INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 07.03.2011 r. (data wpływu 15.03.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy cash pooling - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15.03.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy cash pooling.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. (dalej: „Spółka”) rozważa możliwość przeniesienia rachunków bankowych z R. S.A. do H. S.A. (dalej: „H”) oraz zawarcia z bankiem umowy o świadczenie usług polegających na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową - Umowę Cash Poolingu (dalej: „Umowa”).

Spółka z siedzibą w W. należy do międzynarodowej grupy S. (dalej „Grupa S.”), której Spółki zlokalizowane są na całym świecie, w tym w Polsce. Stronami Umowy obok Spółki oraz Banku, będą spółki wchodzące w skład Grupy S.: W. Sp. z o.o., M. Sp. z o.o. oraz Nierezydenci z siedzibą w Szwecji i S. również z siedzibą w Szwecji (dalej łącznie: „Uczestnicy Umowy”). Każdy z uczestników umowy otworzy w H (lub już ma otwarty) bieżący rachunek bankowy.

Głównym celem S. jest efektywne zarządzanie środkami finansowymi, m.in. poprzez ograniczenie kosztów finansowania zewnętrznego (bankowego) oraz zoptymalizowanie kosztów krótkoterminowego finansowania wewnątrzgrupowego. Jednym z elementów systemu jest zarządzanie płynnością finansową poprzez Cash-Pooling realizowany przez C. N.A., z siedzibą w Londynie, Wielka Brytania (dalej: „Bank”). Bank oraz H. należą do wspólnej grupy kapitałowej C.

Warunki Cash-Poolingu oferowanego przez Bank są uregulowane w umowie Target Balancing Agrement (dalej: „Umowa TBA”) zawartej pomiędzy Agentem, Uczestnikami, Bankiem oraz H. Podmiotem wiodącym – liderem w tym systemie jest S. z siedzibą w Szwecji (dalej: „Agent”). Agent jest rezydentem podatkowym w Szwecji. Dla rozliczeń w ramach Cash poolingu Spółka, jak również inni Uczestnicy będą wykorzystywać rachunki bankowe, prowadzone dla nich przez H. (dalej: „Rachunki Źródłowe”). Agent będzie wykorzystywał swój rachunek bankowy, prowadzony dla niego przez H. (dalej: „Rachunek Konsolidacyjny”).

Zgodnie z założeniami Cash poolingu, z chwilą wystąpienia nadwyżki (saldo dodatnie) na Rachunku Źródłowym Spółki, na koniec każdego dnia roboczego, suma równa nadwyżce zostanie przelana na Rachunek Konsolidujący, gdzie poolowane są środki wszystkich Uczestników. Z chwilą wystąpienia niedoboru (saldo poniżej zera) na Rachunku Źródłowym, na koniec każdego dnia roboczego, Bank dokona przelewu środków z Rachunku Konsolidacyjnego, w wyniku którego saldo końcowe na Rachunku Źródłowym wyniesie zero.

Agent oraz Uczestnicy upoważniają w Umowie TBA Bank do dokonania czynności, o których mowa powyżej, bez potrzeby dostarczania dodatkowych dyspozycji dla Banku w tym zakresie. S. wybrała opcję jednokierunkowego przepływu środków na Rachunek Konsolidujący, z bilansowaniem Rachunków Źródłowych Uczestników do zera. Zgodnie z tą opcją środki zgromadzone na Rachunku Konsolidującym nie powracają kolejnego dnia na Rachunki Źródłowe Uczestników, lecz pozostają na Rachunku Konsolidującym Agenta. W konsekwencji, kolejnego dnia rano saldo otwarcia na Rachunku Źródłowym Spółki wynosić będzie zero.

Przelewy w ramach Cash poolingu na Rachunek Konsolidujący i z tego rachunku będą odzwierciedlone na wyciągach bankowych. Umowa TBA nie przewiduje alokacji odsetek, jednakże będzie podpisana odrębna umowa na alokację odsetek, zgodnie z którą Bank wykona usługę alokacji w imieniu Agenta/Uczestników.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym, w przedstawionym powyżej stanie faktycznym, Umowa nie podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych...
2. Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym, w przedstawionym powyżej stanie faktycznym, usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową nie podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem VAT...
   
   

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług wniosek zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z powyżej przedstawionym stanem faktycznym Bank będzie świadczył na rzecz spółek z S. usługę polegającą na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową. Usługa ta będzie świadczona przez Bank na podstawie Umowy Cash Poolingu, która zostanie zawarta pomiędzy spółkami z S. (w tym Spółkę) oraz Bankiem i H.

Stosownie do art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) (dalej: „ustawa PCC”) podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych;

• umowy pożyczki;

• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy;

• umowy dożywocia;

• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat;

• ustanowienie hipoteki;

• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności;

• umowy depozytu nieprawidłowego;

• umowy spółki (akty założycielskie).
  
  

W myśl powyżej przytoczonego artykułu opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlega jedynie zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych. Dodatkowo, na uwagę zasługuje fakt, iż są to czynności zdefiniowane na gruncie Kodeksu cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U.64 Nr 16 poz. 93) (dalej: „Kodeks cywilny”).

Spółka pragnie zauważyć, iż czynność polegająca na zarządzaniu płynnością finansową danej grupy kapitałowej (koncernu) dokonywana przez Bank na podstawie Umowy Cash Poolingu nie znajduje odpowiednika w Kodeksie cywilnym. Tym samym Umowa Cash Poolingu jest umową nienazwaną. Artykuł 1 ust. 1 ustawy PCC enumeratywnie wymienia czynności - umowy nazwane na gruncie Kodeksu cywilnego, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Spółki Umowa Cash Poolingu jest umową nienazwaną i tym samym nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ust. 1 ustawy PCC, a co za tym idzie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zdaniem Spółki za powyższym przemawia fakt, iż celem ustawodawcy tworzącego opisywaną normę prawną w takiej właśnie postaci (zamknięty katalog czynności) było precyzyjne określenie czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu.

Treść Umowy Cash Poolingu wskazuje, że jest to rozbudowany, wielostopniowy system rozliczeń finansowych w obrębie danej grupy kapitałowej (koncernu). Umowa Cash Poolingu nie jest żadną z umów wymienionych w zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Innymi słowy, konstrukcja transakcji w ramach Umowy Cash Poolingu jako sposób zarządzania środkami finansowymi (zarówno zobowiązaniami jak i wierzytelnościami) podmiotów uczestniczących w omawianej Umowie Cash Poolingu nie zawiera w sobie elementów, które pozwoliłyby na zakwalifikowanie opisanych transferów jako któregokolwiek z typów umów wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Podsumowując powyższe, zdaniem Spółki Umowa Cash Poolingu nie podlega opodatkowaniu w Polsce podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż powyższe stanowisko zostało potwierdzone w licznych interpretacjach organów skarbowych, prezentowanych na stronie internetowej Ministerstwa Finansów, m.in.:

1. Pierwszy Urząd Skarbowy Warszawa - Śródmieście; 1 sierpnia 2007 r.; sygn. 1435/DM/436/31/07/BP „(...) katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych stanowi listę zamkniętą. Ponieważ czynność cash pooling nie jest wymieniona w powyższym katalogu, tym samym nie będzie ona podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.”
2. Podkarpacki Urząd Skarbowy; 22 sierpnia 2006 r.; sygn. PUS.V.436/6/06:
   „Usługa cash poolingu opiera się na zasadzie przelewu i zwrotu przelanych wierzytelności pomiędzy bankiem a podmiotami posiadającymi rachunki bieżące w tym banku (...) stwierdzić należy, że umowa cash pooling nie spełnia wymogów przedmiotowo istotnych żadnej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynność jej zawarcia nie będzie skutkowała opodatkowaniem z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych.”
3. Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy; 17 lutego 2006 r.; sygn. 1471/DC/436/59/05/HB:
   „czynność polegająca na zarządzaniu płynnością finansową danej grupy kapitałowej na podstawie Umowy Cash Poolingu, która nie znajduje odpowiednika w kodeksie cywilnym, pozostając umową nienazwaną nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.”
4. Opolski Urząd Skarbowy; 22 maja 2006 r.; sygn. PD/436-2/MG/06:
   „Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 ze zmianami) w art. 1 ust. 1 zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu, a tym samym skutkujących powstaniem obowiązku podatkowego. Oznacza to, że czynności cywilnoprawne, które nie zostały wymienione w sposób wyraźny w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem. Zatem czynności wynikające z umowy o cash poolingu, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.”
5. Małopolski Urząd Skarbowy; 22 lutego 2006 r.; sygn. PMO/436-18/2005/UM/16377:
   „Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne enumeratywnie wymienione w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 r. (Dz. U. Nr 41 poz. 399 z 2005 r. ze zmian.). Umowy nienazwane, a także czynności cywilnoprawne nie wymienione w ustawie, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Umowa cash pooling nie została wymieniona w tym przepisie, nie będzie ona z tego względu podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych.”
   
   

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Spółki przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie obejmuje czynności polegającej na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową w ramach Umowy Cash Poolingu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki;
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i lit. j) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku i umowy depozytu nieprawidłowego.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. „Cash pooling” polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej.

Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku „cash poolingu” mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik „cash poolingu” posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników „cash poolingu”.

Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową „cash pooling” nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy sprzedaży lub depozytu nieprawidłowego. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, należy stwierdzić, iż usługi Cash-pooling świadczone na rzecz Spółki, nie zostały wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynności dokonywane w ramach usługi Cash-pooling nie będą podlegały opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych postanowień w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż postanowienia te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.