INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 3 sierpnia 2011 r. (data wpływu) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Uczelnia (Uniwersytet) deleguje doktorantów na konferencje naukowe krajowe i zagraniczne. Doktoranci zgodnie z treścią art. 2 pkt. 10 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. 2005 Nr 164, poz. 1365 ze zm.) są uczestnikami studiów trzeciego stopnia. Są to studia doktoranckie, na które przyjmowani są kandydaci posiadający tytuł magistra albo tytuł równorzędny, umożliwiające uzyskanie zaawansowanej wiedzy w określonej dyscyplinie nauki, przygotowujące do samodzielnej działalności badawczej i twórczej oraz uzyskania stopnia naukowego doktora. Doktoranci w związku z realizowanym tematem pracy badawczej, delegowani są przez swoich opiekunów naukowych na tematyczne konferencje naukowe. Zwyczajowo podczas tego typu przedsięwzięć doktoranci referują wyniki swych badań i działań. Udział w konferencjach wchodzi w zakres kształcenia doktoranta oraz jego normalnej i prawidłowej pracy badawczej, jest przejawem aktywności naukowej doktorantów oraz jednym z warunków otwarcia przewodu doktorskiego.

Koszty opłaty konferencyjnej ponosi Uczelnia poprzez opłacenie za doktoranta wymienionej opłaty lub dokonuje zwrotu jeżeli doktorant sam wniósł taką opłatę. W uzgodnieniu z urzędem skarbowym, Uczelnia wykazuje opłatę konferencyjną jako przychód doktoranta z innych źródeł. W tych przypadkach (zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) Uczelnia sporządza odrębnie dla każdego doktoranta informację na druku PIT-8C o wysokości przychodów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opłacenie składki konferencyjnej za studenta studiów doktoranckich, w związku z prowadzonym tematem pracy badawczej, jest nieodpłatnym świadczeniem korzystającym ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawczyni zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164 poz. 1365 z późniejszymi zmianami), dalej nazywanej prawem o szkolnictwie wyższym, Uczelnia prowadzi studia, studia doktoranckie, studia podyplomowe oraz kursy dokształcające. Ust. 2 art. 70 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej stanowi, że nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna. Ustawa może dopuścić świadczenie niektórych usług edukacyjnych przez publiczne szkoły wyższe za odpłatnością.

Przepisy ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595, z późniejszymi zmianami), dalej - ustawa o stopniach naukowych, nie przewidują możliwości pobierania opłat za studia oraz inne czynności w przewodach doktorskich od osób ubiegających się o nadanie stopnia doktora. Art. 37 ust. 7 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych stanowi wprost, że stacjonarne studia doktoranckie są bezpłatne.

Do podstawowych obowiązków uczestników studiów doktoranckich zgodnie z art. 38 tej ustawy należy:

1. Uczestnictwo w realizacji programu studiów i składanie wyznaczonych egzaminów;
2. Prowadzenie badań naukowych lub działalności artystycznej i składanie sprawozdań z ich przebiegu.

Uczestnicy studiów doktoranckich nie wywiązujący się z obowiązków, o których mowa w ust. 1, mogą zostać skreśleni z listy uczestników studiów.

W myśl art. 13 ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym podstawowymi zadaniami uczelni, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, są:

1. Kształcenie studentów w celu ich przygotowania do pracy zawodowej;
2. Wychowywanie studentów w poczuciu odpowiedzialności za państwo polskie, za umacnianie zasad demokracji i poszanowanie praw człowieka;
3. Prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenie usług badawczych;
4. Kształcenie i promowanie kadr naukowych;
5. Upowszechnianie i pomnażanie osiągnięć nauki, kultury narodowej i techniki, w tym poprzez gromadzenie i udostępnianie zbiorów bibliotecznych i informacyjnych;
6. Kształcenie w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy;
7. Stwarzanie warunków do rozwoju kultury fizycznej studentów;
8. Działanie na rzecz społeczności lokalnych i regionalnych.

Studia doktoranckie umożliwiają uzyskanie zaawansowanej wiedzy w określonej dyscyplinie nauki, przygotowują do samodzielnej działalności badawczej i twórczej, prowadzenia działalności dydaktycznej na poziomie akademickim oraz uzyskanie stopnia naukowego doktora. Zadaniem uczelni jest stworzenie warunków do prawidłowej realizacji programu studiów oraz umożliwienie indywidualnego prowadzenia pracy naukowej w wybranym temacie badawczym pod nadzorem opiekuna naukowego.

Zgodnie z § 18 Regulaminu studiów doktoranckich Uczelni – Wnioskodawczyni uczestnik studiów doktoranckich ma prawo do korzystania z laboratoriów, biblioteki, aparatury naukowej i innych pomocy naukowych, zwrotu kosztów podróży związanej z realizacją tematu pracy doktorskiej, publikowania wyników swojej pracy badawczej oraz prezentowania ich na krajowych i zagranicznych zjazdach naukowych, w uzgodnieniu z opiekunem naukowym.

Do podstawowych obowiązków doktoranta należy realizowanie programu studiów doktoranckich, prowadzenie badań naukowych lub działalności artystycznej, przedstawianie wyników rozprawy doktorskiej w formie referatów na seminariach, składanie okresowych sprawozdań z przebiegu prac nad rozprawą doktorską.

Powołane przez rady wydziałów komisje ds. studiów doktoranckich sprawują kontrolę nad realizacją programu studiów i postępu prac doktorantów. Ważnym czynnikiem przy ocenie aktywności naukowej jest udział w konferencjach i liczba wygłoszonych referatów. Dodatkową zachętą do udziału w konferencjach jest wysoka punktacja za aktywność naukową przy przyznawaniu stypendiów naukowych.

Udział doktorantów w konferencjach/kongresach/sympozjach/seminariach jest integralną częścią procesu kształcenia, pracy naukowej i rozwijania własnych umiejętności. Udział doktoranta w konferencji zawsze pozostaje w ścisłym związku z tematem realizowanej pracy naukowej. Wykłady i prelekcje naukowców z bogatym dorobkiem naukowym stanowią zazwyczaj pierwszą część konferencji. Pozostały czas przeznaczony jest na dyskusje, w których uczestnicy odnoszą się do uzyskanych treści i przedstawiają swój punkt widzenia na zaprezentowany problem. Spotkanie z wybitnymi naukowcami daje studentom szansę zapoznania się z badaniami na światowym poziomie oraz z ich najświeższymi wynikami. Podczas konferencji uczestnicy uzyskują wiedzę i materiały, które w publikacjach książkowych czy w czasopismach specjalistycznych ukażą się dopiero po kilku miesiącach. Bezpośredni kontakt z przedstawicielami innych ośrodków naukowych pozwala na nawiązanie współpracy z partnerami z kraju i zagranicy. Ponadto czynny udział doktoranta w konferencji stwarza okazję dla opiekuna do dokonania oceny jego kompetencji w zakresie umiejętności przygotowania i prezentacji wyników badań, publicznych wystąpień, umiejętności prowadzenia dyskusji naukowej niezbędnych w późniejszej, samodzielnej pracy naukowej.

Podsumowując, udział doktoranta w konferencjach/sympozjach/seminariach jest jednym z elementów bezpłatnego, indywidualnego kształcenia na studiach doktoranckich, podobnie jak udział w wykładach, ćwiczeniach, korzystanie z laboratoriów, aparatury naukowej, materiałów do badań, bibliotek.

Zgodnie z art. 94 ust. 1 Prawa o szkolnictwie wyższym:

„z budżetu państwa uczelnia publiczna otrzymuje dotacje na:

1. zadania związane z kształceniem studentów studiów stacjonarnych, uczestników stacjonarnych studiów doktoranckich i kadr naukowych oraz utrzymaniem uczelni, w tym na remonty".

Udział w konferencji uczestnika stacjonarnych studiów doktoranckich finansowany jest ze środków działalności dydaktycznej zgodnie z § 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej uczelni publicznych.

W obecnie obowiązującym stanie prawnym stacjonarne studia doktoranckie są w całości finansowane z budżetu państwa.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 11 ust. 1 definiuje przychody jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Art. 21 ustawy o pdof zwalnia z opodatkowania liczne kategorie przychodów m.in. w ust. 1 pkt 114: wartość otrzymanych nieodpłatnie świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych oraz wartość świadczeń rzeczowych (w naturze) finansowanych lub współfinansowanych ze środków budżetu państwa jednostek samorządu terytorialnego, ze środków agencji rządowych, agencji wykonawczych lub ze środków pochodzących od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, w ramach rządowych programów.

Zdaniem Uczelni bezpłatne świadczenia, w tym udział w konferencjach naukowych, jakie otrzymują uczestnicy studiów doktoranckich w związku z realizacją programu studiów korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 114 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Jak wynika z art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń w myśl art. 11 ust. 2a ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4. w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Jednocześnie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 114 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych oraz wartość świadczeń rzeczowych (w naturze) finansowanych lub współfinansowanych ze środków budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego, ze środków agencji rządowych, agencji wykonawczych lub ze środków pochodzących od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, w ramach rządowych programów.

Z treści cytowanego wyżej przepisu wynika, że aby podatnik mógł skorzystać ze zwolnienia od podatku określonego tym przepisem musi otrzymać:

• nieodpłatne świadczenie, bądź
• świadczenie częściowo odpłatne, bądź
• świadczenie rzeczowe (w naturze),
• świadczenia te muszą być sfinansowane (współfinansowane) z konkretnych, ściśle określonych źródeł,
• otrzymanie świadczeń winno nastąpić w ramach programów rządowych.

Jeżeli zatem podatnik otrzyma takie świadczenie i jest ono finansowane lub współfinansowane m.in. ze środków budżetu państwa w ramach rządowych programów, to wartość tego świadczenia jest zwolniona z podatku.

W stanie faktycznym przedstawionym we wniosku Uczelnia (Uniwersytet) deleguje doktorantów na konferencje naukowe krajowe i zagraniczne. Udział w konferencjach wchodzi w zakres kształcenia doktoranta oraz jego normalnej i prawidłowej pracy badawczej, jest przejawem aktywności naukowej doktorantów oraz jednym z warunków otwarcia przewodu doktorskiego.

Koszty opłaty konferencyjnej ponosi Uczelnia poprzez opłacenie za doktoranta wymienionej opłaty lub dokonuje zwrotu jeżeli doktorant sam wniósł taką opłatę.

W myśl art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365 ze zm.) przychodami uczelni publicznej są w szczególności:

1. dotacje z budżetu państwa, o których mowa w art. 94 ust. 1 pkt 1-6 oraz 8, 9 i 11;
2. uzyskane z budżetu państwa środki na naukę, o których mowa w ustawie wymienionej w art. 97.

Na podstawie art. 94 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy z budżetu państwa uczelnia publiczna otrzymuje dotacje na zadania związane z kształceniem studentów studiów stacjonarnych, uczestników stacjonarnych studiów doktoranckich i kadr naukowych oraz utrzymaniem uczelni, w tym na remonty.

Zgodnie z art. 97 ww. ustawy zasady i tryb finansowania badań naukowych i prac rozwojowych prowadzonych w uczelni, zakwalifikowanych do finansowania ze środków przewidzianych w budżecie państwa na naukę, określa ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. Nr 96, poz. 615).

Stosownie do § 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej uczelni publicznych (Dz.U. Nr 246, poz. 1796) do kosztów działalności dydaktycznej zalicza się koszty związane z:

1. procesem dydaktycznym na studiach i kursach, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, oraz realizacją zadań, o których mowa w art. 94 ust. 1 pkt 2-6, 8, 9 i 11 ustawy;
2. kształceniem kadr naukowych;
3. utrzymaniem uczelni (w tym remontów), z wyjątkiem domów i stołówek studenckich;
4. prowadzeniem innych działań podejmowanych przez uczelnię w ramach działalności dydaktycznej, których finansowanie zapewniają przychody określone w § 4.

Uwzględniając powyższe, koszty działalności dydaktycznej – co do zasady – są finansowane z przychodów Uczelni, w tym dotacji otrzymywanych na ten cel z budżetu państwa. Nie sposób zatem uznać, iż opisane we wniosku świadczenia nieodpłatne są dokonywane bezpośrednio z budżetu państwa oraz w ramach programu rządowego (programów rządowych).

W konsekwencji, świadczenie nieodpłatne w postaci składki konferencyjnej opłaconej przez Uczelnię za studenta studiów doktoranckich nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 114 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.