowymi. Nałożenie ich obu na ten sam przedmiot lub podmiot byłoby sprzeczne z założeniami racjonalności systemu podatkowego. Spełnienie tej reguły umożliwia zachowania wewnętrznej spójności prawa podatkowego, jak również rozdzielenie obrotu profesjonalnego, który objęty jest zakresem podatku VAT, i obrotu nieprofesjonalnego podlegającego co do zasady opodatkowaniu podatkiem PCC.

Cechą, która odróżnia podejmowanie czynności w ramach obrotu profesjonalnego od nieprofesjonalnego jest wykonywanie ich w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Omawiane wyłączenie opiera się na założeniu, iż przynajmniej jedna ze stron jest albo podatnikiem VAT z tytułu jej dokonania albo jest zwolniona z podatku VAT. Należy zauważyć, iż doktryna dokładnie definiuje pojęcie zwolnienia, jak i wyraźnie je odróżnia od terminu wyłączenia. Zwolnienie podatkowe obejmuje takie stany faktyczne i prawne, które mieszczą się w zakresie przedmiotowym i podmiotowym danego podatku, jednakże są wyeliminowane z opodatkowania wyraźnym przepisem prawa. Z kolei przez wyłączenie rozumie się taki stan prawny, gdy dany stan faktyczny lub prawny jest albo całkowicie poza zakresem danego podatku albo objęty jest przedmiotowo-podmiotowym zakresem innego podatku.

Aby w omawianym stanie faktycznym mogło dojść do wskazanego w przepisie zwolnienia od opodatkowania podatkiem PCC, należy przyjąć, iż Pożyczkodawca jest z tytułu dokonania czynności udzielenia pożyczki podatnikiem podatku VAT. Tak też zostało stwierdzone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 lutego 2003 r. (sygn. SA/Bk 877/02), w którym stwierdzono, iż: „(…) o wyłączeniu umowy sprzedaży spod działania przepisów tej ustawy (o podatku od czynności cywilnoprawnych) nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna z nich z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku”. Powyższe założenie w przypadku Spółki zostało potwierdzone przez interpretację indywidualną wydaną przez Ministra Finansów wskazaną w opisie stanu faktycznego.

Skoro zatem w przedmiotowym stanie faktycznym mamy do czynienia z umową pożyczki, w której pożyczkodawca jest zwolniony z podatku VAT, na gruncie ustawy PCC obowiązek podatkowy z tytułu usługi udzielenia pożyczki nie powstanie.

Powyższą interpretację potwierdzają interpretacje indywidualne przepisów prawa podatkowego wydane w podobnych stanach faktycznych:

• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 lutego 2010 r. (sygn. IPPB2/436-507/09-4/AF), w której stwierdzono: „(…) skoro umowa pożyczki została objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, powyższa czynność została wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych”,
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12 sierpnia 2010 r. (sygn. IBPBII/1/436-114/10/AŻ),
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 marca 2010 r. (sygn. IPPB2/436-3/10-4/MZ),
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 19 listopada 2009 r. (sygn. ILPB2/436-164/09-2/TR),
• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 30 listopada 2009 r. (sygn. ITPB2/436-138/09/TJ).
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym na dzień 23 czerwca 2009 r. podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki będzie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie podlegała również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością („Spółka”). Spółka udzieliła swoim wspólnikom pożyczki w dniu 23 czerwca 2009 r. Umowa przewidywała naliczanie odsetek od pożyczonej kwoty środków pieniężnych. Umowa została podpisana w Polsce i dotyczyła środków znajdujących się w Polsce. A zatem, umowa pożyczki podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym na dzień 23 czerwca 2009 r. nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umowy spółki i jej zmiany,
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
  
  

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z powyższym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa czynność będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie umowy pożyczki podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

A zatem, przyjmując za Wnioskodawcą, iż umowa pożyczki została objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, powyższa czynność korzystała z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Dodatkowo należy wskazać, iż art. 2 pkt 4 powyższej ustawy zawiera czynności, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a nie są zwolnione od tego podatku.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych w uzasadnieniu własnego stanowiska należy stwierdzić, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.