INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 07 marca 2011r. (data wpływu do tut. Biura – 24 marca 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia do przychodu wnioskodawcy kwoty stanowiącej obniżenie opłaty za naukę w związku z trudną sytuacją materialną - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 marca 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia do przychodu wnioskodawcy kwoty stanowiącej obniżenie opłaty za naukę w związku z trudną sytuacją materialną.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest obywatelem USA, w 2009r. zawarł związek małżeński z obywatelką Polski. Obecnie mieszka w Polsce na podstawie wizy na pobyt czasowy, a jego celem jest pozostanie na stałe w Polsce i uzyskanie obywatelstwa polskiego. W październiku 2010r. wnioskodawca został przyjęty na studia II stopnia (magisterskie) na Akademię (studia wieczorowe). W związku z faktem, że aktualnie opłata za każdy rok nauki na tej uczelni na Wydziale dla cudzoziemców z poza Unii Europejskiej została ustalona jako równowartość 4.000 euro + 250 euro za pierwszy rok, na wniosek wnioskodawcy, z uwagi na trudną sytuację materialną jego rodziny, decyzją Rektora Uczelni obniżono mu opłatę o 2.000 euro. Obniżenie opłaty nastąpiło w trybie przepisów Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 października 2006r. w sprawie podejmowania i odbywania przez cudzoziemców studiów i szkoleń oraz ich uczestniczenia w badaniach naukowych i pracach rozwojowych (Dz. U. Nr 190, poz. 1406 ze zm.), które w § 19 dopuszcza obniżenie cudzoziemcowi opłaty, lub nawet zwolnienie z niej całkowicie, m.in. w przypadku trudnej sytuacji materialnej. Wnioskodawca dodatkowo nadmienia, że aktualnie opłata za rok nauki na Wydziale Akademii dla pozostałych studentów studiów wieczorowych, w tym cudzoziemców z krajów Unii Europejskiej wynosi 5.600 zł. W poprzednich latach stawka za studia dla cudzoziemców z poza Unii Europejskiej wynosiła 2.000 euro.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kwota stanowiąca równowartość w PLN obniżonej opłaty za naukę (2.000 euro) stanowi przychód podatnika podlegający opodatkowaniu zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł (art. 20 ust. 1 ww. ustawy), a tym samym Uczelnia powinna wystawić informację podatkową PIT-8C...

Zdaniem wnioskodawcy, obniżenie opłaty za naukę nie stanowi przychodu podatnika w rozumieniu ustawy o podatku dochoodwym od osób fizycznych, skoro możliwość zastosowania ulgi, a nawet całkowicie zwolnienie z opłaty przewiduje rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 12 października 2006r., czyli akt normatywny wydany na podstawie i w granicach upoważnienia ustawowego. Natomiast samo obniżenie opłaty za studia jest wynikiem dyskrecjonalnej decyzji Rektora, czyli organu uczelni będącej zakładem administracyjnym. Ustalenie opłaty za studia na niższym poziomie niż to wynika z regulaminów wewnetrznych uczelni, ale na podstawie powszechnie obowiazujących przepisów nie powinno być uznane za nieodpłatne świadczenie, podlegające opodatkowaniu. Ponadto wskazać należy, że biorąc pod uwagę wysokość opłaty za studia wieczorowe dla studentów z państw Unii Europejskiej oraz z Polski wynoszącą 5.600 zł rocznie, opłata uiszczona przez wnioskodawcę, po ustaleniu jej na niższym poziomie, wciąż jest znacznie wyższa, gdyż wyniosła 2.000 euro + 250 euro za pierwszy rok. Jednakże standard i zakres usług edukacyjnych dla wnioskodawcy jest identyczny jak zakres usług oferowany pozostałym studentom, to można wnioskować, że opłata wynosząca pierwotnie dla wnioskodawcy 4.250 euro byłaby świadczeniem nieekwiwalentnym. W związku z tym, ustalenie opłaty na niższym poziomie nie powinno być traktowane jako przysporzenie majątkowe – nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne – to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu. Zaprezentowana definicja, mająca swoje źródło w orzecznictwie sądów administracyjnych, znajduje odzwierciedlenie w definicji słownikowej omawianego pojęcia, zgodnie z którą „nieodpłatne świadczenie” oznacza wszelkie świadczenia nie wymagające opłaty; takie za które się nie płaci, bezpłatne.

W myśl natomiast art. 20 ust. 1 cyt. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w ww. przepisie sformułowanie „w szczególności” świadczy o tym, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty. Zatem do tej kategorii przychodów należy zaliczyć również inne przychody niż wymienione wprost w cyt. przepisie a niemieszczące się w innych kategoriach przychodów, ściśle określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 powołanej ustawy. Tak więc przychodem z tzw. „innych źródeł” określonych w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest również „nieodpłatne świadczenie”, jeżeli nie jest ono związane z kategorią przychodów określonych w katalogu źródeł w pkt 1-8 ust. 1 art. 10 cyt. ustawy. Przy czym podkreślić należy, iż to, że świadczenie stanowi przychód podatkowy nie oznacza, iż świadczeniobiorca zawsze będzie zobowiązany do uiszczenia podatku. Dane świadczenie może bowiem mieścić się w katalogu zwolnień określonych w treści art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

I tak, ze zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 40 ww. ustawy korzystają świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty, Prawo o szkolnictwie wyższym, a także przepisów o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki.

Na podstawie art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005r.

Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365 ze zm.) minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego określa, w drodze rozporządzenia:

1. formy studiów i szkoleń, na które mogą być przyjmowani cudzoziemcy,
2. wymagania, jakie muszą spełniać cudzoziemcy ubiegający się o przyjęcie na studia, studia doktoranckie i szkolenia lub o uczestniczenie w badaniach naukowych i pracach rozwojowych, uwzględniając poziom wykształcenia odpowiedni do podjęcia danej formy studiów lub szkolenia, stan zdrowia i predyspozycje do studiów na określonych kierunkach oraz rodzaje dokumentów, które są obowiązani przedstawić,
3. sposób ustalania wysokości stypendiów przyznawanych w ramach limitu, o którym mowa w art. 43 ust. 9, przyjmując za podstawę minimalną stawkę wynagrodzenia zasadniczego asystenta zatrudnionego w uczelni oraz tryb ich przyznawania, wypłacania, zawieszania i cofania,
4. sposób ustalania w uczelniach publicznych odpłatności za studia, studia doktoranckie, szkolenia i uczestniczenie w badaniach naukowych i pracach rozwojowych, uwzględniając planowane koszty kształcenia, możliwość obniżania i zwalniania z opłat i organy uprawnione do podejmowania decyzji w tych sprawach oraz sposób wnoszenia opłat i przypadki, w których opłaty podlegają zwrotowi

-mając na uwadze zapewnienie możliwie szerokiego dostępu do kształcenia i prowadzenia badań naukowych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz urzeczywistnienie zasady równego traktowania.

Rozporządzeniem, o którym mowa w ww. art. 44 ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym jest rozporządzenie z dnia 12 października 2006r. w sprawie podejmowania i odbywania przez cudzoziemców studiów i szkoleń oraz ich uczestniczenia w badaniach naukowych i pracach rozwojowych (Dz. U. Nr 190, poz. 1406 ze zm.).

W myśl § 1 ust. 1 ww. rozporządzenia, cudzoziemcy mogą być przyjmowani na:

1. studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia oraz jednolite studia magisterskie;
2. studia podyplomowe;
3. studia doktoranckie;
4. staże habilitacyjne;
5. staże naukowe, artystyczne lub szkolenia specjalizacyjne i medyczne staże podyplomowe;
6. kursy dokształcające, w tym kursy języka polskiego oraz roczne kursy przygotowawcze do podjęcia nauki w języku polskim;
7. studenckie praktyki zawodowe.
   
   

Zgodnie zaś z ust. 2 § 1 cyt. rozporządzenia, cudzoziemcy mogą być przyjmowani na studia i szkolenia, o których mowa w ust. 1, oraz uczestniczyć w badaniach naukowych i pracach rozwojowych, jeżeli:

1. posiadają wizę lub kartę pobytu albo inny dokument uprawniający do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. wykazują się dobrym stanem zdrowia, udokumentowanym zaświadczeniem lekarskim, stwierdzającym brak przeciwwskazań do podjęcia kształcenia na obranym kierunku i formie kształcenia;
3. posiadają polisę ubezpieczeniową na wypadek choroby lub następstw nieszczęśliwych wypadków na okres kształcenia w Polsce albo Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego lub przystąpią do ubezpieczenia w Narodowym Funduszu Zdrowia niezwłocznie po rozpoczęciu kształcenia.
   
   

Jak stanowi treść § 17 ust. 1 ww. rozporządzenia, cudzoziemcy podejmujący studia i szkolenia, o których mowa w § 1 ust. 1, uczestniczący w badaniach naukowych i pracach rozwojowych w uczelniach publicznych na zasadach odpłatności lub podejmujący studia prowadzone w języku obcym wnoszą, z zastrzeżeniem ust. 2, opłatę stanowiącą rocznie równowartość nie mniej niż:

1. na studiach pierwszego lub drugiego stopnia albo jednolitych studiach magisterskich - 2.000 euro;
2. na studiach doktoranckich i studiach podyplomowych, medycznych stażach podyplomowych, stażach naukowych i artystycznych, szkoleniach specjalizacyjnych i stażach habilitacyjnych - 3.000 euro;
3. na kursach dokształcających i studenckich praktykach zawodowych - 3.000 euro;
4. za udział w kursie językowym, w tym kursie przygotowawczym do podjęcia nauki w języku polskim - 2.000 euro;
5. w placówkach naukowych Polskiej Akademii Nauk, jednostkach badawczo-rozwojowych i jednostkach organizacyjnych posiadających status jednostki badawczo-rozwojowej oraz Polskiej Akademii Umiejętności - wysokość opłaty ustalonej dla danej formy kształcenia w uczelni.
   
   

Opłaty, o których mowa w ust. 1, nie mogą być niższe niż planowany koszt kształcenia, z zastrzeżeniem ust. 3 (ust. 2 § 17 ww. rozporządzenia).

Wysokość opłat, o których mowa w ust. 1 i 5, ustala rektor uczelni lub kierownik jednostki naukowej innej niż jednostka organizacyjna uczelni. Cudzoziemcy, którzy spełniają warunki określone w art. 5 ust. 1-3 ustawy z dnia 9 listopada 2000r. o repatriacji (Dz. U. z 2004r. Nr 53, poz. 532, ze zm.), podejmujący na zasadach odpłatności, prowadzone w języku polskim, studia lub szkolenia, o których mowa w § 1 ust. 1, wnoszą opłaty obniżone o 30 % (ust. 3 § 17 cyt. rozporządzenia).

Cudzoziemcy przyjmowani na studia, studia doktoranckie i studia podyplomowe w uczelniach publicznych na zasadach odpłatności wnoszą w pierwszym roku nauki opłaty, o których mowa w ust. 1, podwyższone o równowartość 200 euro, niezależnie od liczby podjętych kierunków studiów (ust. 4 § 17 ww. rozporządzenia).

Jednakże zgodnie z treścią § 19 cyt. rozporządzenia w przypadku trudnej sytuacji materialnej cudzoziemca lub w przypadku podjęcia przez niego nauki na drugim kierunku studiów lub kształcenia w innej formie na warunkach odpłatności rektor lub kierownik jednostki naukowej innej niż jednostka organizacyjna uczelni, na wniosek zainteresowanego, może obniżyć opłatę, o której mowa w § 17, lub zwolnić z niej całkowicie.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż decyzją Rektora Uczelni obniżono wnioskodawcy opłatę za studia o 2.000 euro ze względu na jego trudną sytuację materialną. Obniżenie opłaty nastąpiło w trybie przepisów Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 października 2006r. w sprawie podejmowania i odbywania przez cudzoziemców studiów i szkoleń oraz ich uczestniczenia w badaniach naukowych i pracach rozwojowych (Dz. U. Nr 190, poz. 1406 ze zm.), które w § 19 dopuszcza obniżenie cudzoziemcowi opłaty, lub nawet zwolnienie z niej całkowicie, m.in. w przypadku trudnej sytuacji materialnej.

Mając zatem na uwadze przywołane przepisy należy stwierdzić, iż u wnioskodawcy wystąpi przychód w postaci nieodpłatnych świadczeń. Obniżenie kwoty czesnego skutkuje bowiem powstaniem realnych korzyści finansowych. Wnioskodawca zobowiązany będzie bowiem, po obniżce, do ponoszenia kosztów opłat w niższej kwocie niż zostało to pierwotnie ustalone.

Z wyżej cytowanych przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz przepisów rozporządzenia w sprawie podejmowania i odbywania przez cudzoziemców studiów i szkoleń oraz ich uczestniczenia w badaniach naukowych i pracach rozwojowych wynika bowiem, iż cudzoziemcy mogą podejmować i odbywać kształcenie na zasadach odpłatności. Jednak rektor uczelni w przypadku trudnej sytuacji materialnej cudzoziemca, na jego wniosek, może obniżyć opłatę, o której mowa w § 17, lub zwolnić z niej całkowicie.

Jeżeli zatem, fakt obniżenia świadczenia (opłaty) za studia o 2.000 euro ze względu na trudną sytuację materialną wnioskodawcy, ma charakter świadczenia pomocy materialnej przyznanej na podstawie wyżej cytowanego przepisu - do stwierdzenia czego tut. Organ nie jest uprawniony, bowiem kwestia ta nie stanowi zagadnienia regulowanego przepisami prawa podatkowego - oraz spełnione zostały pozostałe warunki przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to ww. świadczenie w postaci zwolnienia z części opłaty za naukę winno korzystać, jako mieszczące się w dyspozycji powołanego przepisu, ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. W związku z czym świadczenie to będzie stanowiło przychód wnioskodawcy, jednakże przychód ten nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, na uczelni nie będzie ciążył obowiązek wystawienia informacji podatkowej PIT-8C.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe, gdyż jak wyżej wskazano w przedstawionym stanie faktycznym wnioskodawca – wbrew jego twierdzeniu – otrzyma przychód w postaci nieodpłatnego świadczenia, który jednakże będzie zwolniony z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.