INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku, który wpłynął do tut. organu w dniu 21 lipca 2011r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT dobrowolnych kwot pieniężnych przekazywanych na rzecz Wnioskodawcy oraz obowiązku ich rejestracji za pomocą kasy rejestrującej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 lipca 2011r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT dobrowolnych kwot pieniężnych przekazywanych na rzecz Wnioskodawcy oraz obowiązku ich rejestracji za pomocą kasy rejestrującej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi szpital działający jako Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej. W ramach swojej działalności udziela świadczeń medycznych. Świadczenie odbywa się na zasadzie z góry określonej odpłatności lub w ramach kontraktu z NFZ. Niejednokrotnie zdarza się jednak, że pacjenci w ramach wdzięczności za leczenie przekazują dobrowolnie pewne sumy pieniężne na konto lub gotówką do kasy kliniki. Do świadczeń tych pacjenci nie są w żaden sposób zobowiązani i od ich wpłacenia nie zależy ani zakres ani sposób wyświadczenia usługi ani też częstotliwość czy też sposób opieki ze strony personelu pomocniczego.

Otrzymane kwoty NZOZ przeznacza na działalność statutową. Z natury rzeczy pacjenci to wyłącznie osoby fizyczne.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy przekazywane przez pacjentów dobrowolnie kwoty pieniężne stanowią obrót w rozumieniu ustawy o podatku VAT i czy należy odprowadzać od niech należny podatek VAT...
2. Czy otrzymane kwoty należy rejestrować za pomocą kasy rejestrującej...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, przekazywane dobrowolnie pewne sumy pieniężne na konto lub gotówką do kasy kliniki, których wpłata nie jest warunkiem wykonania usług, pacjenci nie są zobowiązani do ich wpłacenia ani od ich wpłacenia nie zależy ani zakres ani sposób wyświadczenia usługi ani też częstotliwość czy też sposób opieki ze strony personelu pomocniczego-nie są obrotem w rozumieniu ustawy o VAT i w ogóle nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Uzasadnienie:

Zgodnie z przepisem art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem z kolei jest kwota należna z tytułu sprzedaży. Sprzedażą w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 22 jest natomiast odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Definicję dostawy towarów zawiera przepis art. 7 ustawy o VAT, świadczenie usług z kolei zostało opisane w treści art. 8 tejże ustawy.

Aby więc uznać daną, otrzymaną kwotę pieniędzy za obrót w rozumieniu ustawy o VAT musi ona stanowić odpłatność za konkretne świadczenie mające charakter dostawy towarów lub świadczenia usług. Innymi słowy aby dana kwota pieniędzy została uznana za kwotę podlegającą opodatkowaniu, to z umowy pomiędzy stronami danej czynności cywilnoprawnej musi wynikać, że jest to zapłata za wykonanie usługi lub sprzedaż towaru. Istotną cechą takiej zapłaty jest obowiązek jej poniesienia pod rygorem możliwości dochodzenia zapłaty na drodze sądowej.

Suma pieniężna opisana na wstępie nie stanowi obrotu w rozumieniu ustawy o VAT z następujących powodów:

• jest to wpłata dobrowolna,
• nie można dochodzić zapłaty na drodze sądowej,
• pacjent decyduje o tym czy ją przekaże i w jakiej wysokości,
• wpłacenie tej kwoty nie stanowi warunku wykonania usługi,
• wpłacenie tej kwoty nie wiąże się dla pacjenta z dodatkowymi lub ze szczególnymi świadczeniami, w tym od ich wpłacenia nie zależy ani zakres ani sposób wyświadczenia usługi ani też częstotliwość czy też sposób opieki ze strony personelu pomocniczego.
  
  

Z powyższych względów otrzymanie tego typu świadczenia (w istocie darowizny) nie powoduje obowiązku po stronie Wnioskodawcy w postaci opodatkowania tej kwoty podatkiem VAT i rozliczenia jej w deklaracji podatkowej.

Przekazywane dobrowolnie przez pacjentów pewne sumy pieniężne na konto lub gotówką do kasy kliniki, o których mowa w opisie stanu taktycznego nie powinny być rejestrowane na kasie rejestrującej, gdyż kwoty te nie stanowią obrotu w rozumieniu ustawy o VAT.

Uzasadnienie:

Zgodnie z przepisem art. 111 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Jak wskazano powyżej, kwoty dobrowolnie wpłacane przez pacjentów nie stanowią obrotu w rozumieniu ustawy o VAT bowiem nie stanowią odpłatności za wyświadczoną usługę, w związku z czym nie powinny być rejestrowane za pomocą kasy rejestrującej/fiskalnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177 poz. 1054), zwanej dalej również ustawą o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Zgodnie z wyżej wyrażoną zasadą podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Na podstawie przepisu art. 2 pkt 22 ustawy VAT ilekroć w ustawie jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT), natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 6 ww. ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Prawo podatkowe nie daje definicji legalnej pojęcia rzecz. W tej sytuacji uprawniony jest zabieg interpretacyjny polegający na odwołaniu się do definicji rzeczy wynikającej z prawa cywilnego. Zgodnie z art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) rzeczami są wyłącznie przedmioty materialne. Doktryna prawa cywilnego podkreśla, że rzeczy to materialne części przyrody, które w sposób naturalny lub sztuczny daje się wyodrębnić w stosunkach społeczno gospodarczych, tj. te rzeczy, które posiadają przymiot samoistności. Nie ma żadnej wątpliwości, że pieniądz nie spełnia powyższych przesłanek, gdyż nie jest materialną częścią przyrody.

Pieniądz, jako środek płatniczy, nie jest towarem w znaczeniu tej ustawowej definicji. Tym samym darowizny pieniężne nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nie mieszczą się zakresie czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 ww. ustawy.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi szpital działający jako Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej. W ramach swojej działalności udziela świadczeń medycznych. Świadczenie odbywa się na zasadzie z góry określonej odpłatności lub w ramach kontraktu z NFZ. Niejednokrotnie zdarza się jednak, że pacjenci w ramach wdzięczności za leczenie przekazują dobrowolnie pewne sumy pieniężne na konto lub gotówką do kasy kliniki. Do świadczeń tych pacjenci nie są w żaden sposób zobowiązani i od ich wpłacenia nie zależy ani zakres ani sposób wyświadczenia usługi ani też częstotliwość czy też sposób opieki ze strony personelu pomocniczego.

Otrzymane kwoty NZOZ przeznacza na działalność statutową. Z natury rzeczy pacjenci to wyłącznie osoby fizyczne.

Dobrowolnie przekazane na rzecz Wnioskodawcy pewne sumy pieniężne na konto lub gotówką do kasy kliniki są:

• dobrowolne,
• nie można dochodzić tej zapłaty na drodze sądowej,
• pacjent decyduje o tym czy ją przekaże i w jakiej wysokości,
• wpłacenie tej kwoty nie stanowi warunku wykonania usługi,
• wpłacenie tej kwoty nie wiąże się dla pacjenta z dodatkowymi lub ze szczególnymi świadczeniami, w tym od ich wpłacenia nie zależy ani zakres ani sposób wyświadczenia usługi ani też częstotliwość czy też sposób opieki ze strony personelu pomocniczego.
  
  

Kwoty dobrowolnie wpłacane przez pacjentów nie stanowią odpłatności za wyświadczoną usługę.

Mając na uwadze regulacje prawne wynikające z zacytowanych przepisów oraz opis stanu faktycznego przedstawiony w treści wniosku, stwierdzić należy, że dobrowolne darowizny pieniężne, nie stanowiące warunku wykonania usługi, od których nie zależy ani zakres ani sposób wyświadczenia usługi, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nie mieszczą się zakresie czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. Tym samym darowizn pieniężnych Wnioskodawca nie powinien wykazywać w deklaracji VAT-7.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania podatkiem VAT dobrowolnych kwot pieniężnych przekazywanych na rzecz Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Przechodząc natomiast do kwestii obowiązku rejestracji otrzymanych przez Wnioskodawcę darowizn pieniężnych od osób fizycznych za pomocą kasy rejestrującej zauważyć należy co następuje:

Obowiązek stosowania kas rejestrujących wynika bezpośrednio z art. 111 ustawy o VAT.

Zgodnie z regulacjami art. 111 ust. 1 ww. ustawy podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, iż obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Wnioskodawca w treści wniosku jednoznacznie wskazał, że kwoty dobrowolnie wpłacane przez pacjentów nie stanowią odpłatności za wyświadczoną usługę.

Tym samym, jak już wykazano w pierwszej części niniejszej interpretacji dobrowolne darowizny pieniężne, nie stanowiące warunku wykonania usługi, od których nie zależy ani zakres ani sposób wyświadczenia usługi, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nie mieszczą się zakresie czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT (zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju).

Zatem konsekwentnie, mając na uwadze art. 2 pkt 22 ustawy VAT (w którym ustawodawca wskazał, że przez sprzedaży rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług) przekazane przez osoby fizyczne kwoty pieniężne na konto lub gotówką do kasy kliniki, nie stanowiące odpłatności za wyświadczoną usługę, nie mieszczą się w pojęciu „sprzedaży”, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT. Tym samym darowizny pieniężne przekazane na rzecz Wnioskodawcy przez osoby fizyczne nie podlegają obowiązkowi ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie obowiązku rejestracji za pomocą kasy rejestrującej dobrowolnych kwot pieniężnych przekazywanych na rzecz Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Końcowo należy podkreślić, iż zgodnie z art. 14b § 3 cyt. w sentencji ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem wskazać, że odpowiedzi na pytanie zawarte we wniosku udzielono przy założeniu, iż faktycznie przekazane na rzecz Wnioskodawcy pewne sumy pieniężne na konto lub gotówką do kasy kliniki są dobrowolne oraz do świadczeń tych pacjenci nie są w żaden sposób zobowiązani i od ich wpłacenia nie zależy ani zakres ani sposób wyświadczenia usługi ani też częstotliwość czy też sposób opieki ze strony personelu pomocniczego.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualny błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Podkreślić wymaga, iż interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, a w szczególności uzależnienia od ww. wpłat pieniężnych zakresu i sposobu wykonania usługi, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa St. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.