INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 28 marca 2011 r. (data wpływu 1 kwietnia 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 4 lipca 2011 r. (data wpływu 5 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przekazania majątku Spółki w toku postępowania likwidacyjnego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przekazania majątku Spółki w toku postępowania likwidacyjnego. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 4 lipca 2011 r. (data wpływu 5 lipca 2011 r.) o doprecyzowanie opisu przedstawionego zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

S.A. (dalej: Wnioskodawca, Spółka) jest właścicielem Centrum Handlowo-Biurowego w P. (dalej: Centrum Handlowo-Biurowe). Spółka powstała w 2001 r. w wyniku przekształcenia spółki Sp. z o.o. Część akcji (wcześniej udziałów) w Spółce była obejmowana przez akcjonariuszy (wspólników) w zamian za wkłady pieniężne, część za wkłady niepieniężne w postaci nieruchomości gruntowych. Akcje Spółki były również nabywane przez akcjonariuszy na rynku wtórnym akcji. Akcjonariusze Spółki planują wnieść większość akcji Wnioskodawcy aportem do spółki akcyjnej (dalej: Spółka Celowa). W zamian za akcje, aktualni akcjonariusze Wnioskodawcy obejmą akcje w Spółce Celowej. W celu uproszczenia struktury własnościowej, zmniejszenia kosztów funkcjonowania oraz zminimalizowania ryzyk biznesowych, w przyszłości może zostać podjęta decyzja o likwidacji Wnioskodawcy. Po zakończeniu likwidacji i zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli, Spółka Celowa, jako większościowy akcjonariusz likwidowanej Spółki – Wnioskodawcy otrzyma w naturze cały nieupłynniony majątek likwidacyjny, w tym nieruchomość Centrum Handlowo –Biurowego wraz z jego wyposażeniem. Nastąpi to w oparciu o odpowiedni zapis w statucie Spółki – Wnioskodawcy oraz na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych, regulujących postępowanie likwidacyjne spółki akcyjnej. Po otrzymaniu majątku likwidacyjnego, Spółka Celowa będzie kontynuować działalność prowadzoną uprzednio przez Wnioskodawcę w zakresie najmu powierzchni handlowych i biurowych w Centrum Handlowo-Biurowym.

W uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany wskazał, iż zgodnie z art. 474 § 1 KSH, pomiędzy wspólników spółki likwidowanej dokonywany jest podział majątku likwidacyjnego. Podział majątku może także nastąpić w naturze, tj. w drodze przekazania, na rzecz wspólników spółki likwidowanej, majątku tej spółki. Z otrzymaniem przez wspólników majątku likwidacyjnego w naturze nie wiąże się żadna odpłatność z ich strony, a przysporzenie to jest związane jedynie z faktem zamknięcia likwidacji, a prawo do otrzymania majątku wynika wprost z przepisów KSH.

Nieupłynniony majątek Spółki będzie stanowiło przedsiębiorstwo tej Spółki w rozumieniu art. 55(1) kc. Fakt ewentualnego zbycia w toku likwidacji niektórych składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa (o ile zbycie takie będzie konieczne dla zaspokojenia wierzycieli) nie wpłynie na to, że majątek Spółki, pozostały na dzień podziału pomiędzy wspólników, stanowił będzie przedsiębiorstwo.

Akcjonariusz większościowy będzie posiadał zdecydowaną większość akcji Wnioskodawcy. Tym samym, przypadać mu będzie zdecydowana większość majątku likwidacyjnego, dla zaspokojenia akcjonariuszy mniejszościowych wystarczające będą środki finansowe pochodzące ze środków pieniężnych Spółki pochodzących z działalności operacyjnej, ewentualnie z upłynnienia składników majątku, których upłynnienie nie będzie miało wpływu na spełnianie przez pozostały majątek przysługujący wspólnikowi cech powodujących, że majątek ten będzie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55(1) kc.

W związku z przejęciem, przez wspólnika większościowego, przedsiębiorstwa Wnioskodawcy przejęci zostaną także pracownicy tego przedsiębiorstwa w ramach „przejścia zakładu pracy”, o którym mowa w art. 23(1) Kodeksu pracy.

Wspólnik większościowy przejmie majątek likwidacyjny stanowiący przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55(1) kc. Pojęcie przedsiębiorstwa nie jest na gruncie prawa podatkowego tożsame z pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tym przepisem: pod pojęciem zorganizowana część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania, tym samym pojęcie przedsiębiorstwa jest szersze niż pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zgodnie z cytowaną definicją, w skład jednego przedsiębiorstwa może wchodzić kilka zorganizowanych części, o ile spełniają one określone warunki, w szczególności są organizacyjnie i finansowo wyodrębnione. Reasumując, majątek likwidacyjny będzie stanowił przedsiębiorstwo wcześniej funkcjonujące w Spółce, tym samym mając na uwadze, że zgodnie z definicją zawartą w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie przedsiębiorstwa oraz zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie są tożsame, majątek ten nie będzie stanowił zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przekazanie w toku postępowania likwidacyjnego całego nieupłynnionego majątku Wnioskodawcy na rzecz jej większościowego akcjonariusza będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej „ustawą PTU”, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jednocześnie, przez dostawę towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy PTU). Zdaniem Wnioskodawcy, na gruncie przytoczonego przepisu ogólnego (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy PTU), przekazania akcjonariuszowi spółki kapitałowej majątku likwidacyjnego nie można kwalifikować w ramach odpłatnej dostawy towarów, bowiem w zamian za przeniesienie własności tegoż majątku, spółka nie uzyska jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego, czy to w postaci przysporzenia majątkowego, czy ewentualnie zwolnienia z długu. Wydania majątku likwidacyjnego nie można również kwalifikować jako odpłatnego świadczenia usług, przede wszystkim z tej przyczyny, iż Spółka w toku likwidacji nie będzie świadczyła jakichkolwiek usług na rzecz akcjonariusza, który otrzyma majątek likwidacyjny.

Od ogólnej zasady zakładającej, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług, ustawodawca przewidział wyjątek zawarty w art. 7 ust. 2 ustawy PTU. Na podstawie przywołanego przepisu, na równi z odpłatną dostawą towarów traktowane jest przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, a także wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części. Analizując przytoczony przepis ustawy PTU należy podkreślić, że gdyby przekazanie majątku likwidacyjnego wspólnikom lub akcjonariuszom spółki mieściło się w pojęciu przekazania towarów na cele inne niż związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, to zbędna byłaby regulacja przewidziana w Dziale 11 Rozdział 4 ustawy PTU, dotycząca kwestii skutków likwidacji jednoosobowej działalności gospodarczej oraz spółek osobowych. Jednocześnie, zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, niedopuszczalna jest wykładnia prowadząca do uznania danego przepisu, jego fragmentu lub grupy przepisów za zbędne (tak TK np. w uchwale z dnia 15 października 1992 r. W 4/92 OTK 1993, tI, s. 150). Co więcej, przyjęcie, iż regulacja art. 7 ust. 2 ustawy PTU pozwala na opodatkowanie podatkiem od towarów i usług przekazania majątku likwidacyjnego prowadziłaby w konsekwencji do tego, iż czynność ta w przypadku spółek osobowych opodatkowana byłaby dwukrotnie – raz na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy PTU, drugi raz na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy PTU, co w sposób oczywisty godziłoby w podstawowe zasady systemu podatkowego. Dodatkowo, pomiędzy art. 7 ust. 2 i art. 14 ust. 1 ustawy PTU, nie występują jakiekolwiek odwołania lub zastrzeżenia w zakresie stosowania tych przepisów, które mogłyby rozwiązać problem podwójnego opodatkowania. W związku z powyższym, uzasadniony jest wniosek, iż norma prawna zrekonstruowana na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy PTU nie może obejmować zakresem zastosowanie sytuacji przekazania majątku likwidacyjnego, czy to wspólnikom, czy też akcjonariuszom podatnika, będącego spółką handlową.

Ponadto, przyjęcie, iż tego rodzaju czynność rodzi obowiązek zapłaty podatku na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy PTU, nie uwzględnia również prowspólnotowej wykładni omawianego przepisu, w szczególności zasady neutralności i zasady opodatkowania konsumpcji przewidzianych w pkt 5 preambuły oraz art. 1 Dyrektywy 112/2006/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

W szczególności, zasada opodatkowania konsumpcji wymaga interpretowania art. 7 ust. 2 ustawy PTU, tak aby zapewnić opodatkowanie sytuacji, w których przekazanie towaru wiąże się z konsumpcją (gdy towar przekazywany jest jego ostatecznemu konsumentowi). Tak więc przekazanie towarów, które nie stanowią dla odbiorcy dóbr konsumpcyjnych nie powinno łączyć się z ponoszeniem ciężaru podatku od towarów i usług. Jednocześnie, w myśl zasady neutralności, opodatkowanie nie powinno dotyczyć podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, a jeżeli opodatkowanie następuje, to podatnik ten powinien mieć możliwość odliczenia podatku naliczonego. Przekazanie majątku likwidacyjnego przez spółkę kapitałową swojemu akcjonariuszowi niewątpliwie jest przekazaniem towarów między podatnikami. Co więcej, skoro beneficjent majątku likwidacyjnego będzie prowadził z jego wykorzystaniem działalność gospodarczą, to nie sposób przyjąć, iż jest ostatecznym konsumentem tych dóbr. Przeciwnie, akcjonariusz będzie prowadził działalność gospodarczą z wykorzystaniem towarów otrzymanych w ramach majątku likwidacyjnego. Ponadto należy podkreślić, iż opodatkowanie w omawianych warunkach majątku likwidacyjnego przekazywanego w naturze, prowadzi do obciążenia podatkiem VAT właśnie akcjonariusza – beneficjenta tego majątku. Nie powinno ulegać wątpliwości, iż to akcjonariusz poniesie ekonomiczny ciężar pobrania podatku od towarów i usług, kwota zapłaconego podatku zmniejszy bowiem wartość masy majątku pozostałego po likwidacji. Jednocześnie, z faktury wewnętrznej wystawionej przez Wnioskodawcę (art. 106 ust. 7 ustawy PTU), Spółka Celowa w ramach prowadzonej działalności nie będzie miała możliwości odliczenia podatku naliczonego.

Tak więc przyjęcie, iż wydanie przez spółkę kapitałową majątku likwidacyjnego swojemu akcjonariuszowi (udziałowcowi), prowadzi do powstania obowiązku podatkowego na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 1 lub 2 ustawy PTU byłoby niewątpliwym naruszeniem zasad neutralności i powszechności opodatkowania wyrażonych w Dyrektywie 112/2006. Takie stanowisko potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 21 kwietnia 2009 r. sygn. I FSK 59/08, opubl. Legalis. Ponadto, w treści uzasadnienia wskazanego wyroku, NSA zwraca uwagę na fakt, iż w przypadku opodatkowania omawianych czynności na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy PTU, może dojść do sytuacji, gdy przestanie istnieć podmiot zobowiązany do zapłaty podatku. Wydanie majątku likwidacyjnego udziałowcom (akcjonariuszom) jest bowiem przeważnie ostatnią czynnością poprzedzającą złożenie wniosku o wykreślenie podmiotu z rejestru. Wykreślenie spółki z KRS, przy jednoczesnym braku następców prawnych może zdaniem NSA skutkować tym, że brak będzie podmiotu zobowiązanego do zapłaty podatku.

Ponadto należy zauważyć, iż w skład majątku likwidacyjnego przekazywanego przez Spółkę większościowemu akcjonariuszowi będzie wchodzić nieruchomość Centrum Handlowo-Biurowego wraz z całym jego wyposażeniem. Ponadto, likwidatorzy nie dokonają „wygaszenia” działalności prowadzonej przez Spółkę. Oznacza to, iż większościowy akcjonariusz wstąpi we wszystkie prawa Spółki wynikające z zawartych umów, w tym z umów najmu powierzchni handlowych i biurowych. Należy więc stwierdzić, iż wydanie większościowemu akcjonariuszowi majątku likwidacyjnego będzie sprowadzało się do przeniesienia na jego rzecz przedsiębiorstwa prowadzonego dotychczas przez Spółkę.

W tej mierze na uwagę zasługuje art. 6 pkt 1 ustawy PTU, który stanowi, iż przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zdaniem Wnioskodawcy, przez „zbycie przedsiębiorstwa” należy rozumieć każdy przypadek przeniesienia prawa do rozporządzania przedsiębiorstwem jak właściciel, w tym sprzedaż, zamianę, wniesienie w formie wkładu niepieniężnego do spółki, jak również przekazanie w ramach postępowania likwidacyjnego. Należy podkreślić, iż przepisy ustawy PTU nie zwierają autonomicznej definicji przedsiębiorstwa, zatem konieczne jest odwołanie się w tej mierze do definicji przewidzianej w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 55(1) k.c., przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności: 1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa); 2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; 3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; 4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; 5) koncesje, licencje i zezwolenia; 6) patenty i inne prawa własności przemysłowej; 7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; 8) tajemnice przedsiębiorstwa; 9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższą definicję, należy stwierdzić, że skoro majątek likwidacyjny przekazywany akcjonariuszowi większościowemu będzie obejmował wszystkie składniki majątkowe będące dotychczas w posiadaniu Wnioskodawcy, to zespół tych składników będzie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55(1) Kodeksu cywilnego. W konsekwencji, przeniesienie wskazanego zespołu składników majątkowych na rzecz większościowego akcjonariusza będzie stanowiło transakcję zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy PTU i w konsekwencji nie będzie podlegało przepisom ustawy.

W oparciu o wszystkie przedstawione wyżej argumenty, zdaniem Wnioskodawcy, na gruncie ustawy PTU przeniesienie przez Spółkę – Wnioskodawcę na rzecz większościowego akcjonariusza całości nieupłynnionego majątku nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Stanowisko takie znajduje również potwierdzenie w następujących interpretacjach indywidualnych wydanych przez organy podatkowe: 1) interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 marca 2009 r. sygn. IPPP1-443-105/09-5/JB; 2) interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 grudnia 2009 r. sygn. IPPP3-443-916/09-2/JF; 3) interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 3 kwietnia 2009 r. sygn. IPPP3-443-90/09-3/JF.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

Na mocy art. 7 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r., przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Art. 2 pkt 6 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., stanowi, iż przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Według art. 8 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r., za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Analizując powołane wyżej przepisy należy stwierdzić, iż każde świadczenie na rzecz innego podmiotu polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w definicji usługi. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę, a odbiorcą i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest właścicielem Centrum Handlowo-Biurowego. Spółka powstała w 2001 r. w wyniku przekształcenia spółki Sp. z o.o. Część akcji (wcześniej udziałów) w Spółce była obejmowana przez akcjonariuszy (wspólników) w zamian za wkłady pieniężne, część za wkłady niepieniężne w postaci nieruchomości gruntowych. Akcje Spółki były również nabywane przez akcjonariuszy na rynku wtórnym akcji. Akcjonariusze Spółki planują wnieść większość akcji Wnioskodawcy aportem do spółki akcyjnej (dalej: Spółka Celowa). W zamian za akcje, aktualni akcjonariusze Wnioskodawcy obejmą akcje w Spółce Celowej. W celu uproszczenia struktury własnościowej, zmniejszenia kosztów funkcjonowania oraz zminimalizowania ryzyk biznesowych, w przyszłości może zostać podjęta decyzja o likwidacji Wnioskodawcy. Po zakończeniu likwidacji i zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli, Spółka Celowa, jako większościowy akcjonariusz likwidowanej Spółki – Wnioskodawcy otrzyma w naturze cały nieupłynniony majątek likwidacyjny, w tym nieruchomość Centrum Handlowo –Biurowego wraz z jego wyposażeniem. Nastąpi to w oparciu o odpowiedni zapis w statucie Spółki – Wnioskodawcy oraz na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych, regulujących postępowanie likwidacyjne spółki akcyjnej. Po otrzymaniu majątku likwidacyjnego, Spółka Celowa będzie kontynuować działalność prowadzoną uprzednio przez Wnioskodawcę w zakresie najmu powierzchni handlowych i biurowych w Centrum Handlowo-Biurowym. Zainteresowany wskazał, iż zgodnie z art. 474 § 1 KSH, pomiędzy wspólników spółki likwidowanej dokonywany jest podział majątku likwidacyjnego. Podział majątku może także nastąpić w naturze, tj. w drodze przekazania, na rzecz wspólników spółki likwidowanej, majątku tej spółki. Z otrzymaniem przez wspólników majątku likwidacyjnego w naturze nie wiąże się żadna odpłatność z ich strony, a przysporzenie to jest związane jedynie z faktem zamknięcia likwidacji, a prawo do otrzymania majątku wynika wprost z przepisów KSH. Nieupłynniony majątek Spółki będzie stanowiło przedsiębiorstwo tej Spółki w rozumieniu art. 55(1) kc. Fakt ewentualnego zbycia w toku likwidacji niektórych składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa (o ile zbycie takie będzie konieczne dla zaspokojenia wierzycieli) nie wpłynie na to, że majątek Spółki, pozostały na dzień podziału pomiędzy wspólników, stanowił będzie przedsiębiorstwo. Akcjonariusz większościowy będzie posiadał zdecydowaną większość akcji Wnioskodawcy. Tym samym, przypadać mu będzie zdecydowana większość majątku likwidacyjnego, dla zaspokojenia akcjonariuszy mniejszościowych wystarczające będą środki finansowe pochodzące ze środków pieniężnych Spółki pochodzących z działalności operacyjnej, ewentualnie z upłynnienia składników majątku, których upłynnienie nie będzie miało wpływu na spełnianie przez pozostały majątek przysługujący wspólnikowi cech powodujących, że majątek ten będzie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55(1) kc. W związku z przejęciem, przez wspólnika większościowego, przedsiębiorstwa Wnioskodawcy przejęci zostaną także pracownicy tego przedsiębiorstwa w ramach „przejścia zakładu pracy”, o którym mowa w art. 23(1) Kodeksu pracy.

Zasady i tryb rozwiązania i likwidacji spółki akcyjnej regulują przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.). Postępowanie likwidacyjne, prowadzone w celu rozwiązania spółki z przyczyn wskazanych w ustawie Kodeks spółek handlowych, ma na celu uregulować stosunki majątkowe spółki wobec jej wspólników i wierzycieli oraz doprowadzić do ostatecznego wykreślenia spółki z rejestru i zakończenia jej bytu prawnego.

Zgodnie z art. 462 § 2 ustawy Kodeks spółek handlowych, w okresie likwidacji nie można, nawet częściowo, wypłacać akcjonariuszom zysków ani dokonywać podziału majątku spółki przed spłaceniem wszystkich zobowiązań.

W myśl art. 474 § 1 ww. ustawy, podział między akcjonariuszy majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli nie może nastąpić przed upływem roku od dnia ostatniego ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli.

Majątek, o którym mowa w § 1, dzieli się między akcjonariuszy w stosunku do dokonanych przez każdego z nich wpłat na kapitał zakładowy (art. 474 § 2 ustawy Kodeks spółek handlowych).

Stosownie do art. 474 § 3 cyt. ustawy, jeżeli akcje uprzywilejowane korzystają z prawa pierwszeństwa przy podziale majątku, należy przede wszystkim spłacić akcje uprzywilejowane w granicach sum wpłaconych na każdą z nich, a następnie spłacić w ten sam sposób akcje zwykłe; nadwyżka majątku zostanie podzielona na ogólnych zasadach między wszystkie akcje.

Statut może określać inne zasady podziału majątku (art. 474 § 4 Kodeksu spółek handlowych).

Według art. 478 ustawy Kodeks spółek handlowych, rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji z chwilą wykreślenia spółki z rejestru.

Uregulowania Kodeksu spółek handlowych wskazują, iż podział majątku między akcjonariuszy następuje po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli. Tym samym przejęcie majątku likwidowanej spółki kapitałowej przez akcjonariuszy następuje z mocy prawa i nie stanowi rozdysponowania majątku przez likwidowany podmiot. Likwidowany podmiot nie może przeznaczyć majątku likwidacyjnego na żaden inny cel (chyba że inne zasady podziału określone zostały w statucie już w momencie zawiązywania spółki), lecz tylko dokonać podziału pozostałego majątku między akcjonariuszy.

Ponadto, w przedmiotowej sprawie, jak wynika z przedstawionych we wniosku okoliczności, po zaspokojeniu wszystkich wierzycieli, w likwidowanej spółce pozostanie majątek, który stanowił będzie działające przedsiębiorstwo, w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu „przedsiębiorstwo”, definicję taką zawiera ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Na mocy art. 55¹ Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
   
   

Zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Reasumując, podział majątku likwidacyjnego polegający na przekazaniu w toku postępowania likwidacyjnego całego nieupłynnionego majątku Wnioskodawcy, stanowiącego przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, na rzecz jej większościowego akcjonariusza – stanowić będzie czynność niepodlegającą przepisom ustawy o podatku od towarów i usług, a tym samym, nie będzie podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

W związku z tym, iż przedmiotem przekazania jest przedsiębiorstwo, a nie zespół poszczególnych składników, tut. Organ nie odniósł się do kwestii zastosowania art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.