Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2.4011.111.2020.1.ES
z 27 kwietnia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) oraz art. 15zzs ust. 7 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 stycznia 2020 r. (data wpływu 27 stycznia 2020 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty z tytułu zniesienia współwłasności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 stycznia 2020 r. wpłynął do tutejszego Organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty z tytułu zniesienia współwłasności.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 19 września 2013 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. Prawomocnym postanowieniem z dnia 24 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że spadek po nim na podstawie ustawy nabyli synowie: Wnioskodawca oraz K. O., każdy w 1/2 części z dobrodziejstwem inwentarza. W skład spadku wchodziło: prawo własności mieszkania położonego w G. przy ul. B. o łącznej powierzchni … m2 (którego wartość oszacowano na kwotę .. zł) oraz własność działki o nr … o łącznej powierzchni … m2, położonej we wsi O., gmina K. (której wartość oszacowano na kwotę … zł). Działka nr …, będąca przedmiotem niniejszego wniosku o wydanie interpretacji, od 4 lipca 1980 r. stanowiła przedmiot wspólności małżeńskiej ojca Wnioskodawcy i jego żony. W dniu 1 grudnia 2000 r. matka Wnioskodawcy zmarła, a spadek w całości po niej nabył w drodze testamentu - mąż (Ojciec Wnioskodawcy). Działka ta w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczona była na teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.

W dniu 13 kwietnia 2017 r. Wnioskodawca oraz K. O. zawarli umowę darowizny polegającą na tym, że K. O. darował udział wynoszący 1/4 części w niezabudowanej nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę nr .. swojemu bratu (Wnioskodawcy), a Wnioskodawca przyjął tę darowiznę (będąc żonatym) do majątku osobistego. W tym samym dniu Wnioskodawca darował K. O. cały swój udział wynoszący 1/2 w mieszkaniu przy ul. B., a K. O. przyjął tę darowiznę.

W dniu 13 lipca 2017 r. K. O. sprzedał udział wynoszący 1/4 w części niezabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę nr … małżonkom: K. i M. M. W związku z powyższym Wnioskodawca był współwłaścicielem działki nr … w udziale 3/4, zaś K. i M. M. - w 1/4.

Zgodnie z decyzją wydaną w dniu 24 kwietnia 2019 r. przez wójta Gminy K., działka nr … została podzielona na trzy działki: o numerach … (o powierzchni …ha), … (o powierzchni … ha) i … (o powierzchni … ha).

W dniu 25 lipca 2019 r. u notariusza doszło do zawarcia umowy zniesienia współwłasności pomiędzy Wnioskodawcą a K. i M. M. w taki sposób, że K. i M. M. nabyli na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej - własność nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę nr …, zaś Wnioskodawca nabył własność działki nr … i ... Strony uzgodniły, że z tytułu zniesienie współwłasności Wnioskodawcy przypada od K. i M. M. dopłata w kwocie … zł. Czynności te nie nastąpiły w wykonaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca zobowiązany jest do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z uzyskaniem kwoty … zł tytułem dopłaty przy zniesieniu współwłasności nieruchomości stanowiącej działkę nr …, położoną w O., gmina K…, a jeśli tak - to czy przychodem podlegającym opodatkowaniu będzie cała kwota dopłaty (pomniejszona ewentualnie o koszty odpłatnego zbycia), czy tylko jej część?

Zdaniem Wnioskodawcy, zniesienie współwłasności może polegać na podziale rzeczy i przyznaniu każdemu z dotychczasowych współwłaścicieli jej części. W sytuacji natomiast, gdy na skutek podziału, wartość nabytej na wyłączną własność części rzeczy wspólnej jest mniejsza od wartości udziału we współwłasności, podział może wiązać się ze stosownymi spłatami od współwłaściciela nabywającego ponad dotychczas przysługujący udział. W takim przypadku zniesienie współwłasności następuje za odpłatnością w formie spłaty/dopłaty. W świetle prawa cywilnego czynność taka stanowi formę odpłatnego zbycia. Powoduje to jednocześnie, że mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem, które wyczerpuje dyspozycję art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W ocenie Wnioskodawcy, zniesienie współwłasności działki nr … położonej w O., gmina K. na mocy umowy z dnia 25 lipca 2019 r. i z tego tytułu otrzymanie przez Wnioskodawcę kwoty .. zł tytułem dopłaty będzie zatem podlegać podatkowi dochodowemu od osób fizycznych, ale tylko od wartości nabytej ponad udział w nieruchomości przysługujący Wnioskodawcy w wyniku dziedziczenia w 2013 roku, tj. od 1/4 udziału.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, iż sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Jak wskazano we wniosku, w dniu 19 września 2013 r. Wnioskodawca nabył 1/2 udziału w ww. nieruchomości w wyniku dziedziczenia po swoim ojcu – M. J. O. W drodze darowizny od swojego brata – K. O. w dniu 13 kwietnia 2017 r. wnioskodawca nabył dodatkowo 1/4 udziału w przedmiotowej nieruchomości. Jak już wskazano, działka nr … została w 2019 r. podzielona na trzy działki: o numerach …, … i …. Współwłaścicielem nieruchomości w 3/4 był Wnioskodawca, a K. i M. M. - w 1/4.

W dniu 25 lipca 2019 r. u notariusza doszło do zawarcia umowy zniesienia współwłasności pomiędzy , wnioskodawcą a K. i M. M. w taki sposób, że K. i M. M. nabyli na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej - własność nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę nr …, zaś Wnioskodawca nabył własność działki nr … i ... Strony uzgodniły, że z tytułu zniesienia współwłasności M. O. przypada od K. i M. M. dopłata w kwocie … zł. W ocenie Wnioskodawcy, dopłata ta (pomniejszona np. o koszty odpłatnego zbycia w postaci kosztów zawarcia aktu notarialnego) stanowi przychód, który powinien podlegać podatkowi dochodowemu, ale przychodem nie będzie cała kwota dopłaty, ale jej 1/4 tj. kwota … zł.

Związane jest to z tym, że Wnioskodawca nabył udziały we własności przedmiotowej nieruchomości w różnych datach. Ta część działki (1/2), która została nabyta w drodze dziedziczeniu nie podlega opodatkowaniu, z uwagi na okoliczność, że od końca roku w którym nastąpiło nabycie nieruchomości przez spadkodawcę upłynęło 5 lat. Z kolei od nabycia 1/4 udziału w nieruchomości w drodze darowizny od K. O. nie minęło jeszcze 5 lat.

Z uwagi na fakt, że Wnioskodawca w wyniku zniesienia współwłasności dokonanego w 2019 r. uzyskał przychód w postaci otrzymanej dopłaty, to przychód ten w części przypadającej na udział, jaki Wnioskodawca otrzymał w drodze darowizny (1/4 udziału w nieruchomości), będzie podlegał opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy, przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w podatku dochodowym. Zatem, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2159) do art. 10 dodano ust. 5, ust. 6 i ust. 7, które stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r.

Stosownie do art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

W myśl zaś art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.

Natomiast, stosownie do art. 10 ust. 7 ww. ustawy, nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Wobec powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia nabytej w spadku nieruchomości istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 19 września 2013 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. Prawomocnym postanowieniem z dnia 24 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że spadek po nim na podstawie ustawy nabyli synowie: Wnioskodawca oraz K. O., każdy w 1/2 części z dobrodziejstwem inwentarza. W skład spadku wchodziło: prawo własności mieszkania oraz własność działki o nr …. Działka nr …, będąca przedmiotem niniejszego wniosku o wydanie interpretacji, od 4 lipca 1980 r. stanowiła przedmiot wspólności małżeńskiej ojca Wnioskodawcy i jego żony. W dniu 1 grudnia 2000 r. matka Wnioskodawcy zmarła, a spadek w całości po niej nabył w drodze testamentu - mąż (Ojciec Wnioskodawcy).

Odnosząc się do powyższego stanu faktycznego należy stwierdzić, że kwestie związane z dziedziczeniem regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego, spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).

Momentem nabycia nieruchomości przez spadkodawcę, który tę nieruchomość nabył również w drodze spadku, jest więc moment nabycia tej nieruchomości zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, tj. chwila śmierci jego spadkodawcy/spadkodawców.

Jednakże w sytuacji opisanej we wniosku spadkodawcą Wnioskodawcy jest Ojciec, który działkę nr …, będąca przedmiotem niniejszego wniosku o wydanie interpretacji, od 4 lipca 1980 r. posiadał we wspólności małżeńskiej. Natomiast w dniu 1 grudnia 2000 r. matka Wnioskodawcy zmarła, a spadek w całości po niej nabył w drodze testamentu - mąż (ojciec Wnioskodawcy).

W związku z tym w rozpatrywanej sprawie, należy odnieść się do przepisów regulujących stosunki majątkowe małżeńskie, zawartych w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2019 r., poz. 2086).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu powyższych przepisów są wszelkie prawa majątkowe – zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Wspólność małżeńska została ukształtowana, jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Konsekwentnie, w przypadku sprzedaży tego prawa, każdy z małżonków zbywałby je w całości, a nie w określonym udziale.

Zaprezentowane stanowisko znajduje odzwierciedlenie w podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwale w składzie siedmiu sędziów z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której Sąd stwierdził, że „dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków”.

W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Innymi słowy, w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy ‒ Kodeks rodzinny i opiekuńczy, nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej.

W takiej sytuacji datą nabycia przez Ojca Wnioskodawcy nieruchomości jest dzień nabycia tej nieruchomości do majątku wspólnego małżonków, tj. dzień 4 lipca 1980 r.

Z treści wniosku wynika również, że w dniu 13 kwietnia 2017 r. Wnioskodawca oraz K. O. zawarli umowę darowizny polegającą na tym, że K. O. darował udział wynoszący 1/4 części w niezabudowanej nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę nr … swojemu bratu (Wnioskodawcy), a Wnioskodawca przyjął tę darowiznę (będąc żonatym) do majątku osobistego. W tym samym dniu Wnioskodawca darował K. O. cały swój udział wynoszący 1/2 w mieszkaniu przy ul. B. w G. a K. O. przyjął tę darowiznę. W dniu 13 lipca 2017 r. K. O. sprzedał udział wynoszący 1/4 w części niezabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę nr … małżonkom: K. i M. M. W związku z powyższym Wnioskodawca był współwłaścicielem działki nr … w udziale 3/4, zaś K. i M. M. - w 1/4. Zgodnie z decyzją wydaną w dniu 24 kwietnia 2019 r. przez wójta Gminy K., działka nr … została podzielona na trzy działki: o numerach … (o powierzchni …ha), … (o powierzchni … ha) i … (o powierzchni … ha). W dniu 25 lipca 2019 r. u notariusza doszło do zawarcia umowy zniesienia współwłasności pomiędzy Wnioskodawcą a K. i M. M. w taki sposób, że K. i M. M. nabyli na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej - własność nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę nr …, zaś Wnioskodawca nabył własność działki nr … i …. Strony uzgodniły, że z tytułu zniesienie współwłasności Wnioskodawcy przypada od K. i M. M. dopłata w kwocie … zł. Czynności te nie nastąpiły w wykonaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f.

W myśl art. 888 § 1 ustawy Kodeks cywilny, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Podstawowym elementem umowy darowizny, niezbędnym do uznania, że dane świadczenie jest darowizną, jest jej nieodpłatność. Świadczenie jest nieodpłatne wówczas, gdy otrzymujący świadczenie nie świadczy nic w zamian, ani też nie zobowiązuje się do innego świadczenia w przyszłości. Przy czym to świadczenie drugiej strony nie musi mieć charakteru majątkowego, może być np. korzyścią osobistą. Jedynym celem, jaki leży u podstaw darowizny, jest chęć przysporzenia majątkowego na rzecz drugiej strony.

Celem natomiast postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów ustawy Kodeks cywilny jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny, współwłasność polega na tym, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej (art. 196 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego).

Natomiast w myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu. Stosownie do art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

W myśl art. 155 Kodeksu cywilnego – umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Przechodząc na grunt przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy wskazać, że „odpłatne zbycie”, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oznacza każde przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Analizując zatem powyższe należy stwierdzić, że czynność zniesienia współwłasności w świetle prawa cywilnego stanowi formę zbycia, a jeżeli zniesienie współwłasności następuje ze spłatą, wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem. Tym samym, zniesienie współwłasności polegające na przyznaniu nieruchomości jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pieniężnej na rzecz drugiego z nich, stanowi formę odpłatnego zbycia, wyczerpującą dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Osoba, która otrzymuje spłatę zbywa bowiem odpłatnie przysługujący jej udział. Spłata jest w takim przypadku wyrażoną w pieniądzu równowartością zbytego udziału we wspólnym prawie, co oznacza, że pomiędzy współwłaścicielami dochodzi do wymiany dóbr majątkowych, tj. nieruchomości w zamian za środki pieniężne.

Tym samym określenie „zbycie” odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności, nie ogranicza się wyłącznie do sprzedaży czy zamiany, lecz ma zastosowanie do wszystkich czynności prawnych, których skutkiem jest przeniesienie prawa własności do całej rzeczy lub udziału. Pod pojęciem „odpłatnego zbycia” należy rozumieć zatem każde zdarzenie i każdą czynność prawną, w wyniku których dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości (lub udziału w niej) za wynagrodzeniem.

W związku zatem ze zniesieniem współwłasności, po stronie dokonującego odpłatnego (bo w zamian za spłatę) zbycia udziału w nieruchomości powstaje obowiązek podatkowy, ale tylko wówczas, o ile zdarzenie to ma miejsce przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie zbywanego udziału.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, należy wskazać, że dokonane zniesienie współwłasności nieruchomości wraz ze spłatą na rzecz Wnioskodawcy stanowi odpłatne zbycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Skutki podatkowe otrzymanej spłaty w części dotyczącej udziałów nabytych w spadku należy rozpatrywać w kontekście art. 10 ust. 5 ustawy.

Skoro spadkodawca Wnioskodawcy (Ojciec) nabył nieruchomość w 1980 r. to należy uznać, że termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych niewątpliwie upłynął. Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że odpłatne zbycie przez Wnioskodawcę udziałów nabytych w spadku po zmarłym Ojcu nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a w zw. z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z upływem okresu pięciu lat liczonego od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie przez spadkodawcę, a tym samym Wnioskodawca nie jest zobowiązany z tego tytułu do zapłaty podatku dochodowego.

Natomiast odpłatne zbycie w 2019 r. udziału w nieruchomości nabytego w darowiźnie w 2017 r. zostało dokonane przed upływem 5 lat licząc od końca roku podatkowego w którym nastąpiło nabycie. Zatem otrzymana spłata dotycząca tych udziałów w nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

W myśl natomiast ust. 2 ww. przepisu podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przy czym, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością), np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego w związku ze sprzedażą, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości.

Od powyższych kosztów odróżnić należy koszty uzyskania przychodu, których zasady ustalania określone zostały w art. 22 ust. 6c i 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c, nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe, o których mowa w zdaniu drugim, rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku, gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c.

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ustawy).

Stosownie do art. 30e ust. 4 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

W myśl art. 45 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Natomiast na podstawie art. 45 ust. 1a pkt 3 tejże ustawy, w terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.

Reasumując, należy stwierdzić, że spłata która odnosi się do udziału w nieruchomości nabytego przez Wnioskodawcę w drodze dziedziczenia po zmarłym Ojcu nie będzie podlegała opodatkowaniu z uwagi na upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast spłata odnosząca się do udziału w nieruchomości nabytego przez Wnioskodawcę w drodze umowy darowizny w 2017 r. podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e ww. ustawy, bowiem od końca roku, w którym dokonano nabycia nie upłynęło pięć lat.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie uznając stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe tut. organ nie potwierdza prawidłowości przykładu liczbowego przedstawionego przez Wnioskodawcę w przedmiotowej sprawie, z uwagi na fakt, iż przepis art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa nakłada na organ podatkowy obowiązek udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego. Z uwagi na powyższe nie podlegają urzędowej interpretacji zasady rachunkowego określania (wyliczenia) prawidłowej kwoty przychodu uzyskanego z tytułu otrzymania spłaty w drodze zniesienia współwłasności.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). Bieg powyższego terminu nie rozpoczyna się do dnia zakończenia okresu stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID (art. 15zzs. ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych Dz. U. z 2020 r. poz. 374 z późn. zm.) W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Jednocześnie, stosownie do art. 15zzs ust. 7 ww. ustawy z dnia 2 marca 2020 r., czynności dokonane w postępowaniach, o których mowa w ust. 1, w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID są skuteczne. Tym samym, Strona może skutecznie wnieść skargę pomimo wstrzymania biegu powyższego terminu.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.