INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 31 stycznia 2011r. (data wpływu do tut. Biura 09 lutego 2011r.), uzupełnionym w dniu 24 marca 2011r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w zakresie sposobu opodatkowania przychodów z tytułu najmu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 09 lutego 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w zakresie sposobu opodatkowania przychodów z tytułu najmu.

W związku z brakami formalnymi, pismem z dnia 14 marca 2011r. Znak IBPBII/2/415-191/11/HS wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 24 marca 2011r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca w styczniu 2008r. odkupił udział wynoszący #189; w rodzinnym domu – za notarialną zgodą żony - od swojego brata i stał się właścicielem całego obiektu i tak jest wpisane w księdze wieczystej. Zgodnie z ustawą z dnia 25 lutego 1964r. o wspólności ustawowej w małżeństwie (zawartym 38 lat temu) wnioskodawca razem z żoną jest właścicielem kupionej części, która jest wynajęta. Wnioskodawca rozliczał się z dochodów z najmu (podatek ryczałtowy) proporcjonalnie do prawa dochodu z zysków – ustawa z dnia 20 listopada 1998r. Ostatnio składając PIT-28 za 2010r. poddano we właściwym urzędzie skarbowym w wątpliwość czy wnioskodawca (i jego żona) mieli prawo rozliczać się odrębnie. W uzupełnieniu wnioskodawca doprecyzował, iż przedmiotem najmu jest część #189; domu, należąca przed kupnem przez wnioskodawcę, zarówno do jego brata jak i do wnioskodawcy, nie było podziału fizycznego obiektu. A zatem był to wyłącznie udział brata w rodzinnym domu wynoszący #189;. Przed kupnem i obecnie jest wynajmowana ta sama (#189;) część domu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wnioskodawca miał prawo rozliczać się odrębnie i czy zapłacony podatek za lata 2008 i 2009 był właściwy...

Zdaniem wnioskodawcy, opierając się na przepisach prawa Kodeks rodzinny i opiekuńczy z dnia 25 lutego 1964r. (art. 31, 32.1, 32.2) oraz na ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym z dnia 20 listopada 1998r. (art. 12 ust. 5, art. 12 ust. 6) wnioskodawca rozliczył się z żoną proporcjonalnie do prawa dochodu od zysku wynikającego ze wspólnoty małżeńskiej. Wnioskodawca uważa, że miał prawo rozliczać się odrębnie z żoną, traktując dom jak wspólnotę małżeńską.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), źródłami przychodów są najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

W myśl art. 9a ust. 6 ww. ustawy, dochody osiągnięte przez podatników ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6, są opodatkowane na zasadach określonych w ustawie, chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, mogą opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – o czym stanowi art. 2 ust. 1a ustawy z dnia 20 listopada 1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 ze zm.). Stawka ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych z najmu poza działalnością gospodarczą – w myśl art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a) ww. ustawy – wynosi 8,5%.

Przychody z najmu uzyskiwane przez małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, co do zasady podlegają odrębnemu opodatkowaniu. Wskazuje na to treść art. 8 ust. 1 i ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 12 ust. 5 i ust. 6 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe. Stosownie do art. 8 ust. 3 ww. ustawy, zasady, o których mowa w ust. 1 i 2, mają również zastosowanie do małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągających ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6 przychody ze wspólnej własności, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy, chyba że złożą pisemne oświadczenie o opodatkowaniu całości dochodu osiągniętego z tego źródła przez jednego z nich.

Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 5 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, przychody z udziału w spółce w odniesieniu do każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku. W razie braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe. Przy czym, w myśl art. 12 ust. 6 ww. ustawy zasada, o której mowa w ust. 5, ma również zastosowanie do małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągających przychody, o których mowa w art. 6 ust. 1a, chyba że złożą pisemne oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodu przez jednego z nich.

Z art. 31 § 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) wynika, iż z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Przepis § 2 ww. Kodeksu stanowi, iż do majątku wspólnego należą w szczególności:

1. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
2. dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,
3. środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków.
   
   

Jednakże art. 33 ww. Kodeksu wymienia składniki, które nie wchodzą do majątku wspólnego. I tak w myśl art. 33 pkt 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy do majątku osobistego każdego z małżonków należą m.in. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej czy przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił. Natomiast przepis art. 32, który powołuje wnioskodawca, uchylony został przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 17 czerwca 2004r. (Dz. U. z 2004r. Nr 162, poz. 1691) zamieniającej ustawę z dnia 20 stycznia 2005r.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i jego uzupełnienia wynika, że wnioskodawca w styczniu 2008r. za zgodą żony odkupił od brata udział wynoszący #189; stając się właścicielem całego obiektu. Wnioskodawca wskazuje też, iż razem z żoną są współwłaścicielami kupionego udziału wynoszącego #189;. Z powyższego wynika zatem, iż w majątku odrębnym wnioskodawca posiada udział wynoszący #189; oraz, że taki sam udział posiada wspólnie z żoną tyle że w majątku wspólnym. Zgodnie z art. 43 § 1 Kodeksu małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. To oznacza, że z tytułu udziału w majątku wspólnym wnioskodawca posiada udział w nieruchomości wynoszący #189; z #189; czyli #188;. Ogółem udział posiadany przez wnioskodawcę w nieruchomości wynosi zatem #190; (#189; + #188;).

Dalej wnioskodawca wskazuje, iż wynajmuje #189; część domu, która przed kupnem należała do niego i do brata. Jednocześnie podaje, iż nie został przeprowadzony podział budynku. To oznacza, iż nie można twierdzić, że przedmiotem najmu jest budynek mieszkalny w udziale nabytym wspólnie z małżonką wnioskodawcy od brata. Współwłasność polega na tym, że dopóki nie nastąpi rzeczywisty podział budynku czyli wyodrębnienie zgodnie z przepisami prawa poszczególnych części (lokali), to można mówić tylko o udziale w prawie. Zgodnie bowiem z art. 195 Kodeksu cywilnego współwłasność istnieje wówczas, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Istota współwłasności polega bowiem na tym, że współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, a nie o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy. Będąca przedmiotem współwłasności rzecz jest niepodzielna i każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy w trakcie trwania współwłasności, a nie jedynie do jej części określonej wielkością jego udziału. Każdy ze współwłaścicieli ma jednakowe prawo do całej rzeczy, ograniczone jedynie takim samym prawem pozostałych współwłaścicieli, a mianowicie każdy jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli (art. 206 Kodeksu cywilnego). W momencie nabycia udziału w prawie własności każdy ze współwłaścicieli staje się współwłaścicielem całej nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności, a więc każdego metra kwadratowego tej nieruchomości. Będąca przedmiotem współwłasności rzecz jest niepodzielna i każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy w trakcie trwania współwłasności. Żadną toteż miarą nie można stwierdzić, iż wnioskodawca wraz z żoną wynajmuje część domu zakupioną od brata. Przedmiotem umowy z bratem był wyłącznie zakup udziału w nieruchomości, a wiec udziału w każdym metrze tej nieruchomości skoro nie była ona fizycznie podzielona. Wynajmując określoną powierzchnię domu wnioskodawca wynajmuje zatem zarówno powierzchnię będącą jego odrębną własnością w udziale #189; jak i tą będącą współwłasnością z żoną.

Okoliczności tej nie zmienia bynajmniej fakt, że tę samą część wnioskodawca wynajmował zarówno przed jak i po zawarciu z bratem umowy sprzedaży. Wynajmowana część nieruchomości była współwłasnością wnioskodawcy i jego brata w udziale po #189; a po zawarciu umowy sprzedaży stała się współwłasnością wnioskodawcy i jego żony, przy czym nieruchomość była objęta współwłasnością o różnym charakterze – zarówno w częściach ułamkowych jak i współwłasnością łączną.

Okoliczność, że nieruchomość objęta jest prawem współwłasności o różnym charakterze jest istotną dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Wnioskodawca jest właścicielem udziału wynoszącego #189;, który nie jest majątkiem wspólnym jego i żony oraz współwłaścicielem udziału #189;, który wchodzi do majątku wspólnego małżonków. Tymczasem art. 12 ust. 5 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, który wyjaśnia, że przychody z udziału w spółce określa się proporcjonalnie do prawa do udziału w zysku ma zastosowanie również do małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa. Przepis art. 12 ust. 6 ustawy przewiduje jednak zastosowanie powyższej zasady do małżonków osiągających przychody z najmu. Tymczasem wnioskodawca i jego żona osiągają przychód z najmu wyłącznie w stosunku do udziału objętego współwłasnością ustawową łączną, czyli do udziału wynoszącego #189; w wynajmowanej powierzchni nieruchomości, bo tylko taki udział wchodzi do majątku wspólnego wnioskodawcy i jego żony.

Zatem tylko przychód przypadający na udział w wysokości #189; jest przychodem osiągniętym z najmu przez małżonków i tylko ten przychód może być podzielony między małżonkami w stosunku do udziału jaki posiadają w majątku wspólnym. Przychód przypadający na udział #189; będący odrębnym majątkiem wnioskodawcy nie jest przychodem osiągniętym przez małżonków z najmu, gdyż udział ten nie jest ich wspólną własnością. Jest to wyłącznie przychód osiągnięty przez wnioskodawcę, który wchodzi do majątku wspólnego. Nie jest to jednak równoznaczne z twierdzeniem, że przychód pochodzi z najmu uzyskanego przez obojga. Przychód z najmu osiągnął ten małżonek, do którego należał udział. Przepis art. 12 ust. 6 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie zatem miał zastosowania do tej części przychodu. Co istotne – o prawie do rozliczenia przychodu z najmu po połowie nie decyduje to czy przychód z najmu należy do majątku wspólnego małżonków, ale to czy do majątku wspólnego należy rzecz bądź prawo będące przedmiotem najmu. Przychód ma być osiągnięty wyłącznie ze wspólnej własności objętej wspólnością majątkową aby mógł być podzielony po połowie.

Wnioskodawca bez wątpienia ma prawo rozliczać się odrębnie z żoną. W art. 12 ust. 5 i art. 12 ust. 6 ustawy z dnia 20 listopada 1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, na który powołuje się wnioskodawca, wskazane są bowiem tylko warunki uprawniające do wspólnego rozliczania małżonków. Z powołanych powyżej artykułów nie wynika w żaden sposób zakaz odrębnego rozliczania się małżonków. Natomiast błędne jest stanowisko wnioskodawcy traktujące przychód z wynajmu #189; budynku jako przychód każdego z małżonków po połowie.

Ponieważ przedmiot najmu stanowi współwłasność wnioskodawcy i jego żony, stwierdzić należy, iż obowiązek podatkowy z tytułu uzyskiwanych przychodów z najmu opisanej we wniosku części nieruchomości, ciąży na współwłaścicielach wynajmowanej nieruchomości tj. wnioskodawcy i jego żonie. Tak więc w przypadku wnioskodawcy z faktu istnienia wspólności majątkowej nie można wyciągnąć wniosku, iż każdy ze współmałżonków osiąga przychód w wysokości równej połowie uzyskanego przez oboje małżonków przychodu z tego źródła. Przychód małżonków, pomiędzy którymi istnieje wspólność majątkowa, z umowy najmu rzeczy i praw majątkowych, stanowi u każdego z nich przychód w wysokości odpowiadającej proporcjonalnie posiadanemu przez nich udziałowi w rzeczy będącej przedmiotem najmu.

Podsumowując, wnioskodawca w wynajmowanej wraz żoną #189; części nieruchomości posiada w różny sposób nabyty we współwłasności udział wynoszący #190; i fakt pozostawania w żoną we wspólności majątkowej nie ma co prawda wpływu na osobne rozliczanie się wnioskodawcy z żoną, ale ma wpływ na wysokość przychodu jaki wnioskodawca powinien opodatkować – zatem nie #189; lecz #190; w sposób proporcjonalny do posiadanego udziału w domu będącym przedmiotem najmu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.