INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2011r. (data wpływu do tut. Biura – 28 lutego 2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia dochodu za 2010r. w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dziecko - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 lutego 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia dochodu za 2010r. w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dziecko.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W styczniu 2008r. pomiędzy wnioskodawcą a jego ówczesną żoną została przez Sąd orzeczona separacja. Następnie w lipcu 2009r. został orzeczony rozwód. W wyroku rozwodowym żaden z rodziców nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej nad dwójką małoletnich dzieci, pochodzących z tego małżeństwa. Miejscem zameldowania dzieci, do chwili obecnej, w tym w roku 2010, jest i był adres zamieszkania ich matki. Niemniej jednak również w ciągu roku podatkowego 2010 dzieci przebywały także w miejscu zamieszkania wnioskodawcy.

Małoletnie dzieci przebywają i przebywały pod wyłączną pieczą wnioskodawcy w miejscu jego zamieszkania przez część każdego roku kalendarzowego, w szczególności zawsze przez połowę okresu wakacji letnich, połowę okresu ferii zimowych oraz co drugi weekend. Niezależnie od powyższego, dzieci przebywały i przebywają u wnioskodawcy także w innym czasie, który jest ustalany między wnioskodawcą a jego byłą żoną.

Przebywanie dzieci w miejscu zamieszkania wnioskodawcy nie ma zatem i nie miało charakteru sporadycznego. Podczas przebywania dzieci u wnioskodawcy, podejmuje i podejmował on wszelkie działania i czynności wchodzące w zakres wychowywania dzieci. W czasie tym dzieci pozostają i pozostawały na jego utrzymaniu. Wnioskodawca zaspokaja i zaspokajał ich potrzeby materialne i niematerialne, dbając o ich rozwój fizyczny i psychiczny.

W związku z faktem, że po rozwodzie nie związał się z żadną osobą, podczas okresu kiedy dzieci przebywają i przebywały u wnioskodawcy, wychowuje i wychowywał je samotnie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy podatnikowi przysługuje prawo do określenia podatku dochodowego za 2010r. z uwzględnieniem możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem wnioskodawcy, przysługuje mu uprawnienie do skorzystania z możliwości określenia podatku z zastosowaniem art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W ocenie wnioskodawcy powyższe wynika z analizy stanu faktycznego i prawnego sprawy będącej przedmiotem niniejszego wniosku.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z treścią art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów rodzica samotnie wychowującego dzieci małoletnie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust 1, z wyjątkiem renty rodzinnej, podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Wnioskodawca stwierdza, iż okolicznością mającą zasadnicze znaczenie dla ustalenia uprawnienia do skorzystania z opodatkowania w sposób przewidzany w art. 6 ust. 4 ww. ustawy jest to, że w przeciwieństwie do preferencyjnego sposobu opodatkowania małżonków, cyt. ustawa nie wymaga, aby fakt samotnego wychowywania dziecka miał miejsce przez cały rok podatkowy, którego ma dotyczyć zeznanie podatkowe. Przepis stanowi bowiem o osobach wychowujących samotnie dzieci „w roku podatkowym”, a nie „przez rok podatkowy”. Wystarczające jest zatem, aby stan taki zaistniał w ciągu roku, a nie, aby trwał przez cały rok.

Stanowisko to znajduje – zdaniem wnioskodawcy - także potwierdzenie w dotychczasowych interpretacjach podatkowych, udzielonych w sprawach podobnych do rozpatrywanej. Wnioskodawca powołuje się na interpretację indywidualną z dnia 26 kwietnia 2010r., Znak: IPPB4/415-53/10-4/MP, zgodnie z którą „przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest, aby taki stan zaistniał w ciągu roku. Jeżeli przez część roku podatkowego jedno z dzieci faktycznie zamieszkują u jednego z rodziców, natomiast drugie z dzieci faktycznie zamieszkuje u drugiego z rodziców (w stosunku do których sąd orzekł rozwód lub separację), osobą samotnie wychowującą dziecko będzie każde z małżonków”. Analogiczne stanowisko zostało także wyrażone w interpretacji indywidualnej z dnia 08 lutego 2010r., Znak: ILPB2/415-1173/09-2/WS, zgodnie z którym „(...) przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok”.

Wnioskodawca przywołując ponownie tezę z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2010r., Znak: IPPB4/415-53/10-4/MP wskazał, iż podobne roztrzygnięcie zawarto w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 08 grudnia 2009r., Znak: IPPB4/415-645/09-2/MP.

Teza powyższa znajduje także potwierdzenie w stanowisku wyrażanym przez przedstawicieli doktryny. W komentarzu „Opodatkowanie dochodów osób samotnie wychowujących dzieci”, autorstwa p. Doroty Dąbrowskiej „okres samotnego wychowywania dziecka może zatem trwać nawet jeden dzień”. Zdaniem wnioskodawcy uznać należy, że w przedmiotowej sprawie spełniona została niezbędna przesłanka, tj. ta, że faktycznie wychowywał (i wychowuje nadal) swoje małoletnie dzieci, tj. zapewnia stałą opiekę prowadzącą do uzyskania ich pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Swe stanowisko wnioskodawca motywuje tym, iż przez część roku, wskazaną w opisie stanu faktycznego, małoletnie dzieci pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. Spotkania wnioskodawcy z małoletnimi dziećmi, mimo iż nie mają charakteru ciągłego, gdyż znajdują się one pod jego pieczą część roku podatkowego, to – w opinii wnioskodawcy - opieki tej nie można opisać jako sporadycznej.

W ocenie wnioskodawcy, mając na uwadze powyższe, uznać należy że spełnione zostały przesłanki art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca jest rozwodnikiem, nie pozostaje w nowym związku. Przez cześć roku podatkowego 2010 samotnie wychowywał swoje dwie małoletnie córki.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

-podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków: posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko, wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka), nie uzyskiwania przez dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą), wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Zgodnie z art. 6 ust. 8 i 9 powołanej ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (za wyjątkiem odnoszącym się do przychodów dotyczących tzw. najmu prywatnego) lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006r. o podatku tonażowym.

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy określa, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1, tj. po dniu 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Cytowane przepisy wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w stosownych przepisach.

Ponadto przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest zatem, jak słusznie stwierdził wnioskodawca, aby taki stan zaistniał w ciągu roku. Jednakże jeżeli w trakcie roku dziecko przebywa u obojga rodziców, to prawo do preferencyjnego rozliczenia przysługuje temu z rodziców, który faktycznie wychowuje dziecko, sprawuje nad nim stałą opiekę, zamieszkując z nim a nie tylko przyjmując gościnnie czy też przyjmując pod opiekę w określonych lub ustalonych przedziałach czasowych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż dzieci wnioskodawcy mieszkają z matką. Niemniej jednak w ciągu roku podatkowego 2010 dzieci przebywały także w miejscu zamieszkania wnioskodawcy. Małoletnie dzieci przebywają i przebywały pod wyłączną pieczą wnioskodawcy w miejscu jego zamieszkania przez część każdego roku kalendarzowego, w szczególności zawsze przez połowę okresu wakacji letnich, połowę okresu ferii zimowych oraz co drugi weekend. Niezależnie od powyższego, dzieci przebywały i przebywają u wnioskodawcy także w innym czasie, który jest ustalany między wnioskodawcą a jego byłą żoną.

Z istoty pojęcia „osoba samotnie wychowująca dzieci” należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych osób, ponieważ za prawnie niedopuszczalną należałoby uznać sytuację, w której z tego samego stanu faktycznego dwie osoby wysnują wniosek, że są osobami samotnie wychowującymi dzieci. Używając określeń „rodzic albo opiekun prawny” ustawodawca przesądził zatem, że możliwość wspólnego rozliczenia dochodów z małoletnim dzieckiem przysługuje tylko jednemu z rodziców, a mianowicie temu, który faktycznie wychowuje dziecko.

W niniejszej sprawie odpowiedź na pytanie, czy wnioskodawca może być opodatkowany jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy zatem wywieść z ustalenia, który z rodziców w rzeczywistości ponosi trud wychowania dziecka. Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do jego „utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju. Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do wspólnego rozliczenia dochodów z małoletnim dzieckiem temu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko, a nie zajmuje się jedynie dzieckiem w czasie wakacji, w weekendy i święta czy też inne dni wolne od pracy.

W okolicznościach rozstrzyganej sprawy stwierdzić zatem należy, że rodzicem faktycznie wychowującym córki jest matka dziecka. To ona bowiem, jak wynika z wniosku, zajmuje się wychowaniem dzieci. Wnioskodawca zajmuje się córkami jedynie w czasie wakacji, ferii, weekendy czy też w dni ustalone z byłą współmałżonką, a zatem trudno uznać, iż dzieci faktycznie wychowuje, a właśnie wychowywanie dziecka, tj. kształtowanie jego osobowości i sprawowanie nad nim stałej pieczy (a nie tylko doraźnej, tj. w określonych przedziałach czasowych) jest warunkiem do skorzystania z preferencji podatkowej, o której mowa w powołanym art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec powyższego wnioskodawca nie może zostać uznany za osobę samotnie wychowującą dziecko.

Należy zauważyć, iż prawdą jest, że okres samotnego wychowywania dziecka może trwać nawet jeden dzień (np. w sytuacji narodzin dziecka w trakcie roku podatkowego bądź śmierci jednego z rodziców). Jednakże w przedstawionym stanie faktycznym – co wykazano powyżej – nie można stwierdzić, że wnioskodawca ponosi trud wychowania dziecka, gdyż to matka dzieci a nie wnioskodawca sprawuje faktyczny nadzór nad wychowaniem córek. Wnioskodawca zaprasza dzieci do siebie jedynie w czasie wakacji, w weekendy i święta czy też inne określone dni w roku.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnosząc się do wskazanych przez wnioskodawcę interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące przy wydaniu przedmiotowej interpretacji. Ponadto stan faktyczny przedstawiony w tychże interpretacjach jest inny niż w niniejszej interpretacji. Wnioskodawca powołuje się m.in. na interpretacje mówiące o sytuacji, gdy rodzice mając dwoje dzieci wychowują je w ten sposób, że matka wychowuje jedno dziecko i dziecko to z nią mieszka, a ojciec wychowuje drugie dziecko, które mieszka z ojcem. Sytuacja taka nie ma miejsca w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.