INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 27 maja 2011r. (data wpływu do tut. Biura – 01 czerwca 2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpracowania przez najemców lokali zobowiązań z tytułu zaległych czynszów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 01 czerwca 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpracowania przez najemców lokali zobowiązań z tytułu zaległych czynszów.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca-Gmina wynajmuje lokale mieszkalne wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu Gminy. Wielu najemców nie uiszcza należnego czynszu, w związku z czym powstają zaległości czynszowe sięgające nawet tysięcy złotych w odniesieniu do jednego lokalu. Wobec dłużników stosowane są różne formy działania – udzielane są np. ulgi poprzez rozłożenie należności na raty, na podstawie sądowych nakazów zapłaty wszczynana jest egzekucja przez komornika sądowego. Działania te często nie przynoszą efektów, bowiem egzekucja jest wielokrotnie umarzana z uwagi na brak możliwości wyegzekwowania należności (bezskuteczność egzekucji).

Wnioskodawca zamierza w celu zmniejszenia zadłużenia czynszowego, wprowadzić możliwość odpracowania zaległego czynszu. Nastąpiłoby to na podstawie podpisanego przez Gminę jako wynajmującego oraz najemcę aneksu do umowy najmu. Aneks ten określać będzie rodzaj, rozmiar (zakres) czynności świadczonych przez najemcę (dłużnika) oraz jej wartość. Ponadto aneks zawierać będzie zapis, że uiszczenie zaległego czynszu będzie mieć formę świadczenia niepieniężnego (odpracowania, którego wartość zostanie ustalona przez strony).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wartość świadczenia rzeczowego w postaci odpracowanego czynszu, jest przychodem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem wnioskodawcy, wartość świadczenia rzeczowego w postaci odpracowanego czynszu nie jest przychodem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca na poparcie swojego stanowiska powołuje się na art. 659 § 2 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym czynsz za najem (również lokalu mieszkalnego), poza pieniądzem, może zostać oznaczony także w świadczeniach innego rodzaju. Zgodnie z wyrażoną w art. 353¹ Kodeksu cywilnego zasadą swobody stron w ułożeniu stosunku prawnego, strony umowy najmu kierując się ww. art. 659 § 2 ww. kodeksu, mogą ustalić w umowie najmu, że czynsz będzie uiszczany w formie pracy. Strony winny w umowie (lub w aneksie do umowy) określić pracę jako świadczenie rzeczowe, tak aby odpowiadała wartości czynszu co do zasady wyrażonemu w pieniądzach. Uregulowanie takie wymaga zawarcia aneksu do umowy najmu. Odpracowanie jest więc formą zapłaty czynszu zaległego, należnego Gminie (rozwiązanie takie może dotyczyć również czynszu bieżącego). A zatem w ocenie wnioskodawcy „wynagrodzenie” najemcy to w istocie „wynagrodzenie” Gminy z tytułu czynszu, w związku z czym u najemcy (dłużnika) nie powstaje przychód i nie powstaje obowiązek podatkowy (tym samym po stronie wnioskodawcy nie powstaje obowiązek poboru zaliczek).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że wynajmujący jest zobowiązany do zapłaty czynszu najemcy, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że wnioskodawca wynajmuje lokale mieszkalne wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu Gminy. Wielu najemców nie uiszcza należnego czynszu, w związku z czym powstają zaległości czynszowe, sięgające nawet tysięcy złotych w odniesieniu do jednego lokalu.

Wnioskodawca-Gmina zamierza w celu zmniejszenia zadłużenia czynszowego, wprowadzić możliwość odpracowania zaległego czynszu. Nastąpiłoby to na podstawie podpisanego przez Gminę jako wynajmującego oraz najemcę aneksu do umowy najmu. Aneks ten określać będzie rodzaj, rozmiar (zakres) czynności świadczonych przez najemcę (dłużnika) oraz jej wartość. Ponadto aneks zawierać będzie zapis, że uiszczenie zaległego czynszu będzie mieć formę świadczenia niepieniężnego (odpracowania, którego wartość zostanie ustalona przez strony).

Zgodnie z brzmieniem art. 453 Kodeksu cywilnego jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku czynszu) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty czynszu), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania – poza umową stron – jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Przechodząc do podatkowych aspektów opisanych czynności, stwierdzić należy, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego i przytoczone przepisy prawne stwierdzić należy, iż u najemców lokali nie powstanie przychód a co za tym idzie na wnioskodawcy nie będą ciążyły obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.