Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/436-465/12-4/LS
z 13 grudnia 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 04.09.2012 r. (data wpływu 17.09.2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 07.12.2012 r. (data nadania 07.12.2012 r., data wpływu 10.12.2012 r.) na wezwanie Nr IPPB2/436-465/12-2/LS z dnia 28.11.2012 r. (data nadania 28.11.2012 r., data doręczenia 30.11.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych usługi zarządzania płynnością finansową – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17.09.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych usługi zarządzania płynnością finansową.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną pozostającą w związku małżeńskim, Zgodnie z art. 47 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z 25 lutego 1964 r. Wnioskodawca pozostaje ze swoją małżonką w ustroju rozdzielności majątkowej (na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego).

W chwili obecnej, Wnioskodawca planuje przystąpić do organizowanego przez Bank systemu konsolidacji rachunków bankowych osób fizycznych polegającego na zarządzaniu płynnością finansową grupy powiązanych ze sobą osób fizycznych (dalej „Konsolidacja” lub „Cash-pooling”). Poza Wnioskodawcą uczestnikami Konsolidacji mogą być osoby fizyczne pozostające z Wnioskodawcą w związkach o charakterze rodzinnym, o których mowa w art. 25 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w związku małżeńskim oraz pokrewieństwie lub powinowactwie do drugiego stopnia (dalej „Uczestnicy”). Konsolidacja nie będzie obejmowała innych osób, niepowiązanych w świetle przytoczonego powyżej przepisu.

Przystąpienie do Konsolidacji następować będzie na podstawie umowy zawieranej pomiędzy Bankiem i Wnioskodawcą i pozostałymi Uczestnikami (dalej „Umowa cash pooling” lub „Umowa konsolidacyjna”).

Założenia organizowanej przez Bank Konsolidacji są następujące:

• cash-pooling będzie prowadzony w walucie polskiej;
  

• każdy z Uczestników, w tym Wnioskodawca, będzie posiadał odrębny rachunek w Banku, Rachunek ten wskazany będzie przez Uczestnika jako biorący udział w Konsolidacji;
  

• Każdy z Uczestników będzie mógł zaciągnąć kredyt w prowadzonym przez Banki podlegającym Konsolidacji rachunku, do ustalonego limitu dziennego;
  

• na koniec każdego dnia roboczego Bank będzie sumował salda rachunków poszczególnych Uczestników podlegających Konsolidacji;
  

• od tak zsumowanej kwoty, Bank będzie naliczał odsetki, zgodnie z ustalonym oprocentowaniem. Oprocentowanie łącznego salda dodatniego lub ujemnego Uczestników będzie korzystniejsze od oprocentowania, które Bank naliczałby odrębnie dla każdego rachunku bankowego Uczestnika;
  

• realizowane przez Bank transfery środków pieniężnych pomiędzy rachunkami bankowymi Uczestników wykazujących salda dodatnie i salda ujemne mają charakter zwrotny;
  

• na koniec każdego okresu rozliczeniowego (np. miesiąca lub dłuższego okresu rozliczeniowego, w zależności od postanowień umowy przystąpienia do Konsolidacji), następować będzie rozliczenie wzajemnych wierzytelności Uczestników Konsolidacji
  

• Bank może wymagać wzajemnego poręczenia udzielonych przez kredytów w rachunku podlegającym Konsolidacji przez wszystkich Uczestników.
  
  
  

Z uwagi na braki formalne w złożonym wniosku, tutejszy organ podatkowy pismem z dnia 28.11.2012 r. Nr IPPB2/436-465/12-2/LS, wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

• Jednoznaczne określenie, czy w ramach systemu zarządzania płynnością finansową – cash poolingu, będzie dochodziło do zawarcia umów pożyczek bądź umów depozytu nieprawidłowego?
  
  
  

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie informując, iż:

W ramach organizowanego przez Bank systemu konsolidacji rachunków bankowych osób fizycznych, do którego planuje przystąpić Wnioskodawca, polegającego na zarządzaniu płynnością finansową grupy powiązanych ze sobą osób fizycznych, nie będzie dochodziło do zawarcia umów pożyczek oraz umów depozytu nieprawidłowego. Transfery środków pieniężnych pomiędzy rachunkami bankowymi Uczestników systemu będą następować na podstawie umowy cash poolingu zawartej pomiędzy Bankiem, Wnioskodawcą, a pozostałymi Uczestnikami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Umowa cash poolingu oraz transfery środków pieniężnych dokonywane w ramach organizowanego przez Bank systemu konsolidacji rachunków bankowych osób fizycznych podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, Umowa cash poolingu oraz realizowane w jej ramach transfery środków pieniężnych w ramach Konsolidacji nie będą podlegać opodatkowaniu PCC.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: „ustawa o PCC”) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu PCC. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, „podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
   
3. (uchylona),
   
4. umowy darowizny — w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   
5. umowy dożywocia,
   
6. umowy odział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności — w części dotyczącej spłat lub dopłat,
   
7. (uchylona),
   
8. ustanowienie hipoteki,
   
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
   
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
    
11. umowy spółki”.
    
    

Jak zostało wskazane w stanie faktycznym wniosku, przystąpienie do Konsolidacji następować będzie na podstawie umowy zawieranej pomiędzy Bankiem i Wnioskodawcą i pozostałymi Uczestnikami.

Należy wskazać, że Umowa cash poolingu, nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu PCC (art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC). Zgodnie z utrwalonym podejściem władz skarbowych (wyrażonym m.in. w odpowiedzi podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów z 27 kwietnia 2004 r. na interpelację poselską nr 6005), o zakwalifikowaniu umów do jednej z wymienionych w katalogu, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC nie decydują ich nazwy, lecz przedmiotowo istotne elementy tych umów. Oznacza to, że jeśli w treści danej umowy wystąpią elementy choćby jednej z czynności cywilnoprawnych, enumeratywnie wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt ustawy o PCC, wówczas umowy takie będą podlegały opodatkowaniu PCC.

Dlatego też, kluczowym dla uznania czy cash pooling podlega opodatkowaniu PCC jest ustalenie, czy zawiera ona elementy przedmiotowo istotne dla umów wskazanych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC.

Umowa cash-poolingu, będąca umową nienazwaną na gruncie Kodeksu Cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r., jako sposób gospodarowania wolnymi środkami pieniężnymi uczestniczących w nich podmiotów, może ze względu na swój ekonomiczny charakter przypominać umowę pożyczki. Niemniej jednak, w ocenie Wnioskodawcy, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje ona jej istotnych znamion.

Zgodnie z art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, „przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości”. W przypadku natomiast Umowy cash-poolingu brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash-poolingu posiadający wolne środki nie wie bowiem, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego z pozostałych uczestników. Tym samym, nie występuje skonkretyzowana druga strona transakcji i umowy. Dodatkowo, również jej przedmiot nie może być uznany za przedmiot pożyczki, gdyż źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest saldo zbiorcze, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich uczestników cash poolingu.

W świetle powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, w wyniku przystąpienia do Umowy cash poolingu nie dojdzie do powstania stosunku prawnego, który mógłby zostać zaklasyfikowany jako stosunek prawny pożyczki w rozumieniu Kodeksu cywilnego, jak również Umowy cash poolingu nie można uznać za żadną inną czynność prawną wymienioną w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu dla celów PCC. Tym samym, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, Konsolidacja, oparta na Umowie cash poolingu, nie będzie podlegała opodatkowaniu PCC.

Zaprezentowane powyżej stanowisko znalazło potwierdzenie w znanych Wnioskodawcy interpretacjach władz skarbowych m.in. w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 lutego 2012 r. (sygn. IPPB2/436-3/12-2/MZ) oraz z dnia 5 lipca 2011 r. (sygn. IPPB2/436-152/11-6/MZ).

Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że Umowa cash poolingu, jak również realizowane w jej ramach transfery środków pieniężnych nie będą podlegały opodatkowaniu dla celów PCC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
   
3. (uchylona),
   
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   
5. umowy dożywocia,
   
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
   
7. (uchylona),
   
8. ustanowienie hipoteki,
   
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
   
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
    
11. umowy spółki;
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. „Cash pooling” polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku „cash poolingu” mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik „cash poolingu” posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników „cash poolingu”. Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową „cash pooling” nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, należy stwierdzić, iż czynności dokonywane w ramach cash poolingu nie zostały wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.