2019.12.11 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - 0114-KDIP1-1.4012.591.2019.1.KOM

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-1.4012.591.2019.1.KOM
z 11 grudnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 9 października 2019 r. (data wpływu 16 października 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT podziału zysku pomiędzy stronami umowy o realizację wspólnego przedsięwzięcia oraz konieczności opodatkowania wynagrodzenia otrzymanego na skutek wykonywania określonych umową usług - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 października 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT podziału zysku pomiędzy stronami umowy o realizację wspólnego przedsięwzięcia oraz konieczności opodatkowania wynagrodzenia otrzymanego na skutek wykonywania określonych umową usług.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością („Spółka” lub „Wnioskodawca”) podpisała Umowę o Współpracy („Umowa”) ze Spółdzielnią Mieszkaniową („Spółdzielnia”). Zarówno Spółka jak i Spółdzielnia są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług („podatku VAT”). Zawarcie Umowy poprzedziło przeprowadzenie postępowania przetargowego przez Spółdzielnię.

Zgodnie z treścią zawartej Umowy Spółdzielnia zleca a Spółka zobowiązuje się na zasadach i warunkach określonych Umową, w imieniu i na rzecz Spółdzielni, przeprowadzić proces realizacji inwestycji budowlanej („Inwestycja”), na terenie nieruchomości („Nieruchomość”), składający się z czynności faktycznych oraz prawnych, stanowiący wspólne przedsięwzięcie Spółdzielni oraz Spółki, w szczególności niezbędnych do przygotowania (organizacji) budowy, rozpoczęcia i prowadzenia budowy, oddania obiektu budowlanego powstałego w jej ramach do użytkowania, w tym sprzedaży lokali.

Zgodnie z Umową, w ramach Inwestycji Spółka m.in.:

zapewni we własnym zakresie środki finansowe niezbędne do realizacji Inwestycji,
stworzy warunki prawne oraz faktyczne do rozpoczęcia budowy, w tym w szczególności podpisze umowę z projektantem, uzyska pozwolenia na budowę oraz wszelkie inne niezbędne do uzyskania przez inwestora w standardowym procesie budowlanym zgody, zezwolenia, podpisze umowy z wykonawcą lub innymi wykonawcami robót, w zakresie niezbędnym do zrealizowania Inwestycji,
przeprowadzi oraz skoordynuje proces budowlany Inwestycji,
zorganizuje i zrealizuje proces sprzedaży własności lokali mieszkalnych oraz lokali użytkowych wybudowanych w ramach Inwestycji; prowadzenie w imieniu własnym oraz na rzecz Spółdzielni działań reklamowych oraz marketingowych mających na celu pozyskanie nabywców dla wszystkich lokali wybudowanych w ramach Inwestycji; negocjacje oraz zawieranie w imieniu i na rzecz Spółdzielni umów deweloperskich, przedwstępnych, sprzedaży, itd.

Spółdzielnia będzie na bieżąco i szczegółowo informowana przez Spółkę o procesie realizacji Inwestycji, może tez akceptować na piśmie poszczególne dokumenty dotyczące Inwestycji.

Spółdzielnia w ramach wspólnego przedsięwzięcia stanowiącego przedmiot Umowy zobowiązuje się udostępnić Spółce Nieruchomość, z przeznaczeniem na realizację Inwestycji. Nieruchomość jest w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni. Od dnia podpisania przez strony Umowy (Spółkę i Spółdzielnię) protokołu wydania Nieruchomości w posiadanie Spółki, Spółka jako posiadacz Nieruchomości ponosi odpowiedzialność za skutki wszelkich działań, zaniechań oraz zdarzeń jakie będą miały miejsce na terenie Nieruchomości, w szczególności w związku z realizacją Inwestycji.

W Umowie ustalono również, że w przypadku, gdy na jakimkolwiek etapie realizacji Inwestycji okaże się konieczność uiszczenia opłaty o charakterze publicznoprawnym lub cywilnoprawnym związanych ze zmianą użytkowania wieczystego Nieruchomości na rzecz organów administracji publicznej wynikających z ostatecznych decyzji administracyjnych bądź umowy z właścicielem, Spółdzielnia uiszcza opłaty do kwoty w maksymalnej wysokości określonej w Umowie a w pozostałej kwocie Spółka. Przy czym opłata ponoszona przez Spółdzielnię zostanie doliczona do kosztów ponoszonych przez Spółdzielnię na podstawie Umowy, natomiast opłata ponoszona przez Spółkę zostanie pokryta ze środków własnych Spółki i nie zostanie doliczona do kosztów ponoszonych przez Spółkę na podstawie Umowy.

Spółka w Umowie oświadcza ile wyniesie zryczałtowana wartość kosztów na wszystkich etapach realizacji przez nią Inwestycji (nie wchodzą do tej kwoty koszty związane z wprowadzeniem zmian lokatorskich, których wysokość wynikać będzie z podpisanych protokołów i które rozliczane będą odrębnie). Koszt ten nie podlega waloryzacji, z zastrzeżeniem sytuacji, gdy ceny robót budowlanych i ceny materiałów budowlanych ustalane w oparciu o ceny wskazane w Biuletynie cen robót budowlanych będą wyższe o co najmniej 20% niż w kwartale, w którym zawarto umowę.

Spółka bierze na siebie całkowitą odpowiedzialność związaną z obowiązkiem zapewnienia zasobów osobowych i rzeczowych związanych z realizacją Inwestycji.

Spółka podejmie wszelkie niezbędne czynności prawne i faktyczne mające na celu, m.in.:

przygotowanie terenu Nieruchomości;
opracowanie kompleksowej, wielobranżowej wykonawczej dokumentacji projektowej Inwestycji, w tym projektu budowlanego; Spółka zobowiązuje się do nabycia w ramach wynagrodzenia określonego w Umowie wszelkich majątkowych praw autorskich, w tym praw zależnych do dokumentacji projektowej, w tym projektu budowlanego Inwestycji oraz do zawarcia w umowie dot. prac projektowych postanowienia, zgodnie z którym twórca (projektant, uprawniony z tytułu autorskich praw majątkowych, w tym praw zależnych) w ramach wynagrodzenia określonego Umową, z chwilą zapłaty wynagrodzenia za dany etap dokumentacji projektowej (utwór) przenosi w udziale ½ części, majątkowe prawa autorskie oraz prawa zależne do dokumentacji projektowej;
w terminie 7 dni od dnia uzyskania ostatecznej decyzji pozwolenia na użytkowanie Inwestycji do zawarcia ze Spółdzielnią umowy, na podstawie której Spółka przeniesie na Spółdzielnię majątkowe prawa autorskie oraz wszelkie prawa zależne do dokumentacji projektowej, w całości, tj. w zakresie udziału 1/2, tak aby Spółdzielni przysługiwały wyłączne majątkowe prawa autorskie.

W Umowie z projektantem zawarte zostaną zapisy, na podstawie których projektant udzieli bezpośrednio Spółdzielni wszelkich praw z tytułu gwarancji i rękojmi na dokumentację projektową.

Rekomendowane przez Spółkę podmioty, tj. projektant i wykonawca wymagają uprzedniej pisemnej akceptacji Spółdzielni w terminie 7 dni roboczych od dnia otrzymania rekomendacji.

Spółka zobowiązuje się koordynować i nadzorować wszelkie działania niezbędne do prawidłowego wykonania Umowy ze strony Spółki, w sposób zapewniający w szczególności:

przestrzeganie przepisów prawa,

prowadzenie robót zgodnie ze sztuką budowlaną,

należyta jakość robót budowlanych oraz prac wykonawczych przez wszystkie podmioty biorące udział w procesie budowy,

ochronę interesów Spółdzielni oraz w zakresie niekolidującym z celem określonym w Umowie - osób trzecich,

przestrzeganie uzgodnionego z wykonawcą Inwestycji harmonogramu jej realizacji,

egzekwowanie wszystkich warunków umownych uzgodnionych w umowach zawartych z poszczególnymi uczestnikami procesu inwestycyjnego.

Ponadto Spółka zobowiązuje się:

przedstawić Spółdzielni w terminie do dnia 14-go każdego miesiąca pisemne raporty dotyczące realizacji procesu budowy Inwestycji oraz raport postępu prac projektowych,

udzielać na żądanie Spółdzielni pisemnych wyjaśnień co do przebiegu realizacji Inwestycji,

archiwizowania przez okres obowiązywania Umowy kompletu dokumentacji Inwestycji,

przekazać Spółce całość dokumentacji w terminie 60 dni od dnia uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie budynku,

zapewnić udział inspektorom nadzoru inwestorskiego powołanym przez Spółdzielnię możliwości udziału w odbiorach robót; zapewnić inspektorom i Spółdzielni udziału w naradach koordynacyjnych,

prowadzić kontrolę kosztów realizacji Inwestycji.

W Umowie strony zgodnie ustalają, że zewnętrzny nadzór inwestorski Spółdzielnia zapewnia we własnym zakresie oraz na własny koszt.

W Umowie wskazane zostały również terminy, w których Spółka zobowiązała się podjąć określone czynności przygotowawcze na potrzeby sprzedaży wybudowanych lokali. Część z tych czynności Spółka wykonuje w imieniu i na rzecz Spółdzielni, tj. uzyskanie prawomocnego postanowienia sądu wieczystoksięgowego dotyczącego uaktualnienia danych dotyczących Nieruchomości, zawarcie umowy o prowadzenie otwartego lub zamkniętego mieszkaniowego rachunku powierniczego, na potrzeby gromadzenia środków pieniężnych od nabywców lokali; zawarcie umowy o prowadzenie rachunku bankowego na potrzeby gromadzenia środków pieniężnych od nabywców lokali na podstawie umów przedwstępnych sprzedaży lokali, wpłacanych przez bank prowadzący otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy dla inwestycji budowlanej; negocjuje oraz zawiera w imieniu oraz na rzecz Spółdzielni umowy deweloperskie, umowy przedwstępne sprzedaży lokali mieszkalnych, miejsc parkingowych, pomieszczeń gospodarczych, lokali użytkowych, umów o zmiany lokatorskie czy umów rezerwacyjnych.

Ponadto Spółka prowadzi w imieniu własnym oraz na rzecz Spółdzielni działania reklamowe oraz marketingowe mające na celu pozyskanie nabywców.

Niezależnie od powyższego Spółka zobowiązuje się do przeprowadzenia procesu wprowadzenia zmian lokatorskich, polegającego na sporządzeniu dokumentacji zamiennej, wycenie i realizacji zmian lokatorskich zgłoszonych przez nabywców lokali. Nabywcy lokali przekazują wpłaty z tego tytułu na rachunek Spółdzielni. Koszty wynikające z wprowadzenia tych zmian, których wysokość wynikać będzie z podpisanych protokołów, są poza zryczałtowaną kwotą za 1 m², a wynagrodzenie za nie Spółdzielnia będzie wypłacać Spółce po dokonaniu wpłat nabywców lokali i po doręczeniu Spółdzielni przez Spółkę prawidłowo wystawionej faktury VAT (za dokumentację zamienną i za realizację zmian lokatorskich).

Zasadnicze rozliczenia finansowe stron Umowy dokonywane są w następujący sposób:

Spółdzielnia zobowiązuje się wypłacić Spółce należne środki finansowe zgromadzone na rachunku bankowym inwestycji, po zaistnieniu łącznie następujących przesłanek:

stwierdzenia przez inspektorów nadzoru inwestorskiego powołanych przez Spółdzielnię, wykonania i odbioru technicznego, uzgodnionych przez strony Umowy elementów lub etapów robót;
wpływu na rachunek bankowy inwestycji środków finansowych wypłaconych na rzecz Spółdzielni przez bank prowadzący otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy;
doręczenia przez Spółkę Spółdzielni prawidłowo wystawionej faktury VAT maksymalnie na kwotę brutto, jaka po odliczeniu ewentualnych należnych podatków będzie na dzień wystawienia faktury na tym rachunku, przy zachowaniu kolejności wypłat (o których mowa poniżej);
doręczenia przez Spółkę oświadczenia wykonawcy (podwykonawców), że Spółka nie zalega z zapłatą za dotychczasowe faktury za wykonane prace i dostawy i że nie będzie zgłaszać roszczeń z tego tytułu do Spółdzielni.

Zgodnie z Umową zachowana zostanie następująca kolejność wypłat z rachunku bankowego inwestycji:

kwota stanowiąca wartość prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości,

proporcjonalnie koszty realizacji inwestycji (zryczałtowany koszt l m² inwestycji), koszty poniesione przez Spółdzielnię (koordynacja procesu budowy), koszty Spółki związane z uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie obiektu - przy czym wypłaty odbywają się stopniowo w okresie trwania inwestycji i proporcjonalnie w stosunku do wartości roszczeń i kosztów inwestycji, tak aby w efekcie podziału został zaspokojony taki sam procent każdego z roszczeń stron.

Zgodnie z Umowa strony (Spółdzielnia i Spółka) planują dokonać podziału zysku ze sprzedaży lokali

Kwota netto wypłacona z rachunku bankowego inwestycji pomniejszona o:

wypłacone na rzecz Spółki kwoty zgodnie z zapisami Umowy,
wartość rynkową prawa użytkowania wieczystego netto, bądź kwotę netto stanowiącą aktualną wartość Nieruchomości (prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości) wskazaną w operacie szacunkowym (sporządzanym na potrzeby postępowania związanego ze zmianą przeznaczenia użytkowania wieczystego, aktualizacją opłaty z tytułu użytkowania wieczystego),
koszty poniesione przez Spółdzielnię w związku z realizacją inwestycji budowlanej netto, ewentualnie powiększone o kwotę odpowiadającą opłacie za przekształcenie uiszczoną przez Spółdzielnię,
koszty bieżące Spółki związane z prowadzeniem inwestycji zostaną podzielone pomiędzy strony Umowy, w terminie 30 dni roboczych.

Wypłata kwot z podziału zysku nastąpi po spełnieniu łącznie następujących przesłanek:

zawarciu przez Spółkę w imieniu oraz na rzecz Spółdzielni, umów przedwstępnych sprzedaży i umów deweloperskich dla wszystkich lokali wybudowanych w ramach inwestycji,

dokonaniu wpłaty przez nabywców wszystkich lokali wybudowanych w ramach inwestycji 100% ceny za te lokale,

zawarciu pierwszej umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i sprzedaży lokalu.

Umowa określa, w jakich proporcjach dokonany zostanie podział środków pomiędzy stronami Umowy.

Zgodnie z Umową kwota wynikająca z podziału ma zostać przekazana na rachunek Spółki na podstawie wystawionych przez nią faktur.

Dopuszcza się w Umowie częściowy podział zysku przed podpisaniem umowy ustanowienia odrębnej własności lokali i sprzedaży lokalu dotyczącej pierwszego lokalu wybudowanego w ramach Inwestycji - nie wcześniej jednak niż po pokryciu w zawartych umowach pełnych umownych kosztów Inwestycji. Strony rozliczą ewentualne różnice wynikające z przyjętych parametrów do podziału w końcowym podziale zysku.

Zgodnie z Umową wypłata udziału w zysku dokonywana jest przez Spółdzielnię na podstawie wystawionej przez Spółkę faktury VAT.

W Umowie przewidziane zostały także zapisy dotyczące m.in. zatrzymania przez Spółdzielnię części wynagrodzenia należnego Spółce na poczet prawidłowego wypełnienia obowiązków, a także udzielenia Spółdzielni przez Spółkę gwarancji i rękojmi na wszystkie roboty budowlane.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym, podział zysku z realizacji wspólnego przedsięwzięcia i tym samym kwoty otrzymywane z tego tytułu przez Spółkę nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT i nie powinny być dokumentowane fakturą VAT?
Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym czynności (usługi), za które Spółka na podstawie wystawionych faktur otrzymuje od Spółdzielni wynagrodzenie, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, a Spółka jest z tego tytułu podatnikiem podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT?
W przypadku, gdyby Organ nie podzielił stanowiska Spółki odnośnie do pytania nr 1, Wnioskodawca zwraca się z następującym pytaniem:
Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym, kwoty otrzymywane przez Spółkę z tytułu podziału zysku podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według stawek właściwych dla usług świadczonych przez Spółkę zgodnie z Umową, za które otrzymuje wynagrodzenie od Spółdzielni, w proporcjach odpowiadających udziałowi wartości sprzedaży usług (bez kwoty podatku) objętych określoną stawką podatku VAT w wartości sprzedaży ogółem usług (bez kwoty podatku) świadczonych na rzecz Spółdzielni w ramach Umowy?

Stanowisko Wnioskodawcy

Ad pytanie nr 1

Zdaniem Spółki, podział zysku z realizacji wspólnego przedsięwzięcia, a tym samym kwoty otrzymywane z tego tytułu przez Spółkę nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Z powołanych przepisów wynika zatem, że opodatkowanie czynności podatkiem VAT odnosi się do czynności realizowanych przez podatnika VAT, które mają cechy dostawy towarów lub świadczenia usług w rozumieniu ww. przepisów Ustawy o VAT.

Elementem zasadniczym dla uznania realizowanych czynności jako czynności, o których mowa w art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 jest wyodrębnienie podmiotu będącego odbiorcą świadczenia. Stanowisko takie zajął m.in. WSA w Warszawie w wyroku z dnia 9 kwietnia 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 154/09.

Następną kwestią jest odpłatność świadczenia. Usługą będzie takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia, odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Jednocześnie związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Kwestia odpłatności za świadczenie była przedmiotem rozstrzygnięcia m.in. w wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-102/86. Zgodnie z tym wyrokiem czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi a odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

W wyroku natomiast C-16/93 Trybunał wskazał, że czynność podlega opodatkowaniu wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługobiorcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi przekazane na rzecz usługobiorcy.

Przedmiotem Umowy opisanej w stanie faktycznym jest realizacja wspólnego przedsięwzięcia.

Istotą wspólnego przedsięwzięcia jest realizacja jednego przedsięwzięcia przez co najmniej dwa podmioty, dla których to przedsięwzięcie stanowi wspólny cel. W trakcie realizacji takiego przedsięwzięcia strony umowy działają łącznie, dążąc razem do osiągnięcia zakładanych rezultatów.

Przy czym, dla realizacji wspólnego przedsięwzięcia nie jest konieczne tworzenie formalnej struktury organizacyjnej. Wystarczy umowa pomiędzy podmiotami podejmującymi się wspólnego przedsięwzięcia. Należy podkreślić, że zawieranie tego typu umów jest dopuszczalne w ramach swobody umów. Zgodnie z art. 353¹ Kodeksu cywilnego, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byleby jego treść i cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Dla stron Umowy celem realizacji wspólnego przedsięwzięcia (budowa obiektu budowlanego i sprzedaż wybudowanych lokali) będzie de facto osiągnięcie zysku i podział tego zysku pomiędzy współorganizatorów tego wspólnego przedsięwzięcia.

Podział zysku pomiędzy Spółdzielnię i Spółkę nie podlega zdaniem Spółki opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż ma charakter techniczny, nie stanowi wynagrodzenia za dostawy towarów ani też świadczenie usług i nie podlega zdaniem Spółki opodatkowaniu podatkiem VAT. Otrzymywane przez Spółkę kwoty nie pozostają w bezpośrednim związku z czynnościami, które miałyby podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT decyduje o opodatkowaniu jest odpłatność za świadczoną usługę, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Trudno byłoby przypisać taką cechę czynności technicznej podziału zysku dokonywanego przez Spółdzielnię na podstawie Umowy

Kwoty z podziału zysku nie stanowią wynagrodzenia za jakiekolwiek świadczenia realizowane przez Spółkę na rzecz Spółdzielni. Kwoty z podziału zysku otrzymywane przez Spółkę nie wiążą się ze stosunkiem prawnym, z którego wynikałaby wzajemność świadczenia pomiędzy Spółką i Spółdzielnią. Nie wiążą się one z jakimkolwiek konkretnym świadczeniem realizowanym przez Spółkę na rzecz Spółdzielni. Podział ten w odpowiednich proporcjach wynika z mocy samej Umowy, a nie jest wynikiem wzajemnego świadczenia.

Wynagrodzenie za usługi realizowane przez Spółkę na rzecz Spółdzielni, zgodnie z opisanym stanem faktycznym, następuje przed dokonaniem podziału zysku, co wynika z opisanych w Umowie zasad wynagradzania usług świadczonych przez Spółkę. Kwota zysku do podziału, stanowi kwotę jaka pozostaje na rachunku po przekazaniu wynagrodzenia Spółce w zamian za świadczone przez Nią usługi. Otrzymanie środków z podziału zysku nie wiąże się z jakimkolwiek świadczeniem wzajemnym, które by Spółka realizowała na rzecz Spółdzielni. Są to przeniesienia (podział zysku) mające wyłącznie charakter techniczny i są dokonywane w celu odzwierciedlenia zysku każdego z uczestników wspólnego przedsięwzięcia. W związku z tym, jako niepodlegający podatkowi VAT nie powinien być udokumentowany fakturą VAT (pomimo zapisów Umowy) lecz innymi dokumentami księgowymi.

Należy podkreślić, że w opisanej w stanie faktycznym Umowie brak jest elementów dających podstawę do potraktowania otrzymywanych przez Spółkę kwot z podziału zysku jako wynagrodzenia za świadczenie wzajemne. To, że Spółdzielnia i Spółka zachowują status odrębnych podatników VAT nie może z góry przesądzać, że podział zysku związany jest z wynagrodzeniem za wykonane usługi na rzecz Spółdzielni. Dychotomiczny podział na gruncie Ustawy o VAT na świadczenie usług i dostawę towarów, nie oznacza, że wypełnia on wszelkie przejawy bogatej aktywności podmiotów gospodarczych a każdy przepływ środków odbywający się w ramach relacji pomiędzy podatnikami VAT, musi być przyporządkowany świadczeniu usług lub dostawie towarów.

Analogiczne stanowisko zajął NSA w wyroku z dnia 12 sierpnia 2015 r., sygn. akt I FSK 1373/14. W wyroku tym NSA stwierdził m.in., że: „Zgodzić się należy z Sądem pierwszej instancji, który argumentował, że określony w umowie podział wszystkich wydatków i uzyskanych przychodów dokonywany przez Lidera Konsorcjum nie może zostać uznany za odsprzedaż usług przez jeden podmiot innym podmiotom wchodzącym w skład Konsorcjum, gdy jego partnerzy w ogóle nie korzystają z tak wykonywanych usług a wręcz odwrotnie, występują zbiorowo w charakterze usługodawców, których reprezentuje Lider. Rozliczenia pieniężne między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia, jeśli nie towarzyszy im świadczenie usługi, nie mogą być same przez się potraktowane jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.

Wyrok dotyczył sprawy Konsorcjum, będącego właśnie wspólnym przedsięwzięciem (o czym świadczy m.in. przywołany fragment wyroku). Z wyroku tego wynika jednoznacznie, że w sytuacji, w której rozliczeniom pomiędzy uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia nie towarzyszy świadczenie usługi, nie mogą być one same przez się traktowane jako czynności podlegające opodatkowaniu.

Dodatkowo, istnieje ugruntowane orzecznictwo NSA uznające, że przy ustalaniu na gruncie Ustawy o VAT, świadczenia usług o złożonym charakterze (jakie stanowią umowy o współpracy), jako przedmiotu opodatkowania, należy uwzględnić podstawowy cel wynikający z takich porozumień gospodarczych a nie dokonywać wyodrębnienia na potrzeby podatkowe w sposób oderwany od ich sensu gospodarczego poszczególnych czynności służących realizacji tego celu (wyroki NSA: z dnia 12 czerwca 2013 r., sygn. akt I FSK 1128/12, z dnia 4 czerwca 2014 r., sygn. akt I FSK 1012/13, z dnia 25 czerwca 2014 r., sygn. akt I FSK 1108/13, z dnia 29 lutego 2012 r., sygn. akt I FSK 526/11, z dnia 23 kwietnia 2008 r., sygn. akt I FSK 1788/07, z dnia 9 października 2008 r., sygn. akt I FSK 291/08, z dnia 6 sierpnia 2014 r., sygn. akt I FSK 1288/13, z dnia 25 czerwca 2014 r., sygn. akt I FSK 1072/13).

Brak jest zatem podstaw zdaniem Spółki do uznania, że w opisanym stanie faktycznym, kwoty z podziału zysku otrzymywane przez Spółkę stanowią wynagrodzenie za jakiekolwiek świadczenie Spółki na rzecz Spółdzielni. Kwoty wynikające z podziału nie wiążą się z żadną usługą świadczoną przez Spółkę. Rozliczenia pomiędzy Spółdzielnią a Spółką z tytułu świadczonych usług poprzedzają ustalenia kwoty zysku do podziału. Brak jest tym samym podstaw do przyporządkowywania kwoty zysku jako wynagrodzenia za konkretne usługi. Poza tym, podział kwoty zysku i jego proporcje zostały wskazane w Umowie. W momencie zawarcia Umowy brak też było możliwości określenia kwoty zysku, która będzie dzielona pomiędzy uczestników wspólnego przedsięwzięcia. Nie byłoby tym samym możliwości określenia prawidłowej podstawy opodatkowania świadczonych przez Spółkę usług (gdyby uznać, że kwota zysku stanowi wynagrodzenie za usługę) Skoro podział zysku i kwoty otrzymywane przez Spółkę nie wiążą się z realizacją konkretnego świadczenia podlegającego opodatkowaniu, a tym samym nie podlegają opodatkowaniu, to brak jest podstaw do dokumentowania tych kwot fakturą VAT. Zgodnie bowiem z art. 106b ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą m.in. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług. W omawianym przypadku przesłanki uzasadniające wystawienie faktury nie zostałyby spełnione.

Ad pytanie nr 2

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Zgodnie natomiast z art. 7 ust. 1 ww. Ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się, co do zasady, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Za świadczenie usług za wynagrodzeniem, uznawane są sytuacje, w których:

istnieje związek prawny pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
istnieje bezpośrednia i zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru i usługi,
odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Elementy typowe dla świadczenia usług za wynagrodzeniem występują pomiędzy Spółką i Spółdzielnią przy realizacji wspólnego przedsięwzięcia (opisanego w stanie faktycznym).

Realizacja wspólnego przedsięwzięcia, którego celem jest osiągniecie wspólnego celu przez realizujących to przedsięwzięcie, nie wyklucza zdaniem Spółki wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT pomiędzy uczestnikami tego wspólnego przedsięwzięcia, w sytuacji, gdy wykonywane są konkretne odpłatne świadczenia na rzecz podmiotu, który występuje w odniesieniu do beneficjentów końcowych (w omawianej sprawie nabywców lokali) jako realizator inwestycji.

W opisanym stanie faktycznym, Spółka wykonuje na rzecz Spółdzielni usługi, do których zobowiązała się w Umowie (ich wykonanie zostało zlecone Spółce przez Spółdzielnię), która przekazuje Spółce wynagrodzenie z tytułu ich zrealizowania na podstawie wystawionych przez Spółkę faktur. Występuje zatem konkretne świadczenie na rzecz Spółdzielni o charakterze odpłatnym.

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenia realizowane przez Spółkę w ramach Umowy, za które Spółka otrzymuje wynagrodzenie od Spółdzielni, zawierają wszelkie elementy, pozwalające określić je jako usługi podlegające opodatkowaniu. Zakres usług objętych Umową dotyczy usług opodatkowanych, których charakter został szczegółowo określony w Umowie, jak również określone w niej zostały wielkości wynagrodzenia, które przysługuje Spółce w zamian za ich wykonanie.

Spółka i Spółdzielnia biorą udział we wspólnym przedsięwzięciu w zakresie realizacji Inwestycji, z tym że „na zewnątrz” wobec nabywców lokali w wybudowanej inwestycji występuje Spółdzielnia.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, zdaniem Spółki, należy uznać, że beneficjentem czynności wykonywanych (zleconych) Umową Spółce jest Spółdzielnia. Istnieje bezpośredni związek pomiędzy wynagrodzeniem otrzymywanym przez Spółkę z racji wykonywanych na podstawie Umowy świadczeń a kwotą wynagrodzenia otrzymywanego od Spółdzielni przez Spółkę na podstawie wystawionych przez Spółkę faktur. W opisanym stanie faktycznym Spółka jest podatnikiem podatku VAT w związku z realizacją tych czynności - zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT.

Ad pytanie nr 3

Podtrzymując swoje stanowisko odnośnie do pytania nr 1, w przypadku gdyby Organ nie zgodził się ze stanowiskiem Spółki (zgodnie z którym podział zysku i kwoty otrzymywane z tego tytułu przez Spółkę nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT) - zdaniem Spółki w takiej sytuacji kwoty wynikające z podziału zysku powinny zostać opodatkowane wg stawek właściwych dla usług realizowanych przez Spółkę na rzecz Spółdzielni w ramach Umowy.

Stawki te powinny mieć zastosowanie odpowiednio w odniesieniu do takiej części kwoty zysku, która odpowiada proporcji udziału sprzedaży usług na rzecz Spółdzielni (bez kwoty podatku VAT) objętych daną stawką podatku VAT, w wartości sprzedaży usług ogółem na rzecz Spółdzielni (bez kwoty podatku VAT).

Jak już zaznaczono, w stanowisku odnośnie do pytania nr 1, kwoty z podziału zysku nie wiążą się z realizacją konkretnego świadczenia na rzecz Spółdzielni. W sytuacji jednak, gdyby Organ uznał, pomimo argumentów przedstawionych w stanowisku odnośnie do pytania nr 1, że otrzymywana przez Spółkę kwota z podziału zysku jest wynagrodzeniem za usługi - to zdaniem Spółki trudno byłoby uznać za uzasadnione odniesienie tej kwoty do konkretnej usługi, tj. tylko do objętej stawką podatku VAT 8% lub tylko stawką 23%.

Kwota udziału w zysku musiałaby zostać, zdaniem Spółki, opodatkowana w proporcjach właściwych dla udziału wartości usług na danej stawce w wartości ogółem usług świadczonych na rzecz Spółdzielni w ramach Umowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.) – zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Ponadto, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy lub świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Podatnikami – według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy – są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zauważyć należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Kwestia „odpłatności” była niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.

Należy też zwrócić uwagę na wyrok w sprawie C-16/93 Tolsma, gdzie Trybunał wskazał, że czynność: „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Zatem, za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy usługi,

odpłatność za otrzymane świadczenie (usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Zauważyć w tym miejscu należy, że umowa o współpracy nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Stosownie do art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019, poz. 1145, z późn. zm.) – strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. W świetle tego przepisu należy zatem przyjąć, że zawarcie umowy o współpracy w ramach wspólnego przedsięwzięcia jest możliwe na podstawie ww. przepisu, w ramach tzw. swobody umów.

W konsekwencji strony zawierające umowę o współpracy w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego oraz właściwości takiego stosunku.

Jak wynika ze złożonego wniosku, Wnioskodawca podpisał Umowę o Współpracy ze Spółdzielnią Mieszkaniową, w myśl której Spółdzielnia zleciła Wnioskodawcy przeprowadzenie w imieniu i na rzecz Spółdzielni procesu realizacji Inwestycji budowlanej na terenie nieruchomości należącej do Spółdzielni. Wspólne przedsięwzięcie zakładało przygotowanie (organizację) budowy, rozpoczęcie i prowadzenie budowy, oddanie obiektu budowlanego powstałego w jej ramach do użytkowania, w tym sprzedaży lokali. Obie strony umowy są czynnymi podatnikami podatku VAT.

Zgodnie z Umową:

Wnioskodawca zobowiązał się m.in.: zapewnić we własnym zakresie środki finansowe niezbędne do realizacji Inwestycji, stworzyć warunki prawne oraz faktyczne do rozpoczęcia budowy, przeprowadzić oraz skoordynować proces budowlany Inwestycji, czy zorganizować i zrealizować proces sprzedaży własności lokali mieszkalnych oraz lokali użytkowych wybudowanych w ramach Inwestycji, prowadzić w imieniu własnym oraz na rzecz Spółdzielni działania reklamowe oraz marketingowe w celu pozyskania nabywców dla wszystkich lokali wybudowanych w ramach Inwestycji. Ponadto Wnioskodawca zobowiązał się prowadzić negocjacje oraz zawierać w imieniu i na rzecz Spółdzielni umowy deweloperskie, przedwstępne, sprzedaży, itd. oraz na bieżąco informować Spółdzielnię o stopniu realizacji Inwestycji.
Wnioskodawca również opracowuje kompleksową dokumentację projektową Inwestycji, w tym projektu budowlanego i zobowiązuje się do nabycia, w ramach wynagrodzenia określonego w Umowie, wszelkich majątkowych praw autorskich, w tym praw zależnych do dokumentacji projektowej, w tym projektu budowlanego Inwestycji oraz do zawarcia w umowie dot. prac projektowych postanowienia, zgodnie z którym twórca (projektant, uprawniony z tytułu autorskich praw majątkowych, w tym praw zależnych) w ramach wynagrodzenia określonego Umową, z chwilą zapłaty wynagrodzenia za dany etap dokumentacji projektowej (utwór) przenosi w udziale 1/2 części, majątkowe prawa autorskie oraz prawa zależne do dokumentacji projektowej.
Po uzyskaniu ostatecznej decyzji/pozwolenia na użytkowanie Inwestycji Wnioskodawca zawrze ze Spółdzielnią umowę, na podstawie której przeniesie na Spółdzielnię majątkowe prawa autorskie oraz wszelkie prawa zależne do dokumentacji projektowej, tak by Spółdzielnia miała wyłączne majątkowe prawa autorskie. Projektant udzieli bezpośrednio Spółdzielni wszelkich praw z tytułu gwarancji i rękojmi na dokumentację projektową.
Spółdzielnia natomiast w ramach wspólnego przedsięwzięcia zobowiązała się udostępnić Wnioskodawcy nieruchomość, z przeznaczeniem na realizację Inwestycji, która jest w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni. Od dnia podpisania przez strony Umowy protokołu wydania nieruchomości w posiadanie Wnioskodawcy, Wnioskodawca jako posiadacz Nieruchomości ponosi odpowiedzialność za skutki wszelkich działań, zaniechań oraz zdarzeń jakie będą miały miejsce na terenie nieruchomości, w szczególności w związku z realizacją Inwestycji.

Zgodnie z Umową Inwestycję uważa się za wykonaną i zakończoną po potwierdzeniu przez Spółdzielnię, że wszystkie istotne oraz uniemożliwiające użytkowanie budynku/lokali wady i usterki stwierdzone przy odbiorze zostały usunięte. W Umowie strony zgodnie ustalają, że zewnętrzny nadzór inwestorski Spółdzielnia zapewnia we własnym zakresie oraz na własny koszt.

Wszelkie opłaty o charakterze publicznoprawnym lub cywilnoprawnym związane ze zmianą użytkowania wieczystego nieruchomości na rzecz organów administracji publicznej wynikających z ostatecznych decyzji administracyjnych bądź umowy z właścicielem, obie strony uiszczają do maksymalnej kwoty. Przy czym opłata ponoszona przez Spółdzielnię zostanie doliczona do kosztów ponoszonych przez Spółdzielnię na podstawie Umowy, natomiast opłata ponoszona przez Wnioskodawcę zostanie pokryta ze środków własnych Wnioskodawcy i nie zostanie doliczona do kosztów ponoszonych przez niego na podstawie Umowy.

Wnioskodawca w Umowie oświadcza, ile wyniesie zryczałtowana wartość kosztów na wszystkich etapach realizacji przez nią Inwestycji, a koszt ten nie podlega waloryzacji, z zastrzeżeniem sytuacji, gdy ceny robót budowlanych i ceny materiałów budowlanych ustalane w oparciu o ceny wskazane w Biuletynie cen robót budowlanych będą wyższe o co najmniej 20% niż w kwartale, w którym zawarto umowę.

Kwestią budzącą wątpliwości Wnioskodawcy jest w pierwszej kolejności ustalenie, czy rozliczenie stanowiące podział zysku z realizacji wspólnego przedsięwzięcia pomiędzy stronami tego wspólnego przedsięwzięcia jest poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i czy powinno być dokumentowane fakturą VAT.

Jak wskazano w opisie sprawy, zgodnie z Umową strony planują dokonać także proporcjonalnego podziału wypracowanego zysku ze sprzedaży lokali, ale nie nastąpi to wcześniej niż po pokryciu pełnych umownych kosztów Inwestycji. Wypłata kwot z podziału zysku nastąpi dopiero po zawarciu umów przedwstępnych i deweloperskich na wszystkie wybudowane lokale, po dokonaniu wpłaty przez nabywców wszystkich lokali 100% ceny za te lokale oraz po zawarciu pierwszej umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i sprzedaży lokalu.

Kwota zysku do podziału będzie kwotą jaka pozostanie po wypłaceniu Wnioskodawcy wszelkich umownych kosztów Inwestycji i kosztów bieżących związanych z prowadzeniem inwestycji oraz po pokryciu kosztów poniesionych przez Spółdzielnię w związku z realizacją inwestycji budowlanej (w tym kosztów opłaty za przekształcenie).

W Umowie przewidziane zostały także zapisy dotyczące m.in. zatrzymania przez Spółdzielnię części wynagrodzenia należnego Wnioskodawcy na poczet prawidłowego wypełnienia obowiązków, a także udzielenia Spółdzielni przez Wnioskodawcę gwarancji i rękojmi na wszystkie roboty budowlane.

Zgodnie z Umową wypłata udziału w zysku dokonywana jest przez Spółdzielnię na podstawie wystawionej przez Wnioskodawcę faktury VAT.

W wyniku analizy przedstawionego opisu sprawy na tle powołanych przepisów należy stwierdzić, że celem ustalenia, czy czynność podziału zysku po sprzedaży lokali pomiędzy Wnioskodawcą a Spółdzielnią z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia polegającego na wybudowaniu budynku mieszkalnego z lokalami do sprzedaży na gruncie należącym do Spółdzielni będzie miała wpływ na opodatkowanie podatkiem od towarów i usług należy ustalić, czy zachodzi powiązanie pomiędzy otrzymaną wartością zysku a kwotą należną za konkretne zakupione towary i usługi.

W rozpatrywanej sprawie – jak wskazuje Wnioskodawca – rozliczenie zysków z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia w odpowiednich proporcjach wynika z mocy zawartej umowy i odnosi się do kwoty wygenerowanej przez strony umowy jaka pozostanie na rachunku inwestycyjnym po pokryciu wszelkich kosztów inwestycyjnych poniesionych przez strony Umowy i po zawarciu umów deweloperskich i przedwstępnych sprzedaży na wszystkie wybudowane lokale.

Podział zysku pomiędzy Spółdzielnię i Wnioskodawcę ma zatem charakter techniczny i jest dokonywany w celu odzwierciedlenia zysku każdego z uczestników wspólnego przedsięwzięcia.

Kwota zysku do podziału stanowi kwotę, jaka pozostaje na rachunku już po przekazaniu wynagrodzenia Wnioskodawcy w zamian za świadczone przez Niego usługi. Otrzymanie środków z podziału zysku nie wiąże się z jakimkolwiek świadczeniem wzajemnym, które by Wnioskodawca realizował na rzecz Spółdzielni.

Przechodząc zatem do kwestii opodatkowania podatkiem VAT podziału zysku należy wskazać, że okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy decyduje o opodatkowaniu jest odpłatność za świadczoną usługę lub dostawę towarów, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanowi skutek określonego przysporzenia.

Trudno taką cechę przypisywać operacji księgowej polegającej na rozliczeniu zysków. Rozliczenie zysków i ich wypłata na rzecz każdej ze stron umowy (w tym na rzecz Wnioskodawcy) nie będzie zatem stanowić świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Odnosząc się zaś do dokumentacji powyższych czynności, należy zauważyć, że zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Przez sprzedaż należy rozumieć – w myśl art. 2 pkt 22 ustawy – odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z powyższych przepisów wynika, że faktury są dokumentami sformalizowanymi. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla w sposób prawidłowy zdarzenie gospodarcze. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy, mają znaczenie dowodowe.

Ponieważ rozliczenia zysków realizowanych w oparciu o udział każdej ze stron umowy we wspólnym przedsięwzięciu będzie pozostawać poza zakresem opodatkowania VAT, tym samym brak będzie podstaw do wystawienia przez Wnioskodawcę faktury VAT dokumentującej takie zdarzenie, bowiem – jak wynika z art. 106b ust. 1 ustawy – faktury są dowodem dokumentującym sprzedaż.

W konsekwencji rozliczenie zysków w sytuacji opisanej przez Wnioskodawcę nie powinno być dokumentowane fakturą VAT.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi także kwestia uznania, czy płatności jakie Wnioskodawca otrzymuje za usługi wykonywane w ramach realizacji wspólnego przedsięwzięcia stanowią wynagrodzenie opodatkowane podatkiem VAT.

Jak wskazał Wnioskodawca, obie strony Umowy na jej podstawie zobowiązały się do wykonania szeregu czynności, tak by cel zawartej umowy, tj. wybudowanie Inwestycji z lokalami do sprzedaży, został zrealizowany.

Spółdzielnia zobowiązała się wypłacić Wnioskodawcy należne jej środki finansowe zgromadzone na rachunku bankowym Inwestycji po wykonania i odbiorze technicznym przez inspektorów nadzoru inwestorskiego powołanych przez Spółdzielnię elementów bądź etapów robót, wpływie na rachunek bankowy Inwestycji środków finansowych wypłaconych na rzecz Spółdzielni przez bank prowadzący otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy, doręczeniu przez Wnioskodawcę Spółdzielni prawidłowo wystawionej faktury VAT maksymalnie na kwotę brutto, jaka po odliczeniu ewentualnych należnych podatków będzie na dzień wystawienia faktury na tym rachunku, przy zachowaniu kolejności wypłat oraz doręczeniu przez Wnioskodawcę oświadczenia wykonawcy (podwykonawców), że Wnioskodawca nie zalega z zapłatą za dotychczasowe faktury za wykonane prace i dostawy i że nie będzie zgłaszać roszczeń z tego tytułu do Spółdzielni.

Zgodnie z Umową zachowana zostanie następująca kolejność wypłat z rachunku bankowego inwestycji:

kwota stanowiąca wartość prawa użytkowania wieczystego Nieruchomości,

proporcjonalnie koszty realizacji inwestycji (zryczałtowany koszt 1 m² inwestycji), koszty poniesione przez Spółdzielnię (koordynacja procesu budowy), koszty Spółki związane z uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie obiektu - przy czym wypłaty odbywają się stopniowo w okresie trwania inwestycji i proporcjonalnie w stosunku do wartości roszczeń i kosztów inwestycji, tak aby w efekcie podziału został zaspokojony taki sam procent każdego z roszczeń stron.

Jak już wyżej wskazano usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W opisanym stanie faktycznym Wnioskodawca wykonuje na rzecz Spółdzielni usługi, do których zobowiązał się w Umowie (ich wykonanie zostało zlecone Wnioskodawcy przez Spółdzielnię), za które Spółdzielnia przekazuje Wnioskodawcy wynagrodzenie z tytułu ich zrealizowania również przewidziane i uzgodnione w podpisanej Umowie. Występują tu zatem elementy typowe dla świadczenia usług za wynagrodzeniem, którego beneficjentem jest Spółdzielnia. Istnieje zatem bezpośredni związek pomiędzy wynagrodzeniem otrzymywanym przez Wnioskodawcę z racji wykonywanych na podstawie Umowy świadczeń a kwotą wynagrodzenia otrzymywanego od Spółdzielni na podstawie wystawionych przez Spółkę jako podatnika podatku VAT faktur.

Należy zatem zgodzić się z Wnioskodawcą, że w sytuacji opisanej we wniosku, zapłata jaką otrzymuje Wnioskodawca za usługi realizowane na rzecz Spółdzielni w ramach wspólnego przedsięwzięcia stanowi wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług opodatkowane podatkiem VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Oceniając stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1-2 należy uznać je za prawidłowe.

Organ informuje, że odstąpił od odpowiedzi na pytanie nr 3, gdyż Wnioskodawca oczekiwał na nie odpowiedzi tylko w przypadku, gdyby Organ nie podzieli stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin