Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP2/443-778/12-3/MR
z 25 października 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 25 lipca 2012 r. (data wpływu 27 lipca 2012 r.), uzupełnionym w dniu 31 lipca 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania prowizji otrzymanej na podstawie zawartej umowy o zarządzie powierniczym – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 lipca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania prowizji otrzymanej na podstawie zawartej umowy o zarządzie powierniczym. Wniosek uzupełniono w dniu 31 lipca 2012 r. o dowód uiszczenia brakującej opłaty.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W roku 2004 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę o zarządzie powierniczym o charakterze trwałym. Według powyższej umowy powierzono Zainteresowanej 500.000,00 zł.

Środki te przelano na rachunek bankowy Zainteresowanej po podpisaniu umowy. Według umowy Wnioskodawczyni miała nabywać nieruchomości rolne w celu uzyskania dotacji lub ich dalszej odsprzedaży. § 4 brzmi: „Pani X. z chwilą otrzymania opisanej wyżej kwoty zobowiązuje się do jej wydatkowania na zakup nieruchomości rolnych położonych w okolicach … we własnym imieniu a następnie przeniesienie ich własności na rzecz powierzającego w terminie 30 dni od daty wezwania, które dla swej ważności wymaga zachowania formy pisemnej”.

Natomiast § 5 brzmi: „Powiernik zobowiązuje się do podjęcia ze szczególną starannością wszelkich działań zmierzających do wyszukania na lokalnym rynku nieruchomości, których lokalizacja, przeznaczenie oraz oferowane ceny sprzedaży stwarzają realną szansę realizacji celu opisanego w § 1 umowy, a po wyszukaniu takich nieruchomości do niezwłocznego poinformowania powierzającego, celem uzyskania jego akceptacji na ich nabycie”. Powyższe oznacza, że Zainteresowana była w stosunku do dokonywania zakupów ograniczona zezwoleniem powierzającego. Wynagrodzenie w umowie zostało ustalone w sposób następujący: § 9: „Powiernikowi przysługiwać będzie z tytułu wykonania umowy wynagrodzenie - w przypadku gdy zakupione nieruchomości przeznaczone zostaną na działalność rolną w wysokości 10% wysokości otrzymanych dopłat z Unii Europejskiej. Natomiast w przypadku gdy zakupione nieruchomości zostaną odsprzedane w wysokości 5% od różnicy pomiędzy ceną nabycia i ceną odsprzedaży pomniejszonej o koszty i wydatki poczynione na tę nieruchomość”.

Do dnia sporządzenia wniosku o sporządzenie interpretacji Wnioskodawczyni nie otrzymała ww. wynagrodzenia prowizyjnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w świetle ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowana jest wyłącznie prowizja otrzymana po zakończeniu umowy?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w przypadku sprawowania zarządu powierniczego wyłącznie prowizja podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm., dalej ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

W myśl art. 27 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, w przypadku świadczenia usług związanych z nieruchomościami, miejscem świadczenia usług jest miejsce położenia nieruchomości.

Podstawą opodatkowania czynności wynikających z umowy zlecenia lub podobnych usług stanowi dla zleceniobiorcy kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonanie usługi, pomniejszona o kwotę podatku (art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu tym podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W myśl art. 29 ust. 2 ustawy, w przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż w roku 2004 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę o zarządzie powierniczym o charakterze trwałym. Według umowy Wnioskodawczyni miała nabywać nieruchomości rolne w celu uzyskania dotacji lub ich dalszej odsprzedaży. Zgodnie z zawartą umową Zainteresowana nabywa przedmiotowe nieruchomości w swoim imieniu a następnie przeniesie ich własność na rzecz powierzającego. Z zawartej umowy wynika, że powiernikowi (Zainteresowanej) przysługiwać będzie z tytułu wykonania umowy wynagrodzenie, tj. prowizja w wysokości 10% otrzymanych dopłat z Unii Europejskiej w przypadku, gdy zakupione nieruchomości przeznaczone zostaną na działalność rolną lub w wysokości 5% od różnicy pomiędzy ceną nabycia i ceną odsprzedaży pomniejszonej o koszty i wydatki poczynione na tę nieruchomość w przypadku, gdy zakupione nieruchomości zostaną odsprzedane.

Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest uregulowane w prawie polskim. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 353 ¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z zm.) zasada swobody kontraktowej. Zgodnie z tym przepisem, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Najczęściej podstawą do skonstruowania umowy powierniczej jest umowa zlecenia. Prawa i obowiązki stron tej umowy należy zasadniczo oceniać według przepisów o zleceniu.

Istota zlecenia powierniczego polega na tym, że na zewnątrz występuje powiernik, który dokonuje nabycia pewnej rzeczy lub prawa we własnym imieniu, ale na rzecz zleceniodawcy. Stroną czynności jest powiernik, który najpierw sam zaciąga zobowiązanie np. nabywa nieruchomość, a następnie wykonując wcześniejsze zobowiązanie (zlecenie powiernicze) przenosi te prawa lub obowiązki na osobę w interesie i na rachunek której działał.

Jak wynika z art. 734 i 735 Kodeksu cywilnego, istotą umowy zlecenia jest odpłatne (prowizja) lub nieodpłatne dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie lub, jeżeli tak stanowi umowa w imieniu własnym lecz na rachunek zlecającego. W tym ostatnim wypadku wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy, a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym (art. 740 zd. 2 Kodeksu cywilnego).

Władztwo nad nabytymi prawami, jakie można przypisać zleceniobiorcy wykonującemu zlecenie powiernicze jest ograniczone, a to poprzez:

• ograniczenie czasowe – zleceniobiorca obowiązany jest przekazać nabyte prawa na pierwsze żądanie zleceniodawcy;
• ustawowo wyłączoną możliwość rozporządzania tymi prawami na rzecz kogo innego aniżeli zleceniodawca lub wskazany przezeń podmiot, co powoduje wyłączenie możliwości efektywnego zwiększenia masy majątkowej zleceniobiorcy o prawa nabyte w wykonaniu powiernictwa;
• nieekwiwalentność dla zleceniobiorcy zbycia nabytych we własnym imieniu, lecz na rachunek zlecającego praw; prawa te przenoszone są na zlecającego nieodpłatnie - zgodnie z art. 742 Kodeksu cywilnego dający zlecenie zwraca przyjmującemu zlecenie jedynie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia, oraz zwalnia go od zobowiązań, które ten w powyższym celu zaciągnął w imieniu własnym, natomiast w przypadku przenoszenia powierniczo nabytych praw na wskazaną przez zlecającego osobę trzecią cena zbycia stanowi należność zleceniodawcy (art. 740 Kodeksu cywilnego).
  
  

W opisanej we wniosku sytuacji przedmiotem zawartej umowy jest zlecenie zakupu nieruchomości na rzecz zleceniodawcy. Zgodnie z zawartą umową Zainteresowana nabywa przedmiotowe nieruchomości w swoim imieniu a następnie przenosi ich własność na rzecz powierzającego (zlecającego).

W rozpatrywanej sprawie mamy więc do czynienia ze zleceniem zakupu nieruchomości na rzecz faktycznego nabywcy. Nabyte nieruchomości zostaną przekazane zlecającemu niezwłocznie po zgłoszeniu przez niego takiego żądania. Do tego czasu w umowie nabycia nieruchomości zleceniobiorca będzie nabywcą. Zatem w stosunkach zewnętrznych to powiernik (Wnioskodawczyni) będzie wyłącznym właścicielem w sensie prawnym.

Stosownie do powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów, czyli przeniesienie prawa do dysponowania towarem jak właściciel, zaś towarem - zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy - jest również grunt.

Jak wynika z opisu sprawy, za wykonaną czynność nabycia nieruchomości, Wnioskodawczyni jako powiernik otrzymuje od zlecającego środki pieniężne – co stanowi o odpłatności transakcji przeniesienia własności przedmiotowej nieruchomości. Zatem w świetle przedstawionych powyżej przepisów ustawy, przeniesienie własności przedmiotowej nieruchomości na rzecz zlecającego, stanowi odpłatną dostawę towarów zdefiniowaną w art. 7 ust. 1 ustawy, którą należy udokumentować fakturą VAT.

Ponadto jak wskazała Wnioskodawczyni, zgodnie z zawartą umową o zarządzie powierniczym, z tytułu wykonania umowy Zainteresowana otrzyma od zlecającego wynagrodzenie w postaci prowizji.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że w konsekwencji wykonania zlecenia (umowy) dojdzie do przeniesienia prawa własności gruntu (którego właścicielem jest Wnioskodawczyni) na zleceniodawcę. Należność z tytułu wykonania tej umowy obejmuje kwotę (już otrzymaną przez Zainteresowaną) wydatkowaną na zakup nieruchomości oraz kwoty prowizji.

Wobec powyższego, zgodnie z treścią art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania będzie obrót stanowiący kwotę należną obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy, tj. kwotę otrzymaną od zlecającego na zakup nieruchomości oraz kwotę prowizji należną z tytułu wykonania umowy. Zatem stanowisko Zainteresowanej, że w przedmiotowej sprawie w przypadku sprawowania zarządu powierniczego wyłącznie prowizja podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.