INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 18 lutego 2011 r. (wpływ do tut. BKIP 28 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód w wysokości nominalnej wartości udziałów objętych w zamian za wkład niepieniężny wniesiony do spółki z siedzibą na Cyprze – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 lutego 2011 r. wpłynął do tut. BKIP ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód w wysokości nominalnej wartości udziałów objętych w zamian za wkład niepieniężny wniesiony do spółki z siedzibą na Cyprze.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka („Wnioskodawca”) planuje utworzenie albo przystąpienie do istniejącej spółki kapitałowej (odpowiednik polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej) z siedzibą na Cyprze („Spółka"). W przypadku przystąpienia do istniejącej Spółki, udziałowcem tej Spółki może być podmiot powiązany z Wnioskodawcą w rozumieniu art. 11 updop lub podmiot niepowiązany. Przedmiotem działalności Spółki jest/będzie w szczególności nabywanie lub obejmowanie akcji i udziałów innych podmiotów (polskich lub zagranicznych). Równocześnie przeznaczeniem Spółki jest/będzie zarządzanie i kontrola nad pakietami akcji i udziałów. Spółka może prowadzić działalność w formie holdingu, działalność doradczą i finansową.

Udziały albo akcje ww. Spółki w związku z utworzeniem lub podwyższeniem jej kapitału zakładowego, będą objęte w zamian za gotówkę lub za wkład niepieniężny w postaci akcji w spółkach akcyjnych notowanych na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych („Akcje"). Powyższe wkłady nie stanowią przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Posiadany przez Wnioskodawcę łączny pakiet Akcji w spółkach akcyjnych nie daje Wnioskodawcy bezwzględnej większości praw głosu na zgromadzeniu akcjonariuszy, w konsekwencji, Spółka nabywająca akcje nie uzyska bezwzględnej większości praw głosu w spółce, której akcje nabędzie.

W przypadku utworzenia nowego podmiotu, sposób alokacji gotówki lub wkładu niepieniężnego pomiędzy kapitał zakładowy i kapitał zapasowy Spółki, zostanie ustalony przez Wnioskodawcę w porozumieniu ze wspólnikiem, który będzie przystępował do nowo utworzonej Spółki („objęcie pierwotne”).

W przypadku gdy Wnioskodawca zdecyduje się na objęcie udziałów (akcji) nowej emisji istniejącego podmiotu, sposób alokacji gotówki lub wkładu niepieniężnego pomiędzy kapitał zakładowy i kapitał zapasowy Spółki zostanie ustalony zgodnie z parytetem przyjętym uprzednio przez dotychczasowego udziałowca (akcjonariusza) Spółki i zapisanym w umowie (statucie) Spółki. W późniejszym terminie Wnioskodawca rozważa dokapitalizowanie Spółki poprzez wniesienie do Spółki dalszych wkładów pieniężnych lub niepieniężnych w postaci akcji i udziałów innych spółek z siedzibą w Polsce lub za granicą. Tak jak w przypadku pierwotnego objęcia lub objęcia udziałów (akcji) nowej emisji istniejącego podmiotu, w momencie dokapitalizowania Spółki wartość przedmiotu aportu zostanie przeznaczona częściowo na pokrycie kapitału zakładowego a w pozostałej części kapitału zapasowego, i odbędzie się według parytetu zapisanego w umowie (statucie). Każdorazowo, na skutek wniesienia przez Wnioskodawcę wkładów pieniężnych lub niepieniężnych, nastąpi emisja udziałów (akcji) Spółki według ich wartości nominalnej, które to udziały (akcje) spółki zostaną objęte przez Wnioskodawcę.

W związku z postanowieniami umowy (statutu) Spółki, zarówno w przypadku objęcia pierwotnego, jak i objęcia kolejnych emisji mogą wystąpić rozbieżności pomiędzy wartością (ceną) emisyjną obejmowanych udziałów (akcji) odpowiadającą wartości rynkowej wkładu pieniężnego lub niepieniężnego, a ich wartością nominalną.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z wniesieniem przez Wnioskodawcę do Spółki wkładów niepieniężnych w postaci Akcji, które spowoduje utworzenie lub podwyższenie kapitału zakładowego Spółki poprzez emisję udziałów (akcji) Spółki w ramach pierwotnej lub kolejnych emisji, na podstawie przepisów UPDOP u Wnioskodawcy powstanie przychód w wysokości nominalnej wartości udziałów (akcji) objętych przez Wnioskodawcę w zamian za wkład niepieniężny...

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku wniesienia przez Niego do Spółki tytułem wkładu niepieniężnego Akcji, które spowoduje objęcie w ramach pierwotnej lub kolejnych emisji udziałów (akcji) Spółki, na gruncie przepisów UPDOP u Wnioskodawcy powstanie przychód w wysokości wartości nominalnej udziałów (akcji) Spółki objętych w zamian za ww. aport.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

1. Określenie przychodu - regulacje prawne

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654, ze zm. - dalej: „UPDOP") przychodem jest w szczególności nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust. 1-3 UPDOP stosuje się odpowiednio. Dodatkowo, z treści art. 14 ust. 1b pkt 1 i 2 UPDOP (winno być art. 12 ust. 1b pkt 1 i 2) wynika, że przychód z tytułu objęcia udziałów (akcji) w zamian za ww. wkład niepieniężny powstaje w dniu zarejestrowania spółki kapitałowej albo wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego tej spółki.

Ponieważ emisja zostanie dokonana przez podmiot z siedzibą na Cyprze, zastosowanie znajdzie umowa z dnia 4 czerwca 1992 r. między Rządem Rzeczpospolitej Polskiej a Rządem Republiki Cypru w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1993 r. Nr 117, poz. 523 – dalej: „Umowa"). Na podstawie art. 13 ust. 4 Umowy, osiągnięty przez Wnioskodawcę przychód z tytułu objęcia udziałów (akcji) w Spółce w wyniku zbycia będących jego własnością Akcji, będzie stanowić zysk z przeniesienia własności majątku, podlegający opodatkowaniu wyłącznie w państwie siedziby Wnioskodawcy (tj. w Polsce). W związku z powyższym, należy skutki podatkowe przedmiotowej transakcji ocenić przez pryzmat polskiej ustawy podatkowej (UPDOP), z odpowiednim zastosowaniem przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037, ze. zm., dalej - „KSH”).

Zgodnie z przepisami KSH, podwyższenie kapitału zakładowego w spółkach kapitałowych następuje przez podwyższenie wartości nominalnej udziałów (akcji) istniejących lub ustanowienie nowych (art. 257 § 2 i art. 431 § 1). W opinii Wnioskodawcy, ponieważ w analizowanej sytuacji Wnioskodawca obejmie udziały (akcje) według wartości nominalnej wynikającej ze stosownych postanowień statutu lub umowy Spółki, przychodem Wnioskodawcy będzie kwota odpowiadająca tak określonej nominalnej wartości wyemitowanych udziałów (akcji) Spółki.

Podwyższenie kapitału zakładowego, które determinuje moment powstania przychodu o którym mowa w art. 14 ust. 1b UPDOP (winno być art. 12 ust. 1b), powstaje z chwilą zarejestrowania Spółki bądź wpisania podwyższenia kapitału zakładowego do rejestru we właściwym sądzie rejestrowym. W analizowanej sytuacji, zarejestrowanie Spółki albo podwyższenie kapitału Spółki zostanie dokonane w oparciu o cypryjskie regulacje prawne, tj. przychód powstanie w momencie, w którym nastąpi rejestracja Spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego Spółki przez cypryjski organ rejestrowy.

II. Wystąpienie uzasadnionych przyczyn różnicy między wartością nominalną udziałów (akcji) Spółki a wartością wkładów

Przepis art. 12 ust. 1 pkt 7 UPDOP stwierdza, że przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa w tym przepisie stosuje się odpowiednio przepisy art. 14 ust. 1-3 UPDOP.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 UPDOP, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Przesłankami zastosowania ww. przepisu przez organ podatkowy jest:

• wystąpienie znacznej rozbieżności pomiędzy ustaloną ceną (odnosząc do analizowanej sytuacji - wartością nominalną przyznaną za aport) a wartością rynkową zbywanej nieruchomości, rzeczy lub praw (w tym przypadku - wkładu niepieniężnego) oraz
• brak uzasadnionej przyczyny występowania powyższej rozbieżności.
  
  

Przepis art. 14 UPDOP, może być zastosowany wyłącznie w sytuacji, gdy nie wystąpi uzasadniona przyczyna rozbieżności między wartością przychodu ze zbycia a wartością (ceną) rynkową.

Przesłanka „uzasadnionej przyczyny" jest typową klauzulą generalną tzn. pojęciem niedookreślonym, które wypełniane jest treścią każdorazowo w drodze interpretacji w odniesieniu do konkretnych okoliczności stanu faktycznego.

W przekonaniu Wnioskodawcy, opisane we wniosku warunki emisji udziałów (akcji) Spółki (w ramach utworzenia nowego podmiotu lub przystąpienia do istniejącego podmiotu i późniejszego dokapitalizowania tego podmiotu) stanowią uzasadnioną przyczynę, z powodu której wartość nominalna objętych udziałów może odbiegać od wartości rynkowej wkładów.

Należy zwrócić uwagę, że transakcje wniesienia aportu o wartości emisyjnej przewyższającej objęte udziały (wartość nominalną udziałów) są powszechnym zjawiskiem na rynku kapitałowym Unii Europejskiej. Tego typu transakcje zostały również uregulowane przepisami polskiego prawa handlowego. Zgodnie z art. 154 § 3 Kodeksu spółek handlowych („KSH") udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego (agio). Zgodnie z art. 261 KSH przepisy te stosuje się odpowiednio przy podwyższeniu kapitału zakładowego.

W przypadku utworzenia nowego podmiotu, objęcie udziałów po cenie wyższej od wartości nominalnej jest następstwem uzgodnień między wspólnikami, na gruncie uwarunkowań prawnych, statutowych i ekonomicznych dla danej spółki. Nadwyżka emisyjna (agio) jest powszechnie uznaną możliwością zasilenia spółki w fundusze zapasowe, służące przede wszystkim pokryciu ewentualnych strat bilansowych. Uzasadnieniem dla zastosowania agio jako źródła dekapitalizowania spółki jest m.in. fakt, że w początkowej fazie działalności spółek koszty działalności zazwyczaj przekraczają poziom przychodów.

W przypadku gdy Wnioskodawca przystąpi do już istniejącego podmiotu wartość rynkowa udziałów będących w posiadaniu dotychczasowych udziałowców Spółki będzie z zasady wyższa od ich wartości nominalnej. Wynika to z faktu, że wartość kapitału zakładowego (kapitału podstawowego) stanowi tylko część kapitałów własnych Spółki. W konsekwencji, wydanie Wnioskodawcy udziałów o wartości nominalnej równej wartości rynkowej wkładu, a innej niż ustalony parytet (tj. proporcję między ceną emisyjną a wartością nominalną wynikającą np. ze statutu spółki) dla pozostałych udziałowców, doprowadziłoby do uzyskania przez niego niewspółmiernego wpływu m.in. w zakresie wykonywania praw głosu na walnym zgromadzeniu Spółki, oraz uzyskaniu większych praw do majątku Spółki (np. dywidenda, udział w majątku likwidacyjnym).

Zarówno więc w świetle prawa handlowego jak i zasad współżycia społecznego nie może być zaakceptowana sytuacja, w której udziałowcy (akcjonariusze) objęli lub mieliby objąć udziały w Spółce według indywidualnych (zróżnicowanych dla poszczególnych udziałowców) parytetów alokacji gotówki lub wkładu niepieniężnego pomiędzy kapitał zakładowy i kapitał zapasowy.

Brak jest również uzasadnienia dla poglądu, według którego dla wkładów do Spółki wyrażonych w gotówce miałby zostać zastosowany inny parytet niż dla wkładów niepieniężnych. Dysproporcje w tym zakresie doprowadziłby do gospodarczo nieuzasadnionego uprzywilejowania bądź pokrzywdzenia udziałowców, w zakresie przysługujących im praw udziałowych w Spółce.

W ocenie Wnioskodawcy, fakt wystąpienia uzasadnionej przyczyny powoduje, że organ podatkowy lub kontroli skarbowej nie może skorzystać z uprawnienia do zmiany wartości nominalnej udziałów (akcji), które Wnioskodawca obejmie w Spółce na podstawie art. 14 UPDOP, tj. nie może określić przychodu w sposób odmienny niż wynika to z art. 12 ust. 1 pkt 7 UPDOP.

III. Zakres zastosowania przepisu (stosowanie odpowiednie) art. 14 UPDOP

Niezależnie od spełnienia przesłanki powyżej (tj. wystąpienia uzasadnionej przyczyny dla rozbieżności między wartością nominalną a wartością rynkową wkładu), zdaniem Wnioskodawcy, przepis art. 14 UPDOP nie uprawnia organu podatkowego do zwiększenia wartości nominalnej udziałów bądź akcji w spółce kapitałowej celem określenia innego przychodu niż w wartości nominalnej, wynikającej ze stosownej dokumentacji Spółki. Przepis art. 12 ust. 1 pkt 7 jak i przepis art. 14 ust. 4 UPDOP stwierdza, że przy ustalaniu wartości przychodu z tytułu nominalnej wartości udziałów (akcji) w spółce kapitałowej, przepisy art. 14 ust. 1-3 UPDOP stosuje się odpowiednio. Stosowanie odpowiednie art. 14 UPDOP musi pozostawać w zgodności z istotą i zasadą ochrony kapitału zakładowego.

Wartość nominalna jest wartością stałą, z jej istoty wynika, że nie może być podwyższona (z zastrzeżeniem procedury prawa handlowego podwyższenia kapitału poprzez zwiększenie wartości nominalnej istniejących udziałów lub akcji). Jeżeli podwyższenie wartości nominalnej zostanie dokonane wyłącznie na podstawie prawa podatkowego, podwyższenie takiej wartości skutkowałoby ukształtowaniem nowej, innej wielkości, która nie byłaby już wartością nominalną udziałów (akcji) w rozumieniu prawa handlowego. Powyższy pogląd Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w najnowszej linii orzeczniczej sądów administracyjnych, które zasadniczo kwestionują możliwość stosowania przepisów dotyczących szacowania przychodu podatkowego w zakresie, w jakim zastosowanie tych przepisów prowadzi do podwyższenia przychodu w wartości nominalnej udziałów lub akcji. Poniżej wskazane wyroki sądów administracyjnych, choć wydane w oparciu o przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, odnoszą się do sytuacji analogicznej do przyszłego zdarzenia u Wnioskodawcy. Tezy tych wyroków oparto na przepisach art. 17 ust. 1 pkt 9 (będącego odpowiednikiem art. 12 ust. 1 pkt 7 UPDOP), oraz art. 19 ust. 1 ww. ustawy (odpowiednik art. 14 ust. 1 UPDOP).

W wyroku z dnia 14 września 2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie (sygn. akt I SA/Rz 419/10, orzeczenia prawomocne, http://orzeczenia.nsa.gov.pl) przedstawił następujący pogląd: „Niewątpliwie - jak stwierdzono w zaskarżonej interpretacji - przepis art. 17 ust. 2 cyt. ustawy zawiera odesłanie do „całego” artykułu 19 tejże ustawy, niemniej jednak istotne znaczenie ma okoliczność, że jest to odesłanie do „odpowiedniego” stosowania art. 19, a to oznacza, że przepis do którego odnosi się odesłanie, ma zastosowanie nie wprost /nie w pełni/, ale tylko w takim zakresie, w jakim odesłanie to jest do pogodzenia z treścią przepisu - zakresem regulacji prawnej objętej przepisem odsyłającym; przy czym zauważyć należy, że odesłanie z art. 17 ust. 2 dotyczy ustalania wartości przychodów nie tylko wskazanych w art. 17 ust. 1 pkt 9, ale także w pkt 4 lit. c, pkt 6, 7 i 10. W związku z tym podkreślić należy, iż w art. 17 ust. 1 pkt 9 cyt. ustawy ustawodawca wyraźnie określił - jak wskazano wyżej - jako przychód z kapitałów pieniężnych „nominalną” wartość udziałów /akcji/ w spółce - osobie prawnej objętych w zamian za wkład niepieniężny, czyli wartość tytularną, formalną, istniejącą tylko z nazwy. Treść powyższego przepisu nie budzi wątpliwości interpretacyjnych i skoro wyraźnie wskazuje na nominalną wartość akcji /udziałów/ jako przychodu, to tylko taka wartość może być brana pod uwagę i wobec tego brak jest podstaw prawnych do tego, by ta wartość mogła być ustalana w innej wysokości tj. w szczególności poprzez ustalanie wartości obejmowanych akcji /udziałów/ w oparciu o ceny rynkowe. Jeśli bowiem wartość nominalna jest wartością wskazaną /określoną/, to równocześnie nie można dopuszczać możliwości oceny tejże wartości w stosunku do wartości określonej w jakikolwiek inny sposób, a w szczególności jako wartości rynkowej. Stosowanie, nawet „odpowiednie” postanowień art. 19 cyt. ustawy w zakresie ustalania wartości rynkowej, nie może w tej sytuacji mieć miejsca, bo wówczas istnienie przepisu art. 17 ust. 1 pkt 9 cyt. ustawy byłoby albo zbędne, albo przepis ten musiałby mieć inną treść.”.

Na uwagę zasługuje również wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 7 grudnia 2009 r. (sygn. akt I SA/Bd 699/09, orzeczenie prawomocne, http://orzeczenia.nsa.gov.pl) w którym Sąd wyraził następujące stanowisko: „I. (...) prawodawca w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, (...) za przychody z kapitałów pieniężnych uznał nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce objętych w zamian za wkład niepieniężny. Przez nominalną wartość należy rozumieć wartość istniejącą tylko z nazwy, tytularną formalną. Takiego rozumienia analizowanego przepisu nie zmienia art. 17 ust. 2 u.p.d.o.f., który w zakresie ustalania wartości przychodów odsyła do odpowiedniego stosowania art. 19 u.p.d.o.f. Słowo „odpowiednie” oznacza, że do ustalenia wartości przychodu określonego w art. 17 ust. 1 pkt 9 ma zastosowanie wyłącznie zdanie pierwsze art. 19 ust. 1 u.p.d.o.f. . Uzasadnieniem do odpowiedniego zastosowania tylko ust. 1 jest to, iż przepis, do którego odwołano się może zostać zastosowany jedynie w zakresie, jaki da się pogodzić z charakterem instytucji prawnej regulowanej przepisem odsyłającym. II. Poprzez konkretne uregulowanie dotyczące kosztów uzyskania przychodów ustawodawca zabezpieczył interesy fiskalne państwa. Zbędne jest zatem w obowiązującym stanie prawnym odpowiednie stosowanie do przychodu, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o p.d.o.f. regulacji z art. 19 ust. 2-4 ustawy o p.d.o.f. (...)”.

Zbliżone stanowisko zajął skład Naczelnego Sądu Administracyjnego („NSA") w wyroku z dnia 19 kwietnia 2006 r. sygn. akt FSK 558/05, http://orzeczenia.nsa.gov.pl), w którym NSA zawarł m.in. następującą tezę: „Przez nominalną wartość należy rozumieć wartość istniejącą tylko z nazwy, tytularną formalną. Takiego rozumienia analizowanego przepisu nie zmienia art. 17 ust. 2 u.p.d.o.f., który w zakresie ustalania wartości przychodów odsyła do odpowiedniego stosowania art. 19 u.p.d.o.f. (...). Do ustalenia wartości przychodu określonego w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) ma zastosowanie wyłącznie zdanie pierwsze art. 19 ust. 1 tej ustawy, zgodnie z którym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia; w przypadku przychodu z tytułu udziałów w spółce w zamian za wkład niepieniężny jest to wartość nominalna tych udziałów określona w umowie, pomniejszona o koszty nabycia wkładu niepieniężnego.”.

Stanowisko NSA wskazane powyżej zostało podzielone również przez inne składy NSA rozstrzygające kwestię zakresu zastosowania art. 19 UPDOF do przychodu z art. 17 ust. 1 pkt 9 UPDOF. Na uwagę zasługuje wyrok NSA z dnia 25 listopada 2008 r. (sygn. akt II FSK 1165/07, http://orzeczenia.nsa.gov.pl), w którym Sąd wprost odwołując się do wyroku z dnia 19 kwietnia 2006 r. (sygn. akt FSK 558/05) zawarł następujące stanowisko: „Podzielając ocenę wyrażoną w tym orzeczeniu należy odwołać się do przepisów Kodeksu Spółek Handlowych (k.s.h.) regulujących zasady pokrycia udziałów w kapitale Spółki (art. 157 § 1 i art. 158 § 1). Wskazane przepisy i ich konsekwencje dotyczące funkcjonowania powstałej osoby prawnej i jej udziałowców miały wpływ na regulacje prawnopodatkowe, skoro ustawodawca w art. 17 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2003 r.) za przychody z kapitałów pieniężnych uznał nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część. Przez nominalną wartość należy rozumieć wartość istniejącą tylko z nazwą tytularną formalną (por.: Słownik języka polskiego pod. red. A. Szymczaka, Warszawa 1979, t. 2, s. 388). Takiego rozumienia omawianego przepisu nie zmienia powołany w skardze kasacyjnej przepis art. 17 ust. 2 u.p.d.o.f., który w zakresie ustalenia wartości przychodów odsyła do odpowiedniego stosowania art. 19 tej ustawy. Słowo „odpowiednie” oznacza, że do ustalenia wartości przychodu określonego w art. 17 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. ma zastosowanie wyłącznie zdanie pierwsze art. 19 ust. 1 u.p.d.o.f.”.

Na uwagę zasługuje również wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 22 kwietnia 2008 r. (sygn. akt I SA/Gd 917/07, System Informacji Prawnej LEX nr 467167, orzeczenie prawomocne), w którym Sąd rozpatrywał m.in. zakres zastosowania przepisu art. 19 UPDOF w sytuacji gdy wartość nominalna objętych udziałów w spółce przewyższała wartość rynkową przedmiotu aportu. Sąd zajął m.in. następujące stanowisko: „W art. 17 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f. przewidziano, że przychodem z kapitałów pieniężnych jest nominalna wartość nabytych udziałów, czyli jak wywiedziono powyżej, wartość umownie określona przez strony, stąd, wykluczone jest, zdaniem Sądu, jakiekolwiek ustalanie wartości w oparciu o ceny rynkowe. W ocenie Sądu odpowiednie zastosowanie art. 19 ust. 1 u.p.d.o.f. polega wyłącznie na zastosowaniu zdania pierwszego, zgodnie z którym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Powyższa regulacja podatkowa koresponduje z przepisami kodeksu spółek handlowych, który w przypadku zawyżenia wartości aportu nie przewiduje nieważności umowy, ani innych sankcji, a taka praktyka stron czynności prawnej rodzi wyłącznie odpowiedzialność wspólników oraz członków zarządu w przypadku niewypłacalności spółki, (...) Dyrektor Izby Skarbowej dokonał błędnej interpretacji art. 19 ust. 1 u.p.d.o.f. stwierdzając, że może mieć on zastosowanie, gdy cena jest niższa od wartości rynkowej. Skoro lege non distinquente, czy cena ma odbiegać od wartości rynkowej in plus, czy in minus, to niedopuszczalne jest wprowadzenie takiego rozróżnienia w drodze wykładni przepisu.”.

Powołane powyżej orzeczenia potwierdzają że przepis dotyczący możliwości szacowania przychodu podatkowego nie może być zastosowany w zakresie w jakim zastosowanie tego przepisu prowadziłoby do podwyższenia (lub obniżenia) wartości nominalnej objętych udziałów (akcji).

Odnosząc tezy ww. wyroków do zdarzenia objętego zapytaniem Wnioskodawcy, podwyższenie wartości nominalnej objętych udziałów (akcji) Spółki byłoby nie do pogodzenia z charakterem instytucji prawnej do której odnosi się przepis art. 12 ust. 1 pkt 7 UPDOP. W ramach odpowiedniego (a nie stosowania wprost), można w ocenie Sądów zastosować wyłącznie zdanie pierwsze art. 14 ust. 1 UPDOP, tj. że przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Zatem, przychodem z odpłatnego zbycia przedmiotu aportu (Akcji) będzie wartość nominalna wydanych przez Spółkę nabywającą udziałów (akcji) w zamian za ww. aport, określona w statucie (umowie) Spółki lub w dokumentacji podwyższenia.

Przy analizie możliwości i zakresu zastosowania art. 14 UPDOP niesposób również pominąć faktu, że UPDOP nie przewiduje jakiejkolwiek możliwości modyfikacji wartości nominalnej objętych udziałów (akcji) przez samego podatnika, celem dostosowania tej wartości do wartości rynkowej przedmiotu wkładu (wartości emisyjnej).

Zatem, gdyby przyjąć, że przepis art. 14 UPDOP może spowodować podwyższenie przychodu podatkowego określonego na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 7 UPDOP, każdorazowo w przypadkach objęcia udziałów (akcji) w wartości nominalnej poniżej wartości rynkowej wkładów (wartości emisyjnej) podatnik ponosiłby ryzyko związane z brakiem możliwości prawidłowego rozliczenia dochodu na podstawie UPDOP. Gdyby przepis art. 14 UPDOP znajdował zastosowanie do omawianego przychodu, możliwość ustalenia przychodu podatkowego na jego podstawie zastałaby przyznana właśnie podatnikowi.

Ustawodawca założył więc, że samodzielne ustalanie wartości nominalnej udziałów stanowiłoby niedopuszczalną ingerencję w materię prawa handlowego, co zdaniem Wnioskodawcy definitywnie przemawia za odrzuceniem art. 14 UPDOP jako instrumentu służącego określeniu wysokości przychodu podatkowego. Fakt, że takiego uprawnienia nie posiada podatnik stanowi dodatkowy argument na potwierdzenie tezy, że żaden podmiot - ani podatnik ani organ podatkowy - nie jest uprawniony do zmiany wartości nominalnej udziałów lub akcji.

Zważywszy na powyższe argumenty, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości swego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust. 1 - 3 stosuje się odpowiednio.

Źródłem powstania przychodu opisanego w przedmiotowym przepisie, powstającego po stronie udziałowca (podmiotu wnoszącego aport), jest objęcie udziałów (akcji), wkładów w zamian za wkłady niepieniężne (aporty), z wyłączeniem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Przychodem nazwanym w tym przepisie jest nominalna, a więc zadeklarowana w umowie lub w statucie, wartość udziałów (akcji), wkładów.

Regulując powyższym przepisem skutki podatkowe objęcia udziałów (akcji) w spółce w zamian za wkład niepieniężny inny niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, ustawodawca w przepisie art. 12 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyraźnie określił moment powstania przychodu udziałowca z tego tytułu, stanowiąc, że powstaje on w dniu:

1. zarejestrowania spółki kapitałowej albo
2. wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółki kapitałowej, albo
3. wydania dokumentów akcji, jeżeli objęcie akcji związane jest z warunkowym podwyższeniem kapitału zakładowego.
   
   

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawca planuje utworzenie albo przystąpienie do istniejącej spółki kapitałowej. Rozważa dokapitalizowanie Spółki poprzez wniesienie m.in. wkładów niepieniężnych w postaci akcji i udziałów innych spółek. W zamian za wniesione akcje bądź udziały Spółka otrzyma udziały/akcje w spółce kapitałowej o wartości nominalnej, która może być niższa niż wartość rynkowa będących przedmiotem aportu udziałów bądź akcji. W momencie dokapitalizowania spółki kapitałowej wartość przedmiotu aportu zostanie przeznaczona częściowo na kapitał zakładowy, a w pozostałej części na kapitał zapasowy.

Na tle powyższego, zauważyć należy, iż przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) nie definiują pojęcia wkładu niepieniężnego (aportu). Uogólniając można stwierdzić, że aportem jest każdy wkład do spółki kapitałowej, z wyjątkiem pieniędzy, a w związku z wniesieniem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, mogą nim być: środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, udziały (akcje) innych spółek, wkłady w spółdzielni, inne składniki majątku, o ile są zbywalne i mogą wejść jako aktywa do bilansu spółki, przy czym muszą być one wymienione w umowie spółki ze wskazaniem osoby wnoszącej (podmiotu wnoszącego) i przyznanych za ten aport udziałów (akcji). Wynika z tego, że przedmiotem aportu może być każde prawo majątkowe, ale nie może być to prawo niezbywalne oraz świadczenie pracy lub usług (art. 14 § 1 ustawy Kodeks spółek handlowych).

Zgodnie z art. 154 § 3 ustawy Kodeks spółek handlowych, udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego.

Na mocy art. 158 § 1 ww. ustawy, jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów.

Z kolei, unormowanie zawarte w art. 261 tejże ustawy stanowi o tym, że podwyższenie kapitału podlega podobnej procedurze jak pokrycie kapitału zakładowego na etapie powstawania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Stąd wymóg art. 261, aby przy podwyższeniu kapitału odpowiednio stosować przepisy dotyczące wartości nominalnej udziału, pełnej wpłaty na poczet kapitału zakładowego, wkładów niepieniężnych oraz wymóg przewidziany w art. 154 § 3, aby udziały nie mogły być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej, zaś nadwyżki w przypadku objęcia udziału po cenie wyższej, przelać do kapitału zapasowego.

Zatem, zasadą jest obejmowanie udziałów według wartości zbywczej wkładów z dnia ich wniesienia, co nie zmienia oczywiście faktu, że możliwe jest wystąpienie agio.

W związku z powyższym, w dniu objęcia przez Spółkę udziałów w innej spółce kapitałowej, w zamian za aport w postaci posiadanych przez Nią udziałów/akcji, powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód podatkowy. Przychód ten stanowić będzie – stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – wartość nominalna objętych w spółce kapitałowej udziałów.

Jednocześnie, należy zwrócić uwagę na ograniczenie, przy ustalaniu wartości przychodu, wynikające z odesłania zawartego w art. 12 ust. 1 pkt 7 do odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1 - 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia (art. 14 ust. 2 ww. ustawy).

Jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, organ podatkowy – na podstawie art. 14 ust. 3 ww. ustawy – wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość określona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający.

Należy przy tym wskazać, iż Spółka może dowolnie kształtować warunki umów cywilnoprawnych. Organy podatkowe nie mają prawa ingerować w sferę swobody zawierania umów cywilnoprawnych, natomiast wyłącznie oceniają ich skutki prawnopodatkowe.

Z odesłania zawartego w art. 12 ust. 1 pkt 7 do odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1 - 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, iż ustalenie nominalnej wartości udziału, a w konsekwencji również przychodu, nie może odbywać się na zasadzie dowolności. Wartość ta powinna zasadniczo odpowiadać realnej wartości rynkowej (zbywczej) przedmiotu aportu w momencie jego wnoszenia do spółki.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż w momencie objęcia przez Wnioskodawcę udziałów/akcji w podwyższonym kapitale spółki kapitałowej w zamian za wkład niepieniężny w postaci posiadanych przez Niego udziałów/akcji po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód równy wartości nominalnej objętych udziałów. Okoliczności tej nie zmienia fakt, że Wnioskodawca obejmie udziały (akcje) o wartości nominalnej niższej od wartości wnoszonych do spółki kapitałowej składników majątku (Akcji), a wartość stanowiąca nadwyżkę ponad wartość nominalną otrzymanych udziałów (akcji) przekazana zostanie na kapitał zapasowy. Istotnym jest bowiem, czy aport do spółki kapitałowej zostanie wniesiony w jego wartości rynkowej, w przeciwnej bowiem sytuacji do ustalenia przychodu, na podstawie cytowanego wyżej art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mogą mieć odpowiednie zastosowanie postanowienia art. 14 ust. 1-3 omawianej ustawy, dające podstawę jego weryfikacji przez organy podatkowe, jeżeli bez uzasadnionych przyczyn wartość wniesionego aportu odbiegałaby od wartości rynkowej.

W przedstawionym we wniosku opisie zdarzenia przyszłego Spółka wskazała, że przedmiot aportu zostanie wyceniony według wartości rynkowej, zaś obejmowane za ten aport udziały (akcje) zostaną objęte po cenie nominalnej niższej niż wartość rynkowa przedmiotu aportu, w związku z tym nadwyżka ponad wartość nominalną otrzymanych udziałów zostanie przekazana na kapitał zapasowy. W tak przedstawionym zdarzeniu przyszłym, stwierdzić należy, iż przychodem podatkowym Wnioskodawcy będzie wartość nominalna udziałów zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a jego wysokości w tym przypadku nie zmienia odesłanie zawarte w tym przepisie.

Wobec powyższego, stanowisko Spółki w zakresie ustalenia, czy po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód w wysokości nominalnej wartości udziałów objętych w zamian za wkład niepieniężny wniesiony do spółki z siedzibą na Cyprze jest prawidłowe.

Ponadto należy podkreślić, iż procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego czy kontrolnego (organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego, które to w przedmiotowej sprawie, umożliwiłoby rozstrzygnięcie, czy ustalona przez strony cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej, czy też nie).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powoływanych we wniosku wyroków sądowych należy wskazać, że zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.