Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-3.4012.403.2019.4.MAZ
z 20 grudnia 2019 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r., poz. 900, ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 października 2019 r. (data wpływu – 16 października 2019 r.), uzupełnionym pismem z 4 grudnia 2019 r. (data wpływu – 9 grudnia 2019 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie braku opodatkowania przekazania majątku wydzielonego ze Spółki do nowo powstałej spółki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 lipca 2019 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie braku opodatkowania przekazania majątku wydzielonego ze Spółki do nowo powstałej spółki. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 4 grudnia 2019 r. (data wpływu – 9 grudnia 2019 r.), stanowiącym odpowiedź na wezwanie Organu z 26 listopada 2019 r., znak: 0111-KDIB1-1.4010.448. 2019.2.BSA oraz 0111-KDIB3-3.4012.403.2019.3.MAZ.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

AB spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w … (dalej jako: „Wnioskodawca” lub „Spółka”), wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego przez Sąd Rejonowy … , Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS …, jest firmą działającą na rynku usług konsultingowych od … r.

W początkowym okresie swojej działalności Wnioskodawca zajmował się projektowaniem, generalnym wykonawstwem i nadzorem nad realizacją inwestycji związanych głównie z ochroną środowiska. Obecnie zaś specjalizuje się w zarządzaniu projektami, doradztwie, projektowaniu i zarządzaniu finansami oraz nadzorem nad wykonawstwem w trakcie realizacji projektów różnych branż budowlanych, przy czym zaangażowanie Wnioskodawcy w projekty bardzo często rozpoczyna się od ich inicjowania, poprzez wszystkie etapy realizacyjne, aż do ostatecznego rozliczenia, a później nadzoru w okresie zgłaszania wad.

Wśród głównych obszarów działalność Spółki wskazać należy:

  • zarządzanie projektami w sektorze ochrony środowiska, infrastruktury, transportu, budownictwa kubaturowego oraz hydrotechniki;
  • pomoc techniczna, doradztwo finansowe, usługi konsultanta;
  • studia i opracowana przedprojektowe: projekty techniczne i studia wykonalności;
  • przygotowywanie aplikacji o środki Unii Europejskiej;
  • przygotowanie dokumentacji przetargowych.

Powyżej opisana aktywność znajduje odzwierciedlenie w dokumentach rejestrowych Spółki, w szczególności w opisie przedmiotu działalności, zawartym w umowie spółki, a także przedmiocie działalności wskazanym w Krajowym Rejestrze Sądowym, w którym wskazano, iż przeważającym przedmiotem prowadzenia działalność jest „działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne” (wg PKD – 71.22.Z) oraz w rejestrze REGON, w którym analogicznie jak w KRS wskazano, iż Spółka prowadzi przeważającą działalność „w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne” (wg PKD – 71.22.Z).

Wnioskodawca w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, na rynku projektów infrastrukturalnych współfinansowanych z Unii Europejskiej, pozostaje aktywne niemalże od chwili przyznania Polsce pierwszych transz pomocy finansowej. Inwestycje, w których realizacji uczestniczyła Spółka jako inżynier kontraktu, to w szczególności duże projekty infrastrukturalne, współfinansowane przez Unię Europejską, głównie w sektorach ochrony środowiska i infrastruktury transportu.

Głównymi odbiorcami usług świadczonych przez Spółkę są jednostki samorządu terytorialnego, związki gmin, spółki celowe i inne podmioty publiczne będące beneficjentami środków pomocy europejskiej. Przy czym działalność Wnioskodawcy obejmuje również projekty kubaturowe użyteczności publicznej, finansowane ze środków publicznych, często współfinansowane przez Unię Europejską, a dotyczące projektów finansowanych z funduszy: Phare, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, a także Banku Światowego, Banku Rozwoju Rady Europy, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju oraz innych krajowych i międzynarodowych instytucji finansujących.

W toku prowadzenia przez siebie działalności gospodarczej Wnioskodawca nabył szereg nieruchomości oraz praw do nieruchomości, wśród których wskazać należy:

  1. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego położonego w …, o pow. użytkowej … m2, znajdującego się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej …;
  2. 1/3 udziału we współwłasności w nieruchomości składającej się z niezabudowanej działki nr …, o pow. … ha, położonej w obrębie …, miejscowość …;
  3. udział we współużytkowaniu wieczystym gruntu położonego w …, stanowiącego działkę nr …, o pow. … m2 oraz we własności wielostanowiskowego garażu podziemnego, posadowionego na tej działce, stanowiącego odrębną nieruchomość, w części wynoszącej …, odpowiadającej … m2 powierzchni użytkowej budynku i pow. gruntu pozostałej w użytkowaniu wieczystym;
  4. 1/2 udziału we własności nieruchomości stanowiącej lokal użytkowy o pow. … m2, położony w …, z którym to lokalem związany jest udział, wynoszący … części, w częściach wspólnych budynku i prawie użytkowania działki gruntu pod budynkiem;
  5. 1/2 udziału we własności lokalu niemieszkalnego o pow. … m2, położonego w …, z którym to lokalem związany jest udział, wynoszący … części, w nieruchomości wspólnej;
  6. własność nieruchomości stanowiącej lokal użytkowy, położony w …, pow. … m2 oraz przynależnej piwnicy o pow. … m2, wraz z udziałem we wspólnych częściach budynku i we współużytkowaniu wieczystym działki nr …, wynoszącym …;
  7. własność nieruchomości stanowiącej lokal użytkowy, położony w …, pow. … m2 oraz przynależnej piwnicy o pow. … m2, wraz z udziałem we wspólnych częściach budynku i we współużytkowaniu wieczystym działki nr …, wynoszącym …;
  8. 1/2 udziału we własności nieruchomości stanowiącej lokal użytkowy o pow. … m2, położony w …, z którym to lokalem związany jest z gruntem o pow. … m2;
  9. 1/2 udziału we własności gruntu o pow. … m2, położonego w …, pow. użytkowa budynku … m2.

Nabycie nieruchomości opisanych powyżej, na przestrzeni wielu lat, nie miało bezpośredniego związku ze wskazanym na wstępie głównym rodzajem działalność Spółki, jakim jest świadczenie usług konsultingowych i z uwagi na charakter przeważającej działalności gospodarczej, w dalszym ciągu me ma funkcjonalnego związku, który byłby zbieżny z celem prowadzenia działalności konsultingowej.

Część nieruchomości będących własnością Wnioskodawcy (lokale o charakterze biurowym) jest przedmiotem najmu na rzecz podmiotów trzecich (przedsiębiorców). Lokale na wynajem to: … .

W lokalach … prowadzona jest podstawowa działalność gospodarcza Spółki (służą one działalności w zakresie świadczenia usług konsultingowych).

Grunty, których właścicielem jest Spółka, przeznaczone są na sprzedaż lub pod inwestycję. Obecnie trwają działania w zakresie planowania i przygotowania tego obszaru działalności.

Zważywszy na ilość i różnorodność nieruchomości oraz zakres czynności koniecznych do ich utrzymania, jak również prowadzenia racjonalnej gospodarki nieruchomościami, wymagających znacznego zaangażowania pracowników i środków, zaistniała konieczność wyodrębnienia ze struktury Spółki działu zajmującego się wyłącznie obsługą i utrzymaniem nieruchomości.

Powyższe doprowadziło do podjęcia uchwały zarządu Spółki z dnia … r., mocą której zarząd postanowił z dniem … r. dokonać reorganizacji przedsiębiorstwa, poprzez wydzielenie dwóch odrębnych działów:

  1. Działu I, zajmującego się obsługą nieruchomości stanowiących własności Wnioskodawcy, w zakresie utrzymania, gospodarowania i wykorzystania oraz
  2. Działu II, kontynuującego prowadzenie zasadniczej działalności Spółki, tj. świadczenie usług konsultingowych w niezmienionym zakresie.

Celem wydzielenia ww. działów była poprawa sprawności działania firmy w dwóch niezależnych obszarach, które są przedmiotem działania Spółki. Jednocześnie zarząd powołał p.o. kierowników odpowiednio Działu I i Działu II.

Zgodnie z ww. uchwałą zarząd Spółki podejmie działania mające na celu opracowanie szczegółowego schematu organizacyjnego oraz przyporządkowanie składników majątkowych oraz zasobów kadrowych do poszczególnych działów do … r.

Własność lokali …, gdzie prowadzona jest działalność konsultingowa, została przypisana Działowi I, jednocześnie ustalenia wewnętrzne przewidują dla Działu II uprawnienie do korzystania z tych lokali dla celów prowadzonej działalności na dotychczasowych zasadach.

Opisane powyżej dwa obszary działalności Spółki, przypisane obecnie odpowiednio Działowi I i Działowi II nie są ze sobą w żaden sposób związane funkcjonalnie i stanowić mogą dwa odrębne przedsiębiorstwa. Wobec powyższego Wspólnicy Spółki doszli do wniosku, iż zasadnym jest rozdzielenie strukturalne obu obszarów działalności i kontynuowanie jej przez dwa niezależne podmioty, każdy skoncentrowany tylko na jednym z tych obszarów.

Wspólnicy rozważają w związku z tym dokonanie podziału Spółki poprzez wydzielenie z niej zorganizowanej części przedsiębiorstwa, wraz z majątkiem przynależnym do tej części i przeniesienie go na nowo zawiązaną spółkę w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych, tak by w ramach Spółki dzielonej pozostała zorganizowana część przedsiębiorstwa, odpowiadająca obecnemu Działowi II, prowadząca działalność w dziedzinie usług konsultingowych oraz by na nowo powstałą spółkę przenieść zorganizowaną część funkcjonującego obecnie przedsiębiorstwa, związaną wyłącznie z drugim z ww. obszarów działalności spółki (zarządzaniem nieruchomościami), odpowiadającą obecnemu Działowi I. Udziały w nowo zawiązanej spółce obejmą dotychczasowi wspólnicy Spółki. Uzasadnieniem planowanego podziału jest zamiar Wspólników, by w szerszy sposób wykorzystywać gospodarczo nieruchomości należące do Spółki i uniezależnić ten pion działalności od podstawowej działalności prowadzonej przez Spółkę.

Spółka prowadzi ewidencję zdarzeń gospodarczych umożliwiającą przyporządkowanie i wyodrębnienie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych funkcjonalnie odpowiednio z działalnością w zakresie zarządzania nieruchomościami, jak i z działalnością obejmującą świadczenie usług konsultingowych. Zgodnie z intencją wspólników, w ramach wydzielenia zorganizowanej części przedsiębiorstwa z dotychczasowego przedsiębiorstwa Spółki, wraz z prawami do nieruchomości na nowy podmiot przejdą wszelkie zobowiązania i należności dotyczące gruntów oraz lokali.

Po podziale w Spółce pozostanie w niezmienionym kształcie personel oraz zespół składników majątkowych i niemajątkowych, przypisany obecnie Działowi II, co umożliwi Spółce kontynuowanie na dotychczasowych zasadach świadczenia usług konsultingowych. Składniki te obejmują w szczególności:

  • komputery,
  • urządzenia wielofunkcyjne (ksera, drukarki itp.),
  • sprzęt biurowy,
  • wyposażenie,
  • samochody osobowe,
  • know-how,
  • bazę klientów będących odbiorcami usług konsultingowych,
  • prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów z kontrahentami w zakresie świadczonych usług konsultingowych.

Natomiast do nowo założonej spółki wyodrębniony zostanie cały personel oraz zespół składników majątkowych i niemajątkowych przypisany obecnie Działowi I.

Przy tym własność lokali w …, gdzie prowadzona jest podstawowa działalność gospodarcza Spółki (w zakresie świadczenia usług konsultingowych), przejdzie na ww. nowo założoną spółkę, która całościowo przejąć ma zadania w zakresie zarządzania zasobami nieruchomościowymi. Przy tym Wnioskodawca (spółka dzielona) zachowa prawo do korzystania z tych lokali w dotychczasowym zakresie, na podstawie umowy najmu zawartej z nowo założoną spółką.

W uzupełnieniu wniosku z 4 grudnia 2019 r. Wnioskodawca wskazał, że zespół składników majątkowych, który ma być przedmiotem przekazania do nowej spółki, jak i pozostający w Spółce dzielonej, będzie stanowił w dniu dokonania transakcji organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie odrębną całość, mogącą samodzielnie funkcjonować na rynku jako niezależny podmiot gospodarczy.

Wnioskodawca wskazuje, że zespół składników majątkowych na moment dokonania transakcji będzie wyodrębniony organizacyjnie (w sposób faktyczny), co potwierdzone jest w uchwale z dnia … r. oraz w szczegółowym schemacie organizacyjnym.

Składniki materialne i niematerialne związane z obszarem działalności Spółki, dotyczącym posiadanych nieruchomości, uznać należy za wyodrębnioną funkcjonalnie część prowadzonego obecnie przez Spółkę przedsiębiorstwa. Dział I posiada własne dochody, własne zobowiązania, przeznaczony jest do realizacji określonych celów oraz jako całość gospodarcza może stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te same zadania, co dotychczas.

Również pozostająca w Spółce masa majątkowa (Dział II), wykorzystywana w działalności w zakresie zarządzania projektami, doradztwa, projektowania i zarządzania finansami oraz nadzoru nad wykonawstwem w trakcie realizacji projektów różnych branż budowlanych, wraz ze wszelkimi aktywami i pasywami, w tym zobowiązaniami wynikającymi z umów handlowych i personelem, spełnia kryterium wyodrębnienia funkcjonalnego.

Zespół składników majątkowych, który ma być przedmiotem przekazania do nowej spółki, jak i pozostający w Spółce dzielonej, będzie posiadał w dniu dokonania transakcji wewnętrzną samodzielność finansową.

Tak, w dniu dokonania transakcji będzie istniała faktyczna możliwość kontynuowania działalności prowadzonej dotychczas przez Wnioskodawcę w oparciu o zespół składników majątkowych będących przedmiotem transakcji.

Tak, na dzień przekazania zespołu składników majątkowych do nowej spółki, ta nowa spółka będzie miała w zamiarze kontynuowanie działalności gospodarczej w zakresie realizowanym dotychczas przez Wnioskodawcę.

Zarząd Spółki dokonał czynności, o których jest mowa we wniosku poprzez:

  • podjęcie uchwały z dnia … r., mocą której zarząd postanowił o dokonaniu z dniem … r. reorganizacji przedsiębiorstwa poprzez wydzielenie dwóch odrębnych działów:
    1. Działu I, zajmującego się obsługą nieruchomości stanowiących własność Spółki, w zakresie utrzymania, gospodarowania i wykorzystania oraz
    2. Działu II, kontynuującego prowadzenie zasadniczej działalności Spółki, tj. świadczenie usług konsultingowych w niezmienionym zakresie.
  • Jednocześnie zarząd powołał p.o. kierowników - odpowiednio: Działu I i Działu II.
  • Zgodnie z ww. uchwałą zarząd Spółki opracował szczegółowy schemat organizacyjny oraz przyporządkowanie składników majątkowych oraz zasobów kadrowych do poszczególnych działów.


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (pytanie nr 2, przeformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy przekazanie majątku wydzielonego ze Spółki do nowo powstałej spółki, na podstawie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy (w zakresie objętym pytaniem nr 2), opisana w stanie faktycznym planowana restrukturyzacja nie będzie przedmiotem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów tej ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Jeśli zatem analizowana transakcja stanowi zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, to nie podlega ona opodatkowaniu VAT.

W ocenie Wnioskodawcy, przez „zbycie” należy rozumieć każdą formę przeniesienia własności przedsiębiorstwa lub ZCP. W związku z tym przeniesienie ZCP na spółkę przejmującą, w ramach podziału przez wydzielenie, należy uznać za zbycie ZCP.

Odnosząc powyższe wnioski do opisanej przez Wnioskodawcę planowanej restrukturyzacji, podział Spółki przez wydzielenie zespołu składników majątkowych i niemajątkowych związanych z prowadzoną przez Spółkę działalnością, dotyczącą posiadanych nieruchomości, nie będzie podlegał opodatkowaniu VAT - w związku z faktem, iż składniki te tworzą zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, zorganizowana część przedsiębiorstwa to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Definicja ta jest zatem tożsama z definicją zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zawartą w [art.] 4a pkt 4 ustawy o CIT. Odwołując się do analizy przedstawionej w odniesieniu do pytania nr 1, Wnioskodawca stwierdza, że z uwagi na fakt, iż podlegająca wyodrębnieniu z przedsiębiorstwa Spółki masa majątkowa, związana z działalnością dotyczącą posiadanych przez Spółkę nieruchomości, spełnia przesłanki zorganizowanej części przedsiębiorstwa, analizowana restrukturyzacja, polegająca na przeniesieniu zorganizowanej części przedsiębiorstwa do nowo założonej spółki, na skutek podziału Spółki przez wydzielenie, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Powyższy pogląd potwierdzają znane Spółce interpretacje organów podatkowych, np. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 12 lipca 2010 r., nr ILPP1M43-198/ 07/10-S/IN oraz interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 4 września 2014 r., nr IBPP4/443-259/14/EK.

Stanowisko w zakresie analizy definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa, do którego Wnioskodawca odwołał się powyżej, przedstawia się następująco.

1.Wyodrębnienie organizacyjne

Spełnienie tej przesłanki oznacza możliwość wykazania, ze w strukturze wewnętrznej danego podmiotu wyodrębniony zespół składników funkcjonował w miarę autonomicznie w stosunku do pozostałej części przedsiębiorstwa.

Fakt istnienia odrębności organizacyjnej warunkuje w szczególności „rola jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość)” - por interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8.08.2014 r., nr IPPP3/443-684/14-2/RD. Innymi słowy wyodrębnienie organizacyjne polega na tym, że działalność zorganizowanej części przedsiębiorstwa dotyczy jednej ze sfer działalności, które są prowadzone odrębnie (niezależnie od siebie) oraz dla których działalności został przydzielony określony majątek (zespół składników materialnych i niematerialnych) oraz określeni pracownicy.

W ocenie Wnioskodawcy, w przedmiotowym przypadku spełnienie tej przesłanki należy potwierdzić. Biorąc pod uwagę fakt, że obecnie Spółka prowadzi działalność w ramach dwóch zupełnie odrębnych obszarów (Działu I oraz Działu II), a obszary te nie są ze sobą w żaden sposób powiązane, nie przenikają się wzajemnie, funkcjonalnie natomiast każdy z nich jest wyodrębniony i posiada zdolność do samodzielnego funkcjonowania w ramach obrotu gospodarczego, nie powinno budzić wątpliwości, że stanowią one - każdy z osobna - zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Z działalnością Spółki, którą można umownie określić jako działalność w zakresie zarządzania posiadanymi przez Spółkę nieruchomościami, związane są ściśle określone aktywa i pasywa Główne aktywa związane z tym obszarem działalności to wskazane w opisie stanu faktycznego prawa do nieruchomości; do pasywów zaliczają się zobowiązania dotyczące nieruchomości.

Ww. aktywa i pasywa oraz personel wykonujący zadania związane z zarządzaniem nieruchomościami przypisane są tylko i wyłącznie omawianemu obszarowi działalności. Są ściśle ze sobą powiązane (jako działalność Spółki w obszarze zarządzania nieruchomościami) i można uznać je za stanowiące całość gospodarczą. Nieruchomości, o których mowa powyżej, w żaden sposób nie są związane z pierwszym z obszarów działalności Spółki, tj. z jej działalnością dotyczącą świadczenia usług konsultingowych, w związku z wykonywaniem której Wnioskodawca posiada odrębny zespół aktywów i pasywów, składający się na zupełne i kompletne przedsiębiorstwo, specjalizujące się obecnie w zarządzaniu projektami, doradztwie, projektowaniu i zarządzaniu finansami oraz nadzorze nad wykonawstwem w trakcie realizacji projektów różnych branż budowlanych.

Podsumowując wskazać należy, iż. biorąc pod uwagę, ze działalność w zakresie zarządzania nieruchomościami jest niezależna od pozostałej działalności Spółki, warunek wyodrębnienia organizacyjnego należy uznać za spełniony.

2.Możliwość samodzielnego wykonywania zadań gospodarczych

Dalszą przesłanką ZCP jest możliwość samodzielnej realizacji zadań gospodarczych przy pomocy wyodrębnionego zespołu składników majątkowych W przedmiotowym przypadku możliwość ta w ocenie Spółki istnieje, zarówno w przypadku obecnego Działu I, zajmującego się obsługą nieruchomości w zakresie utrzymania, gospodarowania i wykorzystania, jak i w przypadku Działu II, kontynuującego prowadzenie zasadniczej działalności Spółki. W szczególności przypisane do obu działów zespoły składników majątkowych i niemajątkowych oraz personel umożliwiają im wykonywanie umów zawartych z podmiotami trzecimi, w zakresie zgodnym z profilem działalności danego Działu.

3.Wyodrębnienie finansowe

Analizowana definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa przewiduje jeszcze jedno kryterium wyodrębnienia takiej części przedsiębiorstwa - jego finansową odrębność.

Zdaniem Wnioskodawcy, należy tu przyjąć, iż wyodrębnienie finansowe polega na prowadzeniu ewidencji zdarzeń gospodarczych w sposób, który pozwoli przyporządkować przychody i koszty oraz należności i zobowiązania do wyodrębnionej z przedsiębiorstwa Spółki jego zorganizowanej części. Na taką możliwość wskazują również znane Spółce stanowiska organów podatkowych.

Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22.03.2010 r., nr IPPB5/423-810/09-4/MB. wskazano, iż wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W sytuacji wyodrębnienia finansowego możliwe jest oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów jego zorganizowanej części. Zorganizowana część przedsiębiorstwa jest w stanie samodzielnie prowadzić działalność i istnieć niezależnie od przedsiębiorstwa głównego. Nie musi to być postać oddziału samodzielnie rozliczającego się. Ważne natomiast jest, aby przenoszone należności i zobowiązania były wyodrębnione i dały się przyporządkować organizacyjnie i finansowo do wyodrębnionego majątku (tak, aby można było przyjąć funkcje gospodarcze).

Zważywszy, iż Spółka prowadzi ewidencję zdarzeń gospodarczych, umożliwiającą przyporządkowanie i wyodrębnienie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań, związanych funkcjonalnie z działalnością w zakresie zarządzania nieruchomościami, potwierdzić należy spełnienie przesłanki wyodrębnienia finansowego.

4.Przyporządkowanie zobowiązań

Kolejnym warunkiem uznania masy majątkowej za ZCP jest przejście wszelkich zobowiązań funkcjonalnie związanych z zadaniami realizowanymi przy pomocy danej części przedsiębiorstwa.

Zgodnie z intencją wspólników, w ramach wydzielenia zorganizowanej części przedsiębiorstwa z dotychczasowego przedsiębiorstwa Spółki, wraz z prawami do nieruchomość na nowy podmiot przejdą wszelkie zobowiązania i należności dotyczące gruntów oraz lokali. Natomiast zobowiązania związane funkcjonalnie z działalnością Działu II pozostaną w Spółce.

Wobec powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, bezsprzecznie składniki materialne i niematerialne związane z obszarem działalności Spółki, dotyczącym posiadanych nieruchomości, uznać należy za wyodrębnioną organizacyjnie część prowadzonego obecnie przez Spółkę przedsiębiorstwa. Stanowią one wobec tego zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów podatkowych, która posiada własne dochody, własne zobowiązania, przeznaczona jest do realizacji określonych celów oraz jako całość gospodarcza może stanowić niezależne przedsiębiorstwo, realizujące te same zadania co dotychczas.

Również pozostająca w Spółce masa majątkowa wykorzystywana w działalności w zakresie zarządzania projektami, doradztwa, projektowania i zarządzania finansami oraz nadzoru nad wykonawstwem w trakcie realizacji projektów różnych branż budowlanych, wraz ze wszelkimi aktywami i pasywami, w tym zobowiązaniami wynikającymi z umów handlowych, i personelem, odpowiada kryteriom zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Na wniosek powyższy nie wpływa zdaniem Spółki okoliczność, iż służące celom działalności doradczej lokale przy ul. … będą przez nią wykorzystywane na podstawie umowy najmu (właścicielem tych lokali będzie nowo utworzona spółka). Takie rozwiązanie nie ma charakteru nietypowego, gdyż wiele przedsiębiorców prowadzi swoją działalność (od jej rozpoczęcia) na majątku będącym własnością innych podmiotów. Powyższy wniosek potwierdzają znane Spółce interpretacje organów podatkowych.

Przykładowo w interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 11 kwietnia 2016 r., nr IBPP-1-3/4510-166/16/WLK, zaakceptowano utworzenie dwóch ZCP w następującym stanę faktycznym: „Wydział nieruchomości działający jako ZCP, zgodnie z uchwałą zarządu obejmuje organizacyjnie i finansowo wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych oraz zobowiązań wnioskodawcy, przeznaczonych do realizacji zadań gospodarczych związanych z zarządzaniem nieruchomościami własnymi. Działalność będzie polegała na wynajmowaniu powierzchni produkcyjnych, magazynowych i biurowych dla różnych podmiotów, w tym dla ZCP - Wydziału produkcyjnego”.

Podobne w interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 10 marca 2016 r., nr ILPP3/4510-1-560/15-3/EK, wydzielenie dwóch ZCP również zakładało oparcie działalności gospodarczej na majątku drugiej z ZCP: „Działalność Jednostki Biznesowej - Nieruchomości realizowana jest w oparciu o zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, do których należą w szczególności prawa i obowiązki wynikające z umów najmu wynegocjowanych przez jednostkę (od dnia podziału spółka przejmująca /będąca właścicielem drugiej ZCP/ stanie się również najemcą części nieruchomości wchodzących w skład Jednostki Biznesowej - Nieruchomości dla umożliwienia tej ostatniej pełnej kontynuacji działalności na dotychczasowych zasadach)”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego, w zakresie braku opodatkowania przekazania majątku wydzielonego ze Spółki do nowo powstałej spółki, jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2018 r., poz. 2174, ze zm.; dalej jako: „ustawa” lub „ustawa o VAT”), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na mocy art. 6 ustawy, z zakresu opodatkowania wyłączono pewne określone czynności. Do czynności tych, wymienionych w pkt 1 powołanego przepisu, należą transakcje zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów”, w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu) itp.

Przepis art. 2 pkt 27e ustawy o VAT stanowi, że pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca dokonał reorganizacji przedsiębiorstwa i wyodrębnił Dział I oraz Dział II, powołując p.o. kierowników tych działów. Opracowany został schemat organizacyjny, a także przypisane składniki majątkowe oraz zasoby kadrowe do poszczególnych działów. Wnioskodawca planuje przenieść, do nowo powstałej spółki, zorganizowaną część przedsiębiorstwa, związaną z zarządzaniem nieruchomościami, odpowiadającą Działowi I. Zespół składników majątkowych, który ma być przekazany do nowej spółki, będzie stanowił w dniu dokonania transakcji organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie odrębną całość, mogącą samodzielnie funkcjonować na rynku jako niezależny podmiot gospodarczy. W dniu dokonania transakcji będzie istniała faktyczna możliwość kontynuowania działalności Wnioskodawcy w oparciu o zespół składników będących przedmiotem transakcji. Nowa spółka będzie miała w zamiarze kontynuowanie działalności gospodarczej w zakresie realizowanym dotychczas przez Wnioskodawcę.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii braku opodatkowania podatkiem od towarów i usług przekazania majątku wydzielonego ze Spółki do nowo powstałej spółki.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia z zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

  1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
  2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
  3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
  4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r., sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów.

Mając na uwadze powyższe orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych okolicznościach zbycie samych składników rzeczowych. Tym samym, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Jak już wyjaśniono, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie przekazania określonych składników majątkowych (na ile stanowią w nim, w tym momencie, wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Konfrontując przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego z przywołanymi przepisami prawa oraz orzecznictwem TSUE wskazać należy, że przedmiotem przekazania do nowo powstałej spółki będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa, tj. wyodrębniony w ramach istniejącej struktury przedsiębiorstwa, w drodze uchwały zarządu Spółki, Dział I. Analiza podanego przez Wnioskodawcę opisu sprawy prowadzi do wniosku, że zespół składników majątkowych składający się na ten dział, w dniu dokonania transakcji będzie stanowił organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie odrębną całość, mogącą samodzielnie funkcjonować w dotychczasowym zakresie, a nowo powstała spółka będzie miała zamiar kontynuacji tej działalności Spółki.

Mając zatem na uwadze powyższe, Dział I będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa na moment przekazania, wydzielonego ze Spółki majątku tworzącego ten dział, do nowo powstałej spółki, a tym samym takie przekazanie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Ponadto Organ pragnie wskazać, że w zakresie pytania nr 1, dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych, wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

W postępowaniu zmierzającym do wydania interpretacji, rolą organu jest ocenić stanowisko Wnioskodawcy przez pryzmat zadanego pytania w stosunku do przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Każda interpretacja musi być rozpatrywana indywidualnie, gdyż każdy odmienny element stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego ma istotny wpływ na prawidłowość stanowiska.

Mając powyższe na uwadze, odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych, zauważyć należy, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników. W konsekwencji interpretacje te kształtują niewątpliwie sytuację prawną tych podatników, w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego, co oznacza, że należy je traktować indywidualnie (prawomocny wyrok WSA w Łodzi z 27 marca 2015 r., sygn. akt III SA/Łd 109/15).

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy, będącej przedmiotem interpretacji, pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych - art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej.

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193, ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54§ 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj