INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 15 marca 2011r. (data wpływu 24 marca 2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług zasądzonego przez Sąd odszkodowania tytułem bezpodstawnego wzbogacenia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 marca 2011r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług zasądzonego przez Sąd odszkodowania tytułem bezpodstawnego wzbogacenia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zaistniałego stanu faktycznego:

W dniu 12 maja 2004 roku pomiędzy „J.T.” Spółka z o.o. (zwaną w dalszej części wniosku „T.” lub Wnioskodawca) z siedzibą w C., a Zakładem „J.” (zwanym w dalszej części wniosku „J.”) Spółka z o.o. z siedzibą w C., zawarte zostały umowy dzierżawy nieruchomości gruntowych oraz budynkowych. Przedmiot dzierżawy stanowił zasadniczo teren targowiska w C., na którym usytuowane są zarówno lokale użytkowe znajdujące się w budynkach objętych umowami stron, a także stragany handlowe znajdujące się na nieruchomościach gruntowych. Wnioskodawca zawarł z osobami trzecimi umowy poddzierżawy zarówno lokali użytkowych, jak i miejsc handlowych, na których usytuowane były stragany.

W dniu 22 stycznia 2007 roku „J.” rozwiązała w drodze wypowiedzenia obie umowy dzierżawy oraz przejęła teren targowiska położonego w C. Jeszcze w styczniu i lutym 2007 roku Wnioskodawca pobierał od najemców czynsze, natomiast począwszy od marca 2007 roku do 4 października 2007 roku czynsze pobierała już „J.”. Tak więc „J.” w okresie od marca 2007 do 4 października 2007 roku, pomimo że nie miała ku temu podstaw, pobierała pożytki z przedmiotu najmu (dzierżawy), była bowiem przekonana, że w dniu 22 stycznia 2007 roku skutecznie rozwiązała z Wnioskodawcą umowę dzierżawy. Tymczasem na gruncie prawomocnego wyroku zapadłego przed Sądem Okręgowym, rzeczowa umowa została skutecznie rozwiązana dopiero w dniu 5 października 2007 roku. W konsekwencji pobrane przez pozwaną pożytki stanowiły o bezpodstawnym wzbogaceniu „J.” kosztem Wnioskodawcy, który we wskazanym wyżej okresie był bezspornie uprawniony do ich pobierania (art. 405 Kodeksu Cywilnego), co zostało potwierdzone prawomocnym wyrokiem Sądu z dnia 27 maja 2010 roku.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w przedstawionym stanie faktycznym należy uznać, że zasądzona kwota, która w ocenie Sądu stanowi bezpodstawne wzbogacenie, podlega ustawie o podatku od towarów i usług i w związku z tym, czy należy wystawić fakturę na faktycznie zasądzoną i otrzymaną kwotę...
2. Czy może należy wystawić faktury korygujące za okres od marca 2007 roku do października 2007 roku, czy też z uwagi na charakter kwoty, nie należy wystawiać faktury w ogóle...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy – należność z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia nie jest czynnością podlegającą ustawie o podatku od towarów i usług i nie ma podstaw do wystawienia faktur korygujących z tytułu zasądzonej kwoty bezpodstawnego wzbogacenia, z uwagi na jej odszkodowawczy charakter. Istota bezpodstawnego wzbogacenia, zdaniem Wnioskodawcy, przejawia się tym, że bezpodstawne wzbogacenie (art. 405 Kodeksu Cywilnego) zachodzi wówczas, gdy bez podstawy prawnej dochodzi do uzyskania korzyści majątkowej kosztem innej osoby oraz, że zubożenie i wzbogacenie są wynikiem tego samego zdarzenia.

Według Wnioskodawcy, przekładając regulacje cywilnoprawne na grunt ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług należy zauważyć, że odszkodowanie nie jest żadną z czynności wymienionych w ustawie o VAT.

Wnioskodawca zauważa, iż zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

• odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
• eksport towarów;
• import towarów;
• wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
• wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
  
  

Jednocześnie Wnioskodawca dodaje, że przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ww. ustawy).

W ocenie Wnioskodawcy, kwota otrzymanego odszkodowania z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia (ze względu na jej odszkodowawczy charakter) nie podlega ustawie o podatku od towarów i usług i w związku z powyższym nie ma obowiązku wystawienia faktury VAT na otrzymaną kwotę. Wnioskodawca wskazuje, że pozbawiony został możliwości wykonania jakiejkolwiek usługi, a zasądzona kwota nie jest wynagrodzeniem za wykonane czynności, lecz zwrotem bezpodstawnie uzyskanych korzyści.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) zwaną dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (…).

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Stosownie zaś do treści art. 2 pkt 6 ustawy o VAT - przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT (…).

W myśl art. 106 ust. 1 powołanej ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Sprzedażą zaś, w rozumieniu art. 2 pkt 22 omawianej ustawy o VAT, jest odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Z cyt. wyżej przepisów wynika, że przy określeniu czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest rozstrzygnięcie czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone. Analiza ww. przepisów ustawy o VAT prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy usługą i otrzymaną zapłatą.

Kolejnym czynnikiem decydującym o tym czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest określenie czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

W sprawie będącej przedmiotem niniejszego wniosku pomiędzy Wnioskodawcą a „J.” zawarte zostały umowy dzierżawy nieruchomości gruntowych oraz budynkowych. Przedmiot dzierżawy stanowił zasadniczo teren targowiska w C., na którym usytuowane są zarówno lokale użytkowe znajdujące się w budynkach objętych umowami stron, a także stragany handlowe znajdujące się na nieruchomościach gruntowych. Wnioskodawca zawarł z osobami trzecimi umowy poddzierżawy zarówno lokali użytkowych, jak i miejsc handlowych, na których usytuowane były stragany.

W dniu 22 stycznia 2007 roku „J.” rozwiązała w drodze wypowiedzenia obie umowy dzierżawy oraz przejęła teren targowiska położonego w C. Jeszcze w styczniu i lutym 2007 roku Wnioskodawca pobierał od najemców czynsze, natomiast począwszy od marca 2007 roku do 4 października 2007 roku czynsze pobierała już „J.”. Tak więc „J.” w okresie od marca 2007 do 4 października 2007 roku, pomimo że nie miała ku temu podstaw, pobierała pożytki z przedmiotu najmu (dzierżawy), była bowiem przekonana, że w dniu 22 stycznia 2007 roku skutecznie rozwiązała z Wnioskodawcą umowę dzierżawy. Tymczasem na gruncie prawomocnego wyroku, rzeczowa umowa została skutecznie rozwiązana dopiero w dniu 5 października 2007 roku. W konsekwencji pobrane przez „J.” pożytki stanowiły o jej bezpodstawnym wzbogaceniu kosztem Wnioskodawcy, który we wskazanym wyżej okresie był bezspornie uprawniony do ich pobierania (art. 405 Kodeksu Cywilnego), co zostało potwierdzone prawomocnym wyrokiem Sądu.

Odnosząc powyższe do zapisów art. 5 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT stwierdzić należy, iż ze świadczeniem usług mamy do czynienia wówczas, gdy dochodzi do wykonania określonej czynności, istnieje jej odbiorca oraz, w zamian za świadczenie usługi, występuje odpłatność.

Uzyskanie odszkodowania nie zostało wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, zawierającym katalog czynność podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Otrzymane w ramach odszkodowania pieniądze nie są towarem, ani też nie zostały otrzymane w związku z dostawą towarów, stąd też w tym zakresie nie można mówić, że doszło do dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Ponadto zasądzona kwota z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia nie może być uznana za zapłatę za świadczone usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Zatem w oparciu o tak przedstawiony opis zaistniałego stanu faktycznego stwierdzić należy, iż jeżeli Wnioskodawca został pozbawiony możliwości uzyskiwania pożytków z tytułu podnajmu przedmiotowych nieruchomości w związku z zaistniałą okolicznością bezskutecznie rozwiązanej umowy najmu z „J.”, to zasądzona kwota otrzymana z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Bowiem jak zaznacza również i sam Wnioskodawca został on tym samym pozbawiony w spornym okresie możliwości wykonania jakiejkolwiek usługi, a zasądzona kwota nie jest wynagrodzeniem za wykonane czynności, lecz zwrotem bezpodstawnie uzyskanych korzyści przez „J.”. A zatem w świetle zapisów art. 106 ust. 1 ustawy o VAT Wnioskodawca nie ma obowiązku wystawienia faktury VAT na otrzymaną kwotę.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy, w myśl którego kwota otrzymanego odszkodowania z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia nie podlega ustawie o VAT i w związku z powyższym nie ma obowiązku wystawienia faktury VAT na otrzymaną kwotę należało uznać za prawidłowe.

W tym miejscu Organ zaznacza, iż zapytanie nie odnoszące się do sytuacji Wnioskodawcy nie jest przedmiotem rozpatrywania niniejszą interpretacją.

Ponadto wskazać należy, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są na pisemny wniosek Zainteresowanego w jego indywidualnej sprawie. W związku z powyższym przedmiotowa interpretacja dotyczy wyłącznie Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.