Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-1.4012.685.2019.4.MG
z 20 grudnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 października 2019 r. (data wpływu 15 października 2019 r.), uzupełnionym pismem z 3 grudnia 2019 r. (data wpływu 3 grudnia 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności udzielenia pożyczki – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 października 2019 r. do tut. Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności udzielenia pożyczki.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 3 grudnia 2019 r. (data wpływu 3 grudnia 2019 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z 25 listopada 2019 r., znak: 0111-KDIB2-2.4014.214.2019.2.MM, 0111-KDIB3-1.4012.685.2019.3.MG.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe (doprecyzowane w ww. piśmie z 3 grudnia 2019 r.):

Wnioskodawca jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą z zakresu prac budowlano-montażowych w sektorze gazownictwa oraz świadczenia specjalistycznych usług z tym związanych. Działalność Wnioskodawcy nigdy nie obejmowała i nie obejmuje świadczenia usług finansowych, w tym udzielanie pożyczek. Wnioskodawca planuje pożyczyć podmiotowi trzeciemu (kooperantowi) środki pieniężne w kwocie około jednego miliona złotych celem zakupienia przez tego kooperanta maszyn. Pożyczka będzie wypłacana w dwóch lub trzech transzach. Środki przeznaczone na pożyczkę pochodzić będą ze środków pożyczonych przez Wnioskodawcę z banku komercyjnego. Warunki pożyczki udzielonej podmiotowi trzeciemu będą ustalone na analogicznych warunkach na jakich Wnioskodawca zaciągnie pożyczkę w banku. Tym samym operacja ta nie spowoduje powstania zysku po stronie Wnioskodawcy, a ma na celu jedynie zapewnienie finasowania kooperantowi, z którym Wnioskodawca zamierza dalej współpracować. Wnioskodawca nie udziela pożyczek innym podmiotom, a także nie zamierza rozszerzać swojej działalności na usługi finansowe. Udzielana pożyczka będzie mieć charakter incydentalny. Wnioskodawca nie ma w swoim PKD działalności związanej z usługami finansowymi. Wnioskodawca posiada status podatnika VAT.

Ww. pismem z 3 grudnia 2019 r. Wnioskodawca uzupełnił opis sprawy w następujący sposób: Udzielenie pożyczki nastąpi w oparciu o zawartą umowę cywilnoprawną z Pożyczkodawcą.

Wnioskodawca będzie pobierał prowizje (odsetki) w zamian za udzielenie pożyczki. Będą to odsetki pobierane przy każdej spłacie zadłużenia Pożyczkobiorcy.

W związku z powyższym opisem w zakresie podatku od towarów i usług zadano następujące pytanie:

Czy zawarcie umowy pożyczki będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług ze stawką zwolnioną zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy?

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie podatku od towarów i usług:

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielenie incydentalnej pożyczki na rzecz podmiotu trzeciego nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca podziela stanowisko przedstawione w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 kwietnia 2018 r. sygn. akt II FSK 1105/16, w którym stwierdzono, iż dla ustalenia skutków prawnopodatkowych umowy pożyczki istotnym jest ustalenie czy jedna ze stron zawartej umowy pożyczki jest podatnikiem VAT i czy podatnik ten udzielił pożyczki w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy nie jest udzielanie pożyczek lub świadczenie usług finansowych. Incydentalna pożyczka udzielana kooperantowi nie ma przy tym doprowadzić do przysporzenia po stronie Wnioskodawcy (pożyczka jest na analogicznych warunkach jak pożyczka zaciągana przez Wnioskodawcę w banku), a jej celem jest zapewnienie finansowania kooperanta, który zamierza zakupić maszyny. Wnioskodawca jest przy tym świadomy, że istnieje rozbieżność w interpretacjach podatkowych wydawanych przez organy podatkowe a orzecznictwem sądów administracyjnych w tej kwestii, w związku z czym za konieczne uznaje wystąpienie z niniejszym wnioskiem o wydanie interpretacji.

Wnioskodawca wskazuje również inne orzeczenia sądów administracyjnych potwierdzające prawidłowość swojego stanowiska:

• wyrok WSA w Kielcach z 14 stycznia 2016 r. (sygn. akt I SA/Ke 698/15),
• wyrok WSA w Gdańsku z 6 lipca 2016 r. (sygn. akt I SA/Gd 768/15),
• wyrok WSA w Gdańsku z 5 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I SA/Gd 1748/16), oraz
• wyrok NSA z 24 czerwca 2016 r. (sygn. akt II FSK 1493/14).
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
   
   

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

W tym miejscu należy wskazać, że warunkiem sine qua non uznania, że dany podmiot działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, jest ustalenie, że działa on jako producent, handlowiec, usługodawca, pozyskujący zasoby naturalne, rolnik lub jako osoba wykonująca wolny zawód. Ani formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, że w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca, będący podatnikiem VAT, jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą z zakresu prac budowlano-montażowych w sektorze gazownictwa oraz świadczenia specjalistycznych usług z tym związanych. Działalność Wnioskodawcy nigdy nie obejmowała i nie obejmuje świadczenia usług finansowych, w tym udzielanie pożyczek. Wnioskodawca planuje pożyczyć podmiotowi trzeciemu (kooperantowi) środki pieniężne celem zakupienia maszyn. Środki przeznaczone na pożyczkę pochodzić będą ze środków pożyczonych przez Wnioskodawcę z banku komercyjnego. Warunki pożyczki udzielonej podmiotowi trzeciemu będą ustalone na analogicznych warunkach na jakich Wnioskodawca zaciągnie pożyczkę w banku. Wnioskodawca nie udziela pożyczek innym podmiotom, a także nie zamierza rozszerzać swojej działalności na usługi finansowe. Udzielana pożyczka będzie mieć charakter incydentalny. Udzielenie pożyczki nastąpi w oparciu o zawartą umowę cywilnoprawną z Pożyczkodawcą. Wnioskodawca będzie pobierał prowizje (odsetki) w zamian za udzielenie pożyczki. Będą to odsetki pobierane przy każdej spłacie zadłużenia Pożyczkobiorcy.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy ustalenia, czy udzielenie przez Wnioskodawcę pożyczki będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na gruncie art. 15 ust. 2 ustawy i jednocześnie będzie podlegać zwolnieniu zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145 ze zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług, zaś udzielający pożyczki występuje w charakterze podatnika.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że planowana przez Wnioskodawcę czynność udzielenia pożyczki, będzie spełniać przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z tym Wnioskodawca będzie działał w charakterze podatnika VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, bowiem sposób oraz okoliczności udzielenia pożyczki kooperantowi pozostają w ścisłym związku z prowadzoną działalnością i dalszą współpracą z kooperantem. Zatem czynność udzielenia przez Wnioskodawcę pożyczki stanowić będzie czynność wykonywaną w ramach działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W konsekwencji opisana we wniosku czynność udzielenia przez Wnioskodawcę pożyczki na rzecz kooperanta stanowić będzie odpłatne świadczenie usługi, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146aa ust. 1 pkt 1 tej ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku. I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Biorąc pod uwagę powyższe nie można zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym udzielenie incydentalnej pożyczki na rzecz podmiotu trzeciego nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu sprawy, należy wskazać, że czynność udzielenia oprocentowanej pożyczki przez Wnioskodawcę stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Przy czym należy wskazać, że z uwagi na to, że usługa ta mieści się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, jako wymieniona wprost w tym przepisie, usługa udzielenia pożyczki przez Wnioskodawcę na rzecz kooperanta, korzystać będzie ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Ponadto należy podkreślić, że na ocenę prawidłowości stanowiska Wnioskodawcy nie mogą wpłynąć powołane przez Wnioskodawcę wyroki WSA i NSA, bowiem stanowią one rozstrzygnięcia w indywidualnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych. Wyroki te nie stanowią źródła powszechnie obowiązującego prawa zatem tut. Organ nie jest nimi związany przy dokonywaniu oceny prawnej stanowiska wnioskodawcy w indywidualnej sprawie dotyczącej podobnej tematyki.

Organ podatkowy jest bowiem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy.

Jednocześnie należy zauważyć, że powołane przez Wnioskodawcę orzeczenia sądów dotyczą podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź straci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r., poz. 2325).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.