Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-1.4012.833.2019.2.ICz
z 19 marca 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 28 listopada 2019 r. (data wpływu 10 grudnia 2019 r.), uzupełnionym pismem z 27 lutego 2020 r. (data wpływu 3 marca 2020 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

1. możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania opłat wnoszonych za dostawę Mediów do lokali mieszkalnych będących własnością gminy na podstawie § 3 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień oraz dokumentowania tych czynności – jest nieprawidłowe.
2. fakturowania czynności dostawy Mediów do lokalu użytkowego i lokali mieszkalnych będących własnością gminy – jest prawidłowe.
   
   

UZASADNIENIE

W dniu 10 grudnia 2019 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania opłat wnoszonych za dostawę Mediów do lokali mieszkalnych będących własnością gminy na podstawie § 3 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień oraz dokumentowania tych czynności, oraz w zakresie fakturowania czynności dostawy Mediów do lokalu użytkowego i lokali mieszkalnych będących własnością gminy.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 27 lutego 2020 r. (data wpływu 3 marca 2020 r.), przesłanym w związku z wezwaniem tut. organu z 17 stycznia 2020 r. znak: 0111-KDIB3-1.4012.793.2019.1.ICZ.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wspólnotę Mieszkaniową - (dalej jako „Wnioskodawca” lub „Wspólnota”) tworzy ogół właścicieli lokali znajdujących się w budynku przy (…). Wspólnota jest czynnym podatnikiem VAT. Do zasobów Wspólnoty należy 110 lokali mieszkalnych oraz 3 lokale użytkowe, w których jest prowadzona działalność gospodarcza. Właścicielem 1 lokalu użytkowego oraz 48 lokali mieszkalnych jest Gmina Miasta (dalej jako „Miasto”). Lokale mieszkalne są przez Miasto udostępniane do celów mieszkaniowych na podstawie umów najmu.

Koszty utrzymania poszczególnych lokali i części wspólnej ponoszą właściciele. Wspólnota bierze też udział w dostarczaniu do poszczególnych lokali, w tym lokali mieszkalnych będących własnością Miasta, energii cieplnej (centralne ogrzewanie) i zimnej wody oraz odbiorze (odprowadzaniu) ścieków. Udział Wspólnoty w świadczeniu tych czynności (dalej jako „Dostawy Mediów”) polega na tym, że przedsiębiorstwo wodociągowe oraz przedsiębiorstwo energetyki cieplnej posiadają ze Wspólnotą umowy, natomiast rzeczywistym odbiorcą Dostaw Mediów są osoby korzystające z lokali należących do właścicieli tworzących Wspólnotę. Przy czym Dostawy Mediów są realizowane przez Wspólnotę na rzecz właścicieli lokali i właściciele pokrywają ich koszty, zgodnie z zasadami wynikającymi z uchwał Wspólnoty. Wnioskodawca nie świadczy więc faktycznie Dostawy Mediów na rzecz osób zużywających Media, jednak działając we własnym imieniu, na rzecz właścicieli lokali, bierze udział w Dostawach Mediów na rzecz osób korzystających z lokali. Z kolei Miasto, jako właściciel poszczególnych lokali, również nie jest faktycznym odbiorcą (konsumentem) Dostaw Mediów, jakkolwiek bierze udział w ich dostarczaniu osobom faktycznie z nich korzystającym. Wspólnota traktuje Dostawy Mediów jako własne czynności opodatkowane w ramach tzw. refaktury, tj. na zasadzie art. 7 ust. 8 oraz art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm., dalej jako „u.p.t.u.”). W odniesieniu do Dostaw Mediów do lokali mieszkalnych, Wspólnota stosuje zwolnienie przedmiotowe w podatku od towarów i usług, zarówno w stosunku do dostaw i usług związanych z lokalami należącymi do właścicieli indywidualnych, jak do tych należących do Miasta. Rozliczenie z Miastem przebiega w ten sposób, że koszty Dostaw Mediów do poszczególnych lokali za poszczególne okresy rozliczeniowe są przypisywane indywidualnie do lokali, a następnie sumowane do zapłaty i przedstawiane Miastu na fakturze zbiorczo, tj. w metrach kwadratowych całkowitej powierzchni lokali (centralne ogrzewanie) i metrach sześciennych sumy zużytej wody i odprowadzonych ścieków.

Wspólnota wystawia Miastu co miesiąc dwie faktury:

• jedną dotyczącą lokalu użytkowego Miasta, co do którego nie ma zastosowania zwolnienie; faktura ta obejmuje Dostawy Mediów obliczone według prognozy dla ich zużycia;
• drugą dotyczącą wszystkich lokali mieszkalnych Miasta, co do których zwolnienie znajduje zastosowanie; faktura ta obejmuje zbiorczo Dostawy Mediów obliczone według prognozy zsumowanego, całkowitego ich zużycia (jak opisano wyżej).
  
  

W fakturze dotyczącej czynności zwolnionych w nazwie towaru/usługi Wspólnota wpisuje uwagę, że dotyczy lokali mieszkalnych, a dodatkowo na fakturze takiej zamieszcza następującą adnotację: „Podstawa prawna zwolnienia od podatku VAT: § 3 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 701)”. Faktury te nie zawierają podziału sumy sprzedaży na wartość netto i brutto, ani stawki podatku VAT i kwoty podatku. W szczególności na fakturze takiej nie widnieje stawka „zw.”, gdyż w szablonie faktury nie ma w ogóle rubryki ze stawką podatku.

Pismem z 27 lutego 2020 r. Wnioskodawca uzupełnił opis sprawy i wyjaśnił, że co następuje:

1. Gmina jest „członkiem” Wspólnoty Mieszkaniowej w tym sensie, że jest właścicielem lokali wchodzących w skład nieruchomości, co do której ogół właścicieli tworzy Wspólnotę Mieszkaniową. Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali nie posługuje się jednak pojęciem „członka” wspólnoty mieszkaniowej ani „członkostwa” w takiej wspólnocie. W kontekście „członków” wspólnoty (w potocznym rozumieniu) ustawa mówi o właścicielach, natomiast członkostwo na gruncie ustawy dotyczy ewentualnie jedynie zarządu.
   Należy zatem sprecyzować, że Gmina Miasta należy do zbioru właścicieli, których lokale wchodzą w skład przedmiotowej nieruchomości, a więc jest „członkiem” Wspólnoty Mieszkaniowej w znaczeniu potocznym, jakkolwiek w sensie prawnym nie jest „członkiem” Wspólnoty Mieszkaniowej, gdyż pojęcie czy status „członka” wspólnoty mieszkaniowej na gruncie polskiego prawa w ogóle nie występuje.
   
2. Gmina Miasta nie ponosi żadnych kosztów najmu lokali (w tym czynszu) w imieniu najemców. To Gmina jest właścicielem lokali, a zatem to Gminie należny jest czynsz za najem lokali od najemców. Ponoszenie „w imieniu najemcy” kosztów czynszu przez Gminę oznaczałoby, że Gmina płaci sama sobie czynsz w imieniu osoby, której wynajęła lokal. W opisywanym zdarzeniu przyszłym taka sytuacja nie będzie miała miejsca.
   Gmina ponosi natomiast - we własnym imieniu, tj. jako właściciel lokali - koszty dostarczonych do swoich lokali opłat za Media, których to Mediów końcowym odbiorcą są najemcy wynajmujący te lokale od Gminy. Gmina rozlicza się ze swoimi najemcami na podstawie umów najmu i zasad określonych przepisami prawa ogólnego i lokalnego, dotyczącymi gospodarki nieruchomościami.
3. Wspólnota, w odniesieniu do lokali będących własnością gminy, rozlicza koszt czynszu najmu oraz koszt dostawy mediów z Gminą, a Gmina rozlicza te koszty z najemcami.
   
4. Wspólnota Mieszkaniowa nie jest stroną umów najmu pomiędzy najemcami a Gminą Miasta. Rozliczanie opłat za Media w poszczególnych lokalach jest sprawą niezależną od Wspólnoty i niemożliwą do ustalenia przez Wspólnotę, gdyż Gmina Miasta nie udostępnia danych o rozliczeniach z poszczególnymi najemcami.
   W opisywanym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca przyjmuje, że z zawartych przez Gminę Miasta umów najmu lokali nie wynika odrębne od czynszu obliczanie i rozliczanie opłat za Media.
   
5. Podmioty korzystające z lokali Gminy Miasta mają możliwość decydowania o wielkości zużycia Mediów w ten sposób, że:
   
   • w odniesieniu do wody i ścieków: dobrowolnie pobierają wodę z instalacji wodnej i dobrowolnie wpuszczają do instalacji kanalizacyjnej ścieki, korzystając z przeznaczonych do tego urządzeń (kranów, spłuczek, baterii, umywalek, zlewów, muszli WC itd.)
   • w odniesieniu do ogrzewania: mogą wpływać na wielkość poboru energii cieplnej (np. „marnować” energię poprzez otwieranie okien przy gorących grzejnikach), jakkolwiek działanie takie nie wpływa na koszty, które są ponoszone w sposób zryczałtowany stosownie do powierzchni lokalu (punkt 1.6).
6. Podmioty korzystające z wymienionych we wniosku lokali nie mają w praktyce możliwości wyboru dostawców wskazanych we wniosku mediów w ramach istniejącej infrastruktury budynku (nieruchomości). Przedmiotowe media mogą potencjalnie być - przynajmniej częściowo - dostarczone w innej formie (ogrzewanie elektryczne zamiast centralnego, zastępczy punkt poboru wody po odcięciu dostępu do sieci w budynku), jakkolwiek takie sytuacje nie miały dotąd miejsca i najemcy lokali Gminy Miasta i nie są przewidziane.

Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego podaje zatem, że podmioty korzystające z lokali nie mają wyboru dostawcy przedmiotowych mediów.

Zużycie wody jest rozliczane w oparciu o wskazania wodomierzy (liczników wody).

Odprowadzanie ścieków jest rozliczane w oparciu o wskazania wodomierzy (liczników wody). Zużycie energii cieplnej jest rozliczane w oparciu o stawkę za każdy m2 powierzchni lokalu, tj. stosownie do powierzchni lokalu, zgodnie ze stawkami przyjętymi uchwałą właścicieli wszystkich lokali (Wspólnoty).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

1. Czy w opisanym wyżej stanie faktycznym Wspólnota - w odniesieniu do lokali mieszkalnych będących własnością Miasta i użytkowanych faktycznie przez najemców na podstawie umów najmu z Miastem - słusznie stosuje zwolnienie od podatku określone w § 3 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 701)”?
   
2. Czy prawidłowe jest wystawianie przez Wspólnotę dla Miasta dwóch faktur dla tego samego okresu rozliczeniowego, tj.
   
   • jednej faktury dotyczącej wyłącznie czynności zwolnionych (lokali mieszkalnych), w której to fakturze nie występuje pozycja „stawka VAT” i nie ma w ogóle danych o stawce, natomiast zamieszczona jest adnotacja z podstawą prawną zwolnienia od podatku, oraz
   • drugiej faktury dotyczącej czynności opodatkowanych?
     
     

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy prawidłowo Wspólnota stosuje - w odniesieniu do lokali mieszkalnych będących własnością Miasta i oddanych w najem na podstawie umowy - zwolnienie od podatku określone w § 3 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 701, dalej jako „Rozporządzenie”), wydanego na mocy art. 82 ust. 3 u.p.t.u.

Przepis § 3 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia stanowi, że zwalnia się od podatku czynności wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową lub właścicieli lokali mieszkalnych tworzących w określonej nieruchomości wspólnotę mieszkaniową, na rzecz osób używających na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności lokale należące do właścicieli tworzących tę wspólnotę mieszkaniową, za które pobierane są opłaty niezależne od właściciela w rozumieniu ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1610, z 2017 r. poz. 1442 i 1529 oraz z 2018 r. poz. 374) lub opłaty pośrednie w rozumieniu ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2018 r. poz. 133 i 138), jeżeli lokale te są wykorzystywane wyłącznie na cele mieszkaniowe. Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1182) przez opłaty niezależne od właściciela należy rozumieć opłaty za dostawy do lokalu energii, gazu, wody oraz odbiór ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych.

Warunki zwolnienia na tle stanu faktycznego kształtują się więc następująco:

• czynności są wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową (Wspólnota jest traktowana jako dokonująca dostawy na zasadzie art. 7 ust. 8 i art. 8 ust. 2a w związku z art. 2 pkt 6 u.p.t.u.),
• czynności są wykonywane na rzecz osób używających lokale na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności (faktycznym odbiorcą Dostaw Mediów są najemcy),
• lokale te należą do właściciela tworzącego wspólnotę mieszkaniową (właścicielem jest Miasto),
• za czynności pobierane są opłaty za dostawy energii, wody oraz odbiór ścieków (Dostawa Mediów obejmuje zaliczkę na koszty centralnego ogrzewania, zaliczkę na zimną wodę, zaliczkę na odprowadzanie ścieków),
• lokale są wykorzystywane wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Przesłanki zwolnienia są więc spełnione.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy prawidłowe jest wystawienie dwóch odrębnych faktur za sprzedaż zwolnioną i opodatkowaną na rzecz tego samego odbiorcy w tym samym okresie.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem. W myśl art. 86b ust. 2 podatnik nie jest jednak obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3. Jednakże stosownie do art. 106b ust. 3 pkt 2 u.p.t.u. na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, tj. zwolnioną na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Wymienione wyżej przepisy zobowiązują podatnika do wystawienia faktury na żądanie, ale nie ustanawiają jednocześnie obowiązku, że faktura ma obejmować wszystkie czynności z danego okresu. Co więcej, w kwestii momentu wystawienia faktury ustawa pozostawia podatnikom pewną swobodę decyzyjną, a zatem podatnik może - w granicach terminów wyznaczonych przepisami - objąć późniejszą sprzedaż fakturą wystawioną wcześniej i vice versa, a także ująć na kilku fakturach sprzedaż z tego samego okresu. W związku z tym nie ma przeszkód, aby dostawy z tego samego okresu były dokumentowane dwiema różnymi fakturami, z których jedna odnosi się do sprzedaży opodatkowanej, a druga do sprzedaży zwolnionej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie:

1. możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania opłat wnoszonych za dostawę Mediów do lokali mieszkalnych będących własnością gminy na podstawie § 3 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień oraz dokumentowania tych czynności – jest nieprawidłowe.
2. fakturowania czynności dostawy Mediów do lokalu użytkowego i lokali mieszkalnych będących własnością gminy – jest prawidłowe.
   
   

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez towary natomiast, zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to – co do zasady – niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności (wynagrodzenie za usługę).

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną). Podatek od towarów i usług obciąża konsumpcję, czyli dopóki nie ma kogoś, kto odnosiłby lub powinien odnosić konkretne (wymierne) korzyści o charakterze majątkowym wiążące się z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą, ponieważ nie ma wówczas żadnej konsumpcji. Odbiorcą świadczenia musi być inny podmiot niż wykonujący usługę.

Należy zauważyć, że w świetle art. 8 ust. 2a ustawy w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Dotyczy to sytuacji, w której podatnik kupuje usługę, a następnie odsprzedaje ją w takiej samej formie swojemu kontrahentowi. Przeniesienie kosztów nabycia usługi dotyczy wyłącznie usługi, jaką nabywca nabył w celu odsprzedaży w postaci takiego samego świadczenia, co nie jest tożsame z sytuacją odsprzedaży tej usługi będącej elementem pomocniczym świadczenia głównego, bez którego świadczenie pomocnicze nie ma racji bytu.

Ponadto, jak stanowi art. 7 ust. 8 ustawy, w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach.

Podkreślenia wymaga, że aby dana czynność – stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu ustawy – podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonywana przez podmiot działający w charakterze podatnika.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W świetle art. 41 ust. 2 ustawy, dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

Jednak, zgodnie z art. 146aa pkt 1 i 2 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6%:

1. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;
2. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.
   
   

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku. Przy czym zwolnienia te mogą mieć charakter podmiotowy – dotyczyć wymienionych w przepisach podatników lub grup podatników – albo też przedmiotowy (określony m.in. w art. 43 ustawy).

Stosownie do dyspozycji zawartej w art. 82 ust. 3 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić inne niż określone w art. 43-81 zwolnienia od podatku, a także określić szczegółowe warunki stosowania tych zwolnień, uwzględniając:

1. specyfikę wykonywania niektórych czynności oraz uwarunkowania obrotu gospodarczego niektórymi towarami;
2. przebieg realizacji budżetu państwa;
3. potrzebę uzyskania dostatecznej informacji o towarach będących przedmiotem zwolnienia;
4. przepisy Unii Europejskiej.
   
   

Odpowiednio do zapisu § 3 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2018 r., poz. 701), dalej rozporządzenie, zwalnia się od podatku czynności związane z utrzymaniem lokali mieszkalnych, wykorzystywanych wyłącznie na cele mieszkaniowe, za które pobierane są opłaty, wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli tych lokali, tworzących w określonej nieruchomości tę wspólnotę.

Podkreślić należy, że zwolnienie od podatku w oparciu o ww. przepis możliwe jest wyłącznie w odniesieniu do opłat pobieranych przez Wspólnotę od członków tej wspólnoty lub innych użytkowników zamieszkujących w lokalach będących własnością członków tej wspólnoty.

W § 3 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia wskazano, że zwalnia się od podatku czynności wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową lub właścicieli lokali mieszkalnych tworzących w określonej nieruchomości wspólnotę mieszkaniową, na rzecz osób używających na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności lokale należące do właścicieli tworzących tę wspólnotę mieszkaniową, za które pobierane są opłaty niezależne od właściciela w rozumieniu ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1610, z 2017 r. poz. 1442 i 1529 oraz z 2018 r. poz. 374) lub opłaty pośrednie w rozumieniu ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2018 r. poz. 133 i 138), jeżeli lokale te są wykorzystywane wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Wskazać należy, że zastosowanie zwolnienia od podatku w oparciu o cyt. wyżej przepis uzależnione jest od spełnienia przesłanek obiektywnych dotyczących charakteru danego lokalu (lokal mieszkalny) oraz subiektywnych dotyczących przeznaczenia tego lokalu (cel mieszkaniowy). Zatem zwolnieniem określonym w ww. przepisie rozporządzenia objęto tylko towary i usługi związane z lokalami mieszkalnymi wykorzystywanymi wyłącznie na cele mieszkaniowe. Użyty przez ustawodawcę w ww. przepisie zwrot „wyłącznie” wskazuje, że warunkiem koniecznym do zastosowania przedmiotowego zwolnienia jest wykorzystywanie lokali na cele mieszkaniowe.

Wyjaśnić przy tym należy, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1, 2, 8 oraz 8a ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r., o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 1234, z późn. zm.), ilekroć w ustawie jest mowa o:

• lokatorze – należy przez to rozumieć najemcę lokalu lub osobę używającą lokal na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności (pkt 1);
  
• właścicielu – należy przez to rozumieć wynajmującego lub inną osobę, z którą wiąże lokatora stosunek prawny uprawniający go do używania lokalu (pkt 2);
  
• opłatach niezależnych od właściciela – należy przez to rozumieć opłaty za dostawy do lokalu energii, gazu, wody oraz odbiór ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych (pkt 8);
  
• kosztach utrzymania lokalu - należy przez to rozumieć koszty, ustalane proporcjonalnie do powierzchni użytkowej lokalu w stosunku do powierzchni użytkowej wszystkich lokali w danym budynku, obciążające właściciela, obejmujące opłatę za użytkowanie wieczyste gruntu, podatek od nieruchomości oraz koszty (pkt 8a):
  
  1. konserwacji, utrzymania należytego stanu technicznego nieruchomości oraz przeprowadzonych remontów,
     
  2. zarządzania nieruchomością,
     
  3. utrzymania pomieszczeń wspólnego użytkowania, windy, anteny zbiorczej, domofonu oraz zieleni,
     
  4. ubezpieczenia nieruchomości,
     
  5. inne, o ile wynikają z umowy.
     
  
  
  
  

Natomiast, przez opłaty pośrednie w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2018 r., poz. 2356, z późn. zm.), należy rozumieć opłaty za energię cieplną, elektryczną, gaz, wodę oraz odbiór nieczystości stałych i płynnych.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (tj. Wspólnota mieszkaniowa) jest czynnym podatnikiem VAT. Do zasobów Wspólnoty należy 110 lokali mieszkalnych oraz 3 lokale użytkowe, w których jest prowadzona działalność gospodarcza. Właścicielem 1 lokalu użytkowego oraz 48 lokali mieszkalnych jest Gmina Miasto. Lokale mieszkalne są przez Gminę udostępniane do celów mieszkaniowych na podstawie umów najmu.

Koszty utrzymania poszczególnych lokali i części wspólnej ponoszą właściciele. Wspólnota bierze też udział w dostarczaniu do poszczególnych lokali, w tym lokali mieszkalnych będących własnością Miasta, energii cieplnej (centralne ogrzewanie) i zimnej wody oraz w odbiorze (odprowadzaniu) ścieków. Udział Wspólnoty w świadczeniu tych czynności (dalej jako „Dostawy Mediów”) polega na tym, że przedsiębiorstwo wodociągowe oraz przedsiębiorstwo energetyki cieplnej posiadają ze Wspólnotą umowy, natomiast rzeczywistym odbiorcą Dostaw Mediów są osoby korzystające z lokali należących do właścicieli tworzących Wspólnotę. Przy czym Dostawy Mediów są realizowane przez Wspólnotę na rzecz właścicieli lokali i właściciele pokrywają ich koszty, zgodnie z zasadami wynikającymi z uchwał Wspólnoty. Wnioskodawca nie świadczy więc faktycznie Dostawy Mediów na rzecz osób zużywających Media, jednak działając we własnym imieniu, na rzecz właścicieli lokali, bierze udział w Dostawach Mediów na rzecz osób korzystających z lokali. Z kolei Miasto, jako właściciel poszczególnych lokali, również nie jest faktycznym odbiorcą (konsumentem) Dostaw Mediów, jakkolwiek bierze udział w ich dostarczaniu osobom faktycznie z nich korzystającym. Wspólnota traktuje Dostawy Mediów jako własne czynności opodatkowane w ramach tzw. refaktury, tj. na zasadzie art. 7 ust. 8 oraz art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Gmina jest „członkiem” Wspólnoty Mieszkaniowej w tym sensie, że jest właścicielem lokali wchodzących w skład nieruchomości, co do której ogół właścicieli tworzy Wspólnotę Mieszkaniową. Wspólnota, w odniesieniu do lokali będących własnością gminy, rozlicza koszt czynszu najmu oraz koszt dostawy mediów z Gminą, a Gmina rozlicza te koszty z najemcami.

Wspólnota Mieszkaniowa „nie jest stroną umów najmu pomiędzy najemcami a Gminą Miasta. Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego podaje zatem, że podmioty korzystające z lokali nie mają wyboru dostawcy przedmiotowych mediów. Zużycie wody jest rozliczane w oparciu o wskazania wodomierzy (liczników wody). Odprowadzanie ścieków jest rozliczane w oparciu o wskazania wodomierzy (liczników wody). Zużycie energii cieplnej jest rozliczane w oparciu o stawkę za każdy m2 powierzchni lokalu, tj. stosownie do powierzchni lokalu, zgodnie ze stawkami przyjętymi uchwałą właścicieli wszystkich lokali (Wspólnoty).

Wątpliwości Wnioskodawcy, objęte pytaniem nr 1, dotyczą kwestii ustalenia czy Wspólnota - w odniesieniu do lokali mieszkalnych będących własnością Miasta i użytkowanych faktycznie przez najemców na podstawie umów najmu z Miastem - słusznie stosuje zwolnienie od podatku określone w § 3 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy w odniesieniu do refakturowania kosztów zużycia mediów na rzecz Gminy Miasta należy wskazać, że w odniesieniu do ww. opłat nie jest możliwe zastosowanie zwolnienia od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień dla dostawy mediów do lokali gminnych położonych w budynkach Wspólnoty mieszkaniowej, gdyż zwolnienie od podatku na podstawie ww. przepisu możliwe jest wyłącznie w odniesieniu do opłat pobieranych przez wspólnotę od osób używających lokale mieszkalne wyłącznie na cele mieszkaniowe na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności lokalu należące do właściciela.

W przedmiotowej sprawie Wspólnota dokonuje dostawy Mediów w formie refakturowania na rzecz właściciela lokali tj. Gminę Miasto.

Wobec powyższego, odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy w odniesieniu do refakturowania kosztów zużycia mediów na rzecz Gminy Miasta, należy wskazać, że odsprzedaż przez Wnioskodawcę – Wspólnotę Mieszkaniową mediów właścicielowi lokali mieszkalnych (w tym przypadku Gminie), w przypadku, gdy lokale te wykorzystywane są wyłącznie na cele mieszkaniowe, korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na mocy § 3 ust. 1 pkt 10 wyżej powołanego rozporządzenia.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, w kwestii objętej pytaniem nr 1, zgodnie z którym prawidłowo Wspólnota stosuje - w odniesieniu do lokali mieszkalnych będących własnością Miasta i oddanych w najem na podstawie umowy - zwolnienie od podatku określone w § 3 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień - jest nieprawidłowe.

Ponadto dokonując oceny stanowiska Wnioskodawca w kwestii objętej pytaniem nr 2 należy wyjaśnić co następuje:

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 106b ust. 2 ww. ustawy podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Zgodnie z art. 106 ust. 3 pkt 2 na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

W art. 106e ust. 1 pkt 19 ustawy wskazano, że faktura powinna zawierać w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 - wskazanie:

1. przepisu ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku,
2. przepisu dyrektywy 2006/112/WE, który zwalnia od podatku taką dostawę towarów lub takie świadczenie usług, lub
3. innej podstawy prawnej wskazującej na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia.
   
   

Mając na uwadze powyższe przepisy należy stwierdzić, że podatnik dokonujący sprzedaży zwolnionej od podatku, w myśl artykułu 106b ust. 2 ustawy o VAT nie ma obowiązku wystawienia faktury w odniesieniu do tej sprzedaży. Jednak wyjątek w tej kwestii stanowi art. 106b ust. 3 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Tym samym przedsiębiorca zwolniony z VAT będzie obowiązany wystawić fakturę na żądanie nabywcy, o ile takie żądanie zostanie zgłoszone.

W przedmiotowej sprawie, jak wynika z opisu sprawy czynność dostawy Mediów przez Wnioskodawcę na rzecz Gminy Miasto właściciela lokali mieszkalnych korzysta ze zwolnienia na podstawie § 3 ust. 1 pkt 10 cyt. wyżej rozporządzenia Ministra Finansów, co powoduje, że stosownie do art. 106b ust. 2 ustawy Wnioskodawca nie ma obowiązku dokumentowania ww. czynności. Obowiązek wystawienia faktury do świadczonych czynności u Wnioskodawcy jednak wystąpi jeżeli, jak wynika to z przywołanego wyżej art. 106b ust. 3 ustawy o VAT, żądanie wystawienia faktury zostanie zgłoszone w terminie do 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Natomiast w przypadku dostawy Mediów do lokalu użytkowego będącego własnością Gminy - Wspólnota rozliczając opłaty z tytułu dostawy mediów do lokalu użytkowego, dokonuje odsprzedaży (zakupionych uprzednio w tym celu) usług, związanych wyłącznie z utrzymaniem tego lokalu i tym samym działa jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, a czynności te, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. art. 8 ust. 2a ustawy, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług według stawki właściwej dla danej usługi. W konsekwencji –czynność dokonywana przez Wspólnotę Mieszkaniową powinna być dokumentowana fakturą VAT, wystawianą zgodnie z zasadami przewidzianymi w art. 106a-106n ustawy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, w kwestii objętej pytaniem nr 2, zgodnie z którym prawidłowe jest wystawienie dwóch odrębnych faktur za sprzedaż zwolnioną i opodatkowaną na rzecz tego samego odbiorcy w tym samym okresie – jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.