Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4014.261.2019.3.HS
z 31 stycznia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 8 listopada 2019 r. (data wpływu 15 listopada 2019 r.), uzupełnionym 8 stycznia 2020 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przysądzenia w postępowaniu egzekucyjnym nieruchomości w zamian za wierzytelność – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 listopada 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przysądzenia w postępowaniu egzekucyjnym nieruchomości w zamian za wierzytelność.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 20 grudnia 2019 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4014.261.2019.2.HS 0115-KDIT3.4011.412.2019.5.KP wezwano do jego uzupełnienia, co nastąpiło 8 stycznia 2020 r. W uzupełnieniu Wnioskodawczyni wskazała m.in., że wniosek dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W 2012 r. Wnioskodawczyni, jako jedna z dwóch spadkobierczyń, nabyła spadek po zmarłych rodzicach. Drugą spadkobierczynią jest siostra Wnioskodawczyni. Nabycie spadku zostało zgłoszone do właściwego urzędu skarbowego. W skład masy spadkowej weszło mieszkanie. Opłacono stosowny podatek od nabycia spadku we właściwym urzędzie skarbowym.

W skład masy spadkowej weszły również niespłacone kredyty i inne zobowiązania, które Wnioskodawczyni opłaciła z własnych środków.

W 2013 r. dokonano zgodnego działu spadku, którego zasadnicze ustalenie to, że siostra przejmuje nieruchomość na własność do czasu wygaśnięcia hipoteki wynikającej z udzielenia bonifikaty, tj. do końca 2016 r. Następnie sprzedaje mieszkanie i rozlicza się z Wnioskodawczynią w należnej Wnioskodawczyni części.

Do realizacji ustaleń z ugody nie doszło, w związku z tym wszczęto egzekucję komorniczą z nieruchomości, w której wyniku odbyła się dwukrotna licytacja przedmiotowej nieruchomości. W związku z brakiem zainteresowania licytacją, do kupna/sprzedaży nieruchomości nie doszło. Następnie Wnioskodawczyni miała możliwość złożenia do sądu wniosku o przejęcie nieruchomości, z czego skorzystała. W wykonaniu wniosku sąd postanowił o przysądzeniu prawa własności przedmiotowej nieruchomości jako części należnego Wnioskodawczyni świadczenia pieniężnego. Pozostała część długu w dalszym ciągu podlega egzekucji.

Powyższe przysądzenie zostało ujawnione w księdze wieczystej, natomiast Wnioskodawczyni nie korzysta z tej nieruchomości, ponieważ w dalszym ciągu zamieszkuje w tym mieszkaniu jej siostra wraz z rodziną.

Pomimo przesłania ostatecznego przedsądowego wezwania do opuszczenia lokalu i wydania go prawowitemu właścicielowi, czyli Wnioskodawczyni, do wydania lokalu nie doszło – aktualnie Wnioskodawczyni przygotowuje się do wszczęcia postępowania w zakresie eksmisji.

W uzupełnieniu wniosku z 8 stycznia 2020 r. Wnioskodawczyni wskazała, że:

1. postanowienie o przysądzeniu prawa własności przedmiotowej nieruchomości z 16 maja 2019 r. uprawomocniło się 28 maja 2019 r. Oryginał Wnioskodawczyni przekazała do wydziału ksiąg wieczystych w tamtejszym Sądzie i na jego podstawie dokonano wpisu Wnioskodawczyni jako właściciela przedmiotowej nieruchomości,
2. opisane we wniosku przejęcie przez Wnioskodawczynię nieruchomości nastąpiło w zamian za wierzytelności (długi) na podstawie art. 984 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego.
   
   

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni podlega opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych w rozdziale 1 przedmiot opodatkowania art. 1 ust. 1 wymieniono przypadki czynności cywilnoprawnych, które podatkowi podlegają. W przedmiotowym katalogu nie jest wymieniona sytuacja, która dotyczy Wnioskodawczyni, a katalog zdarzeń podlegających podatkowi jest wymieniony w ustawie enumeratywnie.

Wnioskodawczyni nie kupiła tej nieruchomości, lecz ją przejęła w zamian za część przysługującej jej wierzytelności pieniężnej.

W ocenie Wnioskodawczyni, brak jest podstaw w przedmiotowym stanie faktycznym do zgłaszania do opodatkowania oraz naliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych.

Powyżej opisane przejęcie nieruchomości nastąpiło w zamian za wierzytelności (długi) wobec Wnioskodawczyni na podstawie działu Kodeksu postępowania cywilnego, gdzie opisana jest egzekucja z ruchomości: „ Art. 877: Jeżeli druga licytacja nie doszła do skutku, wierzycielowi w ciągu dwóch tygodni od otrzymania zawiadomienia komornika przysługuje prawo przejęcia ruchomości na własność za cenę nie niższą od ceny wywołania. W tym wypadku stosuje się odpowiednio przepis art. 875 § 2. Jeżeli wierzyciel nie skorzystał z prawa przejęcia ruchomości na własność, komornik umorzy postępowanie co do rzeczy niesprzedanej lub nieprzejętej na własność.”

Na marginesie Wnioskodawczyni wskazuje, że w dalszym ciągu nie jest w stanie korzystać z przysądzonego jej prawa, gdyż konieczne jest wszczęcie postępowania eksmisyjnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1519 ze zm.) – zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 (art. 1 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy). Podatkowi podlegają także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione pkt 1 i 2 (art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy).

Zauważyć należy, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z tym, szczegółowe wyznaczenie zakresu przedmiotowego opodatkowania ww. podatkiem ma określone konsekwencje prawne. Oznacza to, że ustawodawca wprowadzając tę zasadę, wyłączył od opodatkowania inne podobne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w omawianym przepisie. Tym samym należy stwierdzić, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

W kontekście tych rozważań, aby orzeczenie Sądu podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych musi wywołać taki skutek jak czynności wymienione w katalogu określonym w pkt 1 ust. 1 analizowanego artykułu ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni była wierzycielem na podstawie ugody, w wyniku której dokonano zgodnego działu spadku, gdzie siostra Wnioskodawczyni przejęła mieszkanie i miała je sprzedać oraz rozliczyć się z Wnioskodawczynią w należnej Wnioskodawczyni części. Do realizacji ustaleń z ugody nie doszło, w związku z tym wszczęto egzekucję komorniczą z nieruchomości, w wyniku której odbyła się dwukrotna licytacja przedmiotowej nieruchomości. W związku z brakiem zainteresowania licytacją do sprzedaży nieruchomości nie doszło. Następnie Wnioskodawczyni złożyła do sądu wniosek o przejęcie nieruchomości. W wykonaniu wniosku sąd postanowił o przysądzeniu prawa własności przedmiotowej nieruchomości jako części należnego Wnioskodawczyni świadczenia pieniężnego. Pozostała część długu w dalszym ciągu podlega egzekucji. Postanowienie o przysądzeniu prawa własności przedmiotowej nieruchomości z 16 maja 2019 r. uprawomocniło się 28 maja 2019 r. Jak wskazała Wnioskodawczyni, opisane we wniosku przejęcie nieruchomości nastąpiło w zamian za wierzytelności (długi) na podstawie art. 984 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2019 r, poz. 1460 ze zm.).

Zgodnie z art. 952 Kodeksu postępowania cywilnego – zajęta nieruchomość ulega sprzedaży przez licytację publiczną. Termin licytacji nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie dwóch tygodni po uprawomocnieniu się opisu i oszacowania ani też przed uprawomocnieniem się wyroku, na podstawie którego wszczęto egzekucję.

Natomiast art. 972 ww. ustawy określa, że licytacja odbywa się publicznie w obecności i pod nadzorem sędziego albo referendarza sądowego.

Na podstawie art. 983 Kodeksu postępowania cywilnego – jeżeli nikt nie zgłosił wniosku o przejęcie nieruchomości w myśl artykułu poprzedzającego albo przedmiot egzekucji nie jest nieruchomością rolną, komornik na wniosek wierzyciela wyznacza drugą licytację, na której cena wywołania stanowi dwie trzecie sumy oszacowania. Cena ta jest najniższa, za którą można nabyć nieruchomość.

W myśl art. 984 § 1 Kodeksu postepowania cywilnego – jeżeli również na drugiej licytacji nikt nie przystąpi do przetargu, przejęcie nieruchomości na własność może nastąpić w cenie nie niższej od dwóch trzecich części sumy oszacowania, przy czym prawo przejęcia przysługuje wierzycielowi egzekwującemu i hipotecznemu oraz współwłaścicielowi. Jeżeli przedmiotem egzekucji jest nieruchomość rolna, stosuje się art. 982 z wynikającą z niniejszego przepisu zmianą co do ceny przejęcia. W wypadku gdy osoby określone w art. 982 nie skorzystają z prawa przejęcia nieruchomości rolnej, prawo to przysługuje także wierzycielowi egzekwującemu i hipotecznemu. Natomiast zgodnie z art. 984 § 2 ww. ustawy, wniosek o przejęcie nieruchomości wierzyciel powinien złożyć sądowi w ciągu tygodnia po licytacji, składając jednocześnie rękojmię, chyba że ustawa go od niej zwalnia.

W myśl art. 999 § 1 zdanie pierwsze ww. ustawy – prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów.

Jak wskazano powyżej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają orzeczenia sądowe, które wywołują takie same skutki jak czynności cywilnoprawne, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawczyni, na mocy orzeczenia Sądu, wydanego w postępowaniu egzekucyjnym, nabyła własność nieruchomości na skutek przysądzenia w zamian za wierzytelność, która jej przysługiwała. W rezultacie zatem, wskazane we wniosku orzeczenie Sądu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż nie wywołuje ono skutków prawnych tożsamych do czynności określonych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W opisanym stanie faktycznym nie doszło bowiem do sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, lecz do przysądzenia własności nieruchomości w związku z bezskuteczną licytacją, w zamian za przysługującą wierzytelność.

Na Wnioskodawczyni nie ciąży więc obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tego względu, że opisane we wniosku nabycie nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, ponieważ – jak powyżej wskazano – nie wywołuje ono skutków prawnych tożsamych do czynności określonych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na marginesie należy wskazać, że powołany przez Wnioskodawczynię we własnym stanowisku art. 877 Kodeksu postępowania cywilnego nie ma zastosowania w omawianej sprawie, gdyż dotyczy on przejęcia ruchomości, podczas gdy w niniejszej sprawie mamy do czynienia z przejęciem nieruchomości, co nie ma jednak wpływu na ocenę prawidłowości stanowiska Wnioskodawczyni w kwestii braku opodatkowania ww. czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stanowisko Wnioskodawczyni uznaje się zatem za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do oceny dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.