INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 07.02.2011 r. (data wpływu 10.02.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia uzyskanych dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10.02.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia uzyskanych dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest mężatką. Mieszka w nieformalnej separacji z mężem. Mieszka też z Nimi (konkretnie – z Zainteresowaną) małoletnia córka. Na Jej wniosek Sąd Rejonowy, postanowieniem z dnia ...12.2010 r., pozbawił Jej męża władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką. Wyrok zapadł ...12.2010 r. Na rozprawie sędzia poinformował Zainteresowaną, że wyrok będzie prawomocny po upływie .. dni od jego ogłoszenia /wydania/. Dnia ...01.2011 r. Wnioskodawczyni wystąpiła z podaniem do Sądu o wydanie Jej przedmiotowego postanowienia. Zainteresowana odebrała je ...01.2011 r. Na dokumencie tym widnieje pieczęć o treści: "Zgodność i prawomocność orzeczenia niniejszego stwierdza przewodnicząca, ...01.2011 r." W postanowieniu brak jest jakiejkolwiek informacji, wskazania innej konkretnej daty (oprócz daty samego postanowienia i daty stwierdzenia zgodności dokumentu w celu przekazania Wnioskodawczyni na Jej wniosek, jako dowodu w przedmiocie sprawy sądowej), od której prawomocność wyroku obowiązuje. Po otrzymaniu tego wyroku Zainteresowana zasięgała informacji (wyłącznie telefonicznej) czy wobec jego zapadnięcia w dniu ...12.2010 r. może rozliczać się z dochodu za 2010 r. jako osoba samotnie wychowująca dziecko, czy też ma uwzględnić w tym rozliczeniu tylko miesiąc grudzień 2010 r. na tych zasadach. W urzędzie skarbowym odpowiedziano Jej, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma odniesienia co do liczby proporcjonalnych miesięcy w tym zakresie, że skoro jest wyrok w 2010 r. to Wnioskodawczyni może uwzględnić cały rok.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wobec wyroku (prawomocnego) o pozbawieniu męża Wnioskodawczyni władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką z dniem ...12.2010 r., Zainteresowana może skorzystać z uprawnienia ustawowego i za rok 2010 złożyć zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (PIT-37) w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci...

Zdaniem Wnioskodawczyni, wobec braku zażalenia na postanowienie Sądu w przedmiocie pozbawienia władzy rodzicielskiej, wyrok stał się prawomocny, a data jego ogłoszenia jest wiążąca dla zapadłej decyzji. Skoro zatem Sąd pozbawił męża Wnioskodawczyni władzy rodzicielskiej ...12.2010 r., to od tej daty jest osobą samotnie wychowującą dziecko. Zainteresowana uważa też, że skoro na postanowieniu nie ma wzmianki np.: typu: "wyrok prawomocny z dniem...", "prawomocność wyroku od dnia...", to jego prawomocność ważna jest od dnia ...12.2010 r. Z uwagi na wyżej opisany stan faktyczny, Wnioskodawczyni uważa, że może i ma prawo rozliczyć się za 2010 r. w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

   - podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 5 ww. ustawy, za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Zatem z preferencyjnego sposobu opodatkowania, przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci można skorzystać po spełnieniu łącznych kryteriów określonych przez ustawodawcę. Przy czym cytowany powyżej art. 6 ust. 5 ww. ustawy stanowi zarówno o cywilnoprawnym statusie osoby wychowującej dzieci, jak i o tym, że osoba ta musi wychowywać dzieci samotnie.

Należy zauważyć, że zgodnie z definicją słownikową „wychowywać” to „ zapewnić osobie niedorosłej osiągnięcie rozwoju fizycznego i psychicznego, zapewnić opiekę istocie niedorosłej i doprowadzić ją do samodzielności” (Słownik Języka Polskiego PWN 1992 r.). Natomiast z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama zajmuje się wychowywaniem dziecka.

Przepis art. 6 ust. 5 ww. ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do stanu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jednocześnie, w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim, o samotnym wychowywaniu dziecka przesądza orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców.

Zgodnie z art. 48 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. nr 78, poz. 483 ze zm.), rodzice mają prawo do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania. Natomiast zgodnie z art. 48 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.

Tryb postępowania w sprawach z zakresu stosunków między rodzicami a dziećmi określa rozdział 2 Kodeksu postępowania cywilnego z dnia 17 listopada 1964 r. (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.).

W myśl art. 579 K.p.c. postanowienia w sprawach o powierzenie wykonywania, ograniczenie, zawieszenie, pozbawienie i przywrócenie władzy rodzicielskiej, ustalenie, ograniczenie albo zakazanie kontaktów z dzieckiem mogą być wydane tylko po przeprowadzeniu rozprawy. Dotyczy to także zmiany rozstrzygnięć w tym przedmiocie, zawartych w wyroku orzekającym rozwód, separację, unieważnienie małżeństwa albo ustalającym pochodzenie dziecka. Postanowienia takie stają się skuteczne i wykonalne po uprawomocnieniu się.

Zgodnie z art. 363 § 1 K.p.c. orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia. Stronom (uczestnikom postępowania) nie przysługuje środek odwoławczy (inny środek zaskarżenia) m.in. gdy w terminie przewidzianym w ustawie nie wniosły odpowiedniego środka odwoławczego (innego środka zaskarżenia).

Art. 364 § 1 K.p.c. stanowi z kolei, iż prawomocność orzeczenia stwierdza na wniosek strony sąd pierwszej instancji na posiedzeniu niejawnym, a dopóki akta sprawy znajdują się w sądzie drugiej instancji - ten sąd. Stwierdzenia dokonuje sąd jednoosobowo.

Równocześnie, zgodnie z art. 365 § 1 K.p.c., wiążące dla stron, sądów, organów państwowych, organów administracji publicznej jak i osób trzecich są tylko orzeczenia prawomocne.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż dokumentem potwierdzającym prawo do zastosowania preferencyjnego rozliczenia dochodowego dla podatnika, jako osoby samotnie wychowującą dziecko jest prawomocne postanowienie orzekające o pozbawieniu władzy rodzicielskiej .

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest mężatką. Mieszka w nieformalnej separacji z mężem. Mieszka też z Nimi (konkretnie – z Zainteresowaną) małoletnia córka. Na Jej wniosek, Sąd Rejonowy, postanowieniem z dnia ...12.2010 r. pozbawił Jej męża władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką. Wyrok zapadł ...12.2010 r. Na rozprawie sędzia poinformował Zainteresowaną, że wyrok będzie prawomocny po upływie 21 dni od jego ogłoszenia /wydania/.

W przedmiotowej sprawie postanowienie orzekające o pozbawieniu władzy rodzicielskiej zostało wydane w dniu ...12.2010 r., natomiast prawomocne stało się w dniu ...01.2011 r.

Reasumując należy stwierdzić, iż na gruncie przedstawionego opisu stanu faktycznego i obowiązującego stanu prawnego, Wnioskodawczyni nie przysługuje prawo do rozliczenia się w zeznaniu podatkowym za 2010 r. w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem nie zostało spełnione kryterium, o którym mowa w art. 6 ust. 5 ww. ustawy. Zainteresowana nie jest osobą samotnie wychowującą dziecko w rozumieniu tego przepisu, gdyż uprawomocnienie orzeczenia sądu stanowiącego podstawę rozliczenia się w ww. sposób nastąpiło w dniu ...01.2011 r., tj. po zakończeniu roku podatkowego będącego przedmiotem niniejszej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Końcowo informuje się, iż pozostawanie z mężem w nieformalnej separacji pozostaje bez wpływu na prawo Wnioskodawczyni do skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Zainteresowaną i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.