INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 27 grudnia 2010r. (data wpływu do tut. Biura 03 stycznia 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, wydatków z tytułu zwrotu kosztów postępowania sądowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 03 stycznia 2011r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, wydatków z tytułu zwrotu kosztów postępowania sądowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie obrotu produktami chemii i metalurgii. W roku 2007 Wnioskodawca zakupił od Instytutu tlenek miedzi w celu odsprzedaży kontarahentowi czeskiemu, produkującemu na jego bazie azotan miedzi używany przy produkcji katalizatorów dla przemysłu petrochemicznego. Przed dostawą Instytut poiformował Wnioskodawcę, że tlenek miedzi będzie produkowany z innego surowca niż dotychczas, jednak zapewił, iż jego jakość i parametry nie ulegną zmianie. Odbiorca czeski przetworzył tlenek miedzi i dostarczył go do petrochemii, która zakwestionowała jego jakość (co następnie zostało potwierdzone przez niezależnego biegłego) i zgłosił Wnioskodawcy wadę towaru. Następnie Wnioskodawca zgłosił Instytutowi wady dostarczonego mu towaru. Instytut potwierdził, że skład chemiczny towaru nie odpowiada dotychczasowym ustaleniom stron, dotyczącym składu chemicznego towaru i tym samym był sprzeczny z certyfikatem. Długotrwałe próby polubownego załatwiena sprawy nie dały żadnego rezultatu. Instytut nie wykonał poczynionych ustaleń i w ostateczności nie podpisał uzgodnionego tekstu ugody. Następnie Instytut wezwał Wnioskodawcę do zapłaty ceny za dostarczony towar, a po odmowie zapłaty, skierował do sądu pozew o zapłatę ceny za dostarczony towar. Pozwany Wnioskodawca uiścił wymagane koszty sądowe oraz koszty wyznaczonego przez sąd biegłego sądowego. Sąd okręgowy, rozpoznając sprawę w I instancji, w wydanym wyroku oddalił powództwo Instytutu i zasądził na rzecz Wnioskodawcy od Instytutu zwrot kosztów procesu uznając, że Wnioskodawca posiadał przewidzianą prawem możliwość odstąpienia od umowy i odmowy zapłaty ceny za dostarczony towar, co wykonał. Tym samym Instytut nie posiadał uprawnień do dochodzenia przed sądem od Wnioskodawcy zapłaty ceny za towar i tym samym Wnioskodawca nie był zobowiązany do wykonania obowiązku z wiążącej strony umowy, wobec nie istnienia pomiędzy stronami stosunku obligacyjnego. Instytut złożył apelację od wyroku sądu I instancji do sądu apelacyjnego, który zmienił wyrok sądu I instancji. Sąd II instancji orzekł, że odbiorca czeski popełnił błąd przy przekazaniu próbek do badania. Był to błąd proceduralny, a nie wynikający z oceny merytorycznej próbek. W rezultacie sąd II instancji zasądził od Wnioskodawcy na rzecz Instytutu zapłatę ceny za towar oraz obowiązek zapłaty kosztów sądowych. Od ww. wyroku Wnioskodawcy nie przysługiwała skarga kasacyjna.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wydatki w postaci kosztów sądowych: wpis, koszty wynagrodzenia biegłego, koszty zastępstwa procesowego powoda i pozwanego w I i II instancji, poniesione przez Wnioskodawcę, jak i zwrócone wierzycielowi (Instytutowi) w wyniku zasądzenia ich przez sąd, dotyczące wnioskowanej sprawy, mogą zostać uznane przez Wnioskodawcę za koszty uzyskania przychodu...

Zdaniem Wnioskodawcy, przepisy art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkują możliwość zaliczania poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów od celu ich poniesienia, tj. osiągnięcia przychodu albo z zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy. W konkretnym stanie prawnym opisanym powyżej, Wnioskodawca poniósł koszty w związku z obroną swoich interesów, gdyż w jego przekonaniu wierzyciel (Instytut) ewidentnie domagał się świadczeń, które z uwagi na jego niewłaściwe wywiązanie się z umowy, krzywdziły dłużnika. W zaistniałym stanie faktycznym i prawnym próby polubownego rozwiązania sprawy z wierzycielem nie dały rezultatu, więc racjonale wydawało się podjęcie w sądzie obrony swoich interesów. Sąd okręgowy uznał argumentację Wnioskodawcy i stwierdził, iż wierzyciel nie posiadał uprawnień do dochodzenia przed sądem wykonania obowiązku z wiążącej strony umowy wobec nieistnienia stosunku obligacyjnego (Wnioskodawca wykazał, że posiadał prawem przewidzianą możliwość odstąpienia od umowy, czym skutecznie zwolnił się od obowiązku dokonania zapłaty). Dopiero sąd apelacyjny ze względów proceduralnych zmienił wyrok na niekorzyść Wnioskodawcy i zasądził od Niego obowiązek zapłaty kosztów procesu. Zatem poniesione koszty w związku z obroną swoich interesów wprawdzie nie były bezpośrednio związane z uzyskaniem konkretnego przychodu, niemniej były wydatkami związanymi z funkcjonowaniem przedsiębiorcy i utrzymaniem przez niego źródła przychodu, jakim jest działalność gospodarcza, tym samym spełniają warunek przewidziany w art. 22 ust. 1 ww. ustawy, a jednocześnie nie znajdują się w katalogu wyłączeń z kosztów uzyskania przychodu zawartych w art. 23 tej ustawy. Na podstawie powyższego Wnioskodawca uważa, że poniesione koszty sądowe stanowią koszty uzyskania przychodu.

Wnioskodawca wskazuje również, że wydatki sądowe poniesione były w celu obrony przed bezpodstawnie kierowanymi roszczeniami oraz w związku z funkcjonowaniem podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Specyfika działalności branży powoduje wielokroć kwestionowanie jakości dostarczanych towarów handlowych, jednakże z reguły strony polubownie dochodzą swych roszczeń. W konkretnym przypadku jednak brak było woli wierzyciela (wbrew pierwotnym deklaracjom) do takiego rozwiązania sprawy. Działania Wnioskodawcy zmierzały więc do obrony majątku i zabezpieczenia źródeł przychodu, a koszty związane z konkretnym postępowaniem przed sądem powszechnym ponoszone przez Wnioskodawcę, bądź zwracane na rzecz strony przeciwnej w wyniku przegranego sporu sądowego, powinny stanowić koszty uzyskania przychodu.

Na potwierdzenie prezentowanego stanowiska we wniosku powołano:

• decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 października 2007r. Znak: 1401/BP-I/4210-76/07/ICh/PP-I,
• decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 12 listopada 2007r. Znak: BI/4218-0037/07),
• interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 14 listopada 2008r. Znak: ILPB3/423-508/08-3/DS),
• interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 23 marca 2010r. Znak: IBPBI/2/423-1634/09/JD oraz
• wyrok WSA w Opolu z dnia 12 maja 2004r. sygn. akt. I SA/Wr 1252/02.
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

• pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub ze źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście wydatków nieuznanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.
  
  

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Przy czym związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu, bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła, należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Należy przy tym podkreślić, iż obowiązek jednoznacznego wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a przychodem uzyskanym z działalności, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła tego przychodu każdorazowo spoczywa na podatniku.

Koszty postępowania sądowego nie zostały wymienione w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, określonym w art. 23 ww. ustawy. Jednakże, sam fakt niezaliczenia kosztów postępowania sądowego do wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie decyduje jeszcze o tym, że wydatek ten jest kosztem podatkowym. Wydatek ten musi bowiem spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 22 ust. 1 ustawy, tj. zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jednocześnie, ciężar co do prawidłowego udokumentowania wydatku, jak i wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a uzyskaniem przychodu lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów spoczywa na podatniku. Podatnik bowiem musi wykazać, że poniósł koszt celowy i zasadny z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności.

Ze złożonego wniosku wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie obrotu produktami chemii i metalurgii. W 2007r. zakupił od Instytutu tlenek miedzi w celu odsprzedaży kontarahentowi czeskiemu, produkującemu na jego bazie azotan miedzi używany przy produkcji katalizatorów dla przemysłu petrochemicznego. Przed dostawą Instytut poinformował Wnioskodawcę, że tlenek miedzi będzie produkowany z innego surowca niż dotychczas, jednak zapewił, iż jego jakość i parametry nie ulegną zmianie. Odbiorca czeski przetworzył tlenek miedzi i dostarczył go do petrochemii, która zakwestionowała jego jakość, co następnie zostało potwierdzone przez niezależnego biegłego. Odbiorca zgłosił Wnioskodawcy wadę towaru, który następnie zgłosił Instytutowi wady dostarczonego mu towaru. Instytut potwierdził, że skład chemiczny towaru nie odpowiada dotychczasowym ustaleniom stron dotyczącym składu chemicznego towaru i tym samym był sprzeczny z certyfikatem, jednakże wezwał Wnioskodawcę do zapłaty ceny za dostarczony towar. Po odmowie zapłaty, skierował do sądu pozew o zapłatę ceny za dostarczony towar. Wnioskodawca uiścił wymagane koszty sądowe oraz koszty wyznaczonego przez sąd biegłego sądowego. Sąd okręgowy, rozpoznając sprawę w I instancji, w wydanym wyroku oddalił powództwo Instytutu i zasądził na rzecz Wnioskodawcy od Instytutu zwrot kosztów procesu uznając, że Wnioskodawca posiadał przewidzianą prawem możliwość odstąpienia od umowy i odmowy zapłaty ceny za dostarczony towar, co wykonał. W wyniku apelacji złożonej od wyroku sądu I instancji, sąd II instancji zmienił wyrok sądu I instancji i orzekł, że odbiorca czeski popełnił błąd przy przekazaniu próbek do badania. W rezultacie sąd II instancji zasądził od Wnioskodawcy na rzecz Instytutu zapłatę ceny za towar oraz obowiązek zapłaty kosztów sądowych.

W świetle powyższego stwierdzić zatem należy, iż wydatki poniesione przez dochodzącego swoich praw Wnioskodawcę, w postaci kosztów związanych z prowadzonym postępowaniem sądowym, miały na celu ochronę jego interesów prawnych. Są to niewątpliwie koszty związane z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą, będące konsekwencją prowadzenia tej działalności. Nie występuje tu wprawdzie bezpośredni związek pomiędzy poniesieniem tych kosztów a uzyskaniem konkretnego przychodu, niemniej jednak biorąc pod uwagę, że podjęte przez Wnioskodawcę działania podyktowane były obroną Jego interesów w związku z bezpodstawnym kierowaniem roszczeń przez wierzyciela, wynikających z niewłaściwego wykonania przez niego umowy, należy uznać, iż koszty postępowania sądowego związane były z prowadzoną działalnością gospodarczą i miały na celu zabezpieczenie źródła przychodów, jakim jest działalność gospodarcza. Zatem mogą one stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej działalność gospodarczej, bez względu na skuteczność postępowania, w związku z którym powstały. Obowiązek ich zapłaty wynika z prawomocnego wyroku sądu apelacyjnego, który, jak wskazano we wniosku, ze wzgledów proceduralnych zmienił wyrok sądu okręgowego na niekorzyść Wnioskodawcy. Przy czym, z wniosku wynika, iż Wnioskodawca nie ponosi winy za wadę towaru, co zostało potwierdzone opinią niezależnego biegłego, a wierzyciel częściowo sam się przyznał do niewłaściwego wykonania umowy potwierdzając, że skład chemiczny towaru nie odpowiada dotychczasowym ustaleniom stron, dotyczącym jego składu chemicznego i tym samym był sprzeczny z certyfikatem.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, iż skoro w istocie wskazane we wniosku wydatki z tytułu zwrotu kosztów postępowania sądowego, jak wskazano we wniosku, były wydatkami związanymi z funkcjonowaniem przedsiębiorcy i utrzymaniem przez niego źródła przychodu, jakim jest działalność gospodarcza i poniesione zostały w celu zachowania (zabezpieczenia) tego źródła przychodów, to wydatki te w myśl ogólnej zasady określonej art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.

Przy czym podkreślić należy, że wykazanie związku poniesionych wydatków z działalnością gospodarczą oraz ich wpływu na zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów spoczywa na podatniku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała, ul. Traugutta 2a.