INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 02 grudnia 2010r. (data wpływu do tut. Biura 14 grudnia 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odkupienia przez fundusz jednostek uczestnictwa, nabytych w części na zasadzie ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej oraz w części w drodze spadku - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 grudnia 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odkupienia przez fundusz jednostek uczestnictwa, nabytych w części na zasadzie ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej oraz w części w drodze spadku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 08 grudnia 2009r. mąż wnioskodawczyni wniósł kapitał w wysokości 29.100 zł do Towarzystwa. Ponieważ cały majątek był wspólnotą małżeńską, to również pieniądze te stanowiły współwłasność ustawową wnioskodawczyni i jej męża.

W dniu 01 września 2010r. mąż wnioskodawczyni zmarł. Z kolei w dniu 16 września 2010r. wnioskodawczyni zgłosiła dyspozycję likwidacji wkładu do Funduszu i przekazania wynikających z podziału kwot na rachunek bankowy jej i córki, która dziedziczyła #188; środków zgromadzonych w Funduszu. Saldo na dzień 16 września 2010r. wynosiło 29.139 zł, z czego wynika, że dochód jaki w okresie od 09 grudnia 2009r. do 15 września 2010r. wypracował Fundusz to 39 zł.

Z dniem 29 września 2010r. Bank dokonał likwidacji wkładu w Funduszu, natomiast dnia 04 października 2010r. na konto wnioskodawczyni wpłynęła kwota spadku w wysokości 7.259,59 zł wolna od podatku (w pisemnym potwierdzeniu transakcji w rubryce „Kwota podatku” wpisano „0”) oraz 13.145,17 zł tj. wartość jednostek uczestnictwa pozostałych po przekazaniu na konto córki wnioskodawczyni należnego jej spadku. W pisemnym potwierdzeniu transakcji w rubryce „dochód do opodatkowania” wykazano 7.232 zł i „kwota podatku” 1.374 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wobec zaistniałego stanu faktycznego słusznie naliczono i pobrano podatek dochodowy, jeżeli koszt uzyskania przychodu był wyższy niż przychód...

Zdaniem wnioskodawczyni, podatek dochodowy w wysokości 1.374 zł pobrano niesłusznie, gdyż w dniu zgłoszenia dyspozycji likwidacji jednostek uczestnictwa tj. 16 września 2010r. Fundusz przyniósł dochód 39 zł, a więc realny dochód wnioskodawczyni w tym dniu to 19,50 zł. Ponieważ dnia 29 września 2010r., kiedy Bank dokonał likwidacji wkładu w Funduszu, saldo wynosiło 29.038,34 zł, czyli o 61,66 zł mniej niż wniesiony 08 grudnia 2009r. przez męża wnioskodawczyni kapitał, podatek nie należy się w ogóle, w związku z poniesioną stratą.

Wnioskodawczyni przypomina, że cały jej i męża majątek był wspólny i w tej sytuacji jej koszt uzyskania przychodu (zakup jednostek uczestnictwa) to 14.550 zł, a przychód po uwzględnieniu wynikłej straty wynosi 14.519,17 zł i tyle powinna otrzymać tytułem odkupienia przez Fundusz jednostek uczestnictwa.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2010r. opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy stanowi, iż jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Za przychody z kapitałów pieniężnych, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy, uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c.

Pojęcie funduszy kapitałowych zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 14 ww. ustawy, w świetle którego ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Zasady i terminy umarzania jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych w tych funduszach lub inny sposób unicestwienia tytułów udziału w funduszach kapitałowych określane są w statutach tychże funduszy kapitałowych.

Sposób opodatkowania dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych reguluje natomiast art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w świetle którego od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Zgodnie z generalną zasadą ustalania kosztów uzyskania przychodów, określoną w art. 22 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Stosownie zaś do treści art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Jak wynika z art. 30a ust. 5 ww. ustawy dochodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.

Dochodów (przychodów) z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (art. 30a ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) – czyli według skali podatkowej.

Na podstawie art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności (świadczeń) z tytułów określonych m.in. w art. 30a ust. 1 tej ustawy są obowiązane pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych, tj. m.in. dochodów z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2009r. mąż wnioskodawczyni wniósł do Towarzystwa kapitał. Majątek małżonków objęty był wspólnością ustawową. Mąż wnioskodawczyni w dniu 01 września 2010r. zmarł. Spadkobiercami po nim została wnioskodawczyni oraz jej córka w #188; części. Wnioskodawczyni oraz jej córka w dniu 16 września 2010r. zgłosiły dyspozycję likwidacji wkładu w Funduszu. Natomiast w dniu 29 września 2010r. Bank dokonał likwidacji wkładu w Funduszu, przekazując na konto wnioskodawczyni należną jej z tego tytułu kwotę oraz potrącił podatek.

W pierwszej kolejności należy zatem wskazać, że w niniejszej sprawie przedmiotem dziedziczenia po spadkodawcy były jednostki uczestnictwa w Funduszu. Jednostki uczestnictwa w ilości odpowiedniej do udziału w spadku wnioskodawczyni nabyła w spadku w dniu 01 września 2010r. Zgodnie bowiem z art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia przez wnioskodawczynię jednostek uczestnictwa w funduszu kapitałowym po zmarłym mężu jest dzień śmierci spadkodawcy.

Zauważyć należy, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków (art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz. U. z 1964r. Nr 9, poz. 59 ze zm.). W myśl art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności (np. w wyniku śmierci jednego ze współmałżonków), udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Zatem jeżeli małżonków łączył ustrój wspólności ustawowej, to w chwili śmierci jednego z nich ustrój ten przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych i w skład masy spadkowej wchodzi majątek osobisty zmarłego oraz jego udział w majątku wspólnym (wynoszący połowę tego majątku). Drugi udział w majątku wspólnym należy natomiast do pozostałego przy życiu małżonka, co oznacza, że 50% majątku nie podlega dziedziczeniu jako stanowiąca własność małżonka żyjącego.

Skoro mąż wnioskodawczyni w 2009r. nabył z majątku wspólnego małżonków jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego, to każdy z małżonków w świetle powołanych powyżej przepisów był ich współwłaścicielem. W sytuacji zatem, gdy po śmierci uczestnika jednostki podlegają dziedziczeniu przez osobę, z którą zmarły pozostawał we wspólnocie majątkowej, należy przyjąć, że małżonek zmarłego uczestnika Funduszu poniósł wydatek na nabycie zakupionych ze wspólnego majątku jednostek uczestnictwa w wysokości 50% i taki też koszt należy uwzględnić przy obliczaniu należnego zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych w odniesieniu do tych jednostek, których datą nabycia będzie 2009r., czyli okres trwania ustawowej wspólności majątkowej.

Skoro bowiem 50% majątku nie podlega dziedziczeniu jako stanowiąca własność małżonka żyjącego, to przyjąć należy, iż 50% wydatków na nabycie jednostek uczestnictwa poniósł ten małżonek i dlatego może on wydatki w tej części zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Tym samym przedstawiając do wykupu jednostki uczestnictwa, nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej, bank powinien pomniejszyć osiągnięty przez wnioskodawczynię z tego tytułu przychód o koszty poniesione na nabycie jednostek uczestnictwa stanowiące połowę kosztów poniesionych wspólnie z mężem na nabycie wszystkich jednostek. Dotyczy to przychodu przypadającego na połowę wszystkich jednostek – jako nabytych przez wnioskodawczynię w trakcie trwania małżeństwa.

Natomiast w stosunku do odziedziczonych jednostek uczestnictwa nie można poniesionych przez spadkodawcę (męża) w części na niego przypadającej na nabycie tych jednostek wydatków, w momencie ich odkupienia przez fundusz zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Wynika to z faktu, iż prawo do tych jednostek wnioskodawczyni nabyła w drodze spadkobrania, a więc pod tytułem darmym bez ponoszenia kosztów. Skoro bowiem wnioskodawczyni otrzymała jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym w spadku, tym samym nie poniosła ona wydatków na nabycie tychże jednostek – wydatki te poniósł spadkodawca w momencie ich pierwotnego nabycia. Innymi słowy w chwili nabycia tych jednostek w spadku a więc w dacie śmierci męża nie doszło do uszczuplenia majątku wnioskodawczyni na nabycie jednostek. Zatem przychód z tytułu odkupienia przez fundusz jednostek uczestnictwa, w części odpowiadającej nabytym w drodze spadku jednostkom uczestnictwa odpowiada dochodowi, a bank miał obowiązek pobrać podatek.

Reasumując, skoro wnioskodawczyni przedstawiła do wykupu wszystkie jednostki uczestnictwa, to oceniając kwestię opodatkowania uzyskanego z tytułu wykupu przychodu winna uwzględnić połowę kosztów nabycia jednostek uczestnictwa poniesioną przez męża w 2009r. i odnieść tę kwotę do kosztów uzyskania przychodu uzyskanego z odkupienia jednostek nabytych w 2009r. (połowa wszystkich jednostek, zakupionych przez małżonków).

Natomiast przychód uzyskany z tytułu odkupienia połowy jednostek uczestnictwa przypadających na masę spadkową po mężu w udziale jaki wnioskodawczyni nabyła w spadku czyli #188; całości jednostek, nie może być pomniejszony o koszty, gdyż na nabycie tej części jednostek wnioskodawczyni kosztów nie poniosła. Jednostki te wnioskodawczyni otrzymała w spadku, czyli pod tytułem darmym. Koszt uzyskania przychodu nie mógł być zatem w tym przypadku większy niż przychód, gdyż koszt w ogóle nie wystąpił. Stanowisko powyższe znajduje potwierdzenie w najnowszym orzecznictwie sądów administracyjnych.

Zatem stanowisko wnioskodawczyni, iż w przedmiotowej sprawie podatek w ogóle się nie należy należało uznać za nieprawidłowe.

Wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Organ nie dokonuje wyliczenia kwoty dochodu podlegającego opodatkowaniu. Organ nie posiada kompetencji do wyliczenia wysokości zobowiązania podatkowego, stąd też nie jest uprawniony do potwierdzenia prawidłowości kwot wskazanych we wniosku. W zakresie swoich kompetencji jednoznacznie wskazuje wnioskodawcy, jakie przepisy prawa podatkowego znajdują zastosowanie w jego sprawie, natomiast kwestię dokonania obliczenia wysokości podatku zostawia wnioskodawcy.

Jeżeli bank niewłaściwie dokonał poboru podatku, to wnioskodawczyni w takim przypadku przysługuje prawo do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty nienależnie pobranego podatku lub pobranego w wysokości wyższej od należnej przez płatnika.

Również weryfikacji, analizy i oceny dokumentów dokonuje wyłącznie naczelnik właściwego urzędu skarbowego w ramach postępowania wyjaśniającego. Natomiast wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny dołączonych do wniosku dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

W zakresie w jakim wnioskodawczyni wystąpiła o potwierdzenie wpłaty podatku wniosek przekazano do załatwienia właściwemu Naczelnikowi Urzędu Skarbowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.