2020.02.14 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - 0114-KDIP3-2.4011.688.2019.1.JK3

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-2.4011.688.2019.1.JK3
z 14 lutego 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 9 grudnia 2019 r. (data wpływu 17 grudnia 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania otrzymanego za niedostarczenie lokalu socjalnego jest:

nieprawidłowe – w odniesieniu do zastosowania zwolnienia przedmiotowego do otrzymanego odszkodowania oraz zaliczenia wydatków poniesionych na remont mieszkania po eksmisji lokatorów do kosztów uzyskania przychodów,
prawidłowe – w odniesieniu do zaliczenia kosztów obsługi prawnej do kosztów uzyskania przychodów.

UZASADNIENIE

W dniu 17 grudnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w opodatkowania odszkodowania otrzymanego za niedostarczenie lokalu socjalnego i kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Pozwem z dnia 12 września 2016 r. Wnioskodawca wystąpił przeciwko miastu o zasądzenie kwoty 40.512,45 zł z odsetkami od poszczególnych okresów wymagalności do dnia zapłaty. Wskazał, że dochodzona kwota obejmuje odszkodowanie z art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów za brak dostarczenia socjalnego w okresie od 10 października 2014 r. do 10 września 2016 r. osobom eksmitowanym z należącego do Wnioskodawcy lokalu i obejmuje opłaty eksploatacyjne i utracone dochody w kwocie 900,00 zł miesięcznie. Pismem procesowym z dnia 20 grudnia 2017 r. Wnioskodawca rozszerzył powództwo o dalszą kwotę 24.030,83 zł. Na kwotę tą składało się odszkodowanie za okres od października 2016 r. do grudnia 2017 r., w tym opłaty eksploatacyjne również uiszczone przez Wnioskodawcę Wyrokiem z dnia 11 lipca 2018 r. Sąd Rejonowy: I zasądził od miasta na rzecz Wnioskodawcy kwotę 54.939,87 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot: - 1576,36 zł od dnia 10 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty,- 1627,16 zł od dnia 10 stycznia 2015 r. do dnia zapłaty,- 1627,16 zł od dnia 10 lutego 2015 r. do dnia zapłaty,- 1627,16 zł od dnia 10 marca 2015 r. do dnia zapłaty, -1598,06 zł od dnia 10 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty,- 1598,06 zł od dnia 10 maja 2015 r. do dnia zapłaty, -1598,06 zł od dnia 10 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty, - 1598,06 zł od dnia 10 lipca 2015 r. do dnia zapłaty, -1598,06 zł od dnia 10 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty, -1598,06 zł od dnia 10 września 2015 r. do dnia zapłaty, -1598,06 zł od dnia 10 października 2015 r. do dnia zapłaty, -1598,06 zł od dnia 10 listopada 2015 r. do dnia zapłaty, -1031,00 zł od dnia 10 grudnia 2015 r. do dnia zapłaty,- 648,77 zł od dnia 10 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty, -1621,94 zł od dnia 10 maja 2016 r. do dnia zapłaty, - 1621,94 zł od dnia 10 czerwca 2016 r. do dnia zapłaty, -1621,94 zł od dnia 10 lipca 2016 r. do dnia zapłaty, - 1621,94 zł od dnia 10 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty, -1621,94 zł od dnia 10 września 2016 r. do dnia zapłaty,- 592,76 zł od dnia 1 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty, - 532,32 zł od dnia 16 marca 2016 r. do dnia zapłaty, - 751,99 zł od dnia 1 października 2016 r. do dnia zapłaty, -1621,94 zł od dnia 10 października 2016 r. do dnia zapłaty,- 1621,94 zł od dnia 10 listopada 2016 r. do dnia zapłaty, -1621,94 zł od dnia 10 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty,-1621,94 zł od dnia 10 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty, -1621,94 zł od dnia 10 lutego 2017 r. do dnia zapłaty,- 1621,94 zł od dnia 10 marca 2017 r. do dnia zapłaty, -1634,32 zł od dnia 10 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty,- 1634,32 zł od dnia 10 maja 2017 r. do dnia zapłaty, -1634,32 zł od dnia 10 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty, - 1634,32 zł od dnia 10 lipca 2017 r. do dnia zapłaty, -1634,32 zł od dnia 10 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty,-1522,77 zł od dnia 10 września 2017 r. do dnia zapłaty, -1522,77 zł od dnia 10 października 2017 r. do dnia zapłaty,-1522,77 zł od dnia 10 listopada 2017 r. do dnia zapłaty,

-736,44 zł od dnia 10 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty,- 401,64 zł od dnia 1 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty, -11,05 zł od dnia 1 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty,- 410,33 zł od dnia 1 października 2017 r. do dnia zapłaty, zasądził od miasta na rzecz Wnioskodawcy kwotę l .002,00 zł tytułem kosztów procesu;

zasądził od Wnioskodawcy na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego kwotę 180,00 zł tytułem opłaty sądowej i zasądził od miasta na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego kwotę 1022,00 zł tytułem kosztów sądowych.

Wnioskodawca zaskarżył powyższy wyrok w części dotyczącej pkt II, tj. w części, w jakiej powództwo oddalono, w zakresie kwot należnego odszkodowania obejmującego koszty eksploatacji i utracone korzyści za okres od 21 grudnia 2015 roku do dnia 18 kwietnia 2016 roku, w łącznej kwocie 6.450,87 zł oraz odsetki za opóźnienie, a nadto w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu tj. pkt III.

W postępowaniu Apelacyjnym wniesionym przez Wnioskodawcę wyrokiem z dnia 22 sierpnia 2019 r. Sąd Okręgowy Odwoławczy w sprawie prowadzonej pod sygn. akt … zasądził na rzecz Wnioskodawcy: kwotę 59.814,20 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

-1598,06 zł od dnia 10 września 2015 r. do dnia zapłaty,- 1627,16 zł od dnia 10 stycznia 2015 r. do dnia zapłaty, -1627,16 zł od dnia 10 lutego 2015 r. do dnia zapłaty,- 1627.16 zł od dnia 10 marca 2015 r. do dnia zapłaty, -1598,06 zł od dnia 10 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty, - 1598,06 zł od dnia 10 maja 2015 r. do dnia zapłaty, -1598,06 zł od dnia 10 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty,- 1598,06 zł od dnia 10 lipca 2015 r. do dnia zapłaty, - 1598,06 zł od dnia 10 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty,- 1598,06 zł od dnia 10 października 2015 r. do dnia zapłaty, - 1598,06 zł od dnia 10 listopada 2015 r. do dnia zapłaty,- 1598,06 zł od dnia 10 grudnia 2015 r. do dnia zapłaty, -1.636,88 zł od dnia 10 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty, -1.636,88 zł od dnia 10 lutego 2016 r. do dnia zapłaty- 1.636,88 zł od dnia 10 marca 2016 r. do dnia zapłaty, -1.621,94 zł od dnia 10 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty,- 1621,94 zł od dnia 10 maja 2016 r. do dnia zapłaty, -1621,94 zł od dnia 10 czerwca 2016 r. do dnia zapłaty,- 1621,94 zł od dnia 10 lipca 2016 r. do dnia zapłaty, -1621,94 zł od dnia 10 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty, - 1621,94 zł od dnia 10 września 2016 r. do dnia zapłaty, -592,76 zł od dnia 1 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty,- 532,32 zł od dnia 16 marca 2016 r. do dnia zapłaty, -751,99 zł od dnia 1 października 2016 r. do dnia zapłaty,- 1621,94 zł od dnia 10 październik 2016 r. do dnia zapłaty, -1621,94 zł od dnia 10 listopada 2016 r. do dnia zapłaty,-1621,94 zł od dnia 10 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty, -1621,94 zł od dnia 10 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty, - 1621,94 zł od dnia 10 lutego 2017 r. do dnia zapłaty, -1621,94 zł od dnia 10 marca 2017 r. do dnia zapłaty, - 1634,32 zł od dnia 10 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty, -1634,32 zł od dnia 10 maja 2017 r. do dnia zapłaty, -1634,32 zł od dnia 10 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty, -1634,32 zł od dnia 10 lipca 2017 r. do dnia zapłaty, - 1634,32 zł od dnia 10 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty, -1522,77 zł od dnia 10 września 2017 r. do dnia zapłaty, -1522,77 zł od dnia 10 października 2017 r. do dnia zapłaty, 1522,77 zł od dnia 10 listopada 2017 r. do dnia zapłaty, - 736,44 zł od dnia 10 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty, - 401,64 zł od dnia 1 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty, -11,05 zł od dnia 1 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty, - 410,33 zł od dnia 1 października 2017 r. do dnia zapłaty, zasądził od pozwanego miasta na rzecz Wnioskodawcy kwotę l.380,18 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu, nakazał pobrać od Wnioskodawcy na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego kwotę 84,14 zł, tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych, nakazał pobrać od pozwanego miasta na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego kwotę 1.117,86 zł, tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych i zasądził od pozwanego miasta na rzecz Wnioskodawcy kwotę 6.788,09 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Powyższe rozstrzygnięcie oparto o następujące ustalenia: Postanowieniem z dnia 19 listopada 2013 r. w sprawie o sygn. akt … Sąd Rejonowy przysądził własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego w W., dla jakiego prowadzona jest Księga wieczysta nr X na rzecz Wnioskodawcy. Wyrokiem z dnia 11 października 2014 r. w sprawie o sygn. akt … Sąd Rejonowy nakazał G. K., E. C., K. K., K. K. opuszczenie i opróżnienie lokalu oraz wydanie go Wnioskodawcy, przy czym orzekł, że wszystkim osobom, co do których został wydany obowiązek opróżnienia lokalu przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego i wstrzymał wykonanie opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez miasto pozwanym oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Miasto występowało w tej spawie, jako interwenient uboczny. Do tego wyroku na wniosek intetwenienta ubocznego, sąd sporządził uzasadnienie, które wraz z odpisem wyroku doręczył miastu w dniu 14 listopada 2014.Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 29 listopada 2014 r. Dalej Sąd Rejonowy ustalił, że miasto w wykonaniu swego obowiązku określonego w wyroku eksmisyjnym, skierowało G. K., E. C., K. K. i K. K. do zawarcia umowy lokalu socjalnego przy ul. O. w W. Następnie zostało ustalone, że z wniosku Wnioskodawcy Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym wszczął egzekucję przeciwko G. K., E. C., K. K., K. K. o opróżnienie lokalu, jakiej podstawą był wyrok Sądu Rejonowego wydany w sprawie o sygn. akt … o opróżnienie lokalu. Postanowieniem z dnia 21 grudnia 2015 r. wydanym w sprawie Sądu Rejonowego o sygn. akt …, interpretując żądanie - pozew G. K., E. C., K. K., K. K. zgłoszone w dniu 12 grudnia 2015 r., jako skargę o wznowienie postępowania o opróżnienie lokalu, Sąd wstrzymał wykonanie wyroku Sądu Rejonowego wydanego w sprawie o sygn. … o opróżnienie lokalu. Na skutek zażalenia, postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2016 r. Sąd Okręgowy zmienił to orzeczenie i wniosek o wstrzymanie wykonalności oddalił, wskazując, że przedmiotem sprawy nie jest żądanie wznowienia postępowania, a powództwo przeciw egzekucyjne przeciwko wyrokowi Sądu Rejonowego w sprawie o sygn. akt … o opróżnienie lokalu należącego do Wnioskodawcy. Do zażalenia na postanowienie Sądu Rejonowego o wstrzymaniu wykonalności wyroku, powód dołączył odpis postanowienia Sądu Rejonowego wydanego w dniu 21 grudnia 2015 r. w sprawie o pozbawienie wykonalności wyroku orzekającego eksmisję, gdzie Sąd udzielił zabezpieczenia roszczeniu G.K. poprzez zawieszenie w stosunku do G. K., E. C., K. K., K. K., postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym pod sygn. … o opróżnienie lokalu należącego do Wnioskodawcy. Postanowienie Sądu Rejonowego wydane w dniu 21 grudnia 2015 r. w sprawie o pozbawienie wykonalności wyroku orzekającego eksmisje, gdzie Sąd udzielił zabezpieczenia roszczeniu G.K. poprzez zawieszenie w stosunku do G. K., E. C., K. K., K. K. postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym pod sygn. …, zostało następnie, na skutek zażalenia Wnioskodawcy, uchylone przez Sąd Okręgowy. Postanowieniem z dnia 5 sierpnia 2016 r. wydanym w sprawie z powództwa G. K., E. C., K. K. i K. K. przeciwko miastu o ustalenie, że oferta zawarcia umowy lokalu socjalnego przy ul. O. w W. jest nieważna, Sąd Rejonowy w trybie art. 759 k.p.c. nakazał Komornikowi Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym zawiesić egzekucję prowadzoną pod sygn. …, przy czym Sąd poinformował strony, iż zażalenie na to postanowienie nie przysługuje. Wyrokiem z dnia 27 września 2017 r. Sąd Rejonowy ustalił, że przedstawiona G. K., E. C., K. K., K. K. oferta zawarcie umowy lokalu socjalnego przy ul. O. w W., była niezgodna z prawem. W toku postępowania Sąd na podstawie opinii biegłego ustalił, że lokal ten nadaje się do zamieszkania przez 4-ro osobową rodzinę tylko w warunkach wybitnej uciążliwości i znajduje się poniżej granicy przewidzianej przepisami prawa dla lokali socjalnych o obniżonym standardzie. W dniu 7 grudnia 2017 r. miasto przedstawiło G. K., E. C., K. K., K. K. nową ofertę zawarcia umowy lokalu socjalnego i w dniu 8 lutego 2018 r„ która została przyjęta i strony zawarły umowę najmu nowego lokalu socjalnego. Sąd Rejonowy ustalił również, że w czasie zamieszkiwania lokalu Gr. K., E. C., K. K., K. K. nie uiszczali na rzecz właściciela -Wnioskodawcy żadnych opłat, nie uiszczali żadnych opłat należnych zarządzającej Spółdzielni, a później Wspólnocie Mieszkaniowej za zarządzanie ani eksploatacyjnych. Te opłaty uiszczał Wnioskodawca. Wnioskodawca, gdyby mógł swobodnie dysponować lokalem, to wynająłby go i uzyskiwałby z najmu kwotę 900,00 zł miesięcznie, co potwierdzał powyższy wyrok. W rozważaniach Sąd zauważył, że roszczenie powodu podlegało uwzględnieniu w oparciu o art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów zgodnie, z którym osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane o dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie, odpowiadające zgodnie z treścią art. 18 ust. 2 wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu.

Zgodnie natomiast z ust. 5 tego przepisu jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze od gminy, na podstawie art. 417 k.c. Z dokonanych przez Sąd ustaleń, wynika, że G. K., E. C., K.K., K.K. nie przysługiwał tytuł prawny do zajmowania z uwagi na skuteczne zbycia prawa własności tego lokalu w toku licytacji oraz orzeczenie eksmisji wszystkich osób, które w dacie wydania wyroku eksmisyjnego w lokalu przebywały. Z treści wyroku wydanego przez Sąd Rejonowy w sprawie o sygn. … wynika, że G. K., E. C., K. K., K. K. zostało przyznane prawo do lokalu socjalnego. Sąd zauważył, że pozwani w czasie zamieszkiwania w lokalu po zbyciu tego na rzecz Wnioskodawcy, nie uiszczali żadnych opłat, czy to eksploatacyjnych czy za używanie mieszkania. Stąd zobowiązanie do uiszczenia tych w ramach odszkodowania przeszło na miasto. Przesądzone w orzecznictwie jest, że obowiązek gminy do zapłaty odszkodowania ze zajmujących lokal jest ukształtowany in solidum z zajmującymi lokal. Co oznacza, że właściciel powinien otrzymać odszkodowanie albo od faktycznych posiadaczy jego lokalu albo od gminy, nawet bez uprzedniego wzywania o zapłatę faktycznego posiadacza. Obowiązek gminy nie jest następczy tylko jest równoległy z obowiązkiem posiadaczy. Pozwany nie zaprzeczył, że posiadacze lokalu pozwanego nie płacili w okresie objętym pozwem. Następnie Sąd Rejonowy zauważył, że powód wykazał kwoty, jakie płacił zarządzającej Spółdzielni, a obecnie Wspólnocie Mieszkaniowej z tytułu zarządu oraz opłat eksploatacyjnych. Nie była również kwestionowana podana kwota, jaką powód mógłby uzyskać z tytułu najmu, co stanowi element szkody w postaci braku korzyści, jakie powód mógłby osiągnąć. Tym samym nie była kwestionowana wysokość należnego od pozwanego odszkodowania. Kwestionowany był tylko okres za jaki powodowi należy się owo odszkodowanie. Zdaniem Sądu Rejonowego obowiązek dostarczenia G K., E. C., K. K., K. K. lokalu na najem socjalny wyznaczała dla miasta data uprawomocnienia się wyroku Sądu Rejonowego o sygn. akt … nakazującego opróżnienie lokalu i przyznającego prawo do lokalu socjalnego G K., E. C., K. K., K. K i ustalającego ich prawo do najmu lokalu socjalnego. Owo uprawomocnienie nastąpiło w dniu 29 listopada 2014 r. miasto było w tej sprawie interwenientem ubocznym, stąd pozwany winien uiścić powodowi odszkodowanie za zajmowanie jego lokalu przez G K., E. C., K. K., K. K, począwszy od grudnia 2014 r. Roszczenie powoda w części za wcześniejsze okresy podlegało oddaleniu. Obowiązek ten trwał w opinii Sądu I instancji do wydania przez Sąd Rejonowy w sprawie o sygn. akt … postanowienia o wstrzymaniu wykonalności wyroku eksmisyjnego i nakazującego miastu złożenie oferty najmu lokalu socjalnego do dnia 21 grudnia 2015 r. Sąd Rejonowy zauważył, że orzeczenie takie jest natychmiast wykonalne, jak orzeczenie wydane w trybie zabezpieczenia. Przy czym obojętne były dla obowiązku pozwanego orzeczenia wydane i wcześniej i później o zawieszeniu eksmisji, wszak one nie uchylały i nie wstrzymywały obowiązku miasta do dostarczenia G K., E. C., K. K., K. K lokalu socjalnego. Dopiero to postanowienie z dnia 21 grudnia 2015 r. o wstrzymaniu wykonalności całego wyroku eksmisyjnego, również w części nakazującej dostarczenie przez miasto G K., E. C., K. K., K. K lokalu socjalnego, wstrzymywało ten obowiązek. Tak podczas jego obowiązywania (zostało ono później zmienione i wniosek o wstrzymanie został oddalony) miasto nie było zobowiązane dostarczyć lokalu socjalnego. Sąd Rejonowy zauważył, że oferta zawarcia najmu lokalu socjalnego złożona przez miasto G K., E. C., K. K., K. K w lutym 2015 r., została przez Sąd w sprawie o sygn. akt …uznana za niegodną z prawem, tak też nieistniejącą, a zatem niezłożoną. Postanowienie o wstrzymaniu wykonalności wyroku o opróżnieniu lokalu zostało zmienione poprzez oddalenie wniosku o wstrzymanie wykonalności przez Sąd Okręgowy w dniu 18 kwietnia 2016 r. Od tego dnia ponownie pozwany odpowiada zdaniem Sądu Rejonowego odszkodowawcze wobec powoda za niedostarczenie G K., E. C., K. K., K. K lokalu socjalnego. Stąd powództwo przeciwko miastu za okres od 21 grudnia 2015 r. do kwietnia 2016 r. podlegało oddaleniu. W pozostałej części powództwo podlegało uwzględnieniu w pkt I od pozwanego miasta na rzecz Wnioskodawcy dalszego odszkodowania w kwocie 6.450,87 zł wraz z odsetkami za opóźnienie w wysokości ustawowej od: - kwoty 567,06 zł od dnia 10 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty, - kwoty 1.636,88 zł od dnia 10 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty; - kwoty 1.636,88 zł od dnia 10 lutego 2016 r. do dnia zapłaty; - kwoty 1.636,88 zł od dnia 10 marca 2016 r. do dnia zapłaty; - kwoty 973,17 zł od dnia 10 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy odszkodowanie od miasta, które zostało zasądzone i pokryte przez miasto zgodnie z wyrokiem sądowym, na podstawie art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów w związku z art. 417 oraz 361 i 363 K.c., jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych?
Czy wydatki poniesione na remont mieszkania po eksmisji lokatorów stanowią koszt uzyskania przychodu?
Czy koszty obsługi prawnej są kosztami uzyskania przychodu?

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1. Art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r., nr 51. poz. 307, z późn. zm.) wymienia uzyskane odszkodowanie jako wolne od podatku dochodowego, jeżeli zasady jego przyznania lub wysokość wynika z odrębnych przepisów.

Tak jest w tym stanie faktycznym, ponieważ zgodnie z art. 18 ust. 5 (Dz. U. 2001, nr 71 poz. 733, z późn. zm.) ustawy o ochronie lokatorów, jeżeli lokal socjalny nie został zapewniony przez gminę dla osoby do tego uprawnionej właścicielowi lokalu przysługuje odszkodowanie na podstawie art. 417 Kodeksu cywilnego (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93, z późn. zm.).

W podobnej sprawie, gdzie stan faktyczny również opiera się na uzyskaniu odszkodowania za brak dostarczenia lokalu socjalnego, wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku II FSK 1783/12 z dnia 25 czerwca 2014 r. Stwierdził co następuje: „w stanie prawnym dotyczącym rozpoznawanej sprawy odszkodowanie otrzymane przez skarżącego od gminy na podstawie art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, a niewymienione w wyłączeniach od zwolnień, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-c u.p.d.o.f., korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f.”

Biorąc pod uwagę powyższe Wnioskodawca twierdzi, że nie ma obowiązku zapłaty podatku dochodowego za kwoty uzyskane tytułem odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalne Należy podkreślić, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Powołując się na treść art. 417 § 1 i 2 K.c. WSA stwierdził, że przytoczony przepis przewiduje odpowiedzialność odszkodowawczą za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, zdefiniowanym jako „niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej.” Nie zawiera on regulacji odnośnie do zasad ustalania odszkodowania i jego wysokości, z tej oczywistej przyczyny, że kwestie te regulują inne przepisy Kodeksu cywilnego. Skoro ustawodawca w art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. odesłał do art. 417 K.c. i w żadnym innym przepisie nie określił ani zasad ustalania odszkodowania, ani jego wysokości, to tym samym przyjął, że należy stosować w tym zakresie przepisy Kodeksu cywilnego. Zasady ustalania odszkodowania zostały określone w art. 361, art. 362 i art. 363 K.c. Przytaczając art. 361 § 1 i 2 K.c. Sąd stwierdził, że wskazany przepis zawiera ogólną normę regulującą granice odpowiedzialności z punktu widzenia związku przyczynowego oraz określa związek przyczynowy między działaniem lub zaniechaniem zobowiązanego a powstałym skutkiem w postaci szkody jako przesłankę odpowiedzialności cywilnej za szkodę. Według postanowień art. 362 K.c., jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Przepis ten stanowi podstawę ograniczenia obowiązku naprawienia szkody z uwagi na przyczynienie się poszkodowanego do jej wyrządzenia. Dłużnik nie powinien ponosić ciężaru kompensowania szkody w zakresie, w jakim spowodowanie uszczerbku przypisać można wierzycielowi. Wskazane przepisy zawierają normy postępowania, które wytyczają sposób ustalania odszkodowania, zakreślają granice odszkodowania, wskazują kryteria jakie należy uwzględnić, normują kwestię obliczania wysokości odszkodowania. W tym miejscu zwrócić należy uwagę na zasady ustalania odszkodowania nie wynikają z przepisów odrębnych ustaw i tym samym nie została spełniona przesłanka z art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. Z kolei według art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) u.p.d.o.f., „wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku sądowego do wysokości określonej w tym wyroku, z wyjątkiem odszkodowań dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.” Istotne jest przy tym podkreślenie, że chodzi w tym przepisie wyłącznie o odszkodowania „otrzymane na podstawie wyroku sądowego” i „do wysokości określonej w tym wyroku.” Termin odszkodowanie w języku prawniczym ma utrwalone znaczenie, obejmujące zarówno damnum emergens, jak i lucrum cessans. Przepis ten również takie ograniczenie zawiera pod literą b): „z wyjątkiem odszkodowań dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.”

Punktem wyjścia wykładni art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f. jest więc podział odszkodowania na odszkodowanie za rzeczywiste straty (damnum emergens) i odszkodowanie za utracone korzyści (lucrum cessans). Wychodząc z założenia, że odszkodowanie z tytułu poniesionych strat służy przywróceniu stanu majątku sprzed wystąpienia szkody, a zatem jest on opodatkowany, tylko w tym zakresie należy uznać uzyskane świadczenie za zwolnione od podatku dochodowego. W myśl cytowanego przepisu, takie zwolnienie nie przysługuje wypłatom w zakresie lucrum cessans. Ustawodawca w tym przepisie wyraźnie wyłączył odszkodowanie z tytułu utraconego zysku z zakresu wymienionego powyżej zwolnienia. Tym samym wypłatom w zakresie lucrum cessans odmówił charakteru odszkodowawczego w rozumieniu prawa podatkowego.

Odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawcę od miasta na podstawie art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, a niewymienione w wyłączeniach od zwolnień, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-c u.p.d.o.f., korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f..

Ad. 2. i 3. Tak stanowią koszt uzyskania przychodu powstały w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodu, to wydatki mające na celu ochronę źródła przychodu, tak by źródło to istniało w stanie niepogorszonym.

Koszty poniesione w celu uzyskania przychodów to te, które zostały poniesione z zamiarem uzyskania przychodu. Ten zamiar (cel) musi być, po pierwsze - obiektywnie realny, po drugie - istniejące okoliczności faktyczne muszą wskazywać na to, że dany wydatek w istocie mógł podatnikowi pozwolić na przewidywanie osiągnięcia przychodu. Natomiast koszty ponoszone w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu, to wydatki mające na celu ochronę źródła przychodu, tak by źródło to istniało w stanie niepogorszonym.

Koszty uzyskania przychodów nie są kosztami uzyskania jakichkolwiek przychodów, lecz zawsze związane są z uzyskaniem przychodu z konkretnego źródła. Koszty uzyskania przychodu z danego źródła pomniejszają przychody z tego właśnie źródła, a nie jakiekolwiek przychody. Koszty uzyskania przychodu są zatem ściśle i funkcjonalnie przyporządkowanie do danego źródła przychodów.

W świetle powyższego, koszty obsługi prawnej są kosztami, o których mowa powyżej. Skoro wydatki te zostały poniesione przez Wnioskodawcę, dlatego też są kosztami uzyskania przychodu z tytułu wypłaconego Wnioskodawcy na podstawie wyroku sądowego odszkodowania i jako takie winny zostać wykazane jako koszty uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

nieprawidłowe – w odniesieniu do zastosowania zwolnienia przedmiotowego do otrzymanego odszkodowania oraz zaliczenia wydatków poniesionych na remont mieszkania po eksmisji lokatorów do kosztów uzyskania przychodów,
prawidłowe – w odniesieniu do zaliczenia kosztów obsługi prawnej do kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z ogólną zasadą sformułowaną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zatem, wszelkie dochody podatnika niewymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych oraz od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku podlegają opodatkowaniu.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodów został uregulowany w art. 10 ust. 1 ww. ustawy. W myśl pkt 9 tego artykułu, do źródeł przychodów zalicza się przychody z innych źródeł.

Zgodnie z brzmieniem art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawcy zostało zasądzone i pokryte przez miasto zgodnie z wyrokiem sądowym odszkodowanie, na podstawie art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów w związku z art. 417 oraz art. 361 i art. 363 ustawy Kodeks cywilny.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi kwestia, czy ww. odszkodowanie jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych i czy wydatki poniesione na remont mieszkania po eksmisji lokatorów oraz koszty obsługi prawnej stanowią koszt uzyskania przychodu.

Należy podkreślić, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Co prawda, w doktrynie i judykaturze powszechnym jest wiązanie pojęcia odszkodowania jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia zadośćuczynienia z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r., poz. 1040 i 1043, z późn. zm.), z wyjątkiem:

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Natomiast w przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia nie wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, z wyjątkiem odszkodowań w tym przepisie wymienionych.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Powołane uregulowania prawne wskazują jednoznacznie, że nie wszystkie odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego.

Ze zwolnienia przedmiotowego – na podstawie cytowanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 – korzystają bowiem jedynie te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie oraz te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy. Z kolei zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, obejmuje tylko odszkodowania lub zadośćuczynienia za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści.

Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowania lub zadośćuczynienia z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowania lub zadośćuczynienia z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie lub zadośćuczynienie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Zgodnie z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 1610, z późn. zm.) jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145, z późn. zm.).

Z przepisu art. 417 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa (art. 417 § 2 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 361 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W myśl art. 363 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Zwrócić należy uwagę, że powołany powyżej art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz art. 417 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego regulują jedynie możliwość wystąpienia strony o odszkodowanie, nie określają jednak wprost jego wysokości, a także nie wskazują zasad ustalania odszkodowania. Przepisy te dają więc właścicielowi rzeczy wynajmującemu lokal mieszkalny prawo do roszczenia o wynagrodzenie, które obejmuje kompensatę utraconych korzyści, jakie właściciel uzyskałby, gdyby rzecz (lokal mieszkalny) wynajął (wydzierżawił). Utrata korzyści w szczególności polega na nieuzyskaniu pożytków cywilnych (czynsz z najmu, dzierżawy), które rzecz przynosi. Zatem odszkodowanie wypłacone przez miasto właścicielowi lokalu z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, otrzymana przez Wnioskodawcę kwota nie jest naprawieniem szkody wyrządzonej Wnioskodawcy, lecz jest zapłatą za korzystanie z rzeczy, którą posiadacz musiałby uiścić właścicielowi, gdyby jego posiadanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej, a więc tym co uzyskałby właściciel, gdyby rzecz oddał w odpłatne korzystanie na podstawie ważnego stosunku prawnego. Roszczenie o to wynagrodzenie jest odrębnym roszczeniem, niezależnym od przesłanek o naprawienie szkody i zwrot bezpodstawnego wzbogacenia.

Z przytoczonych przepisów wynika ponadto, że odszkodowanie, o którym mowa nie jest odszkodowaniem za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, ale dotyczy utraconych korzyści. Dotyczy ono bowiem korzyści, które właściciel lokalu mógłby osiągnąć, gdyby bez przeszkód mógł dysponować swoją własnością. W konsekwencji, otrzymane od miasta odszkodowanie nie podlega również zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, że otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie nie mieści się w katalogu zwolnień przedmiotowych – nie korzysta ze zwolnienia od opodatkowania zarówno na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3, jak i art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Otrzymane kwoty z tego tytułu stanowią przychód z innych źródeł, o którym stanowią przepisy art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uzyskany dochód z powyższego tytułu należy wykazać w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za rok podatkowy, w którym został uzyskany i opodatkować na zasadach ogólnych według skali podatkowej, określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wraz z innymi uzyskanymi dochodami.

Odnosząc się natomiast do kosztów uzyskania przychodów, należy wskazać, że zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z uzyskanymi przychodami. Z oceny związku z uzyskanym przychodem winno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie mógł się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

być właściwie udokumentowany.

Koszty poniesione w celu uzyskania przychodów to te, które zostały poniesione z zamiarem uzyskania przychodu. Ten zamiar (cel) musi być, po pierwsze – obiektywnie realny, po drugie – istniejące okoliczności faktyczne muszą wskazywać na to, że dany wydatek w istocie mógł podatnikowi pozwolić na przewidywanie osiągnięcia przychodu. Natomiast koszty ponoszone w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu, to wydatki mające na celu ochronę źródła przychodu, tak by źródło to istniało w stanie niepogorszonym.

W świetle powyższego, koszty obsługi prawnej są kosztami, o których mowa powyżej. Skoro wydatki te zostały poniesione przez Wnioskodawcę celem otrzymania odszkodowania, dlatego też są kosztami uzyskania przychodu z tytułu wypłaconego Wnioskodawcy na podstawie wyroku sądowego odszkodowania i jako takie winny zostać wykazane jako koszty uzyskania przychodów.

W odniesieniu natomiast do możliwości zaliczenia w koszty uzyskania przychodów kosztów remontu mieszkania po eksmisji lokatorów należy wskazać, że – wydatków tych Wnioskodawca nie może rozliczać jako kosztów uzyskania przychodu z przedmiotowego odszkodowania w rozumieniu cyt. art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie są one wydatkami poniesionymi w celu uzyskania odszkodowania, czy zabezpieczenia źródła przychodu z przedmiotowego odszkodowania. Mając na uwadze opisany stan faktyczny oraz ww. przepisy prawa, uznać bowiem należy, że w przedmiotowym przypadku nie został spełniony warunek pozostawania ww. kosztów w związku przyczynowym z przychodem z tytułu odszkodowania wypłaconego przez miasto w związku z niedostarczeniem lokalu socjalnego osobom uprawnionym. Rzeczone koszty Wnioskodawca był zobowiązany ponieść niezależnie od tego czy „odszkodowanie” zostałoby Mu wypłacone, czy nie. To oznacza, iż nie ma żadnych podstaw prawnych, aby wydatki te zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu tytułem odszkodowania otrzymanego od miasta w związku z niedostarczeniem lokalu mieszkalnego osobom uprawnionym. Koszty te nie mają bowiem żadnego związku z otrzymanym odszkodowaniem. Jak już wyżej wskazano, następstwem ich poniesienia nie jest otrzymanie odszkodowania. Odszkodowanie zostało bowiem wypłacone Wnioskodawcy na podstawie wyroku sądowego w oparciu o przepisy ww. ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, a fakt jego wypłacenia Wnioskodawcy nie był uzależniany od poniesienia ww. wydatków.

Reasumując, stwierdzić należy, że przedmiotowe odszkodowanie wypłacone przez miasto Wnioskodawcy – jako właścicielowi nieruchomości – z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego osobom uprawnionym, należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wraz z innymi uzyskanymi dochodami. Otrzymane odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Koszty obsługi prawnej są kosztami uzyskania przychodu z tytułu wypłaconego Wnioskodawcy na podstawie wyroku sądowego odszkodowania natomiast do kosztów uzyskania ww. przychodu nie mogą zostać zaliczone wydatki na remont mieszkania po eksmisji lokatorów.

Końcowo, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków Sądu Administracyjnego wskazać należy, iż rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy podatnika w określonym stanie faktycznym i w tej sprawie rozstrzygnięcie w nich zawarte jest wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. W ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego organ nie przeprowadza postępowania dowodowego, lecz opiera się jedynie na stanie faktycznym przedstawionym we wniosku. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin