INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zmianami) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 17 maja 2011 r. (data wpływu 19 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania połączenia, scalenia, podziału i zniesienia współwłasności nieruchomości - jest prawidłowe.

UZASDNIENIE

W dniu 19 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania połączenia, scalenia, podziału i zniesienia współwłasności nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem byli współwłaścicielami w udziałach 1/2 każdy dwóch nieruchomości. Pierwsza nieruchomość, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą została nabyta przez małżonków w dniu 4 września 1995 r., a druga - sąsiadująca z nią, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę - w dniu 31 stycznia 1997 r. W małżeństwie Wnioskodawczyni obowiązywał ustrój rozdzielności majątkowej.

W dniu 3 lutego 2009 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni. Prawomocnym postanowieniem sądu stwierdzono, iż spadek po zmarłym nabyli: Wnioskodawczyni wraz z synem i córką, każde w 1/3 części spadku. W wyniku tego współwłaścicielami każdej z wymienionych wyżej nieruchomości są obecnie:

• Wnioskodawczyni w 4/6 części, z których 1/6 nabyła w drodze dziedziczenia w dniu 3 lutego 2009 r., a 1/2 była właścicielką odpowiednio od 4 września 1995 i od 31 stycznia 1997 r.,
• syn w 1/6 części,
• córka w 1/6 części.

W dniu 14 marca 2011 r. Wnioskodawczyni wraz z dwójką dzieci złożyła do Sądu Rejonowego wniosek o połączenie nieruchomości w jedną nieruchomość objętą jedną księgą wieczystą. Połączenie nieruchomości ma nastąpić w taki sposób, aby dotychczasowi współwłaściciele stali się współwłaścicielami połączonej nieruchomości w dotychczas przysługujących udziałach, t.j. Wnioskodawczyni w 4/6 części (z których 1/6 nabyła w drodze dziedziczenia w dniu 3 lutego 2009 r., a 1/2 była właścicielką od roku 1995 i 1997 r.), syn w 1/6 części i córka w 1/6 części.

Po połączeniu obu ww. nieruchomości w jedną nieruchomość objętą jedną księgą wieczystą, współwłaściciele zamierzają kolejno:

• wystąpić o administracyjne scalenie i podział działek gruntu wchodzących w skład połączonej nieruchomości, tak aby nowe działki były ukształtowane w sposób umożliwiający ich bardziej racjonalne zagospodarowanie,
• znieść współwłasność połączonej nieruchomości w ten sposób, że zostanie ona podzielona na dwie nowe nieruchomości, z czego jedna (obejmująca mniejszą działkę gruntu) zostanie przyznana na wyłączną własność Wnioskodawczyni, a druga (większa) stanie się współwłasnością wszystkich współwłaścicieli. Podział nieruchomości nastąpi w taki sposób, aby dotychczasowi współwłaściciele otrzymali nieruchomość bądź udział w nieruchomości o takiej samej wartości, jak ich dotychczasowe udziały we współwłasności nieruchomości, bez obowiązku wzajemnych spłat lub dopłat. Wartość nieruchomości, która w wyniku podziału przypadnie na wyłączną własność Wnioskodawczyni odpowiadać będzie tej części udziału w dotychczasowej nieruchomości, którą nabyła w latach 1995-1997 r. i nie przekroczy jej wartości.

W 2012 r., po zniesieniu współwłasności nieruchomości w sposób określony powyżej Wnioskodawczyni zamierza otrzymaną na wyłączną własność nieruchomość - sprzedać osobie trzeciej.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Czy połączenie nieruchomości, scalenie i podział działek gruntu, a następnie zniesienie współwłasności nieruchomości przez jej podział - dokonywane przez dotychczasowych współwłaścicieli, bez obowiązku wzajemnych spłat lub dopłat - spowoduje obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawczyni, połączenie nieruchomości, scalenie i podział działek gruntu, a następnie zniesienie współwłasności nieruchomości przez jej podział - dokonywane przez dotychczasowych współwłaścicieli - bez obowiązku wzajemnych spłat lub dopłat - nie spowoduje obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, jeśli ustalenie udziałów w połączonej nieruchomości, a następnie wartość nieruchomości lub udziałów otrzymanych w wyniku zniesienia współwłasności, odpowiadać będzie wartości udziałów wcześniej posiadanych przez nich. Gdyby natomiast wartość udziałów lub nieruchomości otrzymanych w wyniku zniesienia współwłasności przekroczyła wysokość dotychczas posiadanych udziałów, uzyskana nadwyżka podlegałaby ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (jako nieodpłatne zniesienie współwłasności) i na podstawie art. 4a ust. 1 tej ustawy, mogłaby zostać zwolniona od podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodu jest odpłatne zbycie nieruchomości lub udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Przepis ten nakazuje liczyć bieg określonego w nim terminu od daty nabycia własności gruntu, a nie przekształcenia, podziału, czy scalenia danej nieruchomości. W związku z powyższym połączenie nieruchomości, scalenie i podział objętych nimi działek gruntu, a następnie zniesienie współwłasności nieruchomości nie stanowi zbycia nieruchomości lub udziału w nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy i nie powoduje obowiązku zapłaty podatku, jeżeli jest dokonywane między dotychczasowymi współwłaścicielami i odpowiada dotychczasowej wartości ich udziałów. Natomiast w przypadku, gdy wartość nieruchomości lub udziałów otrzymanych w wyniku zniesienia współwłasności będzie przekraczać wartość dotychczas posiadanych udziałów, uzyskana nadwyżka podlegać będzie ustawie o podatku od spadków i darowizn (jako nieodpłatne zniesienie współwłasności) i na podstawie art. 4a ust. 1 tej ustawy będzie mogła zostać zwolniona od podatku od spadków i darowizn. Zamierzone zniesienie współwłasności jest bowiem dokonywane między osobami najbliższymi (matką i dziećmi) i nie obejmuje wzajemnych spłat lub dopłat.

Podobne stanowisko - zdaniem Wnioskodawczyni - zostało wyrażone w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 20 grudnia 2010 r. Nr ITPB2/415-886/10/MM i w dniu 20 października 2010 r. Nr ITPB2/415-706/10/MK oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 14 listopada 2007 r. Nr ILPB2/415-90/07-2/JK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zmianami), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodów, których osiągnięcie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, zawarty został w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią źródłami przychodów są:

1. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
2. działalność wykonywana osobiście;
3. pozarolnicza działalność gospodarcza;
4. działy specjalne produkcji rolnej;
5. (uchylony)
6. najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
7. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c);
8. odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:



1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,


1. jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;


9. inne źródła.

Z zacytowanych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega każdy przychód osiągnięty przez osobę fizyczną stanowiący formę przysporzenia majątkowego zarówno pieniężną jak i niepieniężną.

W art. 2 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazane zostały jednak rodzaje przychodów, których osiągnięcie powoduje, że obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych nie wystąpi, a przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajdą zastosowania. Jednym z rodzajów takich przychodów są, stosownie do pkt 3 ww. przepisu przychody podlegające przepisom o podatku od spadków i darowizn

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zmianami) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni nabyła w 1995 r. i 1997 r. wraz z małżonkiem dwie nieruchomości w udziałach wynoszących po #189; części. W dniu 3 lutego 2009 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni. Prawomocnym postanowieniem sądu stwierdzono, iż spadek po zmarłym nabyli: Wnioskodawczyni wraz z synem i córką, każdy w 1/3 części spadku. W wyniku tego współwłaścicielami każdej z wymienionych wyżej nieruchomości są obecnie:

• Wnioskodawczyni w 4/6 części,
• syn w 1/6 części,
• córka w 1/6 części.

Następnie w dniu 14 marca 2011 r. Wnioskodawczyni wraz z dwójką dzieci złożyła do Sądu Rejonowego wniosek o połączenie tych nieruchomości w jedną nieruchomość objętą jedną księgą wieczystą. Połączenie nieruchomości ma nastąpić w taki sposób, aby dotychczasowi współwłaściciele stali się współwłaścicielami połączonej nieruchomości w udziałach jakie im dotychczas przysługiwały.

Po połączeniu obu ww. nieruchomości w jedną nieruchomość, współwłaściciele zamierzają wystąpić o administracyjne scalenie i podział działek gruntu, znieść współwłasność połączonej nieruchomości w ten sposób że zostanie ona podzielona na dwie nowe nieruchomości, z czego jedna (obejmująca mniejszą działkę gruntu) zostanie przyznana na wyłączną własność Wnioskodawczyni, a druga (większa) stanie się współwłasnością wszystkich współwłaścicieli. Podział nieruchomości nastąpi w taki sposób, aby dotychczasowi współwłaściciele otrzymali nieruchomość bądź udział w nieruchomości o takiej samej wartości, jak ich dotychczasowe udziały we współwłasności nieruchomości, bez obowiązku wzajemnych spłat lub dopłat.

Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, że czynność łączenia, scalenia i podziału nieruchomości stanowić będzie czynność, której celem jest uzyskanie korzystniejszej konfiguracji poszczególnych nieruchomości przez ich właścicieli dla właściwego zagospodarowania nieruchomości. Skutkiem dokonania tych czynności będzie uzyskanie nieruchomości o takim kształcie przestrzenno-powierzchniowym, który będzie najbardziej racjonalny do ich zagospodarowania. W ich wyniku nie zmieni się zakres władztwa nad rzeczą, a jedynie granice terytorialne nieruchomości, pozwalające na właściwsze wykorzystanie nieruchomości. Na skutek dokonania opisanych czynności nie dojdzie więc do przysporzenia w majątku współwłaścicieli.

Podobne skutki wiążą się ze zniesieniem współwłasności nieruchomości bez wzajemnych spłat i dopłat, po dokonaniu którego otrzymane nieruchomości (udziały w nich) odpowiadać będą wielkości udziałów, jakie współwłaścicielom przysługiwały w majątku wspólnym. Na skutek dokonania opisanej czynności zmieni się bowiem jedynie rodzaj formy władania rzeczą, a nie jej zakres. Powyższe sprawia, że ani na skutek dokonania łączenia, scalenia i podziału nieruchomości, jak również na skutek nieodpłatnego zniesienia współwłasności nie wystąpi przysporzenie w majątku Wnioskodawczyni, które mogłoby skutkować powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu tym podatkiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.