Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), Minister Finansów zmienia z urzędu interpretację indywidualną z dnia 11 maja 2009 r., Nr IBPB II/1/415-203/09/TK wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w imieniu Ministra Finansów, uznającą za prawidłowe stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej (Wnioskodawcy) przedstawione we wniosku złożonym w dniu 6 marca 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych częściowego zwrotu przez Spółdzielnię Mieszkaniową wydatków poniesionych na wymianę stolarki okiennej, gdyż stwierdza jej nieprawidłowość.

Uzasadnienie

Dnia 11 maja 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając – na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - w imieniu Ministra Finansów, wydał interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych. Interpretacja wydana została na wniosek złożony w dniu 6 marca 2009 r., w którym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Zgodnie ze statutem Spółdzielni, podstawowy zakres obowiązków Spółdzielni w dziedzinie napraw wewnątrz lokali obejmuje wśród szeregu innych obowiązków także „wymianę stolarki okiennej zgodnie z regulaminem uchwalonym przez Radę Nadzorczą” (§ 87 ust. 1 pkt 6 statutu). Uchwalony przez Radę Nadzorczą regulamin rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi w rozdziale dotyczącym zasad wymiany stolarki okiennej stanowi, iż wymiana stolarki okiennej w lokalach mieszkalnych stanowiących zasoby Spółdzielni jest obowiązkiem Spółdzielni. Regulamin równocześnie dopuszcza wymianę stolarki przez lokatorów we własnym zakresie. W takim przypadku lokator otrzymuje od Spółdzielni zwrot części poniesionych na wymianę kosztów w wysokości 20-40% w zależności od tego jak długo jest eksploatowany dany budynek. Środki finansowe przeznaczone na ww. częściowe zwroty kosztów wymiany stolarki okiennej dla lokatorów pochodzą z funduszu remontowego Spółdzielni tworzonego zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116, z późn. zm.).

Fundusz remontowy Spółdzielni tworzony jest z wpłat dobrowolnych przez członków Spółdzielni, właścicieli lokali niebędących członkami Spółdzielni oraz osób niebędących członkami Spółdzielni, którym przysługuje własnościowe prawo do lokalu. Fundusz remontowy pochodzi zatem w całości ze składek lokatorów (członków i osób niebędących członkami).

W 2008 r. w ramach środków finansowych przeznaczonych w rocznym planie finansowym Spółdzielni na fundusz remontowy, a w obrębie tego funduszu na stolarkę okienną, spółdzielnia zrealizowała na rzecz lokatorów wypłaty tytułem zwrotu części kosztów wymiany stolarki okiennej.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytanie:

Czy zwrot w 2008 r. lokatorom przez Spółdzielnię mieszkaniową części kosztów wymiany stolarki okiennej w sytuacji, gdy zwrot ten następuje z funduszu remontowego Spółdzielni (składek własnych członków i osób niebędacych członkami), a wymiana stolarki okiennej jest statutowym obowiązkiem Spółdzielni, stanowi dla lokatora przychód z innych źródeł w myśl art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) oraz czy spółdzielnia powinna każdemu lokatorowi, który otrzymał taki zwrot sporządzić informację PIT-8C...

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego Wnioskodawca stwierdził, iż środki finansowe wydatkowane na zwrot części kosztów wymiany stolarki okiennej pochodzą z funduszu remontowego Spółdzielni tj. wpłat wszystkich członków i osób niebędących członkami wnoszonych w ramach opłat za lokale, a obowiązek wymiany okien spoczywa na Spółdzielni – zwrot lokatorowi części poniesionych przez niego kosztów takiej wymiany nie stanowi, zdaniem spółdzielni, dla lokatora przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem spółdzielnia nie ma obowiązku sporządzania informacji o przychodach z innych źródeł na formularzu PIT-8C.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznał za prawidłowe.

Stwierdził, iż zgodnie z brzmieniem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 powołanej wyżej ustawy do źródeł przychodów zalicza się między innymi „inne źródła”.

Z kolei, zgodnie z postanowieniami art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy podatkowej, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14, i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Na podstawie powyższego Dyrektor Izby Skarbowej Katowicach stwierdził, iż zgodnie z powołanymi wyżej przepisami opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega uzyskany w roku podatkowym dochód stanowiący dla osób fizycznych (podatników) przysporzenie majątkowe.

W myśl ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116, z późn. zm.) członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu (art. 4 ust. 1). Osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu koszów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5 (art. 4 ust. 11 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych).

Spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Odpisy na ten fundusz obciążają koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Obowiązek świadczenia na fundusz dotyczy członków spółdzielni, właścicieli lokali niebędących członkami spółdzielni oraz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali (art. 6 ust. 3 powołanej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych).

Zatem otrzymany przez lokatorów od Spółdzielni z funduszu remontowego, finansowanego w całości ze składek tych osób, zwrot kosztów poniesionych przez nich uprzednio na wymianę stolarki okiennej (na podstawie uchwalonego wcześniej regulaminu) nie stanowi przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

W ocenie Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, zwrot lokatorom części nakładów z funduszu remontowego, a więc funduszu przez nich finansowanego, nie stanowi przysporzenia i z tego względu stanowi zdarzenie obojętne pod względem prawnopodatkowym. Jeżeli bowiem ta sama Spółdzielnia, z tego samego funduszu remontowego, sama przeprowadziłaby wymianę stolarki okiennej (do czego, zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, jest zobowiązana), to świadczenie takie byłoby zdarzeniem obojętnym podatkowo dla lokatorów. Tym samym przeprowadzenie tej wymiany nie bezpośrednio przez spółdzielnię, lecz przez lokatorów i finansowanie jej na tych samych zasadach i z tego samego funduszu poprzez późniejszą wypłatę, stanowiącą częściowy zwrot poniesionych nakładów, nie stanowi przychodu z innych źródeł określonego w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, nie ma podstaw prawnych i faktycznych do kwalifikowania otrzymanego przez podatników zwrotu części nakładów z funduszu remontowego jako przychodu z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ze względu na to, że nie ma on cech przychodu.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach zauważył, iż w świetle zapisu art. 42a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Stąd też uznał, iż na Spółdzielni, która dokonała częściowego zwrotu (refundacji) poniesionych wydatków remontowych nie ciąży obowiązek sporządzenia i przekazania podatnikowi oraz właściwemu organowi podatkowemu informacji PIT-8C o wysokości uzyskanego przychodu, w terminie i na zasadach określonych w art. 42a ustawy, bowiem jak wykazano powyżej, zwrot częściowych kosztów wymiany stolarki okiennej lokatorom (członkom oraz osobom niebędących członkami Spółdzielni), nie stanowi dla nich przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Niezgodne z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, jest stanowisko, że zwrot przez spółdzielnię mieszkaniową z funduszu remontowego wydatków na wymianę stolarki okiennej właścicielom lokali mieszkalnych, zobowiązanych do ich poniesienia na podstawie odrębnych przepisów:

1. nie stanowi dla nich przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy;
2. oznacza brak obowiązku spółdzielni przekazania tym osobom i właściwym dla nich organom podatkowym informacji PIT-8C, zgodnie z art. 42a ustawy.
   
   

Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 1 ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Z kolei, stosownie do postanowień art. 9 ust. 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zauważyć przy tym należy, iż katalog zwolnień przedmiotowych określonych w art. 21 ustawy, nie zawiera przepisu, który zwalniałby od podatku otrzymany przez podatnika od spółdzielni mieszkaniowej zwrot wydatków z tytułu wymiany stolarki okiennej.

Biorąc jednak pod uwagę utrwalony w orzecznictwie sądowo-administracyjnym pogląd, że zwrot wydatków z tytułu wymiany okien otrzymany od spółdzielni mieszkaniowej nie powoduje po stronie podatników przysporzenia majątkowego i z tego względu nie mieści się w pojęciu przychodu z innych źródeł, Minister Finansów podjął decyzję o odstąpieniu od interpretacji dotychczas stosowanej przez Ministerstwo Finansów i organy podatkowe i w interpretacji ogólnej wydanej na podstawie art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.) z dnia 17 marca 2009 r., pismo Nr DD3/033/KDJ/09/209 uznał, że otrzymanie od spółdzielni mieszkaniowej zwrotu wydatków poniesionych na wymianę stolarki okiennej nie stanowi dla osób mających spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Jednakże, powyższe stanowisko dotyczy wyłącznie zwrotów wydatków za wymianę stolarki okiennej, poniesionych przez osoby mające lokatorskie i własnościowe prawo do lokalu.

Różnice w sytuacji prawnej pomiędzy właścicielami lokali a najemcami czy osobami posiadającymi własnościowe lub lokatorskie prawa do lokali mieszkalnych przekładają się na odmienne skutki podatkowe związane z otrzymaniem zwrotu wydatków od spółdzielni mieszkaniowej. Konstytucyjna zasada równości stanowiąca, iż „wszyscy są wobec prawa równi”, wyrażona w treści art. 32 ust. 1 wielokrotnie była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, który stwierdził, iż „zasada równości wymaga, aby podmioty charakteryzujące się daną cechą istotną w równym stopniu były traktowane równo. Równość oznacza także akceptację różnego traktowania przez prawo różnych podmiotów” (sygn. akt U.7/87). „Zasada równości oznacza nakaz jednakowego traktowania wszystkich obywateli w obrębie określonej klasy („kategorii”). Wszystkie podmioty charakteryzujące się w równym stopniu daną cechą istotną (relewantną) powinny być traktowane równo, a więc według jednakowej miary, bez zróżnicowań zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących” (wyrok z 5 listopada 1997 r., sygn. akt K.22/97, OTK ZU nr 3-4/1997, poz. 41).

W rozpatrywanej sprawie cechą istotnie różnicującą podatników jest odmienny status prawny lokali mieszkalnych tych osób. Obowiązujące przepisy w różny sposób ukształtowały bowiem obowiązki ciążące na właścicielach mieszkań i np. osobach posiadających lokatorskie lub własnościowe prawa do lokali. Te różnice uzasadniają odmienne traktowanie pod względem podatkowym otrzymanych od Wnioskodawcy zwrotów wydatków. Tym bardziej, że w przypadku właścicieli lokali mieszkalnych, na podstawie art. 4 ust. 2 i 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116), uczestniczą oni w pokrywaniu kosztów eksploatacji i utrzymania własnych lokali. W tej ustawie nie określono, jak konkretnie to uczestniczenie miałoby się przejawiać, jednakże w sprawach dotyczących własności lokali art. 27 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych odsyła do przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903, z późn. zm.). Zatem, w sprawach dotyczących własności lokali, które nie są uregulowane w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych, należy przyjąć, iż opłaty związane z pokrywaniem kosztów eksploatacji i utrzymania lokali stanowiących odrębną własność mają być takie same, jak w świetle ustawy o własności lokali. Zgodnie z art. 13 ust. 1 tej ustawy, każdy właściciel lokalu ma obowiązek ponoszenia pełnych kosztów związanych z utrzymaniem jego lokalu oraz utrzymywania swojego lokalu w należytym stanie, a zgodnie z art. 12 ust. 2 tej ustawy, każdy właściciel lokalu jest zobowiązany do ponoszenia części wydatków i ciężarów związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej nieznajdującej pokrycia w pożytkach i innych przychodach ze wspólnej nieruchomości.

Dlatego też zwrot wydatków właścicielom lokali mieszkalnych, do ponoszenia których są z mocy prawa zobligowani, stanowi dla nich przychód, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy.

Stanowiska tego nie zmieniają zarówno postanowienia statutu Spółdzielni w zakresie zasad wymiany stolarki okiennej jak i okoliczność, że źródłem zwracanych wydatków z tytułu wymiany tej stolarki jest fundusz remontowy Spółdzielni. Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, fundusz remontowy Spółdzielni tworzony jest z wpłat dobrowolnych przez członków Spółdzielni, właścicieli lokali niebędących członkami spółdzielni oraz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługuje własnościowe prawo do lokalu.

Zatem wpłaty na fundusz remontowy pochodzące m.in. od członków spółdzielni są gromadzone przez spółdzielnię, uprawnioną do tworzenia i zarządzania tym funduszem. Stanowią więc przychód Spółdzielni. Stąd też, zwracanych przez Wnioskodawcę kwot nie należy traktować jako własnych środków członków i osób niebędących członkami spółdzielni, lecz jako wypłatę ze środków należących do Spółdzielni.

W świetle powyższego, zwrot części kosztów wymiany stolarki okiennej właścicielom lokali mieszkalnych (członkom Spółdzielni i osobom niebędącym jej członkami) zobowiązanym do ponoszenia takich wydatków na podstawie ww. przepisów prawa, powoduje powstanie po stronie tych osób przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy i w konsekwencji obliguje Wnioskodawcę do sporządzenia i przekazania na podstawie art. 42a ustawy informacji PIT-8C o wysokości przychodu z innych źródeł tym podatnikom oraz właściwym dla nich organom podatkowym.

W świetle powyższego stanu faktycznego i prawnego należało, z urzędu, zmienić interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.