INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2011r. (data wpływu do tut. Biura – 26 kwietnia 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania diet i zwrotu kosztów podróży służbowej Przewodniczącego Rady Miejskiej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 kwietnia 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie m.in. możliwości zwolnienia z opodatkowania diet i zwrotu kosztów podróży służbowej Przewodniczącego Rady Miejskiej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Gmina) upoważnił Przewodniczącego Rady Miejskiej do udziału w pracach Forum Przewodniczących Rad Gmin i Powiatów, zobowiązując się do regulowania składek członkowskich. Forum Przewodniczących Rad Gmin i Powiatów jest organizacją seminaryjno-konsultacyjną działającą pod patronatem Ośrodka Kształcenia Samorządu Terytorialnego. Członkami Forum są przewodniczący rad gmin i powiatów z terenu województwa.

Celem działania Forum jest:

1. doskonalenie poziomu funkcjonowania rad gmin i powiatów województwa ,
2. wymiana doświadczeń między członkami Forum,
3. prezentowanie opinii członków Forum wobec instytucji i organizacji działających na rzecz samorządu terytorialnego oraz władz samorządowych i państwowych,
4. wyrażanie stanowisk w kwestii obowiązujących oraz projektowanych aktów prawa samorządowego,
5. doraźne wspieranie członków Forum w zakresie pełnionych przez nich obowiązków.
   
   

Przedmiotem działania Forum jest:

1. omawianie, ocenianie, opiniowanie i zgłaszanie uwag do treści przygotowywanych aktów prawa samorządowego,
2. problematyka obowiązków i kompetencji przewodniczących rad i radnych gmin i powiatów,
3. zastosowanie środków technicznych i rozwiązań wspomagających pracę rad gmin i powiatów.
   
   

Gmina pokrywa składkę członkowską za udział w forum na podstawie faktury VAT wystawionej przez organizatora forum. Przewodniczący uczestniczy w forum na podstawie polecenia wyjazdu służbowego, za przejazd otrzymuje zwrot kosztów podróży oraz diety obliczone zgodnie z rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 31 lipca 2000r. w sprawie sposobu ustalania należności z tytułu kosztów podróży radnych gminy.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy diety oraz zwrot kosztów podróży służbowej związanej z uczestnictwem w spotkaniach forum podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b)...

Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z art. 25 ust. 4 ustawy z dnia 08 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) na zasadach ustalonych przez radę gminy radnemu przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych. Przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 oraz ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określa zakres zwolnienia od podatku dochodowego wypłaconych osobom fizycznych diet i innych należności za czas podróży.

Wnioskodawca stwierdził, iż zgodnie z tymi przepisami, wolne od podatku są diety i inne należności za czas: podróży służbowej pracownika, podróży osoby niebędącej pracownikiem - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust 13.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przepisu art. 13 pkt 5 ww. ustawy wynika, iż za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 oraz ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określa zakres zwolnienia od podatku dochodowego wypłaconych osobom fizycznych diet i innych należności za czas podróży. Zgodnie z tymi przepisami, wolne od podatku są diety i inne należności za czas:

1. podróży służbowej pracownika,
2. podróży osoby niebędącej pracownikiem

-do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Z obowiązkami społecznymi i obywatelskimi mamy do czynienia w przypadku czynności i zadań związanych z pełnieniem funkcji publicznych i państwowych jakimi są obowiązki wynikające z funkcji np. radnego, posła czy senatora. Będą to przede wszystkim obowiązki związane z uczestniczeniem obywateli w sprawowaniu władzy publicznej (zarówno wykonawczej, sądowniczej, jak i ustawodawczej). Dotyczy to również określonych funkcji w ramach organizacji o charakterze społecznym (organizacje pozarządowe), w tym również w ramach wolontariatu. O pełnieniu obowiązku obywatelskiego możemy mówić wtedy, gdy dana osoba uczestniczy w zawiadywaniu sprawami państwa jako obywatel zgodnie z zasadami demokratyzmu instytucji publicznych. Z pełnieniem obowiązków społecznych mamy zaś do czynienia wówczas, gdy dana osoba uczestniczy w pracy instytucji (w szczególności instytucji samorządu terytorialnego lub zawodowego) jako reprezentant pewnej społeczności biorąc udział w rozwiązywaniu problemów tej społeczności w jej interesie. Powyższe oznacza, że pojęcie obowiązków społecznych i obywatelskich jest spełnione w przypadku czynności i zadań, związanych z pełnieniem funkcji publicznych i państwowych, a takimi niewątpliwie są obowiązki radnego.

Zgodnie z art. 25 ust. 4 ustawy z dnia 08 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), na zasadach ustalonych przez radę gminy radnemu przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych. Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia, sposób ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnych, uwzględniając celowość zwrotu rzeczywiście poniesionych wydatków związanych z wykonywaniem mandatu oraz ułatwienie dokonywania rozliczeń (art. 25 ust. 10 ustawy o samorządzie gminnym).

W myśl § 3 rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 31 lipca 2000r. w sprawie sposobu ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnych gminy (Dz. U. Nr 66, poz. 800 ze zm.) z tytułu podróży służbowej przysługują:

1. diety,
2. zwrot kosztów:

1. przejazdów z miejscowości określonej przez przewodniczącego rady gminy w poleceniu wyjazdu służbowego do miejsca stanowiącego cel podróży i z powrotem,
2. noclegów,
3. dojazdów środkami komunikacji miejscowej,
4. innych udokumentowanych wydatków.
   
   

Jak zatem wynika z powołanych przepisów ustawy o samorządzie gminnym i wydanego na jej podstawie rozporządzenia właściwe przepisy przewidują jedynie możliwość ustanowienia dla radnych diet i kosztów podróży służbowej. Nie dopuszczają w tym zakresie żadnych innych rekompensat czy też finansowania innych wydatków dokonywanych na rzecz radnych.

Należy zauważyć, iż w powołanym art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ww. ustawy ustawodawca posłużył się terminem „podróż” bez określenia „służbowa”, dlatego też zakres tego zwolnienia jest szerszy, ponieważ nie ogranicza się ono jedynie do podróży służbowych, ale do wszelkich podróży osób niebędących pracownikami, pod warunkiem, że zostały spełnione przesłanki określone w art. 21 ust. 13 ww. ustawy.

Stosownie do postanowień art. 21 ust. 13 ustawy, przepis ust. 1 pkt 16 lit. b) stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:

1. w celu osiągnięcia przychodów lub
2. w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
3. przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub
4. przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.
   
   

Oznacza to, że aby świadczenia otrzymywane w związku z odbywaną podróżą mogły skorzystać ze zwolnienia, kwoty te nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów jak również winny być poniesione przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.

W przypadku potraktowania ich jako kosztów uzyskania przychodów będą stanowiły przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Omawiane zwolnienie jest limitowane do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub – w zależności od zasięgu terytorialnego podróży - w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 ze zm.) oraz rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikom zatrudnionym w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.).

Zwolnienie odnosi się także do osób niebędących pracownikami, zatem może mieć zastosowanie również do kosztów zwracanych podatnikowi (radnemu) w związku z przychodami uzyskiwanymi z działalności wykonywanej osobiście, tj. z przychodów otrzymywanych przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, o ile wydatki z tego tytułu nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów powodując zmniejszenie podstawy opodatkowania o ich wartość.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Przewodniczący Rady Miejskiej, na podstawie upoważnienia Gminy (wnioskodawcy), bierze udział w pracach Forum Przewodniczących Rad Gmin i Powiatów. Z tytułu uczestnictwa w ww. forum Przewodniczący Rady Miejskiej otrzymuje polecenie wyjazdu służbowego, za przejazd otrzymuje zwrot kosztów podróży oraz diety obliczone zgodnie z rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 31 lipca 2000r. w sprawie sposobu ustalania należności z tytułu kosztów podróży radnych gminy.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że jeżeli wnioskodawca z tytułu podróży służbowej Przewodniczącego Rady Miejskiej przyznaje mu diety oraz zwraca koszty podróży - na podstawie stawek określonych w przepisach wydanych przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej, to diety oraz zwracane koszty stanowią przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich. Jednak przychody te są zwolnione z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ww. ustawy, przy spełnieniu warunków określonych w art. 21 ust. 13 cytowanej ustawy.

Przy czym zwolnienie to przysługuje do wysokości określonych w ww. rozporządzeniach Ministra Pracy i Polityki Społecznej, natomiast ewentualna nadwyżka zwracanych przez wnioskodawcę świadczeń (ponad określone limity) stanowić będzie dla Przewodniczącego Rady Miejskiej przychód z działalności wykonywanej osobiście, tj. przychód otrzymywany przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich.

W świetle powyższego, stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.