2019.12.10 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.621.2019.2.EK
z 10 grudnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 września 2019 r. (data wpływu 23 września 2019 r.) uzupełnionym pismem z dnia 14 listopada 2019 r. (data wpływu 20 listopada 2019 r.) na wezwanie Organu z dnia 31 października 2019 r. (skutecznie doręczone 7 listopada 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia i zwrotu podatku VAT w związku z nabyciem usług niezbędnych do sfinalizowania transakcji sprzedaży akcji – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 września 2019 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia i zwrotu podatku VAT w związku z nabyciem usług niezbędnych do sfinalizowania transakcji sprzedaży akcji. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 14 listopada 2019 r. (data wpływu 20 listopada 2019 r.) na wezwanie Organu z dnia 31 października 2019 r. (skutecznie doręczone 7 listopada 2019 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Spółka) jest spółką prowadzącą aktywną działalność inwestycyjną w obszarze Private Equity. Wnioskodawca dokonuje inwestycji długookresowych w przedsięwzięcia w różnych branżach i dziedzinach gospodarki. Inwestuje zarówno w przedsiębiorstwa we wczesnych etapach rozwoju, jak również w przedsiębiorstwa dojrzałe o ugruntowanej pozycji na rynku. Przedmiot działalności Wnioskodawcy obejmuje również pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, działalności firm centralnych, zarządzania rynkami finansowymi. Wnioskodawca jest jedynym akcjonariuszem A.

W związku ze skalą i rodzajem zaangażowania finansowego Wnioskodawcy w A., w 2010 roku, pomiędzy Wnioskodawcą a A., została zawarta umowa o zarządzanie spółką zależną na mocy której, Wnioskodawca zobowiązał się do stałego, strategicznego i bieżącego zarządzania A. a A. zobowiązał się do zapłaty wynagrodzenia za owe zarządzanie (dalej „Umowa”). Wnioskodawca posiadał i nadal posiada wiedzę i doświadczenie, wynikające ze swojej długoletniej działalności, w zakresie planowania, realizowania i nadzorowania inwestycji kapitałowych. Co więcej, Wnioskodawca zatrudniał i zatrudnia pracowników i specjalistów o kwalifikacjach niezbędnych do świadczenia usług zarządzania.

Umowa pomiędzy Wnioskodawcą a A. została zawarta na czas nieokreślony. Zarządzanie A. jest wykonywane m.in. poprzez wskazywanie i powoływanie osób wchodzących w skład organów A., wskazywanie osób zajmujących kluczowe stanowiska w strukturze organizacyjnej A., zatrudnianie tych osób przez Wnioskodawcę, realizację, poprzez powoływane osoby, wszystkich czynności związanych z bieżącym i strategicznym zarządzaniem A., zarówno jej przedsiębiorstwem, jak i wykonywaną przez A. działalnością gospodarczą, w tym również tworzenie planów rzeczowo-finansowych, ich realizacja i analiza wykonania, opracowywanie i wdrażanie koncepcji operacyjno-finansowej działalności A. oraz stała analiza możliwych kierunków jej rozwoju i możliwości powiększenia przychodów.

Wnioskodawca oświadcza, że osoby wchodzące w skład organów A. były i nadal są powoływane zgodnie ze statutem A., w wykonaniu uprawnień przysługujących Wnioskodawcy jako akcjonariuszowi. Osoby wskazywane i powoływane przez Wnioskodawcę, jako członkowie organów lub osoby zajmujące kluczowe stanowiska w A., są zatrudniane przez Wnioskodawcę na podstawie wybranego stosunku prawnego.

W 2018 roku została przez Wnioskodawcę podjęta decyzja inwestycyjna o sprzedaży 100% posiadanych akcji w spółce A. Wnioskodawca rozpoczął poszukiwania zewnętrznego inwestora (krajowego i zagranicznego; dalej „Nabywca”), zainteresowanego nabyciem akcji A. Poszukiwania inwestora, w związku z planowaną dezinwestycją, generowało po stronie Wnioskodawcy określone koszty. Wnioskodawca był i nadal pozostaje podatnikiem VAT czynnym o którym mowa w art. 15 ustawy VAT. Wnioskodawca wskazuje ponadto, że VAT naliczony jest na bieżąco odliczany, również w okresie trwającego procesu dezinwestycyjnego tj. sprzedaży aktywów Wnioskodawcy, jako, że sprzedaż opodatkowana (dla celów VAT) jest generowana właśnie w trakcie owego procesu dezinwestycyjnego.

Jak już zostało zasygnalizowane powyżej, przedmiotowa transakcja sprzedaży akcji (oraz trwający proces dezinwestycyjny, w tym poszukiwanie nabywcy) generuje po stronie Wnioskodawcy szereg kosztów. Do takich kosztów należą koszty prawne, koszty doradców inwestycyjnych, koszty związane z obsługą transakcji. Świadczenie usług zarządzania na rzecz A. będzie miało miejsce do dnia zamknięcia transakcji sprzedaży. Przedmiotowa transakcja sprzedaży jest poprzedzona kompleksowymi czynnościami przygotowawczymi. Na czynności przygotowawcze składa się szereg usług (opodatkowanych), które są niezbędne dla Wnioskodawcy do sfinalizowania sprzedaży, są to m.in. wspomniane powyżej usługi doradztwa prawnego, doradztwa inwestycyjnego i wydatki związane z obsługą transakcji.

Sprzedaż akcji A. odbywa się w ramach podstawowej działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Wnioskodawca rozważa także, z mniejszej części środków uzyskanych ze sprzedaży akcji A., możliwość dokapitalizowania jednej ze spółek z grupy tj. B. S.A.

W związku z powyższym, intencją Wnioskodawcy jest odliczenie naliczonego VAT z tytułu nabycia usług doradczych, prawnych, inwestycyjnych, związanych z obsługą opisanej transakcji i w związku z toczącym się złożonym procesem dezinwestycyjnym.

W uzupełnieniu wniosku, Wnioskodawca wskazał, że w wyniku zbycia 100 % akcji dojdzie do przeniesienia wszystkich składników A. Wnioskodawca, oświadczył, że zgodnie z najlepszą wiedzą, wynikającą z rozmów z inwestorem, inwestor zamierza kontynuować działalność A. w niezmniejszonym zakresie, a w planach ma inwestowanie w A. celem jego dalszego rozwoju.

Wnioskodawca wskazał katalog kosztów i czynności:

Koszty dot. usług prawniczych:

przygotowywanie dokumentacji związanej z obsługą prawną całego procesu transakcyjnego

weryfikacja dokumentacji prawnej (badanie due diligence)

zaangażowanie w proces negocjacji/badania prawnego związanego z trzema potencjalnymi nabywcami.

Koszty dot. doradcy finansowego:

poszukiwanie inwestorów - przygotowywanie modelu finansowego - prezentacja spółki

szkolenia zarządu - udział w negocjacjach

udział w badaniu spółki (due diligence).

Koszty dot. doradztwa zarządu zbywanego podmiotu:

udział w negocjacjach

analiza efektywnej sprzedaży aktywa.

Inne bezpośrednie i pośrednie koszty związane z transakcją

Czynności opodatkowane:

- czynności (sprzedaż opodatkowana) generowana w tracie procesu dezinwestycyjnego tj. świadczenie usług zarządzania na rzecz A. do dnia zamknięcia transakcji sprzedaży.

W odpowiedzi na pytanie dot. związku pomiędzy poniesionymi kosztami a czynnościami opodatkowanymi, Wnioskodawca nadmienił, że VAT naliczony jest na bieżąco odliczany, również w okresie trwającego procesu dezinwestycyjnego, jako, że sprzedaż opodatkowana (dla celów VAT) jest generowana właśnie w trakcie owego procesu dezinwestycyjnego. Świadczenie usług zarządzania, na rzecz A., o których mowa we wniosku, będzie miało miejsce do dnia zamknięcia transakcji sprzedaży. Przedmiotowa transakcja sprzedaży jest poprzedzona kompleksowymi czynnościami przygotowawczymi a sprzedaż akcji A. odbywa się w ramach podstawowej działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Wnioskodawca rozważa jednocześnie możliwość dokapitalizowania (z części środków uzyskanych ze sprzedaży) jednej ze spółek z grupy tj. B. S.A., świadczącej czynności opodatkowane. Planowana sprzedaż akcji związana jest z długofalowym, podjętym przez Wnioskodawcę jeszcze w 2018 roku, procesem dezinwestycyjnym tj. sprzedażą akcji spółki A.

Wnioskodawca wskazał, że środki pozyskane ze sprzedaży zostaną przeznaczone w części na dalsze cele inwestycyjne Wnioskodawcy tj. rozwój grupy spółek z portfolio Funduszu (wspomniane dokapitalizowanie B. S.A tj. spółki świadczącej czynności opodatkowane), a także na dalsze inwestycje w nowe podmioty. Wydatki na ww. usługi doradcze, poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, mają związek z uzyskaniem przez Wnioskodawcę obrotu opodatkowanego podatkiem VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy koszty poniesione przez Wnioskodawcę, w związku z planowaną transakcją sprzedaży akcji A., tj. koszty poniesione w związku z usługami doradztwa prawnego, inwestycyjnego, związane z obsługą transakcji, będą upoważniały Wnioskodawcę do:

odliczenia VAT naliczonego tytułem nabycia w/w usług doradczych niezbędnych do sfinalizowania transakcji sprzedaży akcji (zgodnie z art. 86 ust. 1, ust. 10 i ust. 11 ustawy o VAT), oraz
uzyskania zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad VAT należnym, wygenerowaną w związku z poniesionymi kosztami (opodatkowanymi VAT) związanymi z obsługą transakcji (zgodnie z art. 87 ustawy o VAT)?

W opinii Wnioskodawcy:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że ma prawo do odliczenia VAT z tytułu nabycia usług doradczych, prawnych, inwestycyjnych, związanych z obsługą transakcji sprzedaży akcji A. (spółki-córki). Wydatki takie, Wnioskodawca powinien zaklasyfikować jako wydatki ogólne a nadwyżka podatku naliczonego nad należnym, wygenerowana przez przekraczające ogólne przychody Wnioskodawcy opodatkowane VAT a poniesione w związku z transakcją koszty opodatkowane VAT, podlega zwrotowi. W związku z powyższym, Wnioskodawca będzie uprawniony do wystąpienia z wnioskiem o zwrot VAT.

Jak wynika z treści art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, zasada ogólna stanowi, iż podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do wykonywania przez podatnika czynności opodatkowanych VAT. Jeżeli zatem dane towary lub usługi są wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia całości VAT naliczonego. Za działalność rodzącą obowiązki w podatku VAT, należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny podmiotu.

Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”), pomimo faktu, że sama transakcja zbycia akcji znajduje się poza zakresem opodatkowania VAT, to w takiej sytuacji prawo do odliczenia VAT naliczonego tytułem nabycia usług np. doradczych związanych z obsługą owej transakcji sprzedaży akcji, nadal przysługuje.

Potwierdza to orzecznictwo TSUE (m.in. wyrok TSUE z dnia 29 października 2009, sygn. akt C-29/08 Skatteverket v. AB SKF), w którym wskazano, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem aby można było przyznać podatnikowi prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT i określić zakres tego prawa, zasadniczo konieczne jest istnienie bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku, a jedną lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia (wyrok z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie C-98/98 Midland Bank, Rec. s. 1-4177, pkt 24, a także ww. wyroki: w sprawie Abbey National, pkt 26; w sprawie lnverstrand, pkt 23). Prawo do odliczenia VAT obciążającego nabycie towarów lub usług zakłada, że wydatki poczynione w celu ich nabycia stanowią elementy cenotwórcze transakcji objętych podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia (wyroki w sprawie Cibo Participations, pkt 31; a także w sprawie Kretztechnik, pkt 35; w sprawie Inverstrand, pkt 23; w sprawie Securenta, pkt 27).

TSUE wielokrotnie stwierdził możliwość odliczenia podatku VAT uiszczonego za usługi doradcze dla potrzeb różnych transakcji finansowych, ponieważ usługi te można było zaliczyć bezpośrednio do działalności gospodarczej podatników (wyroki w sprawie Midland Bank, pkt 31; w sprawie Abbey National, pkt 35, 36; w sprawie Cibo Participations, pkt 33, 35; w sprawie Kretztechnik, pkt 36; a także w sprawie Securenta, pkt 29, 31). Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od świadczeń wykonanych dla potrzeb zbycia akcji przysługuje na podstawie art. 17 ust. 1 i 2 szóstej dyrektywy, w brzmieniu wynikającym z art. 28f ust. 1 tej dyrektywy, oraz art. 168 dyrektywy 2006/112, jeżeli, co do zasady, istnieje bezpośredni i ścisły związek między wydatkami związanymi ze świadczeniami powodującymi naliczenie podatku a całością działalności gospodarczej podatnika.

Co istotne, jak podkreślił TSUE, prawo do odliczenia zostaje jednak również przyznane podatnikowi nawet w przypadku braku bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku a jedną lub większą, liczbą transakcji objętych podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia, gdy koszty omawianych usług należą do jego kosztów ogólnych i jako takie stanowią elementy cenotwórcze dostarczanych towarów lub świadczonych usług. Koszty te zachowują bowiem bezpośredni i ścisły związek z całą działalnością gospodarczą podatnika (wyroki w sprawie Midland Bank, pkt 23, 31, w sprawie Abbey National, pkt 35; w sprawie Kretztechnik, pkt 36; w sprawie Inverstrand, pkt 24).

Jak wynika z powyższego, prawo do odliczenia przysługuje również w przypadku istnienia pośredniego związku między ponoszonymi wydatkami, a wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu. Ze związkiem pośrednim mamy do czynienia w sytuacji, gdy ponoszone wydatki nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych obrotach, przy czym ich ponoszenie warunkuje prowadzenie działalności opodatkowanej. Takie stanowisko potwierdzane jest w orzecznictwie sądowo-administracyjnym, przykładowo: NSA w wyroku z 31 sierpnia 2018 r. (sygn. I FSK 1370/16) wskazał że: „(...) co do zasady niezbędnym warunkiem odliczenia VAT jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy zakupami a konkretną transakcją opodatkowaną. (...) Odstępstwem od tej zasady będzie możliwość skorzystania z prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z wydatków poniesionych na tzw. koszty ogólne (...) na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku od towarów i usług należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego w fakturach wystawionych za usługi doradztwa podatkowego związane z całokształtem działalności gospodarczej".

W tym miejscu Wnioskodawca wskazuje na ścisły związek istniejący pomiędzy poniesionymi kosztami usług doradczych, prawnych, inwestycyjnych i ogólnych transakcji zbycia akcji a działalnością gospodarczą Wnioskodawcy.

W pierwszej kolejności, Wnioskodawca pragnie podkreślić, że sprzedaż akcji A. odbywa się w ramach podstawowej działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Wnioskodawca rozważa jednocześnie możliwość dokapitalizowania jednej ze spółek z grupy tj. B. S.A., z mniejszej części środków uzyskanych ze sprzedaży akcji A.. Planowana sprzedaż akcji związana jest z długofalowym, podjętym przez Wnioskodawcę jeszcze w 2018 roku, procesem dezinwestycyjnym tj. zakończeniem działalności w zakresie prowadzonym przez spółkę-córkę A. Wydatki na ww. usługi doradcze, poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, mają związek z uzyskaniem przez Spółkę obrotu opodatkowanego podatkiem VAT (tak też wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, w Interpretacji z dnia 7 marca 2011 r., sygn. IPPP1/443-3/11-2/AW).

Wymaga uwydatnienia, że spełniona zostaje podstawowa przesłanka o charakterze przyczynowo - skutkowym decydująca o prawie podatnika do odliczenia podatku naliczonego zawartego w cenie usług doradztwa w związku z przygotowaniem i przeprowadzeniem transakcji sprzedaży akcji (w tym w związku ze złożonym procesem dezinwestycyjnym związanym z poszukiwaniem potencjalnego nabywcy zarówno w kraju, jak i za granicą), jako, że nabywane przez podatnika usługi doradcze mają pośrednio wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, poprzez związek ze sprzedażą opodatkowaną (Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 2 sierpnia 2019 r., 0114-KDIP1-1.4012.308.2019.2.KBR). Co istotne, sprzedaż opodatkowana (dla celów VAT) w postaci usług zarządzania A. jest generowana właśnie w trakcie owego procesu dezinwestycyjnego.

Końcowo, należy wskazać, że nawet fakt zaniechania procesu dezinwestycyjnego nie wpływa na możliwość odliczenia VAT naliczonego od towarów i usług związanych z realizacją tej dezinwestycji. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie TSUE, fakt zaniechania przez podatnika restrukturyzacji mającej na celu wykonywanie działalności opodatkowanej nie wpływa na możliwości odliczenia VAT naliczonego od towarów i usług zakupionych w związku z realizacją tej restrukturyzacji (wyroku z dnia 17 października 2018 r. w sprawie Ryanair Ltd przeciwko The Revenue Commissioners sygn. C-249/17). Reasumując, tym bardziej prawo to przysługuje w przypadku zakończenia procesu dezinwestycji akcji A., dzięki posiadaniu których Wnioskodawca aż do momentu ich sprzedaży generuje sprzedaż opodatkowaną w postaci świadczenia usług zarządzania spółką A.

Zdaniem Wnioskodawcy, będzie on uprawniony do

obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego w związku z nabyciem usług związanych z obsługą transakcji sprzedaży akcji, w tym usług doradztwa prawnego i doradztwa inwestycyjnego (zgodnie z art. 86 ust. 1, ust. 10, ust. 10b pkt 1 i ust. 11 ustawy o VAT), oraz
uzyskania zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad VAT należnym (zgodnie z art. 87 ustawy o VAT).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

nabycia towarów i usług,
dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

W myśl art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a – powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Według art. 86 ust. 11 ustawy – jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy – w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Należy podkreślić, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ww. ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Należy również wskazać na art. 168 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym, jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia – od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić – VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika.

Należy zauważyć, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku pomiędzy dokonywanymi zakupami towarów i usług a prowadzoną działalnością opodatkowaną generującą podatek należny.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być bezpośredni (wydatek na nabycie towaru, który następnie zostanie przez podatnika sprzedany), bądź pośredni. O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą, np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast pośredni związek nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy występuje wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Powyższe regulacje oznaczają, że aby stwierdzić, czy podatnikowi podatku od towarów i usług przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy zbadać wyłącznie związek ponoszonych wydatków z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi, przy czym związek ten musi mieć charakter niewątpliwy, lecz niekoniecznie bezpośredni. Podatnik musi jednak wykazać związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Zasada neutralności podatku VAT, a także kwestia pośredniego związku pomiędzy podatkiem naliczonym VAT a czynnościami opodatkowanymi jako warunku wystarczającego do zachowania prawa do odliczenia VAT były przedmiotem licznych orzeczeń TSUE m.in.: wyrok z 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95 (Państwo Belgijskie v. Ghent Coal Terminal NV), wyrok z 22 lutego 2001 r. w sprawie C-408/96 (Abbey National plc v. Commissioners of Customs & Excis), wyrok z 26 maja 2005 r. w sprawie C-465/03 (Kretztechnik AG v. Finanzamt Linz), wyrok z 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 (CIBO Participations SA v. Directeur region al des impots du Nord-Pas-de-Calats). TSUE podkreślał, że co do zasady, prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przysługuje podatnikom wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek poniesionych wydatków ze sprzedażą opodatkowaną. Jednakże, brak bezpośredniego związku z konkretną czynnością podlegającą opodatkowaniu nie wyklucza prawa odliczenia podatku VAT w przypadku tzw. kosztów ogólnych działania podatnika, o ile koszty te mogą być przypisane do działalności podatnika podlegającej opodatkowaniu VAT.

W orzeczeniu z dnia 27 września 2001 r. w sprawie CIBO Participations SA (C-16/00) Trybunał doszedł do wniosku, że aby możliwe było odliczenie VAT naliczonego, musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy wydatkiem a sprzedażą opodatkowaną VAT, co oznacza, że wydatek musi stanowić element kosztowy sprzedaży opodatkowanej. Niemniej TSUE stwierdził, że wydatki na doradztwo związane z procesem przejmowania spółek zależnych przez CIBO stanowią koszty ogólne, mające związek z działalnością opodatkowaną tej spółki.

Podobne stanowisko wyraził w orzeczeniu z dnia 26 maja 2005 r. w sprawie C-465/03 Kretztechnik AG przeciwko Finanzamt Linz. Sprawa ta dotyczyła prawa do odliczenia podatku od wydatków związanych z emisją akcji, jednakże TSUE sformułował w tym wyroku dwie tezy:

emisja akcji nie jest objęta odpłatnym świadczeniem usług i tym samym nie jest objęta VAT (nie jest to transakcja zwolniona z VAT),
wydatki z emisją akcji (której celem było zdobycie finansowania działalności gospodarczej) powinny zostać potraktowane jako koszty ogólne prowadzonej działalności, przez co możliwe jest odliczenie VAT naliczonego w sposób właściwy dla charakteru działalności (tj. w całości lub na podstawie struktury sprzedaży).

Również w wyroku TSUE z dnia 5 lipca 2018 r. w sprawie C-320/17 Marle Participations SARL przeciwko Ministere de l’Economie et des Finances w odniesieniu do prawa do odliczenia Trybunał wskazał, że koszty związane z nabyciem udziałów lub akcji w spółkach zależnych poniesione przez spółkę holdingową biorącą udział w zarządzaniu tymi spółkami i w związku z tym wykonującą działalność gospodarczą powinny być uważane za należące do kosztów ogólnych tej spółki holdingowej i że VAT zapłacony od tych kosztów, co do zasady, powinien podlegać pełnemu odliczeniu.

Odnosząc się zatem do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczących kwestii ustalenia czy może obniżyć należny podatek od towarów i usług o podatek naliczony w wyniku nabycia usług związanych ze zbywaniem akcji w spółce zależnej w pierwszej kolejności należy rozstrzygnąć czy Wnioskodawca będzie z tytułu sprzedaży akcji występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć , że nie każda czynność dokonana przez podmiot mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status podatnika podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem, za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i zbywaniu udziałów/akcji była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W wyrokach w sprawach C-60/90 i C-155/94 oraz w sprawie C-80/95 TSUE podkreślał, że samo posiadanie, czy też emisja udziałów i innych papierów wartościowych co do zasady nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 4 VI Dyrektywy, która pozwalałaby na uznanie posiadacza takich udziałów za podatnika. Natomiast w wyroku z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro TSUE uznał, że zwykłe nabycie udziałów w innych podmiotach nie stanowi wykorzystania majątku w celu osiągnięcia dochodu w sposób ciągły, ponieważ dywidenda uzyskana z udziału jest skutkiem własności majątku i nie jest wynagrodzeniem uzyskanym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu Dyrektywy. Podobnie transakcje finansowe polegające jedynie na sprzedaży udziałów i innych papierów wartościowych, np. jednostek w funduszach inwestycyjnych, nie stanowią w ogóle działalności gospodarczej.

Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady, czynności sprzedaży udziałów nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem.

Należy zatem zauważyć, że w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia/ sprzedaży udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób ciągły.

Od tej zasady orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania i zbywania papierów wartościowych (akcji, udziałów) wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy, w określonych okolicznościach, a mianowicie gdy:

posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada,

sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej,

posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Aby obrót ten podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonywany przez podatnika w rozumieniu ustawy w ramach jego profesjonalnej aktywności. Podkreślić należy, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 14 listopada 2000 r. w sprawie C-142/99 Floridienne S.A. Beginvest przeciwko Państwu belgijskiemu stwierdził, że zaangażowanie w zarządzanie spółkami zależnymi (w holdingu) należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, ale tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie przez Floridienne usług administracyjnych, rachunkowych i informatycznych na rzecz swoich spółek zależnych.

Również w orzeczeniu z 12 lipca 2001 r. w sprawie C-102/00 Welthgrove BV (także spółka holdingowa) przeciwko Staatssecretaris van Financien TSUE wyraźnie wskazał, że samo zaangażowanie spółki holdingowej w zarządzanie jej spółkami zależnymi, lecz bez dokonywania transakcji podlegających VAT w rozumieniu art. 2 VI Dyrektywy, nie może być traktowane jak działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 (2) tej Dyrektywy. Wobec tego, działalnością gospodarczą będzie tylko takie zarządzanie spółkami zależnymi, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 VI Dyrektywy.

W orzeczeniu TSUE z dnia 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 Cibo Participations, Trybunał podtrzymał stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, których udziały nabyła, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, ale tylko w przypadku, gdy pociąga to za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 ust. 1 tej Dyrektywy, takich jak świadczenie przez spółkę holdingową na rzecz spółek zależnych usług administracyjnych, finansowych, handlowych lub technicznych.

W związku z powyższym, zdaniem TSUE, samo nabycie i posiadanie akcji spółki nie powinno być traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, nadająca ich posiadaczowi status podatnika. Trybunał powtórzył tu wyrażone wcześniej w orzeczeniu z dnia 20 czerwca 1996 r. C-155/94 stanowisko, że jeżeli objęcie akcji nie stanowi działalności gospodarczej, to również nie ma takiego charakteru ich zbycie (także orzeczenie TSUE z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-442/01).

Również w wyroku C-320/17 TSUE wskazał, że samo nabycie i posiadanie udziałów nie powinno być uznane, w rozumieniu dyrektywy VAT, za działalność gospodarczą przyznającą nabywcy lub posiadaczowi status podatnika. Trybunał podkreślił przy tym, że z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, że uczestniczenie spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, w których nabyła ona udziały lub akcje, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy VAT, w zakresie, w jakim skutkuje ono dokonywaniem transakcji podlegających opodatkowaniu VAT na podstawie art. 2 tej dyrektywy, takich jak świadczenie usług administracyjnych, księgowych, finansowych, handlowych, informacyjnych i technicznych przez spółkę holdingową na rzecz spółek

Interpretując wskazany w tym orzecznictwie wyjątek od omawianej zasady, sprowadzający się do możliwości uznania za działalność gospodarczą posiadania (zbywania) udziałów, jeżeli towarzyszyłoby temu uczestnictwo w zarządzaniu spółką – WSA w Opolu w wyroku z 25 czerwca 2010 r., sygn. akt I SA/Op 176/10, stwierdził, że taka możliwość ograniczona jest do sytuacji szczególnych, w których udział w zarządzaniu pociąga za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu, takich jak świadczenie usług na rzecz spółki.

Wnioskodawca w opisie sprawy wskazał, że jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawca jest Spółką prowadzącą aktywną działalność w obszarze Private Equity. Wnioskodawca dokonuje inwestycji długookresowych w przedsięwzięcia w różnych branżach i dziedzinach gospodarki. Inwestuje zarówno w przedsiębiorstwa we wczesnych etapach rozwoju, jak również w przedsiębiorstwa dojrzałe o ugruntowanej pozycji na rynku. Przedmiot działalności Wnioskodawcy obejmuje również pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, działalności firm centralnych, zarządzania rynkami finansowymi. Wnioskodawca jest jedynym akcjonariuszem A. W związku ze skalą i rodzajem zaangażowania finansowego Wnioskodawcy w A., w 2010 roku, pomiędzy Wnioskodawcą a A., została zawarta umowa o zarządzanie spółką zależną na mocy której, Wnioskodawca zobowiązał się do stałego, strategicznego i bieżącego zarządzania A. a A. zobowiązał się do zapłaty wynagrodzenia za owe zarządzanie. Wnioskodawca posiadał i nadal posiada wiedzę i doświadczenie, wynikające ze swojej długoletniej działalności, w zakresie planowania, realizowania i nadzorowania inwestycji kapitałowych. Co więcej, Wnioskodawca zatrudniał i zatrudnia pracowników i specjalistów o kwalifikacjach niezbędnych do świadczenia usług zarządzania. Umowa pomiędzy Wnioskodawcą a A. została zawarta na czas nieokreślony. Zarządzanie A. jest wykonywane m.in. poprzez wskazywanie i powoływanie osób wchodzących w skład organów A., wskazywanie osób zajmujących kluczowe stanowiska w strukturze organizacyjnej A., zatrudnianie tych osób przez Wnioskodawcę, realizację, poprzez powoływane osoby, wszystkich czynności związanych z bieżącym i strategicznym zarządzaniem A., zarówno jej przedsiębiorstwem, jak i wykonywaną przez A. działalnością gospodarczą, w tym również tworzenie planów rzeczowo-finansowych, ich realizacja i analiza wykonania, opracowywanie i wdrażanie koncepcji operacyjno-finansowej działalności A. oraz stała analiza możliwych kierunków jej rozwoju i możliwości powiększenia przychodów.

Za świadczenie usług zarządzania Wnioskodawca pobiera zryczałtowane wynagrodzenie miesięczne, które jest powiększane o należny podatek VAT i płatne przez A. na podstawie wystawionej przez Wnioskodawcę faktury. W 2018 roku została przez Wnioskodawcę podjęta decyzja inwestycyjna o sprzedaży 100% posiadanych akcji w spółce A. Wnioskodawca rozpoczął poszukiwania zewnętrznego inwestora (krajowego i zagranicznego; dalej „Nabywca”), zainteresowanego nabyciem akcji A.. Wnioskodawca wskazał również, że sprzedaż akcji A. odbywa się w ramach podstawowej działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Wnioskodawca rozważa także, z mniejszej części środków uzyskanych ze sprzedaży akcji A., możliwość dokapitalizowania jednej ze spółek z grupy tj. B. S.A.

Wnioskodawca wskazał katalog kosztów i czynności:

Koszty dot. usług prawniczych:

przygotowywanie dokumentacji związanej z obsługą prawną całego procesu transakcyjnego

weryfikacja dokumentacji prawnej (badanie due diligence)

zaangażowanie w proces negocjacji/badania prawnego związanego z trzema potencjalnymi nabywcami.

Koszty dot. doradcy finansowego:

poszukiwanie inwestorów - przygotowywanie modelu finansowego - prezentacja spółki

szkolenia zarządu - udział w negocjacjach

udział w badaniu spółki (due diligence)

Koszty dot. doradztwa zarządu zbywanego podmiotu:

udział w negocjacjach

analiza efektywnej sprzedaży aktywa.

Inne bezpośrednie i pośrednie koszty związane z transakcją

Czynności opodatkowane:

- czynności (sprzedaż opodatkowana) generowana w tracie procesu dezinwestycyjnego tj. świadczenie usług zarządzania na rzecz A. do dnia zamknięcia transakcji sprzedaży.

Z uwagi zatem na ww. orzeczenia TSUE w kontekście przedstawionego opisu sprawy należy wskazać, że sprzedaż ww. akcji prowadzona jest w ramach działalności gospodarczej o której mowa w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy. Rola Wnioskodawcy w omawianej sprawie nie ogranicza się do biernego modelu realizacji praw własnościowych. Wnioskodawca świadczy bowiem na rzecz spółki celowej usługi zarządzania. Świadczone przez Wnioskodawcę usługi zarządzania dotyczą m.in. wskazywania i powoływania osób wchodzących w skład organów A., wskazywania osób zajmujących kluczowe stanowiska w strukturze organizacyjnej A., zatrudniania tych osób przez Wnioskodawcę, realizację, poprzez powoływane osoby, wszystkich czynności związanych z bieżącym i strategicznym zarządzaniem A., zarówno jej przedsiębiorstwem, jak i wykonywaną przez A. działalnością gospodarczą, w tym również tworzenia planów rzeczowo-finansowych, ich realizacja i analiza wykonania, opracowywania i wdrażania koncepcji operacyjno-finansowej działalności A. oraz stała analiza możliwych kierunków jej rozwoju i możliwości powiększenia przychodów. Zatem Wnioskodawca świadcząc na rzecz spółki zależnej, w której posiada akcje, wskazane usługi działał tym samym w zakresie wykraczającym poza zwykłe prawa i obowiązki akcjonariusza, związane z posiadaniem akcji.

Zatem należy stwierdzić, że czynność zbycia akcji w spółce zależnej będzie traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Wnioskodawca uzyska status podatnika w tym zakresie, gdyż jak wynika z okoliczności sprawy jako posiadacz papierów wartościowych (akcji) uczestniczył w zarządzaniu spółką zależną oraz nabycie i sprzedaż akcji jest prowadzona w ramach działalności gospodarczej jaką wykonuje.

Tym samym należy rozstrzygnąć czy czynność zbycia 100% akcji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Na podstawie art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

W myśl art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 55(1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145).

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przy czym, zgodnie z art. 55(2) Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zatem przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Z przedstawionego wniosku oraz z jego uzupełnienia wynika, że Wnioskodawca ma zamiar sprzedać 100% akcji w Spółce A. W wyniku zbycia 100 % akcji dojdzie do przeniesienia wszystkich składników A. Ponadto inwestor zamierza kontynuować działalność A. w niezmniejszonym zakresie, a w planach ma inwestowanie w A. celem jego dalszego rozwoju.

W tym miejscu należy zauważyć, że w wyroku z dnia 29 października 2009 r. w sprawie Skatteverket przeciwko AB SKF C-29/08 TSUE stwierdził, że przekazanie całości aktywów w ten sposób, że oznacza ono przekazanie przedsiębiorstwa, które obejmuje składniki materialne i niematerialne, łącznie składające się na przedsiębiorstwo nie oznacza tylko zwykłego zbycia towarów takiego jak sprzedaż zapasów produktów. Dalej Trybunał wyraził pogląd, że przekazanie całości aktywów nie mieści się w zakresie stosowania szóstej dyrektywy, zbycie akcji prowadzące do przekazania całości aktywów nie stanowi działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podsumowując tę kwestię, TSUE wskazał, że w zakresie, w jakim zbycie akcji można zrównać z przekazaniem całości lub części przedsiębiorstwa w rozumieniu VI dyrektywy bądź dyrektywy 2006/112 oraz pod warunkiem, że zainteresowane państwo członkowskie skorzystało z możliwości przewidzianej w tych przepisach, transakcja ta nie stanowi działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ponadto w wyroku tym TSUE wskazał, że prawo do odliczenia podatku od wartości dodanej naliczonego od świadczeń wykonywanych dla potrzeb zbycia akcji przysługuje na podstawie art. 17 ust. 1 i 2 dyrektywy 77/388, zmienionej dyrektywą Rady 95/7/WE, oraz art. 168 dyrektywy 2006/112, jeżeli istnieje bezpośredni i ścisły związek między wydatkami związanymi ze świadczeniami powodującymi naliczenie podatku a całością działalności gospodarczej podatnika.

Zatem, z uwagi na fakt, że Wnioskodawca planuje dokonać sprzedaży 100% akcji w Spółce A. w ramach jednej transakcji na rzecz nabywcy, dojdzie do przeniesienia na nabywcę wszystkich składników A., inwestor zamierza kontynuować działalność A. w niezmniejszonym zakresie, to należy stwierdzić, że Wnioskodawca dokona transakcji sprzedaży przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 55(1) Kodeks cywilny. Zbycie przez Wnioskodawcę 100% posiadanych akcji w Spółce A. , w niniejszych okolicznościach można bowiem zrównać z przekazaniem całości przedsiębiorstwa tej spółki.

Przepis art. 6 pkt 1 cyt. ustawy o VAT wyłącza z opodatkowania podatkiem VAT transakcje dotyczące zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Analiza przedstawionego opisu sprawy i treści przywołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że sprzedaż przez Zainteresowanego 100% akcji w Spółce A., jak wyżej wskazano będzie wykonywana w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, jednakże sprzedaż ta będzie podlegała wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Odnosząc się zatem do prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w wyniku nabycia usług związanych w usługami wykonywanymi na rzecz Wnioskodawcy związanymi ze sprzedażą 100% akcji w spółce zależnej należy wskazać, że zgodnie z powołanymi wyrokami TSUE, koszty te przyporządkować należy do ogólnych kosztów prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Jak wskazał Wnioskodawca, zakupione usługi, poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, mają związek z uzyskaniem przez Spółkę obrotu opodatkowanego podatkiem VAT. Zatem, w odniesieniu do nabytych przez Wnioskodawcę usług związanych ze sprzedażą akcji w spółce A., które są wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy. W konsekwencji Wnioskodawca ma możliwość otrzymania zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin