INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 marca 2011r. (data wpływu 5 kwietnia 2011r.),uzupełnionym pismem z dnia 7 lipca 2011r. (data wpływu 14 lipca 2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat pobieranych za korzystanie z przystanków i dworców – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 kwietnia 2011r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania opłat pobieranych za korzystanie z przystanków i dworców.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 7 lipca 2011r. (data wpływu 14 lipca 2011r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 30 czerwca 2011r. znak IBPP3/443-439/11/PK.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Ustawa z dnia 16 grudnia 2010r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2011r. Nr 5 poz. 13) dopuszcza możliwość pobierania opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, w wysokości ustalonej w drodze uchwały organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego. Jest to nowe uregulowanie do tej pory nie znane ustawie o transporcie drogowym. Zgodnie z zapisami ustawy o publicznym transporcie drogowym organizatorem publicznego transportu zbiorowego jest właściwa jednostka samorządu terytorialnego albo minister właściwy do spraw transportu, zapewniający funkcjonowanie publicznego transportu zbiorowego na danym obszarze.

Zasady dotyczące organizowania publicznego transportu zbiorowego określone zostały w art. 15 i 16 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, natomiast w art. 18 tejże ustawy dodatkowo określone zostały zadania własne gminy w zakresie publicznego transportu zbiorowego, w części dotyczącej utrzymania przystanków komunikacyjnych, dworców i wiat przystankowych oraz innych budynków służących pasażerom. Należy podkreślić, że sprawy lokalnego transportu zbiorowego są zadaniem własnym gminy wynikającym z art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142 poz. 1591 z p.zm.). Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje uchwałę w sprawie wysokości opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r., o samorządzie gminnym, zgodnie z którym do wyłącznej właściwości rady gminy należy stanowienie w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady gminy.

W odpowiedzi na wezwanie tut. organu z dnia 30 czerwca 2011r. znak: IBPP3/443-439/11/PK Wnioskodawca uzupełnił wniosek w sposób następujący:

Zgodnie z art. 16 ust.4 ustawy z dnia 16 grudnia 2010r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. Nr 5, poz. 13), który wszedł w życie z dniem 1 marca 2011r. – w transporcie drogowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty ustalana jest w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad. Zgodnie z przepisami ustawy stawka opłaty nie może być większa niż 0,05 zł – za jedno zatrzymanie środka transportu na przystanku komunikacyjnym oraz 1,00 zł – za jedno zatrzymanie środka transportu na dworcu. Rada Miasta podjęła Uchwałę w sprawie ustalenia stawek opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest Gmina Miasto O. Zgodnie z art. 16 ust.7 ww. ustawy opłaty te stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego z przeznaczeniem na utrzymanie przystanków – miejsc przeznaczonych do wsiadania i wysiadania pasażerów na danej linii komunikacyjnej, w których umieszcza się informacje dotyczące w szczególności godzin odjazdów środków transportu, oznaczonych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005r. Nr 108, poz. 980 ze zm.), dworców, których zarządzającym lub właścicielem jest gmina oraz utrzymanie wiat przystankowych i innych budynków służących pasażerom, usytuowanych w pasach dróg bez względu na kategorię.

Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym stanowi, że do zadań organizatora publicznego transportu zbiorowego ( właściwej jednostki samorządu terytorialnego) należy określenie przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest Miasto O., udostępnianych dla operatorów i przewoźników oraz określenie warunków i zasad korzystania z tych obiektów.

W obrębie Miasta O. organizatorem publicznego transportu zbiorowego jest Miasto O.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym określenie przystanków i dworców oraz warunków i zasad korzystania z nich następuje w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego.

Miasto O. jest właścicielem 16 przystanków komunikacyjnych na 15 drogach gminnych. Rada Miasta pojęła uchwałę w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych oraz warunków i zasad korzystania z nich, których właścicielem lub zarządzającym jest Gmina Miasto O. Zgodnie z art. 32 ustawy o publicznym transporcie drogowym przed dokonaniem zgłoszenia potwierdzenia przewozu – przedsiębiorca powinien uzgodnić zasady korzystania z przystanków komunikacyjnych w granicach miast i dworców z właścicielem tych obiektów lub ich zarządzającym.

Za korzystanie przez przewoźników z przystanków pobierane będą opłaty w wysokości ustalonej w drodze uchwały przez Radę Miasta O.

Korzystanie z przystanków odbywać się będzie na podstawie umowy zawartej z Miastem O.

W związku z powyższym zadano pytanie:

Czy opłaty pobierane na podstawie ustawy z dnia 16 grudnia 2010r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2011 Nr 5 poz. 13) za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a jeżeli tak to jaką stawką...

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 z p.zm.) nie uznaje się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, z wyłączeniem umów cywilnoprawnych. Ustawa z dnia 16 grudnia 2010r. o publicznym transporcie zbiorowym stworzyła możliwość pobierania opłat za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego. Opłaty mogą być pobierane wyłącznie na podstawie uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego podjętej w tej sprawie.

Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym określiła definicję między innymi:

• organizatora publicznego transportu zbiorowego - którym jest właściwa jednostka samorządu terytorialnego, w tym konkretnym przypadku jest to Gmina Miasto O.,
• operatora publicznego transportu zbiorowego - którym może być samorządowy zakład budżetowy oraz przedsiębiorca uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób, który zawarł z organizatorem publicznego transportu zbiorowego umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego na linii komunikacyjnej określonej w umowie - w przypadku Gminy Miasta O. jest to spółka prawa handlowego, w której Miasto O. posiada 100 % udziałów,
• przewoźnika - którym jest przedsiębiorca uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób na podstawie potwierdzenia zgłoszenia przewozu.
  
  

Zgodnie z zapisami art. 16 ust. 7 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym opłaty za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego z przeznaczeniem na:

• utrzymanie przystanków komunikacyjnych oraz dworców, o których mowa w art. 4, oraz
• realizację zadań określonych w art. 18 - w przypadku gdy organizatorem jest gmina.
  
  

Zadania własne gminy w zakresie publicznego transportu zbiorowego wymienione zostały w art. 7 ust 1 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym oraz powtórzone w art. 18 ustawy z dnia 16 grudnia 2010r. o publicznym transporcie zbiorowym. Skoro zadania z zakresu publicznego transportu zbiorowego są zadaniem własnym gminy to należy wyprowadzić twierdzenie, że opłata, o której mowa powyżej jest opłatą publicznoprawną gdyż występuje w niej element władztwa i podporządkowania, który jest kryterium określającym stosunek publicznoprawny. Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym stanowi wyłącznie źródło powstania zobowiązania publicznoprawnego, a jego podmioty wchodzą w relacje z góry ustalone przez prawo. Stosunek prawny zobowiązania publicznego kształtowany jest przez prawo, a jego podmioty mają jedynie te uprawnienia i obowiązki, które przypisuje im w danej sytuacji norma prawna (glosa do wyroku Sądu Najwyższego w Warszawie z dnia 28 czerwca 2002r. ICKN 841/00 (OSP 2003/4/53)). Oznacza to, że dla danych podmiotów powstają określone obowiązki i uprawnienia publicznoprawne a stosunek zobowiązaniowy wywodzi się bezpośrednio z ustawy - czyli ma źródło w prawie publicznym.

Zdaniem Urzędu opłata za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, uchwalona przez Radę Miasta O., jest opłatą publicznoprawną i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany odpowiednio w art. 7 i art. 8 ustawy o VAT.

Przepis art. 7 ust. 1 ww. ustawy o VAT stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast przez świadczenie usług, na mocy art. 8 ust. 1 ww. ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Ponadto w § 13 ust. 1 pkt 12 obowiązującego od dnia 6 kwietnia 2011r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 20011r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 73, poz. 392), przewiduje się zwolnienie od podatku czynności związanych z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywanych w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (poprzednio kwestie te regulował § 13 ust.1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010r. – Dz.U. Nr 246, poz. 1694 ze zm.).

Zgodnie z art. 7 ust.1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2011r. Nr 5, poz. 13) publiczny transport zbiorowy, w zależności od obszaru działania lub zasięgu przewozów, jest organizowany przez: gminę, związek międzygminny, powiat, związek powiatów, województwo lub ministra właściwego do spraw transportu.

Ustawa o zbiorowym transporcie publicznym (art. 4 ust.1 pkt 8) przewiduje różny status prawny podmiotów, które realizują zadania operatora publicznego transportu zbiorowego. W świetle tej regulacji może to być samorządowy zakład budżetowy oraz przedsiębiorca uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób, który zawarł z organizatorem publicznego transportu zbiorowego umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, na linii komunikacyjnej określonej w umowie.

Zgodnie z art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad.

W ustawie o publicznym transporcie zbiorowym została określona maksymalna stawka tej opłaty. Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym określenie przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, udostępnionych dla wszystkich operatorów i przewoźników oraz warunków korzystania z tych obiektów, następuje w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego.

W przypadku, gdy właściwa jednostka samorządowa ustanowi, w drodze uchwały wydanej na podstawie art. 16 ust. 4, opłatę za korzystanie z przystanków, jednym z warunków korzystania z tych obiektów określonych uchwałą wydaną na podstawie art. 15 ust. 2, powinien być obowiązek ponoszenia przez podmioty świadczące usługi przewozowe tej opłaty w wysokości wynikającej z pomnożenia opłaty przez liczbę zatrzymań wynikającą z rozkładu jazdy.

Dokumentem potwierdzającym uzgodnienie zasad korzystania z przystanków komunikacyjnych i dworców z konkretnymi podmiotami świadczącymi usługi przewozowe, w którym są również uregulowane kwestie dotyczące ponoszenia przez te podmioty opłaty za korzystanie z przystanków i dworców ( w przypadku podjęcia przez jednostkę samorządu terytorialnego uchwały o pobieraniu tej opłaty) może być umowa cywilnoprawna.

W opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca wskazał, iż jest on organizatorem publicznego transportu zbiorowego. Za korzystanie przez przewoźników z przystanków pobierane będą opłaty w wysokości ustalonej w drodze uchwały przez Radę Miasta.

Korzystanie z przystanków odbywać się będzie na podstawie umowy zawartej z Wnioskodawcą.

Odnosząc się do kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłat za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców, o których mowa w art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, zauważyć należy, iż w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, czynności dokonywane przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie umów cywilnoprawnych, polegające na umożliwieniu operatorom i przewoźnikom korzystania z przystanków komunikacyjnych i dworców, za co pobierane są opłaty, o których mowa w art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, spełniają przesłanki uznania tych czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT na ogólnych zasadach określonych w ww. przepisach ustawy o podatku od towarów i usług.

W przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym nie znajdują zastosowania wyłączenia przewidziane w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług oraz zwolnienie od podatku VAT przewidziane w cyt. wyżej § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. bowiem czynności te jak wskazał Wnioskodawca realizowane są na podstawie umów cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest obrót, przez który rozumie się kwotę należną z tytułu sprzedaży, pomniejszoną o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej.

Świadczenie ww. usług podlega opodatkowaniu 23% stawką podatku VAT, o której mowa w art. 41 ust. 1, w związku z art. 146a pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Stosownie do ww. przepisów okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2013r., z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 oraz art. 146f, stawka podatku wynosi 23%.

Zgodnie natomiast z art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy (z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust.10 i art. 120 ust. 16 ustawy).

Szczegółowe zasady wystawiania faktur, dane, które powinny zawierać, oraz sposób i okres ich przechowywania określają przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360).

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, iż w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym pobierana na podstawie umów opłata za korzystanie przez operatorów i przewoźników z przystanków komunikacyjnych lub dworców nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.