INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 23.12.2010 r. (data wpływu 31.12.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności, ustalenia podstawy opodatkowania i określenia momentu powstania obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31.12.2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności, ustalenia podstawy opodatkowania i określenia momentu powstania obowiązku podatkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

U. Sp. z o.o. (dalej Spółka, Wnioskodawca, U.) jest spółką kapitałową z siedzibą w W., zarejestrowaną dla celów VAT w Polsce. Usługi finansowe mieszczą się w przedmiocie U.

Na podstawie umowy z 30 listopada 2010 r. (dalej: Umowa) zawartej z E. S.A. (dalej: E., Zbywający) Spółka nabyła portfel wierzytelności (dalej: Wierzytelności), które Zbywający posiadał w związku z pożyczkami udzielonymi w 2008 i 2009 r. spółce zależnej z siedzibą na Cyprze. Usługi finansowe, a w szczególności udzielanie pożyczek, mieszczą się w przedmiocie działalności E. .

Z prawnego punktu widzenia nabycie Wierzytelności miało formę cesji Wierzytelności, w której U. wystąpił jako cesjonariusz, zaś E. jako cedent. Nabycie Wierzytelności nastąpiło po cenie rynkowej kształtującej się nieznacznie poniżej ich wartości nominalnej.

W wyniku dokonanej transakcji U. nabył całą Wierzytelność, tj. oprócz wierzytelności z tytułu kwoty nominalnej udzielonych pożyczek, również wierzytelności akcesoryjne z nią związane (w szczególności wierzytelności odsetkowe).

Zgodnie z zapisami Umowy, Wnioskodawca nabył Wierzytelności od E. w celu ich realizacji zgodnie z ustalonymi terminami spłat na warunkach oznaczonych w umowach pożyczek i aneksach do tych umów. A zatem w konsekwencji zawartej Umowy cesjonariusz (U.) będzie dochodził należności od dłużnika, a tym samym uwolnił E. od ciężaru egzekwowania Wierzytelności.

W związku z powyższym zadano następujące pytania w zakresie podatku od towarów i usług:

1. Czy w przedstawionym stanie faktycznym U. świadczy na rzecz E. usługę ściągania długów, opodatkowaną na mocy art. 41 ust. 1 ustawy o VAT według stawki VAT 22%...
2. Czy podstawę opodatkowania VAT z tytułu przedmiotowej transakcji stanowi dyskonto nominalne (czyli różnica pomiędzy wartością nominalną Wierzytelności, a wartością wynagrodzenia za przejęcie Wierzytelności, które Spółka zapłaciła E. ), pomniejszone o wartość podatku VAT należnego...
3. Czy obowiązek podatkowy z tytułu przedmiotowej transakcji nabycia Wierzytelności powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia nabycia Wierzytelności...
   
   

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym U. świadczy na rzecz E. usługę ściągania długów, opodatkowaną na mocy art. 41 ust. 1 ustawy o VAT według stawki VAT 22%.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy podstawą opodatkowania opisanej w stanie faktycznym czynności jest dyskonto nominalne (czyli różnica pomiędzy wartością nominalną Wierzytelności, a wartością wynagrodzenia za przejęcie Wierzytelności, które Spółka zapłaciła E. ) pomniejszone o wartość podatku VAT należnego.

Ad. 3

Zdaniem Wnioskodawcy obowiązek podatkowy z tytułu przedmiotowej transakcji powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia nabycia Wierzytelności.

Ad. 1

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również między innymi przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych.

W odniesieniu do kwalifikacji na gruncie VAT transakcji sprzedaży wierzytelności z perspektywy nabywcy, należy zauważyć, zakup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub w celu dalszej ich sprzedaży mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego – sklasyfikowanych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w sekcji J ex (65-67). Instytucja przelewu wierzytelności (cesji) polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem) jest natomiast jedynie elementem tak pojmowanej usługi ściągania długów.

W wyniku zawartej umowy cesji Wierzytelności E. stała się zatem beneficjentem usługi świadczonej przez U. wskutek tego, że została uwolniona od ciężaru egzekwowania Wierzytelności, ryzyka i kosztów jej posiadania, została także zwolniona z obowiązku podejmowania czynności w ramach dochodzenia długu.

Stanowisko to znajduje swoje odzwierciedlenie w bieżącej linii interpretacyjno-orzeczniczej, np. w wyroku NSA z 16 lutego 2010 r. (sygn. akt I FSK 2104/08) stwierdzono, że sprzedaż wierzytelności własnej nie jest usługą ale usługą jest jej nabycie. Rozpatrując bowiem instytucję obrotu wierzytelnościami w odniesieniu do pojęcia „usługi”, nacisk położony jest na jej zakup, a nie sprzedaż. W tym przypadku usługę świadczy nabywca wierzytelności a jej beneficjentem jest sprzedawca”. Analogiczne stanowisko zaprezentowane zostało w interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów, m. in. w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 7 września 2010 r. wskazano, iż „(...) choć sprzedaż wierzytelności bez względu na ich pochodzenie nie jest dla Spółki czynnością podlegającą opodatkowaniu, to bez wątpienia taką czynnością jest ich nabycie.”

Art. 41 ust. 1 ustawy o VAT określa, że stawka podatku wynosi, co do zasady 22%. Jednak, zarówno w treści ustawy o VAT, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi. Usługi pośrednictwa finansowego, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy VAT. Regulacja art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT zwalnia od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W załączniku tym pod pozycją nr 3 wymienione zostały usługi pośrednictwa finansowego o symbolu PKWiU Sekcja J ex (65-67), z wyłączeniem:

1. działalności lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
2. usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
3. usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-0020),
4. usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKW1U ex 67.20.10-00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
5. usług ściągania długów i factoringu,
6. usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
7. usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
8. transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
9. transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.
   
   

W katalogu usług, w odniesieniu do których nie stosuje się zwolnienia od podatku VAT wymieniono zatem między innymi usługi ściągania długów, przy czym nie wskazano symbolu PKWiU identyfikującego usługi zawierające się w tej kategorii.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, że wskazane wyłączenie usług ściągania długów ze zwolnienia od podatku VAT jest zgodne z przepisem art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 s. 1 ze zm.; dalej: Dyrektywa). Stosownie do art. 135 (1) (d) Dyrektywy, „Państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.”

Zaprezentowane powyżej stanowisko Spółki jest szeroko akceptowane zarówno przez organy skarbowe, jak również znajduje potwierdzenie w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych.

Tytułem przykładu, w interpretacji indywidualnej z 23 września 2010 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPP1-443-695/10-2/EK) czytamy: „Z uwagi na fakt, iż usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych (...) W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem, m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia. W pojęciu tym mieszczą się też usługi windykacji, które co do zasady zmierzają wprost do odzyskania długu.”

Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 20 kwietnia 2010 r. (sygn. IPPP1-443-120/10-2/EK) zaznaczył, że z usługą ściągania długów mamy do czynienia „(...) w każdym przypadku, gdy celem działania jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) (...)”.

Podobnie uznał NSA w wyroku z 16 lutego 2010 r. (sygn. akt I FSK 2104/08), w którym wskazano, iż „usługi nabywania wierzytelności innych podmiotów, mimo że nie mają charakteru usług factoringu, ale realizowane są w celu ściągania długów (niezależnie od stopnia przejętego ryzyka wypłacalności dłużnika), podlegają opodatkowaniu VAT według stawki 22%.”

Dodatkowo, Wnioskodawca wskazuje, iż z powyższe stanowisko jest wyrażone w przytoczonych poniżej przykładowych interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów:

• interpretacja indywidualna z 7 września 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (nr ITPP1/443-559/10/Ms);

• interpretacja indywidualna z 5 lipca 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPP1-443-379/10-4/MP);

• interpretacja indywidualna z 2 lipca 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPP1-443-363/09-4/BS);

• interpretacja indywidualna z 11 czerwca 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (nr IBPP2/443-244/10/WN);

• interpretacja indywidualna z 16 kwietnia 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (nr ILPP1/443-88/10-4/HW);

• interpretacja indywidualna z 6 kwietnia 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (nr ILPP1 /443-22/10-2/BD).
  
  

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego przedstawionego we Wniosku stwierdzić należy, iż w związku z dokonaniem czynności polegającej na nabyciu przez U. Wierzytelności od E. (w celu jej realizacji), U. świadczy na rzecz E. usługę ściągania długów, opodatkowaną według stawki VAT 22%.

Konsekwentnie, Spółka zobowiązana jest do udokumentowania przedmiotowej transakcji fakturą VAT oraz zapłaty podatku VAT należnego, wynikającego z tej faktury.

Ad 2

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, co do zasady, jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

W świetle powyższego, podstawą opodatkowania opisanej w stanie faktycznym czynności jest dyskonto nominalne (czyli różnica pomiędzy wartością nominalną Wierzytelności, a wartością wynagrodzenia za przejęcie Wierzytelności, które Spółka zapłaciła E. ) pomniejszone o wartość podatku VAT należnego.

Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie we wskazanych poniżej przykładowych interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów:

• interpretacja indywidualna z 11 czerwca 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (nr IBPP2/443-244/10/WN);

• interpretacja indywidualna z 2 lipca 2009 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPP1-443-363/09-4/BS);

• interpretacja indywidualna z 6 kwietnia 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (nr ILPP1/443-22/10-2/BD).
  
  

Ad. 3

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady, z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. W myśl art. 19 ust. 4 ustawy o VAT, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Na podstawie przepisu § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337), fakturę, co do zasady, wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Biorąc pod uwagę, iż w ocenie Spółki w związku z dokonaniem czynności polegającej na nabyciu przez U. Wierzytelności od E. , Spółka świadczy na rzecz Zbywającego usługę ściągania długów, opodatkowaną stawką VAT 22%, Spółka zobowiązana jest wystawić fakturę VAT dokumentującą przedmiotową transakcję.

W przedmiotowej sytuacji, za moment wykonania usługi ściągania długów należy przyjąć moment nabycia Wierzytelności, bowiem w tym momencie nastąpiło zdjęcie ze Zbywającego ciężaru egzekucji długu i ryzyka niewypłacalności dłużnika, zatem usługa może zostać uznana za wyświadczoną. Konsekwentnie, obowiązek udokumentowania transakcji fakturą VAT powstaje u Nabywcy z chwilą wykonania umowy przelewu wierzytelności (nie później niż siódmego dnia od tej daty), a co za tym idzie obowiązek podatkowy z tytułu opisanej w stanie faktycznym czynności powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia nabycia Wierzytelności.

Powyższe stanowisko potwierdzone zostało w interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów, np. interpretacji indywidualnej z 6 kwietnia 2010 r., wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPP1/443-22/10-2/BD), w której stwierdzono, iż: „Z uwagi na fakt, iż przedmiotowa usługa powinna zostać udokumentowana fakturą, obowiązek podatkowy powstaje w momencie wykonania usługi, jednak nie później niż w 7. dniu od dnia jej wykonania.” (Por. interpretacja indywidualna z 20 kwietnia 2010 r., wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. IPPP1-443-120/10-2/EK).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług, w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.