INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zmianami) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 7 lutego 2011 r. (data wpływu 10 lutego 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 maja 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania ustanowienia hipoteki - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 5 maja 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania ustanowienia hipoteki.

W przedmiotowym wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 20 lutego 2011 r. weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece. W związku z powyższym Wnioskodawca, jako płatnik podatku od czynności cywilnoprawnych, powziął wątpliwości co do ustalenia wysokości podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku zabezpieczenia hipoteką zobowiązania, na które składają się zarówno wierzytelności określone (kapitał kredytu) oraz wierzytelności nieokreślone, w postaci zmiennych odsetek i kosztów ubocznych. Do nowelizacji zobowiązanie takie objęte było jedną hipoteką kaucyjną, od której pobierano podatek w wysokości 19 zł. Po znowelizowaniu przepisów dotyczących hipoteki nie znowelizowano jednak przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wnioskodawca wskazuje, że obecne uregulowanie hipoteki odpowiada w swojej treści hipotece kaucyjnej, jak również brak jest normy, na podstawie której można dzielić hipotekę na różne części, objęte różnymi stawkami podatkowymi.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Jaka jest wysokość podatku od czynności cywilnoprawnych od ustanowienia nowej hipoteki, zabezpieczającej zarówno wierzytelność określoną jak i nieokreśloną...

Zdaniem Wnioskodawcy, od ustanowienia nowej hipoteki pobierać należy podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 0,1% wartości zabezpieczanej wierzytelności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

W opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym wskazano, że w związku z nowelizacją ustawy o księgach wieczystych i hipotece nie dokonano nowelizacji ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, dlatego też Wnioskodawca, będący płatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych powziął, wątpliwości co do wysokości podatku w sytuacji ustanowienia hipoteki zabezpieczającej zarówno wierzytelności istniejące, jak i wierzytelności o wysokości nieustalonej.

Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, że hipoteka stanowi ograniczone prawo rzeczowe o charakterze akcesoryjnym, służące do zabezpieczenia wierzytelności. Instytucja hipoteki, pomimo zaliczenia jej do praw rzeczowych ograniczonych, nie została jednak uregulowana w przepisach Kodeksu cywilnego. Uregulowania jej dotyczące zawarto w ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t. jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.). Stosownie do art. 65 ust. 1 tej ustawy w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).

W dotychczas obowiązujących przepisach ustawy o księgach wieczystych i hipotece istniał podział na hipotekę zwykłą, zabezpieczającą wierzytelność o wysokości określonej oraz kaucyjną, zabezpieczającą wierzytelność o wysokości nieokreślonej.

Jednakże w dniu 20 lutego 2011 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 131, poz. 1075), które zniosły podział hipoteki na hipotekę zwykłą oraz kaucyjną. Nowe przepisy wprowadziły tylko jeden rodzaj hipoteki. Od lutego 2011 r. hipoteką może być zabezpieczona wierzytelność pieniężna, w tym również wierzytelność przyszła. Hipoteka ta może również zabezpieczać kilka wierzytelności z różnych stosunków prawnych przysługujących temu samemu wierzycielowi, albo kilka wierzytelności przysługujących różnym podmiotom, a służącym sfinansowaniu tego samego przedsięwzięcia.

Stosownie natomiast do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. h) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) jedną z czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem jest ustanowienie hipoteki.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 2a ww. ustawy obowiązek podatkowy z tego tytułu powstaje z chwilą złożenia oświadczenia o ustanowieniu hipoteki lub zawarcia umowy ustanowienia hipoteki, natomiast obowiązek podatkowy ciąży na składającym oświadczenie woli o ustanowieniu hipoteki (art. 4 pkt 8 ustawy).

Podstawę opodatkowania, w przypadku ustanowienia hipoteki, stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 10 stanowi kwota zabezpieczonej wierzytelności. Stawki podatku z tytułu ustanowienia hipoteki określone zostały w art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i wynoszą one od ustanowienia hipoteki:

1. na zabezpieczenie wierzytelności istniejących - od kwoty zabezpieczonej wierzytelności - 0,1%,
2. na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej - 19 zł.

Z treści powołanych przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że zastosowanie stawki podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku ustanowienia hipoteki nie jest uzależnione od rodzaju ustanowionej hipoteki, lecz od tego, czy wierzytelność zabezpieczona hipoteką istnieje i jej wysokość jest znana, czy też wysokości tej wierzytelności ustalić nie można (czyli od rodzaju zabezpieczonej wierzytelności). W konsekwencji zmiana przepisów ustawy o księgach wieczystych i hipotece w powyższym zakresie nie ma wpływu zasadniczo na stosowanie przepisów ustawy podatkowej. Oznacza to, że obowiązujące do dnia 20 lutego 2011 r. zasady pobierania podatku od czynności cywilnoprawnych od ustanowienia hipoteki znajdują zastosowanie także do ustalenia stawki podatku po wejściu w życie ustawy nowelizującej.

W rezultacie więc, wbrew stanowisku Wnioskodawcy, stwierdzić należy, że w przypadku ustanowienia hipoteki stanowiącej zabezpieczenie zarówno wierzytelności istniejącej (kwoty kredytu), jak i wierzytelności o wysokości nieokreślonej (odsetek i kosztów ubocznych), przy dokonywaniu czynności w formie aktu notarialnego, na Wnioskodawcy, jako płatniku podatku od czynności cywilnoprawnych, spoczywał będzie obowiązek pobrania podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 19 zł.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. E. Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.