INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 11.07.2011 r. (data wpływu 20.07.2011 r.) oraz piśmie uzupełniającym braki formalne z dnia 13.09.2011 r. (data nadania 14.09.2011 r., data wpływu 19.09.2011 r.) na wezwanie Nr IPPB2/415-596/11-2/MG z dnia 31.08.2011 r. (data nadania 02.09.2011 r., data doręczenia 09.09.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży jednostek funduszu inwestycyjnego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20.07.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży jednostek funduszu inwestycyjnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 2002 r. Wnioskodawca pracował za granicą i na polecenie Wnioskodawcy, niepracująca żona Ewa K. zakupiła jednostki funduszu w banku. W 2003 r. fundusze te zmieniły nazwę. Zakup ww. funduszy nastąpił z konta Wnioskodawcy, którego współwłaścicielem była żona Wnioskodawcy. Żona Wnioskodawcy zmarła w 2006 r. i wymienione fundusze znalazły się w masie spadkowej. Po wyroku sądowym i zapłaceniu w urzędzie skarbowym 7% podatku spadkowego, Wnioskodawca zdecydował się na ich sprzedaż poprzez Biuro Maklerskie. Wnioskodawca był świadomy, że musi zapłacić 19% podatku od dochodu kapitałowego (tzw. podatek Belki). Tymczasem wymienione biuro pobrało podatek w wysokości 19% od całości sumy, a nie od dochodu. W sumie Wnioskodawca zapłacił podatek w wysokości 26% (7% od spadku i 19% od sprzedanych funduszy).

Z uwagi na braki formalne w złożonym wniosku, tutejszy organ podatkowy pismem z dnia 31.08.2011 r. Nr IPPB2/415-596/11-2/MG wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

• uiszczenie stosownej kwoty opłaty w wysokości odpowiadającej liczbie przedstawionych we wniosku stanów faktycznych,
• doprecyzowanie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego poprzez udzielenie informacji, czy w trakcie trwania związku małżeńskiego pomiędzy małżonkami istniała wspólność majątkowa małżeńska...
• przedstawienie stanowiska Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania Nr 2.
  
  

Wnioskodawca uzupełnił braki formalne wniosku w ustawowym terminie, pismem z dnia 13.09.2011 r. (data wpływu 19.09.2011 r.), w kwestii doprecyzowania stanu faktycznego Wnioskodawca wyjaśnił, że w trakcie trwania związku małżeńskiego małżonkowie mieli wspólność majątkową. Wnioskodawca poinformował, że jest w posiadaniu dokumentu wykonania dyspozycji przelewu na zakup ww. funduszy ze wspólnego konta małżonków.

Ponadto, tutejszy organ podatkowy w dniu 22.09.2011 r. wezwał telefonicznie Wnioskodawcę (na tę okoliczność została sporządzona notatka służbowa) do doprecyzowania przedstawionego we wniosku stanu faktycznego poprzez wyjaśnienie, w którym roku Wnioskodawca sprzedał jednostki uczestnictwa.

Wnioskodawca pismem z dnia 26.09.2011 r. (data nadania 26.09.2011 r., data wpływu 29.09.2011 r.), wyjaśnił, że certyfikaty inwestycyjne Banku zostały sprzedane poprzez Biuro Maklerskie w dniu 07.01.2010 r., wg ceny z dnia 31.12.2009 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy prawidłowo pobrano podatek od dochodu kapitałowego (19% od całości sumy), jeśli fundusze zostały zakupione z konta Wnioskodawcy...
2. Czy można sumować podatki, jak w wymienionym przypadku (7% + 19%)...
   
   

Przedmiotowa interpretacja indywidualna została wydana w zakresie pytania Nr 1 złożonego wniosku. W zakresie pytania Nr 2 zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Po zaciągnięciu opinii doradców podatkowych Wnioskodawca uważa, że niesłusznie ściągnięto podatek od dochodu kapitałowego od całości sumy ze sprzedaży funduszy, tym bardziej, że były kupione za pieniądze z konta Wnioskodawcy.

Organ podatkowy w dniu 27.09.2011 r. wezwał telefonicznie Wnioskodawcę (na tę okoliczność została sporządzona notatka służbowa) do doprecyzowania stanowiska Wnioskodawcy odnośnie pytania Nr 1.

Wnioskodawca pismem z dnia 28.09.2011 r. (data nadania 28.09.2011 r., data wpływu 30.09.2011 r.) poinformował, że opodatkowanie całej sumy 19% podatkiem jest niesłuszne, co Wnioskodawca uzasadnił następująco:

• Po rozprawie sądowej, podziale spadku i opłaceniu podatku od spadku (7%) w Urzędzie Skarbowym Wnioskodawca i dwie córki Wnioskodawcy, zgodnie z obowiązującym prawem stali się właścicielami spadku.
• Wnioskodawca uważa, że Biuro Maklerskie, poprzez które spadkobiercy sprzedali opodatkowane już certyfikaty nie powinno nawet wiedzieć, że jest to część spadku, ponieważ jak wyżej Wnioskodawca nadmienił, właścicielami byli teraz spadkobiercy.
• Opodatkowanie ww. certyfikatów powinno być takie same jak dla wszystkich innych obywateli będących właścicielami i wynosić 19% od dochodu, jako podstawy opodatkowania, a nie od całości sprzedawanej sumy.
• Wnioskodawca jest przekonany, że intencją autora podatku od zysków kapitałowych ówczesnego Ministra Finansów prof. Belki nie było dublowanie podatku od spadku. Przecież spadek nie jest zyskiem kapitałowym.
• Wnioskodawca nadmienił również, że do śmierci żony małżonkowie byli we wspólnocie majątkowej i ww. certyfikaty niepracująca żona zakupiła podczas pobytu Wnioskodawcy za granicą przelewem z konta Wnioskodawcy, którego była współwłaścicielem.
• Wnioskodawca poinformował również, że Biuro Maklerskie poinformowało Wnioskodawcę tylko pisemnie, że podstawą opodatkowania była cała suma zgłoszona do wykupu. Wnioskodawca nie otrzymał żadnego PIT-u. Wnioskodawca podał, że w ww. sposób opodatkowano również mieszkającą z Wnioskodawcą córkę, natomiast starszą córkę mieszkającą za granicą opodatkowano suma 19% od zysku oraz przesłano Informację o wysokości przychodu na druku IFT-1R.
• Doradcy Podatkowi, u których Wnioskodawca szukał porady, uważali również, że w zaistniałej sytuacji podstawą opodatkowania sprzedawanych certyfikatów inwestycyjnych powinien być zysk kapitałowy.
  
  

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródłem przychodów, w świetle art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Za przychody z kapitałów pieniężnych, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c.

Pojęcie funduszy kapitałowych zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 14 ww. ustawy, w świetle którego ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Zasady i terminy umarzania jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych w tych funduszach lub inny sposób unicestwienia tytułów udziału w funduszach kapitałowych określane są w statutach tychże funduszy kapitałowych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i jego uzupełnienia na wezwanie tut. organu wynika, że Wnioskodawca w 2002 r. pracował za granicą i na polecenie Wnioskodawcy, niepracująca żona zakupiła jednostki funduszu. Zakup funduszy nastąpił z konta Wnioskodawcy, którego współwłaścicielem była żona Wnioskodawcy. W trakcie trwania związku małżeńskiego pomiędzy małżonkami istniała wspólność majątkowa małżeńska. Żona Wnioskodawcy zmarła w 2006 r. i przedmiotowe jednostki funduszu weszły do masy spadkowej. Wnioskodawca i dwie córki Wnioskodawcy, zgodnie z obowiązującym prawem nabyli prawo do spadku. Wnioskodawca jest w posiadaniu dokumentu wykonania dyspozycji przelewu na zakup ww. funduszy ze wspólnego konta małżonków. Po wyroku sądowym i zapłaceniu podatku od spadków i darowizn, Wnioskodawca w 2010 roku sprzedał poprzez biuro maklerskie jednostki uczestnictwa. Biuro maklerskie pobrało podatek w wysokości 19% od całości sumy.

Zasady opodatkowania dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych reguluje art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w świetle którego od uzyskanych dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Zgodnie z generalną zasadą ustalania kosztów uzyskania przychodów, określoną w art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Stosownie zaś do treści art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za koszty uzyskania przychodów nie uważa się wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Powyższy przepis stanowi szczególną zasadę ustalenia dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych. Zgodnie z tą zasadą wydatki poniesione na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów dopiero w momencie wykupu lub umorzenia tych jednostek.

Należy przy tym podkreślić, iż ustawa nie precyzuje, przez kogo powinny być poniesione te wydatki, aby mogły być uznane za koszt w momencie wykupu jednostek. Niemniej należy uznać, że warunkiem dla rozpoznania kosztów nabycia jest poniesienie wydatku przez posiadacza jednostki uczestnictwa realizującego operację wykupu.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego.

Należy wskazać, że w niniejszej sprawie przedmiotem dziedziczenia po zmarłej w 2006 r. żonie Wnioskodawcy były jednostki uczestnictwa w funduszu. Jednostki uczestnictwa w ilości odpowiedniej do udziału w spadku Wnioskodawca nabył w spadku w dniu śmierci żony. Zgodnie bowiem z art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia przez Wnioskodawcę jednostek uczestnictwa w funduszu kapitałowym po zmarłej żonie jest dzień śmierci spadkodawcy (żony).

Zauważyć należy, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). W myśl art. 43 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 ze zm.) oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków (art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy). Zgodnie z art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności (np. w wyniku śmierci jednego ze współmałżonków), udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Zatem jeżeli małżonków łączył ustrój wspólności ustawowej, to w chwili śmierci jednego z nich ustrój ten przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych i w skład masy spadkowej wchodzi majątek osobisty zmarłego oraz jego udział w majątku wspólnym (wynoszący połowę tego majątku). Drugi udział w majątku wspólnym należy natomiast do pozostałego przy życiu małżonka, co oznacza, że 50% majątku nie podlega dziedziczeniu jako stanowiąca własność małżonka żyjącego.

Jak wynika z treści złożonego wniosku małżonków w trakcie trwania związku małżeńskiego łączyła wspólność majątkowa małżeńska, a zakup funduszy nastąpił z konta Wnioskodawcy, którego współwłaścicielem była żona Wnioskodawcy.

Ponieważ małżonka Wnioskodawcy w 2002 r. nabyła do majątku wspólnego małżonków jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego, to każdy z małżonków w świetle powołanych powyżej przepisów był ich współwłaścicielem. W sytuacji zatem, gdy po śmierci uczestnika jednostki podlegają dziedziczeniu przez osobę, z którą zmarły pozostawał we wspólnocie majątkowej, należy przyjąć, że małżonek zmarłego uczestnika funduszu poniósł wydatek na nabycie zakupionych ze wspólnego majątku jednostek uczestnictwa w wysokości 50% i taki też koszt powinien zostać uwzględniony przy obliczaniu należnego zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych w odniesieniu do tych jednostek, których datą nabycia był 2002 r., czyli okres trwania ustawowej wspólności majątkowej.

Skoro bowiem 50% majątku nie podlega dziedziczeniu, jako stanowiąca własność małżonka żyjącego, to przyjąć należy, że 50% wydatków na nabycie jednostek uczestnictwa poniósł ten małżonek i dlatego może on wydatki w tej części zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Tym samym sprzedając jednostki uczestnictwa nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej, płatnik powinien pomniejszyć osiągnięty przez Wnioskodawcę z tego tytułu przychód o koszty poniesione na nabycie jednostek uczestnictwa stanowiące połowę kosztów poniesionych wspólnie z małżonką na nabycie wszystkich jednostek. Dotyczy to przychodu przypadającego na połowę wszystkich jednostek, jako nabytych przez Wnioskodawcę w trakcie trwania małżeństwa.

Natomiast w stosunku do odziedziczonych w 2006 r. jednostek uczestnictwa nie można poniesionych przez spadkodawcę (żonę) w części na nią przypadającej na nabycie tych jednostek wydatków, w momencie ich sprzedaży przez Wnioskodawcę zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Wynika to z faktu, iż prawo do tych jednostek Wnioskodawca nabył w drodze spadkobrania, a więc pod tytułem darmym, bez ponoszenia kosztów. Skoro bowiem Wnioskodawca otrzymał jednostki uczestnictwa funduszu w spadku, tym samym nie poniósł wydatków na nabycie tychże jednostek – wydatki te poniósł spadkodawca w momencie ich pierwotnego nabycia. Zatem przychód z tytułu sprzedaży jednostek uczestnictwa, w części odpowiadającej nabytym w drodze spadku jednostkom uczestnictwa odpowiada dochodowi.

Ponadto organ podatkowy wyjaśnia, iż intencją ustawodawcy nie jest podwójne opodatkowywanie tego samego prawa, w tym przypadku spadku. Należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że spadek nie jest zyskiem kapitałowym. Jednakże, jak już wyżej wyjaśniono, podatkowi od spadków i darowizn, stosownie do treści art. 1 ust 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m. in. dziedziczenia. A zatem nabycie przez Wnioskodawcę jednostek uczestnictwa w spadku po zmarłej w 2006 r. żonie podlega podatkowi od spadków i darowizn, natomiast opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód uzyskany z tytułu sprzedaży przez Wnioskodawcę przedmiotowych jednostek, zarówno tych nabytych w spadku jak i tych nabytych w trakcie trwania związku małżeńskiego. Obie operacje, a więc zarówno nabycie jednostek uczestnictwa, jak i późniejsza ich sprzedaż są odrębnymi, kolejnymi czynnościami, które należy oceniać niezależnie od siebie pod względem skutków prawnych, jakie wywołały. Stąd też podlegają różnym ustawom podatkowym.

W przypadku sprzedaży jednostek uczestnictwa poprzez biuro maklerskie, na płatniku ciąży obowiązek obliczenia, pobrania i wpłacenia podatku na rachunek właściwego organu podatkowego. Stanowi o tym art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności z tytułów określonych m.in. w art. 30a ust. 1 cytowanej ustawy są obowiązane pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych, tj. m.in. dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych.

Reasumując, stwierdzić należy, że sprzedając w 2010 r. jednostki uczestnictwa funduszu za pośrednictwem biura maklerskiego osiągnięty z tego tytułu przychód w części przypadającej na jednostki uczestnictwa nabyte przez Wnioskodawcę w 2002 r. w czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej, powinien zostać pomniejszony o koszty uzyskania przychodów stanowiące połowę kosztów poniesionych przez małżonków w 2002 r. na nabycie wszystkich jednostek uczestnictwa. Natomiast przychód uzyskany ze sprzedaży jednostek uczestnictwa nabytych w 2006 r. w drodze dziedziczenia po zmarłej żonie, nie może zostać pomniejszony o koszty uzyskania przychodów, gdyż na nabycie tej części jednostek uczestnictwa Wnioskodawca kosztów tych nie poniósł. Jednostki te Wnioskodawca otrzymał w spadku, czyli pod tytułem darmym. Do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego od osiągniętego przez Wnioskodawcę w 2010 r. dochodu zobowiązany był, zgodnie z treścią art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych płatnik, tj. w przedmiotowej sprawie biuro maklerskie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.