INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 23 marca 2011 r. (data wpływu do tut. BKIP 28 marca 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wypłaconego ubezpieczycielowi roszczenia regresowego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 marca 2011 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wypłaconego ubezpieczycielowi roszczenia regresowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 30 sierpnia 2003 r. Spółka zawarła ze spółką umowę na obsługę kotłowni centralnego ogrzewania i dozór. W ramach powyższej umowy winna wykonywać następujące czynności:

• obsługę kotłowni centralnego ogrzewania,
• załadunek i rozładunek komór suszarniowych,
• dbanie o stały zapas trocin i odpadów do palenia,
• nadzorowanie urządzeń wentylacyjnych przy suszeniu płótna,
• wykonanie innych prac zleconych przez Spółkę.
  
  

Do wykonywania powyższej umowy został skierowany pracownik Spółki, który posiadał wszelkie niezbędne przeszkolenia i uprawnienia do obsługi kotła CO.

W dniu 30 listopada 2004 r. pracownik Spółki wprowadził się w stan nietrzeźwości (wypijając w pracy jak oświadczył 1 litr piwa). Chcąc pozbyć się plastikowej butelki po piwie otworzył drzwi pieca, wrzucił butelkę do pieca, a następnie niedokładnie zamknął drzwi od pieca. W wyniku takiego postępowania doszło do pożaru, w wyniku którego całkowitemu zniszczeniu uległ budynek suszami i kotłowni z wiatą na troty oraz znajdujące się wyposażenie m.in. piec CO typu UKS, zespół automatycznego spralania, przyczepa ciągnikowa D-47 oraz tarcica w ilości około 70 metrów sześciennych własności Spółki, przy czym straty spowodowane zdarzeniem wyniosły około 355.451,05 zł.

Pracownik Spółki został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego i został uznany winnym wprawienia się w stan nietrzeźwości i sprowadzenia niebezpieczeństwa pożaru zagrażającego trzem budynkom, a także nieumyślnego wywołania pożaru, który spowodował zniszczenie budynku suszarni i kotłowni.

Spółka wystąpiła do Spółki o zwrot poniesionych szkód w wysokości 355.451,05 zł. Ponadto, Spółka wystąpiła do swojego ubezpieczyciela o likwidację szkody. Ubezpieczyciel wypłacił na rzecz Spółki odszkodowanie w wysokości 355.451,05 zł, z uwagi na przysługujące mu roszczenie regresowe wystąpił o zapłatę wypłaconej kwoty do Spółki. W dniu 15 marca 2006 r. Spółka zawarła z ubezpieczycielem ugodę, na mocy której miała zwrócić kwotę 355.451,05 zł w 24 ratach. Spółka z powyższej ugody się wywiązała. Spółka występowała przeciwko pracownikowi o zapłatę kwot wypłaconych na rzecz ubezpieczyciela (w sumie toczyły się trzy sprawy o zapłatę wytaczane kolejno po zapłacie kilku rat ugody). W każdej z tych spraw zapadły prawomocne orzeczenia Sądów, na podstawie których cała kwota 355.451,05 zł została zasądzona od pracownika. Wyroki zostały skierowane do egzekucji komorniczej, która nie przyniosła jednak żadnych rezultatów.

W latach 2007-2009 r. po uzyskaniu przez Spółkę prawomocnych wyroków sądowych zasądzających od pracownika kwoty wypłacone na rzecz ubezpieczyciela i wystąpieniu przez podatnika z wnioskiem egzekucyjnym do komornika sądowego - kwoty wypłacone na rzecz ubezpieczyciela i zasądzone w ww. wyrokach zostały przez Spółkę zaliczone w koszty uzyskania przychodów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, polegające na przyjęciu, iż wypłacone na rzecz ubezpieczyciela roszczenie regresowe w kwocie 355.451,05 zł, które następnie zostało zasądzone od pracownika prawomocnymi wyrokami sądowymi i skierowane do egzekucji komorniczej winno być uznane za koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o pdop...

Zdaniem Spółki, wydatkowane kwoty w związku z realizacją ugody zawartej z ubezpieczycielem zasądzone następnie od pracownika Spółki prawomocnymi wyrokami sądowymi i skierowane do egzekucji komorniczej są kosztami poniesionymi w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o pdop. Należy mieć na względzie, iż podatnik jest firmą o zasięgu ogólnopolskim świadczącym usługi ochrony mienia, sprzątania oraz m.in. obsługi kotłów co. Pierwszorzędne znaczenie ma zatem dobra reputacja (wypracowywana od 1996 r.) na rynku świadczonych usług z uwagi na fakt powierzania przez naszych kontrahentów swojego mienia o znacznych rozmiarach. Utrata reputacji - przy takim profilu prowadzonej działalności - spowoduje utratę koniecznego zaufania naszych kontrahentów, co wiązać się musi z utratą części umów i znaczącym spadkiem uzyskiwanych przychodów. O zasadności poniesienia wydatku może świadczyć również to, iż pomimo spowodowania na obiektach Spółki olbrzymich szkód przez pracownika Wnioskodawcy, do chwili obecnej usługa na rzecz tego kontrahenta jest przez podatnika wykonywana (oprócz usługi obsługi kotła co. świadczymy również usługę ochrony mienia). Jest rzeczą oczywistą, iż brak poniesienia powyższego wydatku wiązałby się z utratą reputacji, zaufania naszego kontrahenta (Spółki), a także innych firm do których mogłaby dotrzeć taka informacja.

Zdaniem Spółki, pod pojęciem „zachować” użytym w art. 15 ust. 1 ustawy o pdop, należy rozumieć „dochować coś w stanie niezmienionym, nienaruszonym, utrzymać”. Natomiast „zabezpieczyć” oznacza „uczynić bezpiecznym, niezagrożonym, dać ochronę”. Można więc zasadnie przyjąć, iż koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle istniało.

Natomiast jako zabezpieczenie źródła powinno przyjmować się koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, które umożliwiają dalsze funkcjonowanie źródła. Kosztami podatkowymi są zarówno koszty, które pozostają w bezpośrednim związku przyczynowo-skutkowym z przychodami podatkowymi, jak również koszty pośrednie, których powiązanie z konkretnym przychodem nie jest możliwe, jednak dla prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa poniesienie ich jest uzasadnione.

Należy również wskazać, iż w orzecznictwie sądowo-administracyjnym przyjmuje się z racjonalnego punktu widzenia oraz literalnej wykładni art. 15 ust. 1 o pdop, iż wydatki związane z zawartą w trakcie procesu sądowego ugodą są ponoszone w celu zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów. Zdaniem Sądu, podatnik ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów zarówno wydatki związane z ugodą sądową, jak również i koszty, które wiążą się z przyznaniem odszkodowań na drodze sądowej (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 lipca 2008 r. Sygn. akt III SA/Wa 511/08).

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z przepisu tego wynika zatem, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z przychodami (tzn. wydatki takie są uzasadnione z ekonomicznego punktu widzenia, - w rezultacie ich poniesienia podatnik może oczekiwać zwiększenia swoich przychodów), w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Co istotne również, muszą być to wydatki, dzięki którym podatnik może osiągnąć przychód podlegający opodatkowaniu.

Ustawodawca nie definiuje co należy rozumieć pod pojęciami „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów. Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN pojęcie:

1. „celowość” oznacza: - przydatność do jakichś potrzeb, - świadome zmierzanie do celu, - taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu,
2. „zabezpieczyć” oznacza: - „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, - „uczynienie bezpiecznym”, - „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”, - „zapewnienie komuś środków do życia”, - „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”, natomiast
3. „zachować” oznacza: - „pozostać w posiadaniu czegoś”, - „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”, - „uchronić przed zapomnieniem”.
   
   

Można więc przyjąć, iż koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu to takie koszty, które są poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów. Określony cel musi być widoczny. Ponadto poniesione koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać realność celu. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż Spółka zawarła ze spółką umowę na obsługę kotłowni centralnego ogrzewania i dozór. Do wykonywania powyższej umowy został skierowany pracownik Spółki. W dniu 30 listopada 2004 r. ww. pracownik (będący w stanie nietrzeźwości) spowodował pożar. Spółka wystąpiła do Spółki o zwrot poniesionych szkód. Ponadto, Spółka wystąpiła do swojego ubezpieczyciela o likwidację szkody. Ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie na rzecz Spółki, a z roszczeniem regresowym wystąpił o zapłatę wypłaconej kwoty do Spółki. W dniu 15 marca 2006 r. Spółka zawarła z ubezpieczycielem ugodę na mocy której miała zwrócić kwotę 355.451,05 zł w 24 ratach. Spółka z powyższej ugody się wywiązała.

Analizując przedstawiony stan faktyczny oraz przytoczony powyżej art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, należy uznać, iż skoro przepis ten mówi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, to zapłata roszczenia regresowego na rzecz ubezpieczyciela nie zmierza do osiągnięcia przychodu. Wypłata roszczenia regresowego nie pozostaje w bezpośrednim związku przyczynowym z przychodem, lecz wręcz przeciwnie łączy się z negatywnymi dla strony konsekwencjami finansowymi.

Poniesiony wydatek nie został poniesiony również w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, bowiem został poniesiony w celu uwolnienia się od odpowiedzialności względem ubezpieczyciela, nie zaś jak wskazuje Spółka uchronienia się przed utratą reputacji, zaufania kontrahenta (Spółki), a także innych firm do których mogłaby dotrzeć taka informacja.

W obrocie gospodarczym występują przypadki, w których strona zmuszona jest do zapłaty różnego rodzaju odszkodowań. Jest to kwestia ryzyka związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podmiot prowadzący działalność gospodarczą musi przyjąć na siebie również ryzyko wynikające z możliwych negatywnych konsekwencji prowadzonej działalności - również takich jak błędy spowodowane działaniem pracowników. Tego ryzyka nie można przenosić przy użyciu przepisów podatkowych na Skarb Państwa. Natomiast racjonalnie działający podmiot gospodarczy może się uchronić przed takimi negatywnymi skutkami m.in. poprzez stosowne ubezpieczenie. Dodatkowo należy podkreślić, iż uznanie roszczenia regresowego można potraktować jako przyznanie się do winy.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż oceniając charakter wydatku poniesionego przez Spółkę na rzecz ubezpieczyciela nie można wykazać związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy jego poniesieniem, a uzyskaniem przez Spółkę przychodu, względnie zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów. Celem zapłaty przedmiotowej kwoty nie jest bowiem uzyskanie przychodu (zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodu), lecz zwolnienie się Wnioskodawcy z zobowiązania wobec ubezpieczyciela z tytułu roszczenia regresowego.

Reasumując, stanowisko Spółki należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.