Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL2-1.4011.46.2020.2.TR
z 23 marca 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 26 września 2019 r. (data wpływu do KIS 13 stycznia 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 października 2019 r. (data wpływu do KIS 13 stycznia 2020 r.) oraz pismem z dnia 14 marca 2020 r. (data wpływu 17 marca 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału wspólnego majątku małżonków – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 września 2019 r. do Urzędu Skarbowego wpłynął ww. wniosek Pani (…), uzupełniony w dniu 30 grudnia 2019 r. Pismem z dnia 3 stycznia 2020 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego, działając na podstawie art. 15 § 1 w związku z art. 170 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – po dokonanych czynnościach wyjaśniających – przekazał zgodnie z właściwością do tut. organu wskazaną korespondencję jako wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 i § 4 oraz art. 14f § 1 Ordynacji podatkowej, pismem z dnia 6 marca 2020 r. nr 0112-KDIL2-1.4011.46.2020.1.TR Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowaną, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d § 1 Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawczynię nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 6 marca 2020 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 9 marca 2020 r.), zaś w dniu 17 marca 2020 r. (data nadania 16 marca 2020 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wyrokiem z dnia 5 września 2020 r. sąd okręgowy rozwiązał przez rozwód małżeństwo Wnioskodawczyni z ówczesnym mężem. Wyrok uprawomocnił się 26 września 2017 r.

Dnia 25 kwietnia 2019 r. sąd rejonowy ustalił, że w skład majątku małżeńskiego wchodzi lokal mieszkalny z udziałem 196/1000 w częściach wspólnych o wartości 80 000,00 zł. Sąd dokonał podziału majątku wspólnego małżeńskiego i przyznał go na wyłączną własność Wnioskodawczyni z obowiązkiem spłaty na rzecz byłego męża Wnioskodawczyni kwoty 40 000,00 zł w terminie do 31 października 2019 r.

Na przedmiotowy majątek pochodzący ze wspólności małżeńskiej majątkowej składa się ww. lokal mieszkalny o wartości 80 000,00 zł. Wartość lokalu mieszkalnego została w toku postępowania sądowego ustalona przez biegłego sądowego, a zatem nie powinna być kwestionowana.

Datą otrzymania tego majątku jest dzień 1 listopada 2019 r. Wnioskodawczyni podała tę datę, bowiem do czasu spłaty byłego małżonka sąd zezwalał byłemu małżonkowi na zamieszkiwanie w lokalu mieszkalnym, który jest opisany powyżej.

Gdyby przyjąć inną koncepcję, to datą otrzymania przez Wnioskodawczynie majątku była data uprawomocnienia się postanowienia sądu rejonowego, tj. 16 maja 2019 r.

Według uznania Wnioskodawczyni, konkretnym przepisem prawa podatkowego będącym przedmiotem wnioskowanej interpretacji jest artykuł 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, ze zm.). W świetle tego przepisu, ustawodawca przyjął, że przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Jak podała Wnioskodawczyni, przedstawiła alternatywnie datę otrzymania przedmiotowego majątku w wyniku rzeczonego podziału.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego niniejszego wniosku o interpretację skarbową, z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania wspólności majątkowej małżeńskiej (orzeczenie rozwodu pomiędzy Wnioskodawczynią a byłym mężem) powstają skutki podatkowe?

Jeżeli takie skutki powstają, to jaka jest podstawa prawna skutków podatkowych oraz jaka jest konkretna kwota wynikająca ze skutków podatkowych do zapłaty na rzecz właściwego organu Państwa Polskiego?

Zdaniem Wnioskodawczyni, do przedstawionego stanu faktycznego niniejszej interpretacji prawnej winien mieć zastosowanie przepis art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, ze zm.). Treść przepisu została przytoczona wcześniej we wniosku o interpretację podatkową.

Jednocześnie Wnioskodawczyni na poparcie swojego stanowiska merytorycznego zaprezentowanego w sprawie wskazała na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie o sygn. akt II FSK 1937/15, zgodnie z którego tezą, ustawodawca za neutralne podatkowo (wyłączone spod opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych) uznaje przychody małżonków z tytułu podziału majątku wspólnego w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychody z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich (art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Przyjęcie, że sprzedaż nieruchomości nabytej w wyniku zniesienia współwłasności majątkowej małżeńskiej przy zachowaniu równego podziału powoduje powstanie obowiązku podatkowego z uwagi na datę nabycia rzeczy w dniu zniesienia współwłasności prowadziłoby natomiast w istocie do opodatkowania części majątku pochodzącego ze wspólnego majątku małżonków, choć z innego tytułu (publikacja w programie prawniczym LEX Numer 2333830).

W podobnym tonie do treści przepisu art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w sprawie o sygn. akt I SA/Wr 681/17. Zgodnie z treścią tezy wyroku z dnia 20 października 2017 r. w sprawie I SA/Wr 681/17, sąd uznał, że odsetki za opóźnienie otrzymane przez podatnika od byłego małżonka są bezpośrednio i ściśle związane z przychodem z tytułu należnej od niego spłaty z wyrównania dorobków, ponieważ obowiązek ich zapłaty nie mógłby powstać, bez zaistnienia zobowiązania do dokonania takiej spłaty. Skoro przychód ze spłaty z tytułu wyrównania dorobków został wyłączony spod opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to również odsetki za opóźnienie w takiej spłacie nie powinny stanowić przychodu opodatkowanego tym podatkiem (publikacja w programie prawniczym LEX Numer 2391507).

W świetle przytoczonego orzecznictwa, zdaniem Wnioskodawczyni, do przedstawionego stanu faktycznego i zakreślonego pytania o interpretację podatkową, Wnioskodawczyni uznała, że nie powstaje obowiązek zapłaty podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), jest zasada powszechności opodatkowania.

W myśl tej zasady – wyrażonej w treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie jednak z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z przywołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych przez jednego z małżonków z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2019 r., poz. 2086).

W myśl art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa).

W świetle art. 35 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Co do zasady, z chwilą ustania wspólności ustawowej, wspólność dotychczas bezudziałowa zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania. W myśl art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Z reguły jest to stan przejściowy, który prowadzi do podziału majątku, choć – jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145) - podział ten nie jest obowiązkowy. Zgodnie bowiem z tym przepisem, każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zgodnie z orzecznictwem sądów cywilnych, strony mogą dokonać umownego podziału majątku nie zachowując reguły równych udziałów, co może być wynikiem wzajemnego obrachunku obejmującego splot interesów osobistych, majątkowych, rodzinnych, biznesowych i innych wykraczających poza ramy majątku dorobkowego.

Biorąc pod uwagę przywołane uregulowania prawne, należy stwierdzić, że – stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – na gruncie stanu faktycznego opisanego we wniosku oraz jego uzupełnieniach do przychodów Wnioskodawczyni z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania wspólności majątkowej nie będzie miała zastosowania ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, z rzeczonego tytułu Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

W odniesieniu natomiast do przywołanych wyroków sądów administracyjnych podkreślenia wymaga, że orzeczenia te dotyczą konkretnej sprawy podatnika, w określonym stanie faktycznym i w tej sprawie rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.