Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB1/415-879/12-5/AG
z 14 grudnia 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 10 września 2012 r. (wg daty wpływu), uzupełnionym w dniu 10 grudnia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej Ordynacji podatkowej w zakresie wystawiania rachunków – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 września 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej Ordynacji podatkowej w zakresie wystawiania rachunków, a także pisemnej interpretacji w zakresie obowiązków informacyjnych wobec najemcy oraz w zakresie określenia stron umowy najmu.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 3 grudnia 2012 r. na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono dniu 5 grudnia 2012 r., a w dniu 10 grudnia 2012 r. wniosek uzupełniono (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 7 grudnia 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca wraz z żoną posiada wspólność majątkową. Małżonkowie są właścicielami 8 mieszkań w budynku wielorodzinnym oraz innych nieruchomości. Żona Wnioskodawcy wynajęła w 2011 roku te mieszkania na cele mieszkaniowe osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą. W tym celu podpisała umowę pisemną. Czynsz za najem wpływał przelewem bankowym na konto podane w umowie.

Wnioskodawca zgłosił opodatkowanie najmu prywatnego na zasadzie ryczałtu oraz razem z żoną złożył oświadczenie do urzędu skarbowego, że to Zainteresowany będzie rozliczał pod względem podatku dochodowego dochody z najmu, zarówno swoje jak i żony.

Tak też Wnioskodawca wpłacał w 2011 roku zaliczki na podatek ryczałtowy od najmu każdego miesiąca i rozliczył cały rok podatkowy. Dochód nie przekroczył 150.000 zł. Zarówno żona, jak i Wnioskodawca nie prowadzą działalności gospodarczej. Jest to najem prywatny. Każdego miesiąca, przez pomyłkę, zamiast żona, Wnioskodawca wystawiał rachunek za najem tych lokali. Obecnie Wnioskodawca zauważył tę pomyłkę i chciał skorygować lub anulować te rachunki, gdyż to nie On był stroną umowy najmu lecz Jego żona.

Ponieważ przepisy nie przewidują korekty rachunku, Wnioskodawca wysłał pismo do najemcy, że wystawione rachunki są nieważne i je anuluje, gdyż stroną umowy była żona Wnioskodawcy, a nie On.

Po konsultacji na infolinii Informacji Podatkowej, Wnioskodawca dowiedział się, że osoba fizyczna nie powinna wystawiać rachunku, lecz rozliczenie powinno następować na podstawie podpisanej umowy najmu oraz dokonywanymi wpłatami czynszu przez bank. Wnioskodawca poinformował więc o tym najemcę i nie wystawia już więcej rachunków za najem, pomimo żądania najemcy.

W uzupełnieniu Wnioskodawca dodał, iż stroną umowy najmu omawianych 8 mieszkań jest jedynie x oraz najemca prowadzący działalność gospodarczą. Pisemna umowa podpisana jest tylko przez te dwie osoby. Wnioskodawca nie jest stroną umowy najmu tych mieszkań, ale jest stroną najmu innych całkiem mieszkań. Zapytanie o interpretację podatkową dotyczy jednak tych 8 mieszkań, gdyż przez pomyłkę Wnioskodawca wystawił rachunki za najem zamiast jego żony.

Wnioskodawca uważa, że wniosek dotyczy zasad opodatkowania jego osoby, w tym konkretnym przypadku 8 mieszkań oraz ogólnej zasady wystawiania rachunków za wynajem przez osoby nieprowadzące działalności gospodarczej. Ten drugi aspekt dotyczy zarówno Wnioskodawcy jak i jego żony.

Wnioskodawca poinformował, że nie jest, również jego żona nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, więc wnioskuje, że oboje nie są zobligowani do wystawiania faktur VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytania dotyczące Ordynacji podatkowej w zakresie wystawiania rachunków.

1. Czy prawidłowe jest wystawienie przez Wnioskodawcę rachunków za wynajem mieszkań, w przypadku kiedy nie prowadzi działalności gospodarczej w tym zakresie, a stanowi to jedynie najem prywatny (dotyczy to również ww. 8 mieszkań, w których nie jest stroną umowy)?
2. Czy zatem tak wystawione zaświadczenie - dokument jest rachunkiem z punktu widzenia prawa podatkowego?
   
   
   

Pytania te wynikają z uzupełnienia wniosku.

Zdaniem Wnioskodawcy, ponieważ przepisy prawa podatkowego nie obligują osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej do wystawiania rachunków – to wystawienie takiego „rachunku” nie stanowi dla stron umowy najmu powstania dokumentu o znaczeniu rachunku ze strony przepisów podatkowych.

Ponadto stroną umowy najmu była żona Wnioskodawcy, a nie On, więc z samej zasady nie mógł wystawić dowolnego pisma, czy dokumentu za najem. Dodatkowo Ordynacja podatkowa (art. 87) nie przewiduje korekty, czy anulowania rachunku, gdyby nawet był zasadnie wystawiony. Dla wykazania jego nieważności ze względów podatkowych należy więc uzasadnić wadliwość jego wystawienia, co też Wnioskodawca uczynił w piśmie do najemcy.

W uzupełnieniu wniosku doprecyzowano własne stanowisko:

Ponieważ przepisy prawa podatkowego nie przewidują wystawiania rachunków za wynajem mieszkań przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności, gospodarczej to wystawienie dokumentu o nazwie rachunek jest bezpodstawne. Wnioskodawca nie powinien zatem wystawiać żadnego rachunku za wynajem, a wystawione rachunki nie stanowią dokumentu fiskalnego z punktu widzenia prawa podatkowego. Pismo Wnioskodawcy skierowane do najemcy, a wyjaśniające nieważność wystawionych rachunków na ww. 8 mieszkań, może być uznane jedynie jako informacyjne, gdyż rachunki te nie mogły być wcale wystawione przez Wnioskodawcę, gdyż prawo podatkowe tego nie przewiduje. Prawo nie przewiduje również korekt albo anulowania rachunków.

Wnioskodawca dodał, iż w tej sprawie zwracał się czterokrotnie z prośbą o wyjaśnienie na infolinii Informacji Podatkowej, ale otrzymywał w czterech różnych punktach informacyjnych w kraju różne odpowiedzi. Generalnie twierdzono, że rachunki tak wystawione nie mają żadnej wartości. Następnie, że może je anulować lub też skorygować do analogii z fakturami oraz, że rozliczenia za najem Wnioskodawca powinien dokonywać jedynie na podstawie umowy i zapłat czynszów za najem bez wystawiania jakichkolwiek rachunków czy zaświadczeń tego typu.

Wieloznaczność przepisów prawnych w tym zakresie jest olbrzymia, stąd wniosek o interpretację.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Stosownie do treści art. 195 powołanej ustawy, własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, stanowi odmianę własności i cechuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom, a każdy z nich może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Natomiast z przepisu art. 206 Kodeksu cywilnego wynika, iż każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Zgodnie z powołanym wyżej przepisem każdy ze współwłaścicieli ma uprawnienie do bezpośredniego korzystania z rzeczy wspólnej. Może posiadać całą rzecz i korzystać z całej rzeczy. Identyczne uprawnienia przysługują pozostałym współwłaścicielom.

Jak wskazuje treść art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), źródłem przychodów jest najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

W myśl art. 2 ust. 1a ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 1998 r. Nr 144, poz. 930 ze zm.), osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, mogą opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Stosownie do zapisu art. 6 ust. 1a ww. ustawy, opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają również otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze. Dla ustalenia wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu tych umów, stosuje się art. 11 ust. 2-2b ustawy o podatku dochodowym.

Z przytoczonych powyżej uregulowań prawnych wynika, iż podstawą generowania przychodów z najmu jest fakt zawarcia stosownej umowy między stronami.

Określona w umowie wysokość czynszu stanowi przysporzenie majątkowe wynajmującego, tym samym generuje przychód w rozumieniu podatkowym. Jednakże aby powstał przychód po stronie wynajmującego muszą zaistnieć przesłanki określone w wyżej powołanym art. 6 ust. 1a ustawy, czyli czynsz musi zostać otrzymany lub postawiony do dyspozycji wynajmującego. Składnikiem przychodu osiąganego z najmu przez wynajmującego nie będą natomiast ponoszone przez najemcę wydatki (opłaty) związane z przedmiotem najmu, jeżeli z umowy wynika, że najemca jest zobowiązany do ich ponoszenia.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca wraz z małżonką są właścicielami ośmiu mieszkań, które w 2011 roku zostały wynajęte osobie fizycznej prowadzącej działalność. Stroną umowy najmu jest małżonka Wnioskodawcy, jest to tzw. najem prywatny. Małżonkowie zgłosili opodatkowanie dochodów z najmu na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych - dochód nie przekroczył 150.000 zł. Wnioskodawca zauważył swoją omyłkę, ponieważ zamiast małżonki, to on wystawiał rachunki za najem.

Wnioskodawca nie jest stroną umowy najmu tych mieszkań, ale jest stroną najmu innych całkiem mieszkań. Zapytanie o interpretację podatkową dotyczy jednak tych 8 mieszkań, gdyż przez pomyłkę Wnioskodawca wystawił rachunki za najem zamiast żony.

Wnioskodawca uważa, że wniosek dotyczy zasad opodatkowania jego osoby, w tym konkretnym przypadku 8 mieszkań oraz ogólnej zasady wystawiania rachunków za wynajem przez osoby nieprowadzące działalności gospodarczej. Ten drugi aspekt dotyczy zarówno Wnioskodawcy jak i jego żony. Wnioskodawca poinformował także, że nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, więc nie jest zobligowany do wystawiania faktur VAT. Z opisu wynika również, iż najemca żąda wystawiania rachunków.

Przechodząc do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy należy zauważyć, iż kwestię dotyczącą wystawiania rachunków regulują przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.).

W myśl art. 87 § 1 ww. ustawy, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą obowiązani są na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi.

Jednocześnie stosownie do art. 3 pkt 9 Ordynacji podatkowej, ilekroć w tej ustawie jest mowa o działalności gospodarczej - rozumie się przez to każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców.

W świetle tego przepisu, pojęcie działalności gospodarczej w rozumieniu Ordynacji podatkowej ma szerokie znaczenie i obejmuje swoim zakresem działalność zarobkową również w sytuacji, gdy przepisy innych ustaw nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność – do przedsiębiorców.

A zatem, zarówno osoby prowadzące działalność gospodarczą, jak również nieprowadzące działalności gospodarczej mają prawo do wystawiania rachunków. Obowiązek wystawienia przez podatnika rachunku w trybie art. 87 § 1 Ordynacji podatkowej powstaje jedynie wtedy, gdy zgłosi takie żądanie kupujący lub usługobiorca. Jednocześnie podkreślić należy, że przepis art. 87 § 1 Ordynacji podatkowej nie znajdzie zastosowania w sytuacjach, gdy odrębne przepisy stanowią inaczej, np. nakładają na podatnika obowiązek wystawienia faktury VAT.

Podatnicy wymienieni w § 1, od których zażądano rachunku przed wykonaniem usługi lub wydaniem towaru, wystawiają rachunek nie później niż w terminie 7 dni od dnia wykonania usługi lub wydania towaru. Jeżeli jednak żądanie wystawienia rachunku zostało zgłoszone po wykonaniu usługi lub wydaniu towaru, wystawienie rachunku następuje w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia żądania (art. 87 § 3 cyt. ustawy).

W myśl art. 87 § 4 ww. ustawy, podatnik nie ma obowiązku wystawienia rachunku, jeżeli żądanie zostało zgłoszone po upływie 3 miesięcy od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Unormowanie to nie powoduje jednak, że podatnik nie może wystawić rachunku, jeżeli nabywca zwróci się o to po upływie terminu 3 miesięcy od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

W świetle powołanych wyżej przepisów, zarówno osoby prowadzące działalność gospodarczą, jak również nieprowadzące działalności gospodarczej mają prawo do wystawiania rachunków.

Z treści powołanych przepisów nie wynika zakaz wystawiania rachunku przez więcej niż jeden podmiot – przez każdego ze współwłaścicieli przedmiotu najmu. W związku z tym, za poprawne należy przyjąć, iż rachunki mogą być wystawiane najemcy przez wszystkich współwłaścicieli, jak i przez każdy podmiot (współwłaściciela) oddzielnie.

Dla przedmiotowej sprawy oznacza to, że każdy z małżonków, będący współwłaścicielem przedmiotowych nieruchomości, może wystawić rachunek dokumentujący zawartą z najemcą transakcję najmu. Zawarta umowa najmu, w której wskazano jako stronę umowy jednego ze współwłaścicieli, nie powoduje wyłączenia z obowiązku wystawienia rachunku (jeśli najemca tego zażąda) przez pozostałych współwłaścicieli przedmiotu najmu.

Wystawiony przez wynajmującego dokument jest rachunkiem w świetle art. 87 ustawy Ordynacja podatkowa.

Reasumując, nieprawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy stwierdzające, że w przypadku wynajmu przedmiotowych ośmiu mieszkań oraz innych nieruchomości nie powinien wystawiać rachunku z tej przyczyny, iż przepisy prawa podatkowego nie obligują do tego osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, zaś tak wystawione rachunki nie stanowią dokumentu fiskalnego z punktu widzenia prawa podatkowego.

Prawidłowym jest bowiem stwierdzenie, iż Wnioskodawca jako współwłaściciel nieruchomości - osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, niebędąca podatnikiem podatku od towarów i usług, niezobowiązana do wystawiania faktur VAT, ma obowiązek w świetle wyżej zacytowanych przepisów art. 87 ustawy Ordynacja podatkowa – na żądanie strony – wystawić rachunek za najem.

Wystawiony na żądanie najemcy dokument – zaświadczenie, będzie rachunkiem w świetle art. 87 ustawy Ordynacja podatkowa.

Końcowo tut. organ wskazuje, że zgodnie z treścią art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem interpretacje indywidualne prawa podatkowego wydawane są wyłącznie na pisemny wniosek zainteresowanego i tylko w jego indywidualnej sprawie. Zainteresowanym jest każdy, kto złoży wniosek w sprawie indywidualnej, która jego dotyczy. W związku z tym zaznacza się, że interpretacja odnosi się tylko i wyłącznie do Wnioskodawcy i nie wywołuje skutków prawnych dla Jego małżonki.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto tut. organ informuje, że wniosek o udzielenia pisemnej interpretacji w zakresie obowiązków informacyjnych wobec najemcy oraz w zakresie określenia stron umowy najmu został rozstrzygnięty w dniu 3 grudnia 2012 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.