INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 19 lipca 2011 r. (data wpływu 22 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dla zadłużonych mieszkańców lokali spółdzielczych w związku odpracowaniem przez nich zobowiązań z tytułu zaległości czynszowych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dla zadłużonych mieszkańców lokali spółdzielczych w związku z odpracowaniem przez nich zobowiązań z tytułu zaległości czynszowych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W związku z tym, że w Spółdzielni (Wnioskodawca) zdarzają się coraz większe zadłużenia mieszkańców z tytułu niepłacenia czynszów Wnioskodawca szuka sposobów na dłużników. Dłużnikami są najczęściej osoby bezrobotne, niemające środków finansowych na pokrycie zobowiązań za mieszkanie. Wnioskodawca, jako Zarządca musi poświęcić wiele uwagi bieżącej analizie zadłużenia, aby skutecznie podejmować działania windykacyjne. Im szybciej są one podejmowane, tym lepiej, bo większa jest szansa na uregulowanie należności. Wnioskodawca próbuje znaleźć sposoby na dłużników i chce zaproponować im odpracowanie zadłużenia. Jednym z pomysłów Wnioskodawcy jest, aby zadłużeni mieszkańcy mogli odpracowywać długi tzn. odśnieżać chodniki i uliczki, wykonywać drobne prace remontowe, utrzymywać zieleń, kosić trawniki, krzewy, drzewa, sprzątać korytarze, a nawet malować klatki lub pomagać w tych pracach, itp., a zarobione pieniądze przeznaczyć na pokrycie długu. Takie kroki chce podjąć Wnioskodawca, ponieważ gro dłużników z rozmaitych przyczyn losowych nie jest w stanie spłacić długu, ale zgłasza chęć jego odpracowania. W tym celu Rada Nadzorcza podejmie stosowną uchwałę.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy ze świadczenia w miejsce zaległych opłat za mieszkanie powstanie przychód dla dłużnika podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz składek ZUS ...
2. Czy ma znaczenie, czy osoba będąca dłużnikiem jest członkiem Spółdzielni, czy też nie posiada członkostwa, czy znaczenie ma fakt zamieszkiwania w mieszkaniu ...
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego jest odpowiedź na pytanie zawarte w pkt 1 w części dotyczącej powstania przychodu dla dłużnika z tytułu świadczenia w miejsce zaległych opłat za mieszkanie podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz pyt. nr 2. W zakresie pytania nr 1 w części dotyczącej składek ZUS wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo.

Z dłużnikiem, któremu powstały zaległości, zawierane jest porozumienie zmieniające sposób zapłaty należności czynszowej. Opłaty zostaną oznaczone w świadczeniach. Świadczenie w miejsce wypełnienia nie stanowi źródła przychodu, zatem płatnik nie ma obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Właściciel mieszkania jest zobowiązany do zapłaty opłat czynszowych, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze. Wnioskodawca podejmując stosowną uchwałę dokona zapisu, że osoba mieszkająca w danym lokalu - w zamian za opłaty za ten lokal – może świadczyć na rzecz Wnioskodawcy różne prace porządkowe. Oznacza to, ze opłaty czynszowe zostały oznaczone w świadczeniach.

Zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z obowiązku spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana - świadczenie rzeczowe zamiast wykonania, której celem jest wygaszenie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania - w tym przypadku opłat czynszowych na poczet należności za lokal - poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej. Zobowiązanie wygasa wówczas w taki sposób, jak gdyby wygasło przez zwykłe wykonanie - tzn. przez zapłatę wskazanej pierwotnie kwoty, przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania, poza umową stron, jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo. Nie można z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśniecie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 lub art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak więc ze świadczenia w miejsce odpracowania zaległych opłat za mieszkanie nie powstał przychód dla dłużnika podlegający opodatkowaniu, a co za tym idzie - płatnik nie pobiera z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Według Wnioskodawcy bez znaczenia jest tu fakt, czy osoba jest członkiem Spółdzielni, czy też nie posiada członkostwa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 tej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że najemca jest zobowiązany do zapłaty umówionego czynszu wynajmującemu, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

W myśl art. 453 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w przedmiotowej sprawie powstałego z tytułu zaległego czynszu) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania – poza umową stron – jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że w celu wyegzekwowania należności czynszowych Wnioskodawca chce zaproponować dłużnikom odpracowanie zaległości czynszowych. Z dłużnikami zawierane będą porozumienia zmieniające sposób zapłaty należności czynszowej. Opłaty zostaną oznaczone w świadczeniach. Wnioskodawca podejmując stosowną uchwałę dokona zapisu, że osoba mieszkająca w danym lokalu - w zamian za opłaty za ten lokal – może świadczyć na rzecz Wnioskodawcy różne prace porządkowe. Zadłużeni mieszkańcy będą mogli odpracowywać długi, tzn. odśnieżać chodniki i uliczki, wykonywać drobne prace remontowe, utrzymywać zieleń, kosić trawniki itp.

Reasumując należy stwierdzić, iż na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpracowanie przez dłużnika zaległych opłat czynszowych w formie świadczenia różnego rodzaju prac na rzecz Wnioskodawcy, czyli świadczenie w miejsce wykonania, nie będzie skutkowało u dłużnika powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, a co za tym idzie, płatnik – Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Odnośnie pytania, „czy ma znaczenie, czy osoba będąca dłużnikiem jest członkiem Spółdzielni, czy też nie posiada członkostwa oraz czy znaczenie ma fakt zamieszkiwania w mieszkaniu” stwierdza się, że Organ nie jest właściwy do wypowiadania się w tej kwestii.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.